1. Ne a mea e ma‵nako a mātua Kelisiano ke fakamautinoa aka a koi tuai o papatiso olotou tama‵liki?

“NE FAKAILOA atu faeloa ne au mō se fia o masina ki a teti mo mami i a au ko fia papatiso, kae ne fai‵pati mai faeloa lāua e uiga ki ei. Ne ma‵nako ke fakamautinoa aka ne lāua me e iloa ne au te tāua o taku fakaikuga e fai. I a Tesema 31, 1934, ne oko mai te aso telā ne seki mafai o fakapuli ne au i toku olaga.” Ne fakamatala mai ne Blossom Brandt a mea ne ‵tupu i te faiga o tena fakaikuga ke papatiso. I aso nei, e ‵pau te lagonaga o mātua i te fia fesoasoani atu ki olotou tama‵liki ke fai a fakaikuga ‵poto. A te taofi io me ko te fakatalave o te papatisoga e aunoa mo se pogai e mafai o iku atu ki fakalavelave i te feitu faka-te-agaga. (Iako. 4:17) Kae se mea poto me e ma‵nako a mātua o fakamautinoa aka me koi tuai o papatiso olotou tama‵liki, ko toka eiloa latou o fakafesagai atu ki tiute e pelā me ne soko Kelisiano.

2. (a) Kaia ne fakaasi mai ei ne nisi ovasia o te fenua a olotou manavasega? (e) Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

 ² Ne fakaasi mai ne nisi ovasia o fenua a te lotou manava‵se ona me ne fetaui eiloa latou mo talavou ko taki 20 tupu olotou tausaga kolā ne ‵tupu aka i loto i kāiga Kelisiano kae seki papatiso eiloa. I te ukega o koga, e ‵kau atu eiloa a talavou konei ki fakatasiga Kelisiano penā foki te galuega talai. E ‵taku atu ne latou a latou eiloa e pelā me ne Molimau a Ieova. Kae ona ko nisi pogai, ko fakatalave eiloa ne latou a olotou tukuatuga ki a Ieova kae papatiso. Se a te pogai e fakatalave ei latou? I nisi koga, ne fakamalosi atu a mātua ki a latou ke tai fakatalave malie latou o papatiso. I te mataupu tenei, ka sau‵tala eiloa tatou ki mea e fa kolā ne fakatalave i ei ne nisi mātua Kelisiano a te fesoasoani atu ki olotou tama‵liki ke gasolo ki mua ki te papatisoga.

3. Se a te mea ne manava‵se ki ei a mātua o Blossom?

³ A mātua o Blossom kolā ne faka‵sae atu i te palakalafa muamua, ne manava‵se lāua me e mata ko matua ‵lei a te lā tamaliki fafine ke malamalama i te aoga mo te tāua o te papatisoga io me ikai. E mafai pefea o iloa ne mātua māfai ko tu atu te tamaliki i se tulaga telā ko mafai ne ia o fai tena tukuatuga?

4. E mafai pefea o fesoasoani atu a te fakatonuga a Iesu i te Mataio 28:19, 20 ki mātua i te taimi e akoako ei olotou tama‵liki?

⁴ Faitau te Mataio 28:19, 20. E pelā mo te mea ne sau‵tala ki ei i te mataupu muamua, e se fakaasi ‵tonu mai i te Tusi Tapu a tausaga mautinoa e ‵tau ei mo se tino o papatiso. Kae e mafai o maua ne mātua a mea aoga mai te mafaufau ‵loto ki te uiga o te fai pelā me se soko. A te pati Eleni telā ne ‵fuli ki te “fai a soko” i te Mataio 28:19 e fakauiga loa ki te akoako atu mo te manakoga ke fai a soko. A te soko se tino telā e tauloto kae malamalama i akoakoga a Iesu kae fakaiku aka ne ia ke tautali i ei. Tela la, e ‵tau mo mātua Kelisiano o fakamoe‵moe ke akoako olotou tama‵liki mai te folikiga mo te manakoga ke fesoasoani atu ki a latou ke fai pelā me ne soko papatiso o Keliso. E tonu, e se mafai ne se tamaliki koi foliki o fetaui ‵lei ki se papatisoga. E ui i ei, e fakaasi mai i te Tusi Tapu me i tama‵liki e mafai o malamalama kae fia‵fia ki muna‵tonu mai te Tusi Tapu.

5, 6. (a)E ‵tusa mo te tala o Timoteo i te Tusi Tapu, se a te mea ne iloa i ei ne tatou e uiga ki tena papatisoga? (e) E mafai pefea ne mātua ‵poto o fesoasoani atu ki olotou tama‵liki?

⁵ A Timoteo se soko telā ne puke ‵mau ki te munatonu i te taimi koi foliki ei. Ne fai mai te apositolo ko Paulo me ne tauloto ne Timoteo a muna‵tonu faka-te-Tusi Tapu i te taimi koi foliki ei a ia. E tiga eiloa ne ola a Timoteo i loto i se kāiga e mavae‵vae i mea tau lotu, ne fakamalosi aka ne tena mātua mo tena tupuna fafine kolā ne tino Iutaia a ia ke fiafia ki Tusitusiga Tapu, e pelā mo te mea e masani ki ei te kau Iutaia. Ona ko te mea tenā, ne ‵mautakitaki eiloa a tena fakatuanaki. (2 Timo. 1:5; 3:14, 15) I te taimi ko 20 tupu ei ana tausaga, ne fai a Timoteo e pelā me se soko Kelisiano telā ne mafai o maua ne ia a tauliaga fakapito i te fakapotopotoga.—Galu. 16:1-3.

⁶ E tonu, e kese‵kese eiloa a tama‵liki taki tokotasi; e se ko tamaliki katoa e mafai o ma‵tua ‵lei i te taimi e ‵tupu aka ei latou i te olaga. E maua ne nisi se mafaufau ‵lei i te taimi koi foliki ei latou kae ma‵nako ke papatiso latou. Nisi e mafai o se toka ‵lei mō te papatisoga ke oko loa ki te taimi ko tai ma‵tua ei latou. Tela la, a mātua ‵poto e se faimālo ne latou a olotou tama‵liki ke papatiso. I lō te fai penā, e fesoasoani atu latou ki tamaliki taki tokotasi ke ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga ki te mea telā e mafai ne latou o fai ke gasolo ki mua. E fia‵fia a mātua ki te tamaliki telā o faka‵goto ne ia ki tena loto a te manatu i te Faataoto 27:11. (Faitau.) Kae e se ‵tau o manatu mā‵ma ki te lotou fakamoemoega—ke fai olotou tama‵liki e pelā me ne soko o Keliso. Mai  te mafaufau penā, ka ma‵nako eiloa a mātua o mafau‵fau ki te fesili, ‘E mata, ko lava te iloaga e maua ne taku tamaliki ke fai tena tukuatuga ki te Atua kae papatiso?’

7. E mata, e manakogina ke katoatoa a te iloaga tonu o se tino mai i te Tusi Tapu ke mafai ei a ia o papatiso? Fakamatala mai.

⁷ E manino ‵lei me e pelā me ne faiakoga i te kāiga, e ma‵nako a mātua ke maua ne olotou tama‵liki se fakavae ‵mautakitaki o te iloaga telā e mafai o fakavae ki ei te lotou tukuatuga. E se gata i ei, e se manakogina ke katoatoa te iloaga ke mafai ne se tino o fai tena tukuatuga ki te Atua kae papatiso. Mai tua o te papatisoga, e ‵tau mo soko katoa o tumau i te ga‵solo ki mua a te lotou iloaga tonu. (Faitau te Kolose 1:9, 10.) Tela la, e pefea te lasi o te iloaga e manakogina i te taimi muamua?

8, 9. Ne a akoakoga e mafai o tauloto ne tatou mai te tala o Paulo mo te tino tausi pagota?

⁸ E tuku mai ne se tala o se kāiga i te senitenali muamua se fakaakoakoga ki mātua. (Galu. 16:25-33) I te lua o ana malaga fakamisionale, kāti i te 50 T.A., ne asi atu a Paulo ki Filipi. I tena nofoga i konā, ne ‵pei atu a ia mo tena taugasoa ko Sila ki te falepuipui ona ko ‵losiga ‵se. I te po eiloa tenā, ne poko se mafuie kae galulu te fakavae o te falepuipui kae ne ma‵tala a mataloa katoa. Ne mataku a te tino tausi me ka ‵sao atu a pagota, kae i te taimi ka fakamate ei a ia ne kalaga atu a Paulo ki a ia. Ne mafai eiloa ne Paulo mo Sila o tuku atu se molimau ‵lei ki te tino tausi mo tena kāiga. Se a te mea ne fakamalosi atu ke fai ne latou ona ko te loto fia‵fia ki muna‵tonu kolā ne tauloto ne latou e uiga ki a Iesu? Ne papatiso eiloa latou e aunoa mo te fakatalave. Se a te mea e mafai o tauloto ne tatou mai te tala tenei?

⁹ E pelā mo tuu masani, a te tino tausi pagota kāti se tino o te kautau telā ko litāea. E se masani ‵lei a ia ki Tusitusiga Tapu. Tela la, ke maua ne ia se fakavae ‵mautakitaki o te iloaga mai te Tusi Tapu, ne manakogina ke tauloto a ia ki munatonu fakavae mai te Tusi Tapu, ke malamalama i te uiga ke fai pelā me se tavini a te Atua, kae ke fakaiku aka ke fakalogo a ia ki akoakoga a Iesu. I se taimi mai tua, ne fakamalosi aka ne tena iloaga e uiga ki muna‵tonu fakavae i te Tusi Tapu mo tena fiafia ki ei ke gasuesue a ia o papatiso. E mautinoa eiloa me ne uke atu a mea ne tauloto ne ia mai tua o tena papatisoga. Mai te mafau‵fau ki tena fakaakoakoga, se a te mea e mafai ne koe o fai māfai ko fakaasi atu ne tau tama tena loto fiafia ki akoakoga fakavae mai te Tusi Tapu, e aofia i ei a te uiga mo te tāua o te tukuatuga mo te papatisoga? Mātua Kelisiano, ke fakaiku aka ke fesokotaki atu tau tama ki toeaina i te fakapotopotoga ke iloa aka me ko fetaui ‵lei a ia ke papatiso. * E pelā mo nisi soko papatiso, ka tumau eiloa te gasolo aka ki luga o tena iloaga e uiga ki fuafuaga a Ieova i tena olaga kātoa, ke oko loa ki te se-gata-mai.—Loma 11:33, 34.

10, 11. (a) Ne a mea ne fakaiku aka ne nisi mātua? (e) Se a te mea e ‵tau o manavase muamua ki ei a mātua?

¹⁰ Ne fakaiku aka ne nisi mātua me e ‵lei atu māfai e fakatalave aka ne olotou tama‵liki a te papatisoga ko te mea ke kausaki atu muamua latou ki akoakoga ma‵luga kae ke manuia olotou olaga. E mafai o foliga ‵lei mai a pogai konā, kae e mata, ka fesoasoani atu ki tau tama ke maua ne ia te tinā manuia tonu? A ko te ‵toe mea tāua, e mata, e fetaui ‵lei mo te Tusi Tapu? Se a te auala telā e fakamalosi mai ne te Muna a Ieova?—Faitau te Failauga 12:1.

¹¹ Se mea tāua ke masaua ne tatou me i te lalolagi tenei mo mea katoa i ei e ‵teke atu ki mafaufauga  mo manakoga o Ieova. (Iako. 4:7, 8; 1 Ioa. 2:15-17; 5:19) A te fesokotakiga ‵pili mo Ieova ko te ‵toe auala ‵lei ke mafai ne se tamaliki o puipui a ia mai i a Satani, tena lalolagi, mo ana mafaufauga se amioatua. A te mātua telā e fakamuamua ne ia a manakoga faka-te-lalolagi e mafai o faka‵numi ne ia tena tama kae fakamasei ne ia a te manakoga tāua mō tena tama. E mata, ka manako eiloa a mātua Kelisiano a‵lofa ke fakamafulifuli ne te lalolagi tenei a te kilokiloga o te la tamaliki e uiga ki te olaga manuia? A te ‵tonuga loa, e maua ne tatou a te fiafia tonu mo te manuia māfai e fakamuamua fua ne tatou a Ieova i ‵tou olaga.—Faitau te Salamo 1:2, 3.

12. Kaia e ma‵nako ei a nisi mātua ke fakatalave te papatisoga o olotou tama‵liki?

¹² I tena fakamatalaga e uiga ki pogai ne seki fakamalosi ne ia tena tamaliki fafine ke papatiso, ne fai mai se mātua Kelisiano penei, “Se mea fakamā ke fai atu me i te pogai muamua ko te fakatokaga e uiga ki te tino fakatea.” E pelā mo te tuagane tenā, ne fakasako‵sako mai a nisi mātua me e ‵lei atu māfai e fakatalave ne olotou tama‵liki a te papatisoga ke oko loa ki te taimi ko ‵seke ei a ia mo manakoga valea fakatamaliki. (Kene. 8:21; Faata. 22:15) E mafai o fai mai latou, ‘Ona la ko te mea e seki papatiso taku tamaliki, e se mafai a ia o fakatea.’ Kaia e se tonu ei a te fakamasakoga tenei?—Iako. 1:22.

13. E mata, e se mafai o tuku atu ne koe se tala o koe ki a Ieova māfai koe seki papatiso? Fakamatala mai.

¹³ E manino ‵lei me e se ma‵nako a mātua Kelisiano ke papatiso olotou tama‵liki mai mua o matua ‵lei tena mafaufau ke fai tena tukuatuga. E ui i ei, se mea ‵se ke fakaiku aka ne tatou me kafai e se papatiso, ka se mafai o avatu ne tau tama se tala e uiga mō ia ki a Ieova. Kaia? A te avatuga o se tala o koe ki a Ieova e se fakavae ki tou papatisoga. I lō te fai penā, a te avatuga o se tala ki te Atua e fakavae ki te iloa ne te tamaliki a te mea tonu mai te mea ‵se i te kilokiloga a Ieova. (Faitau te Iakopo 4:17.) Tela la, i lō te sē fakamalosi atu ki tau tama ke se papatiso, e ga‵lue malosi eiloa a mātua ‵poto o fakaasi atu se fakaakoakoga ‵lei. E ma‵nako ke ati aka ne latou i loto o olotou tama‵liki i te folikiga se loto fiafia mō tulafono a Ieova i mea tau amioga. (Luka 6:40) A te faiga tenā ko te ‵toe puipuiga ‵lei, ma ka fakamalosi aka ei tau tama ke ‵piki ‵mau ki auala amio‵tonu o Ieova.—Isa. 35:8.

14. E mafai pefea o fakamalosi aka ne toeaina a taumafaiga a mātua kolā e fesoasoani ki olotou tama‵liki ke gasolo ki mua kae papatiso?

¹⁴ E pelā me ne tausi mamoe faka-te-agaga, e mafai ne toeaina i te fakapotopotoga o fakamalosi aka a taumafaiga a mātua mai te sau‵tala e uiga ki fakamoemoega faka-te-agaga. Ne masaua ne se tuagane telā ne tavini atu e pelā me se paenia mō tausaga e silia atu mo te 70 a te aoga o tena sau‵talaga mo te taina ko Charles T. Russell i te taimi ko ono fua i ei ana tausaga. Ne fai mai a ia, “Ne fakamāumāu ne ia se 15 minute ke sau‵tala māua ki oku fakamoemoega faka-te-agaga.” Ao, a pati ‵lei mo fakamalosiga e mafai o aoga mō se taimi leva. (Faata. 25:11) E mafai foki o fakaaofia ne toeaina a mātua mo olotou tama‵liki i olotou galuega e fai i te Fale Tapuaki, mai i te tukuatuga o galuega ki talavou e tusa mo olotou tausaga mo olotou atamai.

15. Ne a nisi auala e mafai ne nisi tino i te fakapotopotoga o fakamalosi aka a talavou?

¹⁵ E mafai ne tino i te fakapotopotoga o fesoasoani atu mai te fakaasi atu o te loto fiafia ki talavou. E aofia i ei a te saga atu ki te olotou ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga. E mata, ne fai ne se talavou se tali fakaotia loto kae fakatoka faka‵lei io me fai sena tofiga i te fakatasiga i loto i te vaiaso? E mata, ne iku manuia a taumafaiga a se talavou ke fakafesagai atu mo fakamaoni ki tofotofoga io me ne maua ne ia se avanoaga ke tuku  atu se molimau i te akoga? Ke vave o tuku atu a pati fakamālō. Kaia e se taumafai koe o faipati atu ki se talavou, mai mua io me mai tua o te fakatasiga, kae fakaasi atu te fiafia tonu ki a ia? I auala konei, ka mafai ei o iloa ne talavou me i a latou ne vaega o te “fakapotopotoga lasi.”—Sala. 35:18.

16, 17. (a) E pefea te sokoga o te papatisoga ki te fakamoemoega i aso mai mua? (e) Se a te fiafia e ma‵nako ki ei a mātua Kelisiano katoa? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

¹⁶ A te puti aka o se tamaliki i “polopolokiga mo fakatakitakiga a Ieova” se tasi o tauliaga sili e mafai maua ne se mātua Kelisiano. (Efe. 6:4; Sala. 127:3) E se pelā mo tama‵liki o te fenua o Isalaelu, a tama‵liki kolā ne fa‵nau mai i mātua Kelisiano ne seki fa‵nau mai latou ke fai pelā me ne vaega o tino tukugina atu ki a Ieova. E se gata i ei, ne seki fa‵nau mai foki mo te alofa ki te Atua mo te munatonu. I te taimi e fa‵nau ei latou, e ‵tau o maua ne mātua a te manakoga ke fai a soko, fesoasoani atu ki olotou tama‵liki ke fai pelā me ne tino tukugina atu, ne tavini papatiso a Ieova. Se a te mea e sili atu i te tāua? Ko te tukuatuga a se tino, tena papatisoga, mo tena taviniga fakamaoni ki te Atua ka fai ei ke mafai o fakamailoga a ia mō te faka‵saoga i te taimi o te fakalavelave lasi.—Mata. 24:13.

¹⁷ I te taimi ne fakaiku aka ne Blossom Brandt i a ia e manako o papatiso, ne ma‵nako ana mātua kolā e ma‵taku ki te Atua ke fakamautinoa aka me ko toka ‵lei a ia mo te lagasa tāua tenā i tena olaga. I te taimi ne fakamautinoa aka ne lāua me ko toka tou fafine, ne ‵lago atu lāua ki tena fakaikuga. I te po mai mua o tena papatisoga, ne fai ne tena tamana se mea gali. Ne fakamatala mai a Blossom: “Ne fai mai a ia ke totuli ifo katoa matou, kae ne fai ne ia se ‵talo. Ne fai atu a ia ki a Ieova me ne fiafia a ia e uiga ki te fakaikuga a tena tamaliki fafine ke tuku atu tena olaga mō Ia.” I tausaga e silia atu mo te 60 mai tua ifo, ne fai mai a Blossom, penei: “E mautinoa eiloa me i te fia o tausaga, ne seki mafai eiloa o puli i au a te po tenā!” Ke na maua eiloa ne koutou e mātua a te fiafia mo te lotomalie telā e maua mai te ‵kilo atu ki otou tama‵liki e fai pelā me ne tavini tukuagina atu kae papatiso a Ieova.