1, 2. Ne a mea ne ‵tupu i Filipi kolā ne iku atu ki te ‵peiga o Paulo mo Sila ki te falepuipui? (Onoono ki te ata i te kamataga.)

KO TE valuapo. Ko ‵nofo atu a te avā misionale, ko Paulo mo Sila, i te falepuipui—i te kogaloto eiloa o te falepuipui—i te fa‵kai o Filipi. Ne pikifao lā vae i vasia o laupapa, kae koi ‵mae loa lā tua mai i ‵kiniga fatoa fai ki a lāua. (Galu. 16:23, 24) Ne ‵fuli fakavave eiloa te tulaga o mea ‵tupu! E aunoa mo se fakailoaga, ne toso atu lāua ne se potukau ki te maketi ke ‵tu fakavave atu i mua o se fono fakamasino. Ne saesae lā gatu, kae ne ‵kini malosi lāua ki lakau. (Galu. 16:16-22) Se faifaiga sē fakamaoni! A Paulo, telā se tino Loma, ne ‵tau o fai faka‵lei tena fono. *

² I te taimi ne sagasaga atu ei a Paulo i te pouliga, ne mafaufau a ia ki mea ne ‵tupu i te aso tenā. Ne mafaufau a ia ki tino o Filipi. E seai se sunako a te kau Iutaia i te lotou fa‵kai, e se pelā mo nisi fa‵kai ne asi atu ki ei a Paulo. A te ‵tonuga loa, ne ‵tau o maopoopo a tino tapuaki Iutaia mai tua o ‵pui o te fa‵kai i tafa o se vaitafe. (Galu. 16: 13, 14) E mata, ne fai penei ona ko te mea e se kātoa te toko sefulu o tāgata Iutaia i te fa‵kai, te aofaki telā ne manakogina ke fakatu aka ei se sunako? Ne fakamata‵mata malosi a tino Filipi i a latou ne tino Loma, faitalia foki me se vaega fua io me ko te lotou fenua i te lua. (Galu. 16:21) E mata, tenei eiloa te pogai ne seki mafau‵fau latou me i tino Iutaia konei, Paulo mo Sila, ne tino Loma? Faitalia me se a te pogai, ko ‵pei atu eiloa a lāua konei i auala sē ‵tonu ki te falepuipui.

3. Kaia ne ‵numi ei a Paulo i tena ‵peiga ki te falepuipui, kae se a te kilokiloga ne fakaasi atu ne ia?

³ Kāti ne mafaufau foki a Paulo ki mea ne ‵tupu i nai masina ko ‵teka. Ne nofo atu a ia i te suā feitu o te Tai o Aegean, i Asia Foliki. I te taimi koi nofo atu ei a Paulo i konā, ne taofi faeloa a ia ne te agaga tapu mai te talai atu i nisi koga. E pelā eiloa me e ūsu atu a ia ne te agaga tapu ke fano o talai i se isi koga. (Galu. 16:6, 7) Ki fea? Ne oko atu te tali e auala i se fakaasiga i te taimi koi nofo atu ei a ia i Teloa. Ne fai atu ki a Paulo: “Vau ki Maketonia.” Ona ko te fakaasiga manino o te loto o Ieova, ne talia fakavave ei ne Paulo a te ‵kamiga. (Faitau te Galuega 16:8-10.) Kae se a te mea ne ‵tao atu ki ei? Mai tua eiloa o tena okoatuga ki Maketonia, ne ‵pei atu a ia ki te falepuipui! Kaia ne talia ei ne Ieova ke tupu te mea tenei ki a Paulo? Ka pefea te leva e ‵loka ei a ia i te falepuipui? Faitalia foki loa te ‵mafa o fesili konei i te mafaufau o Paulo, ne seki talia ne ia ke fakamasei tena fakatuanaki mo te fiafia. Ne kamata o “‵talo kae usu ne Paulo mo Sila a pese o tavaega ki te Atua.” (Galu. 16:25) Ne fakamafanafanagina lā loto mo mafaufau ki te filemu o te Atua.

4, 5. (a) E mafai pefea o tai ‵pau ‵tou tulaga mo Paulo? (e) Ne ‵fuli fakavave pefea a mea ne ‵tupu ki a Paulo?

⁴ Kāti ne mafaufau koe i nisi taimi me ne tautali atu koe, e pelā mo Paulo, ki takitakiga a te agaga tapu kae ne seki iku atu ki mea ne fakamoemoe koe ki ei. Ne fe‵paki koe mo tulaga faiga‵ta, io me aofia koe i fakanofonofoga ‵fou kolā e manakogina a ‵fuliga ‵lasi i tou olaga. (Fai. 9:11) Kafai e toe kilo atu koe ki tua, kāti koi mafaufau koe ki te pogai ne talia ei ne Ieova ke ‵tupu a nisi mea. Kafai e penā loa, se a te mea e mafai o fesoasoani atu ke tumau koe i te kufaki mo te loto talitonu ki a Ieova? Ke maua te tali, ke toe mafau‵fau tatou ki te tala o Paulo mo Sila.

⁵ I te taimi ne usu atu ei ne Paulo mo Sila a pese o tavaega, ne ‵tupu eiloa a mea kolā ne seki fakamoe‵moe katoatoa ki ei. Ne poko fakavave se mafuie. Ne ma‵tala a mataloa o te falepuipui. Ne ma‵tala foki a saisaiga o pagota katoa. Ne taofi ne Paulo a te tino tausi falepuipui mai te fakamate. Ne papatiso a te tino tausi falepuipui mo tena kāiga kātoa. I te aoakega, ne uga atu ne famasino o te fa‵kai a pulisimani ke olo o ‵tala atu a Paulo mo Sila mai te falepuipui. Ne fakamolemole atu a ofisa ki a lāua ke olo atu keatea mai te fa‵kai mo te filemu. Kae i te iloaga ne latou me i a Paulo mo Sila ne tino Loma, ne iloa aka ei ne famasino me ko oti ne fai ne latou se matugā mea ‵se, telā ne olo atu ei latou o ‵taki atu a tāgata e tokolua konā ki tua. Kae ne fai atu a Paulo mo Sila me e fia fakatofa faka‵lei atu muamua lāua ki te lā tuagane fou ne fatoa papatiso ko Litia. E se gata i ei, ne fakaaoga foki ne lāua te avanoaga tenei ke fakamalosi atu ki taina. (Galu. 16:26-40) Ko tafaga la te ‵fuli vave o mea katoa!

6. Ne a mea ka sau‵tala kae mafau‵fau fakatasi nei tatou ki ei?

⁶ Ne a mea e tauloto ne tatou mai i mea konei ne ‵tupu? E mafai o fai ne Ieova a mea ne seki fakamoemoegina, kae e se ‵tau o manava‵se tatou māfai e fe‵paki mo tofotofoga. E mautinoa me ne lasi ‵ki eiloa te fakamalosiga o te akoakoga tenā ki a Paulo, e pelā mo te mea ne lavea atu i mea ne tusi fakamuli atu  ne ia ki taina i Filipi e uiga ki te manavase mo te filemu o te Atua. Ke na sau‵tala muamua nei tatou ki te Filipi 4:6, 7. (Faitau.) Ko mafau‵fau ei tatou ki nisi fakaakoakoga mai te Tusi Tapu ki te faiga ne Ieova o mea kolā ne seki fakamoemoegina. Kae ko te ‵toe mea, ka mafau‵fau tatou ki te auala e mafai o fesoasoani mai “te filemu o te Atua” ke kufaki tatou mo te loto talitonu katoatoa ki a Ieova.

7. Se a te akoakoga ne fakaasi mai ne Paulo i te taimi ne tusi fakamuli atu ei a ia ki taina i Filipi, kae se a te akoakoga e mafai o tauloto ne tatou mai i ana pati?

⁷ E seai se fakalotolotolua me i te taimi ne fai‵tau ei a taina i Filipi ki te tusi a Paulo, ne masaua ne latou a mea ne ‵tupu ki a lāua kae fakamoe‵moe ke gasuesue foki a Ieova i te auala tenā. Se a te akoakoga ne akoako atu ne Paulo ki a latou? A te mea tāua: Sa manavase. ‵Talo kae ka maua ne koutou te filemu o te Atua. Kae onoono la me i “te filemu o te Atua e sili fakafia atu i mea katoa kolā e malamalama i ei.” Se a te uiga o te mea tenā? E ‵fuli ne nisi tino ‵fulitusi a te tugapati tenei ki te “e sili fakafia atu i ‵tou moemiti katoa” io me “e sili atu i palani katoa a tino.” E pelā me ne fai atu a Paulo me i “te filemu o te Atua” e sili fakafia atu te fakaofoofogia i lō mea e mafai o mafau‵fau tatou ki ei. Tela la, e tiga eiloa e se mafai o lavea atu ne tatou se auala ke ‵sao atu i ‵tou fakalavelave mai i se kilokiloga faka-te-foitino, kae e mafai ne ia o fai a mea ne seki fakamoemoegina.​—Faitau te 2 Petelu 2:9.

8, 9. (a) Faitalia me ne fe‵paki a Paulo mo faifaiga sē fakamaoni, ne a ikuga ‵lei ne maua mai ona ko mea konā ne ‵tupu? (e) Kaia ne fakatāua malosi ei ne taina i Filipi a pati a Paulo?

⁸ I te taimi ne mafau‵fau ei a taina i Filipi ki mea ne ‵tupu i se sefulu tausaga ko ‵teka, kāti ne fakamalosi aka latou ne te tusi tenā. Ne ‵tonu eiloa a mea ne tusi atu ne Paulo. E tiga eiloa ne talia ne Ieova ke ‵tupu a faifaiga sē fakamaoni, ne iku atu eiloa te mea tenei ki te “‵puluga mo te fakamau‵tuga o te tala ‵lei.” (Fili. 1:7) Ne ‵tau eiloa o mafau‵fau faka‵lei a famasino konā o te fa‵kai a koi tuai o fai so se mea ki te fakapotopotoga Kelisiano fou telā ne fatoa fakatu aka i te lotou fa‵kai. Kāti ona ko faifaiga a Paulo, ne nofo atu tena taugasoa faimalaga ko Luka i Filipi, i te taimi ne olo atu ei a Paulo mo Sila. Ne mafai ei ne Luka o tuku atu a nisi fesoasoani ki Kelisiano ‵fou i te fa‵kai tenā.

⁹ A te ‵tonuga loa, i te taimi ne faitau ei ne taina konā i Filipi a te tusi a Paulo, ne iloa ne latou me i pati konei e se ne pati a se tagata poto telā e sagasaga fua i tena ofisa. Ne fepaki eiloa a Paulo mo tulaga faiga‵ta; kae ne fakaasi atu ne ia me ne maua ne ia “te filemu o te Atua.” A te ‵tonuga loa, ne fakasala a ia ki te nofo fale i Loma kae tapu te fanofano. Kae koi fakaasi mai eiloa ne ia me ne fakatasi atu “te filemu o te Atua” ki a ia.​—Fili. 1:12-14; 4:7, 11, 22.

10, 11. Se a te mea e ‵tau o fai ne tatou māfai ko tō manava‵se tatou ki se fakalavelave, kae se a te mea ‵lei e mafai o fakamoe‵moe tatou ki ei?

¹⁰ Se a te mea e mafai o fesoasoani mai ke se manava‵se tatou ki so se mea kae ke maua “te filemu o te Atua”? E fakaasi mai i pati a Paulo ki te kau Filipi me i te faka‵leiga o te manavase ko te ‵talo. Tela la, kafai e manava‵se tatou, e ‵tau o ‵talo atu ki mea e manava‵se ki ei tatou. (Faitau te 1 Petelu 5:6, 7.) ‵Talo ki a Ieova mo te fakatuanaki katoatoa, mai te iloa atu me e atafai atu a ia ki a koutou. ‵Talo atu ki a ia mo te “fakafetai,” kae masaua ana fakamanuiaga. Ka fakamalosi aka a te ‵tou loto talitonu ki a ia māfai e masaua ne tatou me e mafai ne ia o fai “a mea e uke atu i lō mea kolā e fakamolemole io me e mafau‵fau tatou ki ei.”​—Efe. 3:20.

¹¹ E pelā mo Paulo mo Sila i Filipi, e mafai o ofo tatou ki mea e fai ne Ieova mō tatou taki tokotasi. E mafai o se fakaofoofogia, kae ka fai faeloa mo mea e manakogina ne tatou i te  taimi tenā. (1 Koli. 10:13) E tonu, e se fakauiga i ei me e ‵tau fua o saga‵saga tatou kae seai se mea e fai, kae faka‵tali fua ki a Ieova ke faka‵tonu aka ne ia se mea io me faka‵lei ne ia se fakalavelave. E ‵tau o gasue‵sue tatou e ‵tusa mo ‵tou ‵talo. (Loma 12:11) Tela la, e ‵tau o fakamaoni atu i ‵tou faifaiga a te ‵tou loto fakamaoni kae tuku atu se mea ki a Ieova ke fakamanuia mai ne ia. Kae e ‵tau foki o iloa ne tatou me e seai se tapula o Ieova ki ‵tou fakamolemole, palani, mo fakamoemoega. I nisi taimi e fakapoi ne ia tatou ki te faiga o mea e seki fakamoemoegina. Ke na mafau‵fau nei tatou ki nisi tala i te Tusi Tapu kolā e fakamalosi aka ei ‵tou loto tali‵tonu ki te mafai ne Ieova o fai a mea fakaofoofogia mō tatou.

12. (a) Ne a mea ne fai ne te tupu ko Hesekia i te taimi ne fakamatakutaku ei a ia ne te tupu o Asulia ko Sanelivi? (e) Se a te mea e tauloto ne tatou mai i te auala ne faka‵lei aka ei ne Ieova te fakalavelave?

¹² I te taimi e suke‵suke ei tatou ki te Tusi Tapu, e maua atu ei ne tatou i nisi taimi a tala o mea fakaofoofogia ne fai ne Ieova. Ne ola a te tupu ko Hesekia i te taimi ne taua atu ei a te tupu o Asulia ko Sanelivi ki Iuta kae puke ne ia a fa‵kai ma‵losi katoa, kae na ko Ielusalema fua. (2 Tupu 18:1-3, 13) Tenā ne ‵fuli atu ei a Sanelivi ki Ielusalema. Ne a mea ne fai ne te tupu ko Hesekia i te taimi ne fakafesagai atu ei ki te mea fakamataku telā ko pili atu? Ne fanatu a ia ki a Ieova i se ‵talo kae ‵fuli atu ki te pelofeta a Ieova ko Isaia mō ne fakatakitakiga. (2 Tupu 19:5, 15-20) Ne taumafai foki a Hesekia ke fakaasi atu tena uiga faigofie mai te ‵togi atu o te mea ne manako mai ki ei a Sanelivi. (2 Tupu 18:14, 15) Kae ne fai eiloa ne Hesekia a fakatokatokaga māfai ko puke te fa‵kai mō se taimi leva. (2 Nofo. 32:2-4) Kae ne faka‵lei aka pefea te tulaga tenā? Ne uga mai ne Ieova se agelu ke fakaseai atu a sotia e toko 185,000 a Sanelivi i se po fua e tasi. E tonu, ne seki fakamoemoe eiloa a Hesekia ke tupu te mea tenā!​—2 Tupu 19:35.

13. (a) Se a te akoakoga e tauloto ne tatou mai i mea ne tupu ki a Iosefa? (e) Se a te mea fakaofoofogia ne tupu ki te avaga a Apelaamo, ko Sala?

¹³ Mafaufau ki te tamataene ko Iosefa, te tama a Iakopo. I te taimi ne nofo atu ei a i se tamā potu i te falepuipui, e mata, ne mafaufau eiloa a Iosefa me ka ‵tofi aka a ia ki se tulaga maluga telā ko te tokolua o tino ma‵luga i te fenua io me ka fakaaoga ne Ieova a ia ke faka‵sao tena kāiga mai te oge meakai? (Kene. 40:15; 41:39-43; 50:20) E mautinoa eiloa me ne silia atu a mea ne fai ne Ieova i lō mea ne fakamoemoe ki ei a Iosefa. Mafaufau foki ki te tupuna o Iosefa, ko Sala. E mata, ne fakamoemoe a Sala telā ko lomatua ‵ki me ka fai ne Ieova ke fanau mai ne ia tena tama tonu, kae ke se lava fua i te tama telā ne fai i tena tavini fafine? E mautinoa eiloa me i te fanau mai o Isaako ne silia atu eiloa i te mea ne mafaufau ki ei a Sala.​—Kene. 21:1-3, 6, 7.

14. E mafai pefea o maua ne tatou te loto talitonu ki a Ieova?

¹⁴ E tonu, e se fakamoe‵moe tatou me ka ave fakavavega keatea ne Ieova a ‵tou  fakalavelave katoa mai mua o te lalolagi fou ne folafola mai ne ia; e se faimalo atu foki tatou ke tupu se mea fakaofoofogia penā i ‵tou olaga. Kae e iloa ne tatou me i te Atua telā ne fesoasoani atu ki ana tavini i auala fakaofoofogia ko te ‵tou Atua, ko Ieova. (Faitau te Isaia 43:10-13.) E fesoasoani mai a te loto talitonu tenei ke fakatuanaki tatou ki a ia. E iloa ne tatou me e mafai ne ia o fai so se mea e manakogina ke fakamalosi aka ei tatou o fakataunu katoatoa tena loto. (2 Koli. 4:7-9) Ne a akoakoga e tauloto ne tatou mai i tala konei i te Tusi Tapu? E pelā mo mea e fakaasi mai i tala o Hesekia, Iosefa, mo Sala, e mafai ne Ieova o fesoasoani mai ke fakatakavale ne tatou a mea kolā e foliga faigata ke fai penā māfai e tumau tatou i te fakamaoni ki a Ia.

15. Se a te mea ka fesoasoani mai ke fakatumau “te filemu o te Atua,” kae e mafai pefea o fai te mea tenei?

¹⁵ E mafai pefea o fe‵paki tatou mo tulaga faiga‵ta kae tumau i “te filemu o te Atua”? Mai te fakatumauga o se fesokotakiga ‵lei mo te ‵tou Atua, ko Ieova. E mafai fua o maua se fesokotakiga penā “e auala i a Keliso Iesu,” telā ne tuku atu tena ola e pelā me se taulaga togiola. A te fakatokaga o te togiola tenā ko te suā mea fakaofoofogia ne fai ne te ‵tou Tamana. E fakaaoga ne Ieova a te togiola ke fakamagalo ki ei ‵tou agasala, ko mafai ei o maua ne tatou se loto lagona ‵ma kae fakapilipili atu ki a ia.​—Ioa. 14:6; Iako. 4:8; 1 Pe. 3:21.

16. Ne a mea ka iku māfai e fakatumau ne tatou a “te filemu o te Atua”? Fakamatala mai.

¹⁶ Ne a ikuga māfai ko maua ne tatou a te “filemu [tenei] o te Atua telā e sili fakafia atu i mea katoa kolā e malamalama i ei”? E tali mai te Tusi Tapu me ‘ka puipui aka ei ‵tou loto mo ‵tou mafaufau e auala i a Keliso Iesu.’ (Fili. 4:7) A te pati i ‵gana mua mō te “puipui” se tugapati faka-kautau. Ne fakasino atu ki se kautau telā ne ‵tofi aka ke puipui se fa‵kai malosi i aso mua. A Filipi se fa‵kai e tasi penā. Ne ‵moe ‵lei a tino i Filipi i te po, ona ko te iloa atu me e isi ne sotia kolā ne leoleo ne latou a mataloa fiti o te lotou fa‵kai. I se auala tai ‵pau, kafai e maua ne tatou “te filemu o te Atua,” ka filemu foki ‵tou loto mo ‵tou mafaufau. E iloa ne tatou me e atafai mai a Ieova ki a tatou kae manako foki ke manuia tatou. (1 Pe. 5:10) Ne puipui ne te iloaga tenā a tatou mai te ‵tō manava‵se io me ko te loto vāivāi.

17. Ne a mea ka fesoasoani mai ke fakafesagai atu tatou ki aso mai mua mo te talitonu katoatoa?

¹⁷ E se leva nei kae ka fe‵paki a tino mo te ‵toe fakalavelave lasi telā ka tupu i te lalolagi. (Mata. 24:21, 22) E se iloa ne tatou a mea katoa ka ‵tupu ki a tatou taki tokotasi. Kae e se ‵tau o fakafanoanoa malosi tatou ne te manavase. E tiga eiloa e se iloa ne tatou a mea katoa ka fai ne Ieova, kae e iloa ne tatou a te ‵tou Atua. Ko oti ne iloa ne tatou mai i ana faifaiga i aso ko ‵teka me faitalia a mea e ‵tupu, ka fakataunu faeloa ne Ieova tena fuafuaga, kae e fai penā ne ia i nisi taimi i se auala e seki fakamoemoegina. I taimi takitasi e fai penā a Ieova ki a tatou, e mafai ei o lagona ne tatou i se auala fou a “te filemu o te Atua telā e sili fakafia atu i mea katoa kolā e malamalama i ei.”