1. E maua pefea ne tatou a mea aoga mai te fai‵pati atu e uiga ki te auala ne maua ne tatou “te munatonu”?

 “NE MAUA pefea ne koe te munatonu?” E mautinoa me ko oti ne tali aka ne koe te fesili tenā i taimi e uke. Se fesili e tasi telā ka ‵sili atu ne se taina talitonu māfai ko kamata o masani tatou. E fia‵fia tatou ke lagona atu a te auala ne iloa kae a‵lofa ‵tou taina mo tuagane ki a Ieova, kae e fia‵fia foki tatou ke fai atu ki a latou a te pogai e tāua ei te munatonu ki a tatou. (Loma 1:11) E ‵tusa mo vaegā sau‵talaga penei, e fakamasaua ifo ei ne tatou a te tāua o te munatonu. E fai foki ei tatou ke momea aka te ‵tou loto finafinau ke “tumau i te sa‵sale i te munatonu”—telā ko te tumau i te ola i se auala telā ka maua i ei te fakamanuiaga mo te taliaga a Ieova.—3 Ioa. 4.

2. Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

² I te mataupu tenei, ka suke‵suke tatou ki nisi pogai e fia‵fia malosi ei tatou ki te munatonu. Ka oti, ko mafau‵fau ei tatou ki te auala e mafai o tumau tatou i te fakaasi atu o te fiafia tenā mō te meaalofa tāua tenei. E mautinoa eiloa me ka fai ne te sukesukega tenei ke momea aka te ‵tou loto fakafetai ki mea ko oti ne fai ne Ieova ke ‵futi mai i ei tatou ki te munatonu. (Ioa. 6:44) Ka fakamalosi aka foki i ei a te ‵tou manakoga ke fakaasi atu te munatonu ki nisi tino.

3. Se a te ‵toe pogai tāua e fia‵fia malosi ei tatou ki te munatonu?

³ E fia‵fia malosi tatou ki te munatonu ona ko pogai e uke. Kae sili atu i te tāua, e a‵lofa tatou ki a Ieova te Atua, te Pogai o te munatonu. E auala i tena Muna ko te Tusi Tapu, ne iloa ei ne tatou a ia, e se pelā fua me ko te Mafuaga malosi katoatoa o te lagi mo te lalolagi, kae pelā foki me ko te ‵tou Tamana faka-te-lagi  alofa, telā e atafai mai mo te alofa ki a tatou. (1 Pe. 5:7) E iloa ne tatou me i te ‵tou Atua e “alofa fakamagalo kae alofa atafai, e tuai o ita kae ‵fonu i te alofa fakamaoni mo te munatonu.” (Eso. 34:6) E fiafia malosi foki a Ieova ki te fakamasinoga tonu. (Isa. 61:8) E ‵mae tena loto māfai e kilo mai ki a tatou e logo‵mae, kae e toka a ia—ao, e loto fiafia a ia—ke na fakagata atu a logo‵maega katoa i tena taimi tonu. (Iele. 29:11) Ko tafaga la te gali o te mea tenā! E se tioa eiloa o a‵lofa malosi tatou ki a Ieova!

4-5. Kaia ne fakatusa ei ne te apositolo ko Paulo a te ‵tou fakamoemoega ki se taula?

⁴ Se a te suā pogai e fia‵fia malosi tatou ki te munatonu? E maua ne tatou a mea aoga mai te munatonu. Mafaufau ki se mea e tasi. E aofia i muna‵tonu i te Tusi Tapu a te ‵tou fakamoemoega mō aso mai mua. Ke fakamatala atu te tāua o te fakamoemoega tenā, ne tusi mai a Paulo: “E fai te fakamoemoega tenei e pelā me se taula mō ‵tou ola, e mautinoa kae ‵mautakitaki.” (Epe. 6:19) E pelā eiloa mo te faka‵mautakitaki ne se taula a te vaka, a te ‵tou fakamoemoega telā e fakavae ki te Tusi Tapu, e mafai o faka‵mautakitaki ne ia tatou māfai ko fe‵paki mo tofotofoga i te olaga.

⁵ I te mataupu tenei, ne faipati a Paulo e uiga ki te fakamoemoega i te lagi telā e fakatāua malosi ne Kelisiano fakaekegina. Kae e aoga foki ana pati ki Kelisiano kolā e olioli malosi ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi palataiso. (Ioa. 3:16) E mautinoa me i te tauloto e uiga ki te fakamoemoega o te ola se-gata-mai, ka fai ei ke maua ne tatou se olaga aoga.

6-7. Ne aoga pefea ki a Yvonne a te tauloto ki te munatonu e uiga ki aso mai mua?

⁶ Mafaufau ki te tala o se tuagane e igoa ki a Yvonne. Ne seki tupu aka a ia i te munatonu, kae i te taimi koi foliki ei a ia, ne mataku tou fafine i te mate. Ne masaua ne tou fafine se fuaiupu ne faitau ne ia telā ne ‵mautakitaki i tena mafaufau: “I se aso ka seai se aso ma taeao.” Ne fai mai tou fafine: “A pati konā ne fai ei ke alaala faeloa au i te po kae mafaufau ki aso mai mua. ‘I taku faka‵tau, e ‵tau o isi se mea e sili atu i lō te olaga,’ ne mafaufau au. ‘Kaia e nofo ei au i konei?’ Au se fia mate!”

⁷ Fakamuli ifo, i te taimi ko talavou ei a ia, ne fetaui a Yvonne mo Molimau a Ieova. Ne fakamatala mai a ia: “Ne kamata o talitonu au me e mafai o maua ne au a te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi palataiso.” Ne aoga pefea ki te ‵tou tuagane a te tauloto ki te munatonu? Ne toe fai mai tou fafine: “Ko se toe alaala au i po kae manavase ki aso mai mua io me ko te mate.” E pelā mo te mea e lavea atu ne tatou, ne tāua ‵ki eiloa te munatonu ki a Yvonne, kae ne maua ne ia te lotomalie lasi, e auala i te fakaasi atu o tena fakamoemoega mō aso mai mua ki nisi tino.—1 Timo. 4:16.

8-9. (a) E ‵tusa mo te tala fakatusa a Iesu, ne fakatāua malosi pefea ne se tagata e tokotasi a te koloa ne maua ne ia? (e) E pefea te tāua o te munatonu ki a koe?

⁸ E aofia foki i te munatonu i te Tusi Tapu a te tala ‵lei e uiga ki te Malo o te Atua. Ne fakatusa ne Iesu te munatonu e uiga ki te Malo tenā ki se koloa ‵funa. E ‵tusa mo te Mataio 13:44, ne fai mai a Iesu: “A te Malo o te lagi e fai pelā me se koloa e ‵funa i te laukele kae ne maua ne se tagata, kae toe ‵funa ne ia; kae ona ko tena fiafia, fano ei o fakatau atu ana mea katoa kae ‵togi ne ia te laukele tenā.” Mafaufau la me ne seki salasala te tagata ki te koloa. Kae i te taimi ne maua ne ia, ne fai ne ia a ‵fuliga ‵lasi ko te mea ke puke ma ia. A te ‵tonuga loa, ne ‵togi atu ne ia ana mea katoa. Kaia? Ne iloa ne ia te tāua o te koloa tenā. Ne sili fakafia atu i lō so se mea ne tiaki ne ia.

⁹ E mata, konā eiloa ou lagonaga e uiga ki te munatonu? E mautinoa eiloa! E iloa ne tatou me e seai se mea e tuku mai ne te lalolagi tenei, e mafai o fakatusa ki te fiafia e maua ne  tatou i te tavini atu nei ki a Ieova, mo te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai i aso mai mua mai lalo i te pulega a te Malo. A te tauliaga ke maua se fesokotakiga pili mo Ieova e sili fakafia atu i lō so se mea ne tiaki ne tatou. A te ‵tou fiafia sili e maua mai i te “fakafiafia katoatoa atu ki a ia.”—Kol 1:10.

10-11. Se a te mea ne fakamalosi atu ki a Michael ke ‵fuli tena olaga?

¹⁰ Ne fai ne te tokoukega o tatou a ‵fuliga ‵lasi ko te mea ke maua te taliaga a Ieova. Ne tiaki ne nisi tino a galuega ‵togi ma‵luga i te lalolagi. Ne taofi aka ne nisi tino a te kausaki atu ki koloa. Kae ne ‵fuli katoatoa ne nisi tino olotou olaga i te taimi ne tauloto latou e uiga ki a Ieova. Tenā loa te mea ne fai ne Michael. Ne seki tupu aka a ia i te munatonu. E pelā me se tamataene, ne akoako a ia i poto faka-kalāte. Ana muna: “Ne fakamatamata au i te tausiga o toku foitino ke tupu malosilosi. I nisi taimi ne mafaufau au me e seai se tino e mafai o fakatakavale ne ia a au.” Kae i te taimi ne kamata o sukesuke ei a ia ki te Tusi Tapu, ne iloa ne Michael a te kilokiloga a Ieova ki fakasauaga. (Sala. 11:5) Ne fai mai a Michael e uiga ki te tauavaga Molimau kolā ne fai ne lāua tena akoga: “Ne seki fai mai lāua ke se toe fakaaoga toku poto i te kalāte; ne tumau fua lāua i te akoako mai o te munatonu i te Tusi Tapu ki a au.”

¹¹ Ko te uke o mea ne tauloto ne Michael e uiga ki a Ieova, ko te momea aka foki te lasi o tena alofa ki a ia. Ne otia malosi a ia i te alofa atafai o Ieova ki ana tino tapuaki. E seki leva, kae ne iloa ne Michael me ne ‵tau o fai ne ia se fakaikuga ke ‵fuli tena olaga. “Ne iloa ne au me i te fulitua atu ki te kalāte, ka fai mo fai te ‵toe mea faigata ki a au,” ko ana muna. “Ne iloa foki ne au me ka fakafiafia atu ki a Ieova, kae ne talitonu au me i te tavini atu ki a ia, e sili fakafia atu tena aoga i lō so se mea e tiaki ne koe.” Ne loto fakafetai a Michael ki te tāua o te munatonu kae ne fakamalosi aka a ia ne te loto fakafetai tenā ke fai a ‵fuliga ‵lasi i tena olaga.—Iako. 1:25.

12-13. Ne fesoasoani atu pefea te munatonu i te Tusi Tapu ki a Mayli?

¹² Ke fakaasi atu te tāua o te munatonu, e fakatusa ne te Tusi Tapu a te munatonu ki se mōli telā e maina mai i te pouliga. (Sala. 119:105; Efe. 5:8) A Mayli, mai i Azerbaijan, ne lasi tena loto fakafetai ki te fesoasoani ne maua ne ia mai te Muna a te Atua. Ne tupu aka a ia i se kāiga telā e mavae‵vae i mea fakalotu. A tena tamana se Musilimu, kae ko tena mātua se Iutaia. Ne fai mai tou fafine: “E tiga eiloa ne seki fakalotolotolua au ki te ola tonu o te Atua, ne ‵numi au i nisi mataupu. Ne mafaufau au, ‘Kaia ne faite ei ne te Atua a tino, kae se a foki te aoga ke logo‵mae se tino i tena olaga kātoa kae iku atu ki te fakapuapuagatia ki te se-gata-mai i te afi i seoli?’ Ona ko te mea ne fai mai a tino me ne māfua mai a mea katoa i te loto o te Atua, ne mafaufau au, ‘E mata, a te Atua se tino fua telā e pule mai kae fiafia o onoono ki te logo‵mae o tino?’”

¹³ Ne tumau a Mayli i ana sukesukega ki tali o ana fesili. E seki leva, ne talia ne ia se akoga faka-te-Tusi Tapu kae kau mai ki te munatonu. “A fakamatalaga ‵tonu i te Tusi Tapu ne fai ei ke momea aka toku fiafia,” ne fai mai tou fafine. “A fakamatalaga kolā e fakatalitonugina i te Muna a te Atua, ne maua ei ne au se lagonaga filemu.” E pelā mo Mayli, e tuku atu ne tatou katoa a tavaega ki a Ieova, “te Atua telā ne kalagagina ne ia [tatou] mai te pouliga ki tena mainaga fakaofoofogia.”—1 Pe. 2:9.

14. E mafai pefea o ati aka ne tatou te ‵tou fia‵fia malosi ki te munatonu? (Onoono foki ki te “ Nisi Mea e Fakatusa ki ei te Munatonu.”)

¹⁴ Konei fua a nai tala kolā e fakaasi mai i ei te tāua o te munatonu. E seai se fakalotolotolua me e iloa foki ne koe a nisi tala e uke. Kaia e se aofia ei i au sukesukega totino ke ‵sala atu ki nisi pogai e ‵tau ei mo tatou o fia‵fia malosi ki  te munatonu? Ko te momea aka o te ‵tou fia‵fia ki te munatonu, ko te momea aka foki o te maua ne tatou o auala ke fakaasi atu te ‵tou fia‵fia malosi ki ei.

15. Se a te auala e tasi e mafai o fakaasi atu te ‵tou fia‵fia malosi ki te munatonu?

¹⁵ E mafai o fakaasi atu ne tatou a te ‵tou fia‵fia malosi ki te munatonu mai te sukesuke faeloa ki te Tusi Tapu mo tusi faka-te-Tusi Tapu. Faitalia me e pefea te leva o tatou i te munatonu, e uke faeloa a mea e tauloto tatou ki ei. Ne fai mai te lōmiga muamua o te mekesini tenei: “A te munatonu, e fai pelā me se tamā pulalakau sē aoga i te koga lavaki o te olaga, e fakatamilo kae toeitiiti ko ola sai‵tia i vasia o mouku ‵lasi o akoakoga ‵se. Kafai ko maua ne koe, e ‵tau o momea aka tou matapulapula. . . . Kafai e manako koe o puke ki ei, e ‵tau o punou ifo koe o puke. Ke mo a ma lotomalie fua ki se pulalakau e tasi o te munatonu. . . . Fakamaopoopo mai kae toe ‵sala atu ki nisi mea e uke.” A te faiga o sukesukega se galuega ‵mafa, kae e aoga ‵ki a taumafaiga e fai ki ei.

16. Se a te auala magoi e fai ei au sukesukega? (Faataoto 2:4-6)

¹⁶ E se fia‵fia tatou katoa ki te faitau mo te faiga o sukesukega. Kae e ‵kami tatou ne Ieova  ke “keli faeloa” kae “salasala faeloa” ke momea aka te ‵loto o ‵tou malamalama i te munatonu. (Faitau te Faataoto 2:4-6.) Kafai e fai ne tatou a vaegā taumafaiga penā, ka maua faeloa i ei a mea aoga. Ne fai mai a Corey e uiga ki tena faitauga faka-te-Tusi Tapu, me ne saga atu fua a ia ki se fuaiupu e tasi i taimi katoa. Ne fai mai a ia: “E faitau katoa ne au a fakamatalaga mai lalo, tusi fai‵tau kolā e fakasino atu ki ei i te tusi siki tenā, kae fai a nisi sukesukega fakaopoopo. . . . Ne maua ne au a mea e uke ‵ki mai taku faitauga i te auala tenei!” Faitalia me e fakaaoga ne tatou a te auala tenā io me se isi auala, e fakaasi atu te ‵tou loto fakafetai ki te munatonu māfai e fakaaoga ne tatou a taimi mo taumafaiga ke sukesuke ki ei.—Sala. 1:1-3.

17. Se a te uiga ke ola e ‵tusa mo te munatonu? (Iakopo 1:25)

¹⁷ E tonu, e iloa ne tatou me e se lava fua i te sukesuke ki te munatonu. Ke maua katoatoa a mea aoga mai i ei, e ‵tau o ola tatou e ‵tusa mo te munatonu, ko tena uiga, ke fakagalue aka a mea e tauloto ne tatou i ‵tou olaga. Tenā fua te auala ka mafai o maua te fiafia tonu mai te munatonu. (Faitau te Iakopo 1:25.) E fakamautinoa aka pefea ne tatou me e ola tatou e ‵tusa mo te munatonu? E tasi te auala ne fai mai ne se taina, ko te faiga o iloiloga totino e uiga ki ‵tou feitu ‵lei mo feitu kolā e ma‵nako tatou ke momea aka te ‵tou ‵lei i ei. Ne fai mai te apositolo ko Paulo, penei: “Ke na sa‵sale faka‵lei tatou e ‵tusa mo te ‵tou ga‵solo ki mua i te auala eiloa tenei.”—Fili. 3:16.

18. Kaia e ‵tau o fai ne tatou te ‵toe mea e mafai o fai ke “tumau i te sa‵sale i te munatonu”?

¹⁸ Mafaufau fua ki mea aoga e maua mai te faiga o te ‵toe mea e mafai o fai ke “tumau i te sa‵sale i te munatonu”! E se momea aka fua i ei te ‵lei o ‵tou olaga, kae e fai foki ne tatou a Ieova mo ‵tou taina tali‵tonu ke fia‵fia. (Faata. 27:11; 3 Ioa. 4) A te ‵tonuga loa, konei eiloa a toe pogai ‵lei ke fia‵fia malosi tatou ki te munatonu kae ola e ‵tusa mo te munatonu, ne?