1. Ona ko te agasala, ne a lagonaga masani o tavini fakamaoni a te Atua?

“KO OKO eiloa i toku fakaalofa!” (Loma 7:24) Ko oti ne toe fai atu foki ne tavini fakamaoni e tokouke a te Atua a pati konā a te apositolo ko Paulo. E logo‵mae katoa tatou mai te agasala ne togi mai, kae kafai e se fakaata atu i ‵tou faifaiga a te manakoga tonu ke fakafiafia ki a Ieova, e mafai o fakaa‵lofa ‵ki eiloa tatou. Ne mafau‵fau a nisi Kelisiano kolā ne fai ne latou se agasala matagā me ko se mafai o toe fakamagalo latou ne te Atua.

2. (a) E fakaasi mai pefea i te Salamo 34:22 me e se ‵tau mo tavini a te Atua o sona fanoa‵noa i lagonaga ma‵sei? (e) Ne a mea ka fakamatala mai i te mataupu tenei? (Onoono ki te pokisi “ Akoakoga io me ko te Fakauigaga?”)

² E tiga eiloa te feitu tenā, e fakatalitonu mai te Tusi Tapu me e se ‵tau o sona fanoa‵noa i lagonaga ma‵sei a tino kolā e faka‵lafi ki a Ieova. (Faitau te Salamo 34:22.) Ne a mea e aofia i te faka‵lafi ki a Ieova? Ne a mea e ‵tau o fai ke maua a te alofa fakamagalo mo te loto fakamagalo o Ieova? E maua ne tatou a tali ki fesili konā mai te mafaufau ki te fakatokaga o fa‵kai faka‵lafi i Isalaelu mua. E tonu, ne fai a te fakatokaga tenā mai lalo i te feagaiga o te Tulafono, telā ne sui ne se isi mea i te Penitekoso i te 33 T.A. Masaua la me ne aumai i a Ieova a te Tulafono. Tela la, e tauloto ne tatou mai te fakatokaga o fa‵kai faka‵lafi a te kilokiloga a Ieova ki te agasala, tino agasala, mo te loto  salamō. Muamua la, ke na mafau‵fau malie tatou ki te pogai mo te fakagaluegaga o fa‵kai konei.

3. Ne a fakatokaga mō tino tatino mo te iloa tonu?

³ Ne fakatāua malosi ne Ieova a faifaiga e ‵tau o fai ki amioga tatino i Isalaelu mua. Ne tamate a tino tatino mo te iloa tonu ne te ‵toe kāiga pili o te tino ne tamate, se tagata, telā ne taku ki se ‘tino taui te toto.’ (Nume. 35:19, NW) A te faifaiga tenei e ‵togi atu ki ei te toto o te tino ‵lei telā ko oti ne fakamaligi. A te tamatega fakavave e puipui ei te Fenua o te Folafolaga mai i fakalailaiga, me ne fakatonu mai a Ieova: “A te tatino [fakamaligiga o toto o se tino] e fakalailai ne ia te fenua. E seai eiloa se auala e mafai ei o faka‵ma te laukele ne tamate ei se tino ne suā tino. Sa fakalailaigina te fenua tenā e ‵nofo koutou i ei.”—Nume. 35:33, 34.

4. Ne a mea ne fai sāle ki te tatino i se auala pasala i Isalaelu?

⁴ Ne a mea ne fai ne te kau Isalaelu ki tino tatino i se auala pasala? E tiga eiloa ne pasalagina te fakalavelave, koi ‵se eiloa te tino tatino i se auala pasala i te fakamaligi toto. (Kene. 9:5) Kae se faiga alofa fakamagalo me ne talia ke tele atu a ia keatea mai te tino taui te toto ki se fa‵kai e tasi i fa‵kai faka‵lafi e ono. Ne mafai ei o maua ne ia se puipuiga mai i konā. Ne ‵tau o nofo tumau a te tino tatino i se auala pasala i te fa‵kai faka‵lafi ke oko ki te taimi e mate ei te faitaulaga sili.—Nume. 35:15, 28.

5. E fesoasoani mai pefea a te fakatokaga o fa‵kai faka‵lafi ke maina ‵lei atu tatou i a Ieova?

⁵ A te filiga o fa‵kai faka‵lafi konei e sē se manatu o tāgata. Ne fakatonu atu eiloa a Ieova ki a Iosua: “Fai atu ki tino Isalaelu penei, ‘Fili aka ne fa‵kai faka‵lafi mō koutou.’” Ne tuku atu ki fa‵kai konei “se tulaga ‵malu.” (Iosu. 20:1, 2, 7, 8, NW) Ona ko te mea ne aofia tonu eiloa a Ieova i te fakatokaga o fa‵kai konei mō se pogai fakapito, e mafai o fesili ifo tatou: E fesoasoani mai pefea a te fakatokaga tenei ke maua se kilokiloga manino e uiga ki te alofa fakamagalo o Ieova? Kae se a te mea e akoako mai e uiga ki te auala e mafai o faka‵lafi tatou ki a ia i aso nei?

6, 7. (a) Fakamatala mai te tulaga o toeaina i te fakamasinoga o se tino tatino i se auala pasala. (Onoono ki te ata i te kamataga.) (e) Kaia e ‵lei ei ke fanatu a te tino tatino i se auala pasala ki toeaina?

⁶ Mai tua o te tamatega ne ia o se tino i se auala pasala, e ‵tau muamua mo te tino tenā o “fakamatala faka‵lei ki takitaki [toeaina] a te mea ne tupu” i te mataloa o te fa‵kai faka‵lafi telā ne tele a ia ki ei. Ne ‵tau o talimalo faka‵lei a ia. (Iosu. 20:4) I se taimi mai tua ifo, ne toe uga atu a ia ki toeaina o te fa‵kai telā ne tupu ei te tamatega, kae e fakamasino aka ne toeaina konā a te mea ne tupu. (Faitau te Numela 35:24, 25.) Kafai loa ko oti ne taku mai ne latou me ne pasalagina te tamatega, ko toe foki ei a te tino tenā ki te fa‵kai faka‵lafi.

⁷ Kaia ne aofia a toeaina i ei? Ne ‵tau o fakatumau ne latou a te ‵ma o te fakapotopotoga o Isalaelu kae fesoasoani atu foki ki te tino tatino ke maua ne ia a mea aoga mai te alofa fakamagalo o Ieova. Ne tusi mai se tino poto i te Tusi Tapu me kafai e fakatamala a te tino tatino i se auala pasala o fanatu ki te kau toeaina, “ka tu eiloa a ia i se tulaga fakamataku.” Ne toe fai mai a ia: “Ka i luga loa i tena ulu a tena toto, me e seki fakaaoga faka‵lei a te puipuiga ne fakatoka ne te Atua mō ia.” Ne uke a fesoasoani mō te tino tatino i se auala pasala, kae e ‵tau o ‵sala atu a ia ki ei kae talia ne ia te fesoasoani tenā. Kafai e seki fia faka‵lafi atu a ia ki se fa‵kai faka‵lafi e tasi kolā ne fakatoka ne Ieova, ko saoloto ei ke tamate a ia ne te ‵toe kaiga pili eiloa o te tino ne tamate ne ia.

8, 9. Kaia e ‵tau ei mo se tino fai agasala matagā o fanatu ki te kau toeaina mō se fesoasoani?

⁸ I aso nei, e ‵tau o fanatu ki toeaina o te fakapotopotoga a te Kelisiano telā ko ma‵sei ana lagonaga i se agasala matagā ko te mea ke maua ne ia te fesoasoani. Kaia e tāua ei te mea  tenei? Muamua la, a te fakatokaga mō toeaina ke fakatoka a agasala matagā ne aumai loa mai i a Ieova, e pelā mo mea e fakaasi mai i tena Muna. (Iako. 5:14-16) A te lua, e fakamalosi aka ne te fakatokaga tenei a te tino agasala loto salamō ke tumau i te tausiga a te Atua kae ‵kalo keatea mai i se olaga fai agasala. (Kala. 6:1; Epe. 12:11) A te tolu, ne fakatonu kae fakamasani a toeaina ke fakatalitonu atu ki tino agasala loto salamō, mai te fesoasoani atu ke fakafeoloolo aka te lotou logo‵mae mo te ma‵sei o olotou lagonaga. E taku ne Ieova a toeaina konei ki se “fale e ‵malu ei a tino mai i te matagi.” (Isa. 32:1, 2) E a, e se lotomalie koe me i te fakatokaga tenei se fakaasiga o te alofa fakamagalo o te Atua?

⁹ Ko oti eiloa ne iloa aka ne tavini e tokouke a te Atua a te fakatapūga e maua mai i te ‵sala atu mo te mauaga o te fesoasoani mai i toeaina. E pelā mo se taina e igoa ki a Daniel, ne fai ne ia se agasala matagā, kae ne fakatalave ne ia tena fanatu ki toeaina mō se fia o masina. “I te ‵tekaatuga o se taimi leva,” ne taku ‵tonu mai a ia, “ne mafaufau au me ko se toe ai se mea e mafai o fai ne toeaina mō au. Kae ne fakatalitali faeloa au ki ikuga sē ‵lei o aku faifaiga. Kae i taimi e ‵talo atu ei au ki a Ieova, ne mafaufau au me ne ‵tau o fakatomua aku pati katoa ki te fakatoese atu mō te mea ko oti ne fai ne au.” Fakamuli loa, ne ‵sala atu a Daniel ki te fesoasoani o toeaina. Mai te ‵toe mafaufau ki te mea ne tupu, ana muna: “E mautinoa eiloa me ne mataku au ma fanatu ki a latou. Kae i te otiga, ne foliga mai me e pelā loa me se tino ne amo ne ia se amoga ‵mafa mai i oku tuauma. Nei la, ko lagona ne au me ko mafai o fakapilipili atu au ki a Ieova e aunoa mo se mea e fakalavelave mai.” I aso nei, ko maua ne Daniel se loto lagona ‵ma, kae ne fatoa fai fakamuli foki mo fai se tavini fesoasoani.

10. Ke fakaasi te alofa fakamagalo, se a te mea e ‵tau o fai fakavave ne se tino tatino i se auala pasala?

¹⁰ Ne ‵tau o gasuesue a te tino tatino i se auala pasala ke fakaasi atu ki a ia a te alofa fakamagalo. Ne ‵tau o tele atu a ia ki te ‵toe fa‵kai faka‵lafi pili mai eiloa. (Faitau te Iosua 20:4.) E se mafai o fakaataata ne tatou a te sē fia saga atu o te tino tatino i se auala pasala; e fakalagolago tena ola ki tena oko vave atu ki  te fa‵kai tenā kae tumau i ei! E fakauiga i ei me e ‵tau o talia ne ia a mea faiga‵ta ke fai te mea tenā. Ne ‵tau o tiaki tena galuega mua, te gali o tena fale, mo te saolotoga ke faimalaga sāle—ke oko ki te taimi e mate ei a te faitaulaga sili. * (Nume. 35:25) Kae e aoga eiloa ke talia a fakanofonofoga konā. Kafai e tiaki ne ia te fa‵kai, e fakaasi atu ei ne te tino tatino i se auala pasala a te sē fakatāua ne ia o te toto ne fakamaligi ne ia, kae e tu atu ei tena ola i se tulaga fakamataku.

11. Ne a mea e fai ne se Kelisiano loto salamō kolā e fakaasi mai i ei me e se fia fakaaoga ‵se ne ia a te alofa fakamagalo o te Atua?

¹¹ Ke maua a mea aoga mai te alofa fakamagalo o te Atua, e ‵tau foki o gasue‵sue fakavave a tino agasala loto sala‵mo. E ‵tau o tiaki katoatoa olotou faifaiga agasala, mai te sē ‵tele fua keatea mai te agasala matagā kae mai i nisi tamā agasala foki kolā e mafai o takitaki atu ei ki agasala ‵lasi. Mai lalo i te takitakiga a te agaga, ne fakamatala mai ei ne te apositolo ko Paulo a faifaiga a Kelisiano loto sala‵mo i Kolinito. Ne tusi mai a ia: “Te lasi o te ‵lei telā ne maua ne koutou ona ko te otou fanoa‵noa i te auala telā e fetaui ‵lei mo te loto o te Atua, ke taku ‵lei koutou; ko te ita; ko te mataku; ko te olioli malosi; ko te loto finafinau; ko te fakatonuga o te mea ‵se!” (2 Koli. 7:10, 11) E fakaasi atu ki a Ieova mai i faifaiga loto finafinau ke se toe fai se agasala me e se manatu mā‵ma io me fia fakaaoga ‵se ne tatou tena alofa fakamagalo.

12. Ne a mea e ‵tau o fulitua atu ki ei se Kelisiano ko te mea ke tumau i te fakaasi atu ki a ia a te alofa fakamagalo o te Atua?

¹² Ne a mea e ‵tau o fai ne se Kelisiano ko te mea ke tumau i te fakaasi atu ki a ia a te alofa fakamagalo o te Atua? E ‵tau o toka a ia ke fulitua atu ki mea kolā e pele ki a ia māfai e fai ei ke tu atu a ia i se tulaga telā e mafai o tosina atu ki se agasala. (Mata. 18:8, 9) Kafai e fakamalosi atu a taugasoa ke fai ne koe a mea kolā e se fakafiafia atu ki a Ieova, e mata, ka taofi aka ne koe tou kau atu ki a latou? Kafai e faigata ki a koe a te inu malie fua ki te kava, e mata, ka faka‵mao koe mai i so se tulaga telā ka fakaosooso atu ke inu malosi koe? Kafai e ‵teke atu faeloa koe ki manakoga fakatauavaga sē ‵tau, e mata, e ‵kalo keatea koe mai i so se ata, fakatuatusi i te itaneti, io me ko se faifaiga telā e mafai o fakamalosi aka a mafaufauga sē ‵ma? Masaua me e aoga ‵ki eiloa a te fulitua atu ki so se mea e pele ki a tatou ko te mea ke fakatumau ‵tou loto fakamaoni ki a Ieova. E seai se mea e sili atu i te logo‵mae i lō lagonaga me ko tuku tiaki tatou ne Ia. E penā foki loa, e seai foki se mea e sili atu te fakalotomalie i lō te lagonaga o tena “alofa ki a koe ki te se gata mai.”—Isa. 54:7, 8.

13. Fakamatala mai te pogai ne ‵tau ei o maua ne te tino tatino i se auala pasala se olaga saogalēmū, tokagamalie, kae fiafia i loto i te fa‵kai faka‵lafi.

¹³ Kafai ko nofo atu i loto i se fa‵kai faka‵lafi, ko saogalēmū ei te tino tatino i se auala pasala. Ne fai mai a Ieova e uiga ki fa‵kai konā: ‘Ka fai mo koga faka‵lafi mō koutou.’ (Iosu. 20:2, 3) Ne seki manako a Ieova ke toe fakamasino a te tino tatino i se auala pasala mō te mea foki eiloa tenā, kae e se talia foki te tino taui o te toto ke ulu atu ki te fa‵kai kae tamate ne ia te tino tatino i se auala pasala. Tela la, ne seki ‵tau eiloa o nofo mataku a te tino tatino i se auala pasala. I te taimi e nofo atu ei a ia i te fa‵kai, e saogalēmū kae tokagamalie a ia mai lalo i te puipuiga a Ieova. A te mea tenei e sē se falepuipui faka‵lafi. E tuku atu ne te fa‵kai a avanoaga ke galue a ia, ke fesoasoani atu ki nisi tino, kae ke tavini atu mo te filemu ki a Ieova. Ao, e mafai eiloa o maua ne ia se olaga fiafia kae lotomalie!

14. Se a te mea e mafai o talitonu ki ei se Kelisiano loto salamō?

¹⁴ Ne maua ne nisi tino o te Atua kolā ne fai agasala matagā kae ko sala‵mo se lagonaga me ko “saisaitia” latou ne olotou lagonaga ma‵sei, ke oko foki loa ki te manatu me ka tumau eiloa te kilokiloga sē ‵lei a Ieova ki a latou ona ko olotou amioga matagā. Kafai e penā loa ou  lagonaga, ke na talitonu la me kafai ko oti ne fakamagalo ne Ieova a koe, e mafai o maua ne koe te tokagamalie i tena alofa fakamagalo! A Daniel, telā ne taku atu muamua, ne iloa ne ia te ‵tonu o te mea tenei. Mai tua o te fakatonutonuga o tou tagata ne toeaina kae fesoasoani atu ke toe maua se loto lagona ‵ma, ne fai mai a ia: “Ne mafaufau au me ko mafai o toe mānava faka‵lei au. Mai tua o te fakatokaga faka‵lei o te fakalavelave, ne seki toe ma‵sei oku lagonaga. I te taimi ko galo atu ei te agasala, ko galo atu eiloa. E pelā mo pati a Ieova, e ave ne ia keatea au amoga ‵mafa kae faka‵mao mai i a koe. Ka se toe lavea eiloa ne koe.” I te taimi e nofo atu ei i loto i te fa‵kai faka‵lafi, e se ‵tau o manavase a te tino tatino i se auala pasala i te tino telā e ‵tau o taui atu ne ia te toto. E penā foki loa, i te taimi ko oti ne fakamagalo ne Ieova ‵tou agasala, e se ‵tau o manava‵se tatou me e toe kilokilo mai a ia ki se pogai ke toe avaka ne ia te agasala tenā io me ke toe fakamasino tatou ki ei.—Faitau te Salamo 103:8-12.

15, 16. E fakamalosi aka pefea ne te tulaga o Iesu e pelā ko te Togiola mo te Faitaulaga Sili a tou fakatuanaki ki te alofa fakamagalo o te Atua?

¹⁵ A te ‵tonuga loa, e sili atu a pogai e ‵tau ei o maua ne tatou te loto talitonu i lō te kau Isalaelu ki te alofa fakamagalo o Ieova. Mai tua o te fakaasiatuga ne Paulo tena fanoanoa mō te fakatamala ke fakalogo i se auala ‵lei katoatoa ki a Ieova, ne fai mai a ia: “Fakafetai ki te Atua e auala i a Iesu Keliso te ‵tou Aliki!” (Loma 7:25) Ao, faitalia tena taua atu ki te agasala mo ana mea ‵se i aso mua—kolā ko oti ne salamō a ia i ei—ne maua ne Paulo te loto talitonu ki te fakamagaloga a te Atua e auala i a Iesu. E pelā me ko te ‵tou Togiola, e faka‵ma ne Iesu ‵tou loto lagona kae tuku mai ne ia se lagonaga filemu. (Epe. 9:13, 14) E pelā me ko te ‵tou Faitaulaga Sili, “e mafai o faka‵sao katoatoa ne ia a tino kolā e olo atu ki te Atua e auala i a ia, me e ola faeloa a ia ke fautua mō latou.” (Epe. 7:24, 25) Kafai ne fakatalitonu atu ne te faitaulaga sili ki te kau Isalaelu me ko oti ne fakamagalo olotou agasala, e ‵tau o sili atu te fakatalitonuga a te ‵tou Faitaulaga Sili, ko Iesu, me ko “maua ne tatou te alofa fakamagalo, kae maua foki te alofa tauanoa ke fesoasoani mai ki a tatou i te taimi tonu.”—Epe. 4:15, 16.

¹⁶ Ke faka‵lafi ki a Ieova, e ‵tau mo tatou o fakatuanaki ki te taulaga togiola a Iesu. Ke mo a ma talia fua te aoga o te togiola mai te fesoasoani atu ki tino e tokouke. I lō te fai penā, ke fakatuanaki me e aoga foki te togiola ki a koe. (Kala. 2:20, 21) Ke fakatuanaki me i te togiola ko te fakavae mō te fakamagaloga o au agasala. Ke fakatuanaki me e tuku atu ne te togiola a te fakamoemoega ke ola koe ki te se-gata-mai. A te taulaga a Iesu ko te meaalofa a Ieova ki a koe.

17. Kaia e fia faka‵lafi ei koe ki a Ieova?

¹⁷ E fakaata mai i fa‵kai faka‵lafi a te alofa fakamagalo o Ieova. E auala i te fakatokaga tenei, e se faka‵mafa mai fua ne te Atua a te ‵malu o te ola kae e fakaasi mai foki ne ia a te auala e mafai o fesoasoani mai a toeaina ki a tatou, mea e aofia i te salamō tonu, mo te pogai e mafai ei o tali‵tonu katoatoa tatou ki te loto fakamagalo o Ieova. E a, e faka‵lafi koe ki a Ieova? E seai aka foki se koga e sili atu i te saogalēmū! (Sala. 91:1, 2) I te suā mataupu, ka onoono tatou ki te auala e mafai o fesoasoani mai a fa‵kai faka‵lafi ke fakaakoako atu tatou ki te ‵toe fakaakoakoga sili o te fakamaoni mo te alofa fakamagalo o Ieova.