• “Ki a au loa ko pelā eiloa me ne mulilua fakafia taku avaga.”

• “Ne maua ne au a lagonaga masiasi, se aoga kae foliga fakafoufou.”

• “Ne seki mafai ne au o faipati ki se tino e uiga ki te mea tenei. Ne logo‵mae tokotasi eiloa au.”

• “Ne maua ne au a lagonaga me e se fia saga mai a Ieova ki a au.”

E fakaasi mai i pati mai luga nei a te lasi o te logo‵mae o te fafine avaga māfai e onoono tena avaga ki ata ma‵sei. Kae kafai ne fai ‵funa sāle ne ia te mea tenā, kāti i loto i se fia masina io me ne tausaga, kāti ka se toe fia talitonu tou fafine ki tena avaga. E pelā eiloa mo pati a se fafine avaga ne fai aka, “Ne mafaufau ifo au: ‘Ko oi te tagata tenei i oku tafa? E mata, e isi ne nisi mea e ‵funa ne ia mai i a au?’”

Ne fakatoka te mataupu tenei mō fāfine kolā e onoono sāle olotou avaga ki ata ma‵sei. a Ka fakamatala mai i ei a fakatakitakiga mai te Tusi Tapu ke fakamafanafana ki a ia, fakatalitonu atu ki a ia e uiga ki te fesoasoani o Ieova, kae ke mafai o toe ‵lei ana lagonaga e pelā foki mo tena tulaga faka-te-agaga. b

E tiga loa e se mafai o pule atu koe ki mea e fai ne tau avaga tagata, kae e isi ne mea e mafai o fai ke faka‵noga aka ei tou kaitaua kae ke maua te filemu o te mafaufau. Mafaufau ki mea konei.

Sa ‵losi ki a koe eiloa. E mafai o mafaufau te fafine me ko ia te pogai ko onoono ei tena avaga ki ata ma‵sei. Ne maua ne Alice c a lagonaga me ko se fetaui a ia ke fai mo avaga a tena avaga. Ne mafaufau aka a ia, ‘Kaia e fia onoono ei taku avaga ki nisi fāfine i lō au?’ E ‵losi ne nisi fāfine a‵vaga me pogai mai i olotou faifaiga, mai te mafau‵fau me fai ne latou ke na gasolo aka eiloa o masei te tulaga tenā. Ne fai mai a Danielle, “Ne kilo ifo au ki a au eiloa e pelā me se fafine kaitaua telā e fakamasei ne au te mā olaga avaga ona ko toku sauā.”

Kafai e penā ou lagonaga, ke masaua me e se ‵losi atu ne te Atua me ko koe te pogai o faifaiga a tau avaga. E fai mai te Iakopo 1:14: “E tofotofogina  a tino taki tokotasi mai te saga atu ki takolekolega a ana manakoga totino.” (Loma 14:12; Fili. 2:12) I lō te ‵losi atu ki a koe eiloa, e fakatāua ne Ieova a tou fakamaoni.—2 Nofo. 16:9.

Se mea ‵lei foki ke malamalama me i te onoono atu o te tagata avaga ki ata ma‵sei e se fakauiga i ei me ko se fetaui te fafine ke fai mo fai tena avaga. E fai mai a tino ‵poto i te mataupu tenei me e fakamāfua aka ne te onoono ki ata ma‵sei a manakoga ke fai amioga fakatauavaga sē ‵tau.

Sa tō manavase. Ne fai mai a Catherine me i tena olaga kātoa ne nofo faeloa a ia o onoono atu ki tena avaga e onoono ki ata ma‵sei. Muna a Frances: “E manavase au māfai e se iloa ne au te koga e nofo ei taku avaga. E manavase ‵ki au i te aso kātoa.” Ne fai mai ne nisi fāfine avaga me ‵ma sāle latou ma ‵nofo atu i tafa o nisi Kelisiano kolā e iloa ne latou te fakalavelave o olotou avaga tāgata. Kae fai mai ne nisi tino a te lotou sē sologa me e mafau‵fau latou me e se malamalama a nisi tino i te lotou tulaga.

A mea konei ne lagonaga masani. Kae ko te mafaufau faeloa ki ei ka fai fua i ei ke manavase malosi koe. I lō te fai penā, taumafai fua o fakamalosi aka tou vā fakataugasoa mo Ieova. A te fai penā ka fesoasoani atu ke gasolo aka faeloa koe o malosi.—Sala. 62:2; Efe. 6:10.

Kāti ka aoga ki a koe ke faitau kae mafaufau ‵loto ki tala i te Tusi Tapu o fāfine kolā ne isi ne olotou fakalavelave kae ne maua ne latou se fakamafanafanaga ona ko te ‵talo atu ki a Ieova. Ne seki faka‵lei faeloa ne ia olotou fakanofonofoga, kae ne tuku atu ne ia ki a latou te filemu. E pelā mo Hana, “ko oko eiloa i te mafatia” ona ko tena tulaga. Kae i te otiga ne “‵talo atu tou fafine mō se taimi leva i mua o Ieova,” ne maua ne ia te filemu, e tiga loa e se iloa ne ia me ne a mea ka ‵tupu ki a ia.—1 Samu. 1:10, 12, 18; 2 Koli. 1:3, 4.

‵Sala ki te fesoasoani mai toeaina o te fakapotopotoga. E fai latou pelā me se “koga ‵muni mai te matagi, se koga e faka‵lafi i ei mai te afā.” (Isa. 32:2, fml.) E mafai o fakailoa mai ne latou se tuagane telā e mafai o fakaasi atu ne koe ki ei tou fakalavelave kae ke maua se fakamafanafanaga mai ei.—Faata. 17:17.

E mata, e mafai o fesoasoani koe ki tau avaga ke manumalo i te onoono ki ata ma‵sei? Kāti la. E fai mai te Tusi Tapu me “e ‵lei atu te tokolua  i lō te tokotasi” māfai ko faka‵lei aka se fakalavelave io me fakatakavale se fili malosi. (Fai. 4:9-12) E ‵tusa mo sukesukega ne fai e masani o maua a ikuga ‵lei māfai e ga‵lue tasi se tauavaga ke manumalo i te onoono faeloa ki ata ma‵sei kae ke toe fakamalosi aka te talitonu o te suā tino ki te suā tino i te lā olaga avaga.

E tonu, e fakalagolago eiloa te mea tenei ki te manako tonu o tau avaga ke manumalo i tena vāivāiga ko te onoono ki ata ma‵sei. E mata, ko oti ne ‵talo a ia ki a Ieova ke maua te malosi kae ‵sala ki te fesoasoani o toeaina? (2 Koli. 4:7; Iako. 5:14, 15) Kai mafaufau a ia ki auala ke kalo keatea mai te tofotofoga tenā—e pelā mo te katikati ki lalo te uke o ana taimi e fakaaoga i ei ana tivaisi mo tulaga kolā e faigofie ke tofotofogina ei a ia? (Faata. 27:12) E mata, e loto fiafia a ia o talia tou fesoasoani kae ke fakamaoni katoatoa ki a koe? Kafai e penā loa, e mafai o fesoasoani koe ki a ia.

E pefea la? Mafaufau ki se fakaakoakoga. Ne avaga a Felicia ki a Ethan, telā ne umiti faeloa ke onoono ki ata ma‵sei talu mai tena folikiga. Ne fai ne Felicia ke se mā tou tagata o faipati atu ki a ia māfai ko sae aka te manakoga ke onoono ki ata ma‵sei. Ne fai mai a Ethan: “E se mā au o faipati ki taku avaga kae fakaasi atu a mea katoa. E fesoasoani mai a ia mo te alofa ke puipui au mai ei kae fesili mai faeloa me e a au. Kae fesoasoani mai ke se uke oku taimi i luga i te Itaneti.” E tonu, e logo‵mae a Felicia ona ko te onoono o Ethan ki ata ma‵sei. Ne fai mai tou fafine “Kae ko oku lagonaga kaitaua e se fesoasoani atu ki tou tagata ke kalo keatea mai te vāivāiga tenei. I te otiga ne iloilo ne māua te fakalavelave tenei, ne toka a ia o fesoasoani mai ki oku lagonaga logo‵mae.”

A vaegā sau‵talaga penei e se fai fua i ei ke manumalo te tagata avaga i te onoono ki ata ma‵sei kae fesoasoani atu foki ki te fafine avaga ke toe talitonu ki a ia. Kafai e fiafia te tagata avaga o faipati ki tena vāivāiga, ana mea e fai i aso takitasi, mo koga ne fano a ia ki ei, ko faigofie ei ke talitonu tena avaga ki a ia me ko seai se mea e ‵funa ne te tagata mai i a ia.

E mata, e talitonu koe me mafai o fesoasoani atu koe ki tau avaga i se auala penā? Kafai e mafai, kaia e se fai‵tau kae sau‵tala fakatasi koulua ki te mataupu tenei? A tena fakamoemoega ko te kalo keatea mai te onoono ki ata ma‵sei kae ke fakamaoni atu me mafai o talitonu koe ki a ia. I lō te kaitaua ona ko mea e manavase koe ki ei, e ‵tau o taumafai a ia ke malamalama i te auala e pokotia ei koe. Taumafai o ‵lago atu ki ana taumafaiga ke kalo keatea mai tena vāivāiga kae tuku atu te avanoaga ke galue o ati aka tou loto talitonu ki a ia. Ka tauloto i ei ne koulua a pogai e tosina atu sāle a tino ki te onoono ki ata ma‵sei mo auala ke faka‵lei aka ei te fakalavelave tenā. d

Kafai e manavase koe i te mea ma iku atu te lua sau‵talaga ki se kinauga, ke fakamolemole atu ki se toeaina telā e ‵lei ki a koulua tokolua ke nofo  mai kae ke takitaki ne ia te lua sau‵talaga. Ke masaua me kafai foki loa ko manumalo se tino avaga i te umiti ki te onoono ki ata ma‵sei, kae kāti koi manakogina a taimi e uke ke ati aka ne te suā tino te loto talitonu ki a koe. Ke mo a ma ‵fiu koe. ‵Sala ki tamā mea fo‵liki kolā e mafai o momea aka i ei te ‵lei o te lua fesokotakiga. Ke nofo fakamoemoe me ona ko te kufaki ka mafai eiloa o toe ‵lei te lua olaga avaga fakamuli.—Fai. 7:8; 1 Koli. 13:4.

Kafai e toe onoono tau avaga tagata ki ata ma‵sei, e mata, e fakauiga i ei me i a ia e se salamō io me ko seai loa se faka‵leiga ki ei? E se penā loa. Kafai se mea ne umiti sāle ki ei, ka mafai eiloa o fakafesagai a ia ki te tulaga faigata tenei i tena olaga kātoa. E mafai o toe onoono a ia ki ata ma‵sei, faitalia te leva ne ‵kalo keatea a ia mai ei. Ko te mea ke se toe fai ne ia te mea tenei fakamuli, e ‵tau puipui ne ia a ia eiloa, faitalia me ko leva ne seki toe onoono a ia ki ata ma‵sei. (Faata. 28:14; Mata. 5:29; 1 Koli. 10:12) E manakogina ke tumau a ia i te fakafouga o tena “mafaufau” kae fakamasani ke “takalia‵lia ki te mea masei”—ko te onoono ki ata ma‵sei e pelā foki mo so se faifaiga sē ‵ma e pelā mo te fai tokotasi. (Efe. 4:23; Sala. 97:10; Loma 12:9) E mata, e manako tonu a ia o fai a mea konei? Kafai e penā loa, ka mafai eiloa o manumalo a ia i te tulaga tenā fakamuli ifo. e

Kae e a, māfai e se fakaasi mai ne tau avaga a tena manakoga ke ‵teke tena fakalavelave tenā? E malamalama tatou, me maua faeloa ne koe a lagonaga fanoanoa, kaitaua, kae logo‵mae. Tuku atu te fakalavelave tenā ki lima o Ieova kae ‵sala ke maua ne koe te filemu o te mafaufau. (1 Pe. 5:7) Tumau i te fakapilipili atu ki a Ieova e auala i te faiga o sukesukega, ‵talo, kae mafaufau ‵loto. Mai te fai penā, ke talitonu me ko gasolo o pili atu foki a ia ki a koe. E ‵tusa mo pati i te Isaia 57:15, a ia e ‵nofo fakatasi mo latou kolā “ne tuki palapala kae fakamalalogina,” mai te ‵toe fakamalosi aka latou. Galue malosi ke fai koe pelā me se Kelisiano ‵lei. ‵Sala ki te fesoasoani o toeaina. Kae ke tumau i te nofo fakamoemoe me i se aso fakamuli ka mafuli mai eiloa tau avaga tagata.—Loma 2:4; 2 Pe. 3:9.