1. Se a te fakamalosiga ne tuku mai ne Ieova i te taimi o te ‵tekeatuga i te fatoaga i Etena?

TALU mai te taimi ne ‵to atu ei a tino katoa ki te agasala mo te sē ‵lei katoatoa, ne fakamaoni mai ne Ieova me i a ia se Atua telā e tuku mai ne ia a fakamalosiga. I se taimi vave mai tua o te ‵tekemaiga i Etena, ne tuku atu ne ia ki fanau a Atamu se pogai ke maua ne latou se loto malosi. Ne seki galo mai i tino katoa a fakamoemoega konā. Ona ko te malamalama, ne fai ei a muna fakavaloaga i te Kenese 3:15 e pelā me se fakamoemomega mō tino me i te “gata muamua” telā ko Satani te Tiapolo, mo ana galuega ma‵sei katoa ka fakaseai atu.—Faka. 12:9; 1 Ioa. 3:8.

2. Ne fakamalosi atu pefea a Ieova ki a Noa?

² A te tavini a Ieova ko Noa ne ola atu i se lalolagi o tino sē amioatua telā ne iloa atu ei me i tino fua kolā e tapuaki atu ki a Ieova i te taimi tenā ko tino fua o tena kāiga. Ne sikomia a Noa ne amioga  fakasaua mo amioga fakatauavaga sē ‵tau, kāti ne fakaiku aka ne Noa me ko seai eiloa se fakamoemoega mō tāgata ona ko tulaga konei. (Kene. 6:4, 5, 11; Iuta 6) Kāti ne mafai loa o loto vāivāi a ia. Kae ne tuku atu eiloa ne Ieova ki a ia a fakamatalaga kolā ne fakamalosi atu ki tena loto ke tumau eiloa a ia i ana taumafaiga ke ‘sa‵sale fakatasi a ia mo te Atua.’ (Kene. 6:9) Ne fakailoa atu ne Ieova ki a Noa me ka fakaseai atu ne Ia a te lalolagi o tino amio ma‵sei, mo mea kolā e ‵tau o fai ne Noa ke ‵sao ei a ia mo tena kāiga. (Kene. 6:13-18) Ne fai eiloa a Ieova e pelā me se tino fakamalosi loto ki a Noa.

3. Ne a fakamalosiga ne maua ne Iosua? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

³ Fakamuli ifo, ne isi se galuega faigata ne fai ne Iosua ke fakaoko atu a te malaga a tino o te Atua ki te Fenua o te Folafolaga. E aofia i ei ko te fakatakavalega o kautau ma‵losi o fenua kolā ne ‵nofo atu i kogā koga konā o te Fenua o te Folafolaga. Ne isi eiloa ne pogai ne ‵tau ei o manavase kae mataku a Iosua. Ne iloa ne Ieova a te mea tenei, telā ne fakatonu atu ei a ia ki a Mose ke fakamalosi atu ki a Iosua. Muna te Atua: “‵Tofi aka a Iosua kae fakamalosi atu a ia, me ka mua atu a ia i tino konei o fanatu ki te suā feitu kae ka fai eiloa ne ia ke fai mō olotou tofi a te fenua telā ka lavea ne koe.” (Teu. 3:28) A koi tuai o fai ne Iosua a te mea tenā, ne fakamalosi atu a Ieova ki a ia penei: “E a, e se ko au ne fakatonu atu ki a koe? Ke loto toa koe kae loto malosi. Ke mo a koe ma poi io me mataku, me i a Ieova tou Atua e fakatasi faeloa mo koe i so se koga e fano koe i ei.” (Iosua 1:1, 9) Ko tafaga la te gali o fakamaoniga fakama‵losi loto!

4, 5. (a) Ne a fakamalosiga ne tuku atu ne Ieova ki ana tavini i aso mua? (e) Ne fakamalosi atu pefea a Ieova ki tena Tama?

⁴ Ne seki fakamalosi atu ne Ieova a tino taki tokotasi kae ne tuku atu foki ne ia a muna fakamalosi loto ki ana tino e pelā me se potukau o tino. I ana muna fakavaloaga kolā ne fai pelā me se fakamafanafanaga ki tino Iutaia kolā ne ‵nofo fakapagota i Papelonia, ne fai atu a Ieova: “Sa mataku, me i au e fakatasi atu ki a koe. Sa manavase, me i au ko tou Atua. Ka fakamalosi ne au a koe, ao, ka fesoasoani atu au ki a koe, Ka puke ‵mau au ki a koe i toku lima fakaatamai o te amiotonu.” (Isa. 41:10) Ne penā foki a fakamaoniga ne maua ne Kelisiano i te senitenali muamua, kae penā foki a tino o te Atua i aso nei.—Faitau te 2 Kolinito 1:3, 4.

⁵ Ne maua ne Iesu a fakamalosiga mai i tena Tamana. I te taimi ne papatiso ei a ia, ne lagona ne Iesu a te leo mai te lagi e fai mai: “Tenei eiloa taku Tama, ko taku fagasele telā ko oti ne talia ne au.” (Mata. 3:17) Ko tafaga la te ‵gali o pati fakamalosi loto konei ki a Iesu i te taimi ne fai ei a tena taviniga i te lalolagi nei!

6. E fakamalosi mai pefea a te tala fakatusa e uiga ki taleni?

⁶ Ne fakaakoako eiloa a Iesu ki tena Tamana. A te tala fakatusa e uiga ki taleni, i te valoaga telā ne fai ne Iesu e uiga ki te fakaotiga o te fakanofonofoga tenei, e fakamalosi mai i ei a te tāua o te fakamaoni. Ne fakamālō atu a te matai ki ana tavini fakamaoni taki tokotasi mo ana pati: “Mālō, a koe se tavini ‵lei kae fakamaoni! A koe ne fakamaoni i te faiga o nai mea. Ka ‵tofi aka ne au a koe ke pule i mea e uke. Ulu mai ki loto o fia‵fia fakatasi mo tou matai.” (Mata. 25:21, 23) Ko tafaga la te ‵gali o fakamalosiga e maua ne tatou ke tumau faeloa tatou i te tavini atu ki a Ieova mo te fakamaoni!

7. Ne a fakamalosiga ne tuku atu ne Iesu ki ana soko kae maise eiloa ki a Petelu?

⁷ Ne kinau sāle a soko o Iesu me ko oi te tino e sili atu i a latou, kae ne fakamalosi atu a Iesu ki a latou mo te loto kufaki ke maua ne latou a te loto maulalo kae ke fai latou e pelā me ne tavini kae e se pelā me ne pule. (Luka 22:24-26) E isi ne taimi ne seki fakafiafia atu ki a Iesu a mea  a Petelu ne fai. (Mata. 16:21-23; 26:31-35, 75) I lō te kaitaua atu ki a ia, ne fakamalosi eiloa ne Iesu a Petelu kae fakatonu atu foki a ia ke fakamalosi atu ki ana taina.—Ioa. 21:16.

8. Ne fakamalosi atu pefea a Hesekia ki takitaki kautau mo tino o Iuta?

⁸ Mai mua o vau a te Tama a Ieova ki te lalolagi nei o tuku mai se fakaakoakoga ‵lei katoatoa ki te auala e tuku mai i ei a fakamalosiga, ko leva loa ne ma‵nako a tavini fakamaoni a Ieova ki fakamalosiga i te taimi ne fakamatakutaku atu ei a tino Asulia ki a latou, kae ne fakamaopoopo ne Hesekia a takitaki kautau mo tino katoa o Iuta ke fakamalosi atu ki a latou. “Kae ne maua ne tino a fakamalosiga mai [ana] pati.”—Faitau te 2 Nofoaiga Tupu 32:6-8.

9. Ne a mea e tauloto ne tatou mai i te tusi o Iopu e uiga ki te tukuatuga o fakamalosiga?

⁹ E tiga eiloa ne manakogina foki ne Iopu a fakamalosiga, kae ne tuku atu ne ia ki ana “tino fakamafanafana faka‵mae loto” se fakaakoakoga ki te auala e tuku atu i ei a fakamalosiga. Ne fai atu a ia ki a latou me moi ne nofo atu a ia i te olotou tulaga, ka ‘fakamalosi atu eiloa a ia ki a latou i ana pati e fai mai i tena gutu, mo muna fakamafanafana mai i ana laugutu kae ka maua eiloa ne latou se fakatapūga.’ (Iopu 16:1-5) I te fakaotiga loa, ne maua ne Iopu a fakamalosiga mai i a Eliu mo Ieova.—Iopu 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10.

10, 11. (a) Kaia ne manakogina ei ne te tama fafine a Iefata a fakamalosiga? (e) I aso nei, ko oi foki e manakogina ne latou a fakamalosiga tai ‵pau penā?

¹⁰ Te suā fakaakoakoga i aso mua ki se tino telā ne manako malosi ki ne fakamalosiga ko te tama fafine a Iefata. Mai mua o fanatu a ia o taua atu ki tino Amoni, a te Famasino ko Iefata ne tauto ki a Ieova me kafai e tuku atu a te manumalo ki a ia, ka tuku atu foki ki a ia Ieova a te tino muamua telā e fakafetaui atu ki a ia mai tua o te taua ke tavini atu ki a Ieova i tena faleie tapu. Kae ne poi a ia me ko tena tama fafine, ko tena tama loa tokotasi, telā ne vau ki tua ke fai a te fiafiaga o te manumaloga fakatasi mo ia. Ne fatifati loa a te loto o Iefata i te mea tenei. Kae ne tausi eiloa a ia ki tena tautoga telā ne fakamaoni loa a ia o uga atu a tena tama fafine koi taupou ki Sailo ke fai a tena taviniga i te faleie tapu o Ieova i tena olaga kātoa.—Fama. 11:30-35.

¹¹ E tiga eiloa ne faigata ‵ki a te mea tenei ki a Iefata, kāti ne penā foki ki tena tamaliki fafine, kae e ui ei, ne talia eiloa ne tou fafine a te fakaikuga a tena tamana telā ko oti ne fai. (Fama. 11:36, 37) Ne tiaki katoatoa atu ne ia a te manakoga ke avaga a ia, ke isi ne ana tama‵liki, kae ke fakatumau foki a te igoa o te kāiga pelā foki loa mo nisi mea aka. Ona ko tulaga konei, kāti e manakogina ne so se tino ne fakamafanafanaga mo fakamalosiga, kae tenā eiloa a te mea ne manakogina ne te tamaliki fafine a Iefata. E fai mai te Tusi Tapu: “I tausaga takitasi e olo atu faeloa a tamafine o Isalaelu o avatu a pati fakamālō ki te tama fafine a Iefata te tino Kileata e taki fa aso i te tausaga.” (Fama. 11:39, 40) E a, e mata, e se ‵tau foki o maua ne latou kolā e seki a‵vaga kae fakaaoga olotou tulaga ‵nofo taka ke “tuku katoatoa [latou] ki te Aliki” a muna fakamālō mo fakamalosiga penā?—1 Koli. 7:32-35.

12, 13. Ne ‘fakamalosi atu pefea a Petelu ki ana taina’?

¹² I te po mai mua o tena mate, ne fai atu a Iesu ki a Petelu: “Simona, Simona, kiloke! Ko manako a Satani ke faka‵ma a koutou katoa e pelā me ne saito. Kae ko oti ne ‵talo malosi au mō koe ko te mea ke se galo tou fakatuanaki; kae ko koe, kafai e toe ‵fuli mai, ke fakamalosi atu la ou taina.”—Luka 22:31, 32.

¹³ Ne fai a Petelu e pelā me se pou malosi ki te fakapotopotoga Kelisiano i te kamataga. (Kala. 2:9) Ne fakamalosi ne ia ana taina mai i ana  fakaakoakoga loto malosi talu mai i te Penitekoso ke oko foki eiloa ki aso mai tua i ei. I te pilipiliatuga ki te fakaotiga o tena taviniga leva ne fai, ne tusi atu ei a ia ki ana taina Kelisiano. Fai atu ei a ia: “Ko tusi atu ne au ki a koutou a nai pati konei. . . ko te mea ke fakamalosi atu ki a koutou kae ke tuku atu se molimau fakamaoni me tenei eiloa te alofa tauanoa tonu o te Atua. Ke tumau la koutou i ei.” (1 Pe. 5:12) A tusi fakaosofia a Petelu ne tumau o fai faeloa e pelā me ne fakamalosiga ki Kelisiano i se fia o tausaga ke oko mai eiloa ki ‵tou aso nei. E manakogina foki ne tatou a fakamalosiga penā “koi fakatali‵tali tatou ki ei e ‵tusa mo folafolaga a [Ieova].”—2 Pe. 3:13.

14, 15. Ne fai pefea a tusitusiga fakaosofia a te apositolo ko Ioane e pelā me se fakamalosiga ki Kelisiano i se fia o senitenali?

¹⁴ A te apositolo ko Ioane ne fai foki e pelā me se pou malosi ki te fakapotopotoga Kelisiano i te kamataga. A tena tusi Evagelia e uiga ki te taviniga ne fai ne Iesu e fai pelā me se fakamalosiga ‵lei ki Kelisiano i se fia o senitenali—kae koi fai eiloa penā i aso nei. Ko tena tusi Evagelia fua e maua i ei a pati a Iesu e uiga ki te alofa telā ko te fakailoga o ana soko ‵tonu.—Faitau te Ioane 13:34, 35.

¹⁵ A tusi e tolu a Ioane e maua i ei a nisi koloa tāua o te munatonu. Kafai ko tō ‵mafa i luga i a tatou a pokotiaga o te agasala, e a, e mata e se fakamafanafana mai ki a tatou ke iloa atu me i te “toto o tena Tama ko Iesu ka faka‵ma ne ia tatou mai i agasala katoa”? (1 Ioa. 1:7) Kae kafai koi tumau o taku fakamasei eiloa ne tatou a tatou i ‵tou loto, e a, e se maua ne tatou se fakatapūga mo te loto fakafetai māfai e fai‵tau tatou ki fakamunaga konei me “sili atu a te Atua i ‵tou loto”? (1 Ioa. 3:20) Ko Ioane fua tokotasi ne tusi mai me i te “Atua ko te alofa.” (1 Ioa. 4:8, 16) A te lua mo te tolu o ana tusi ne fakamālō atu a ia ki Kelisiano kolā koi tumau eiloa i te “sa‵sale i te munatonu.” —2 Ioa. 4; 3 Ioa. 3, 4.

16, 17. Ne a fakamalosiga ne tuku atu ne te apositolo ko Paulo ki Kelisiano i te kamataga?

 ¹⁶ I te senitenali muamua, kāti te apositolo telā ne lasi ‵ki a tena fakamalosiga ne fai ki ana taina ko te apositolo ko Paulo. E foliga mai i aso o te kamataga o Kelisiano, ne tokouke a te kau apositolo ne tumau eiloa o ‵nofo tumau latou i loto i Ielusalema, telā ne fai pelā me ko te koga e ‵nofo atu i ei a te potukau pule. (Galu. 8:14; 15:2) A Kelisiano i Iuta ne talai atu ki tino i konā e uiga ki te Keliso me ne fakamalosi latou ne te talitonuga Iutaia me tokotasi fua a te Atua. Kae i te suā feitu, a te apositolo ko Paulo ne ‵taki atu ne te agaga tapu ke talai atu ki tino o fenua fakaa‵tea ko Eleni mo Loma, kolā ne tapuaki atu ki atua e tokouke.—Kala. 2:7-9; 1 Timo. 2:7.

¹⁷ Ne malaga atu a Paulo ki koga ‵mao ‵ki pelā mo Turkey i aso nei, ke oko foki eiloa ki Eleni mo Italia, o faka‵tu a fakapotopotoga Kelisiano i tino kolā e se ne tino Iutaia. “A Kelisiano ‵fou konei ne ‵fuli ne “logo‵mae latou i lima o tino o te [olotou] fenua” kae ne manakogina malosi ne latou ne fakamalosiga. (1 Tesa. 2:14) I te 50 T.A., ne tusi atu a Paulo ki te fakapotopotoga fou tenei i Tesalonia: “E fakafetai atu faeloa matou ki te Atua i taimi e aofia ei ne matou a koutou i omotou ‵talo, me masaua faeloa ne matou te otou ga‵lue fakamaoni mo otou galuega a‵lofa, mo te otou kufaki.” (1 Tesa. 1:2, 3) Kae ne fakamalosi foki atu a ia ki a latou ke fakamalosi atu te suā tino ki te suā tino i ana pati: “Tumau i te fakamalosi atu te suā tino ki te suā tino.”—1 Tesa. 5:11.

18. Ne fakamalosi atu pefea a te potukau pule i te senitenali muamua ki a Filipo?

¹⁸ A te potukau pule i te senitenali muamua ne fai pelā me se fakamalosiga ki a latou kolā e fai ne latou a te takitakiga mō Kelisiano katoa. I te taimi ne talai atu ei a Filipo ki tino Samalia e uiga ki te Keliso, ne ‵lago malosi a te potukau pule ki a ia. Kae ne uga atu ne latou e tokolua a tino mai i a latou, ko Petelu mo Ioane, ke ‵talo mō tino tali‵tonu ‵fou konei ke maua ne latou a te agaga tapu. (Galu. 8:5, 14-17) A te faiga tenei ne fai pelā me se fakamalosiga lasi ‵ki ki a Filipo mo tino ‵fou konei fatoa ‵fuli me lavea atu ne latou me ne ‵lago malosi atu a latou kolā i te potukau pule!

19. Ne aoga pefea a te tusi telā ne tuku atu ne te potukau pule ki fakapotopotoga Kelisiano i te kamataga?

¹⁹ Mai tua i ei, ne fai ne te potukau pule se fakaikuga ki Kelisiano kolā e se ne tino Iutaia, me ‵tau mō latou o pilitome, e ‵tusa mo te Tulafono a Mose telā ne tuku atu ki tino Iutaia me ikai. (Galu. 15:1, 2) Mai lalo o te takitakiga o te agaga tapu mo te sukesuke ‵loto ki Tusitusiga Tapu, ne mafau‵fau aka a taina konei kae ne fakaiku aka foki ne latou me ko se manakogina ke fai a te mea tenei, kae ne tusi ne latou se tusi o fakailoa atu ki fakapotopotoga katoa e uiga ki te fakaikuga a latou telā ko oti ne fai. Ne uga atu a sui o te potukau pule ki fakapotopotoga katoa ke tuku atu a te tusi. A te ikuga? “I te lotou otiga ne fai‵tau ki te tusi, fia‵fia ei latou ona ko pati fakama‵losi ne maua mai i ei.”—Galu. 15:27-32.

20. (a) Ne a fakamalosiga e tuku mai ne te Potukau Pule i aso nei ki taina i te lalolagi kātoa? (e) Se a te fesili ka tali aka i te suā mataupu telā ka ‵soko mai?

²⁰ I aso nei, a te Potukau Pule o Molimau a Ieova, e tuku mai faeloa ne latou a fakama‵losiga ki Kāiga i Peteli, tino ga‵lue tumau fakapito, e tonu, kae e penā foki loa ki taina Kelisiano ‵tonu i te lalolagi kātoa. Kae ko te ikuga e maua e ‵pau eiloa mo ikuga ne maua i te senitenali muamua—ne fia‵fia latou ki fakamalosiga! E se gata i ei, i te 2015 ne ‵lomi ne te Potukau Pule se polosiua ‵Foki ki a Ieova, kae ne fai pelā me se fakamalosiga lasi ‵ki ki tino tokouke i te lalolagi kātoa. Kae e mata, ko latou fua kolā e isi ne olotou tauliaga e ‵tau o fakaakoako atu ki a Ieova o tuku atu a fakamalosiga? Ka maua eiloa te tali ki te fesili tenei i te suā mataupu telā ka ‵soko mai.