1. Ko oi ne fesoasoani atu o fakatu te fakapotopotoga i Filipi?

I TE okoatuga a te apositolo ko Paulo, Sila, Luka mo Timoteo ki te kolone e tasi o Loma ko Filipi, ne maua atu ne latou a tino e tokouke kolā e fia‵fia ki te fekau o te Malo. Ne fesoasoani atu a taina loto finafinau konei e tokofa ke fakatu se fakapotopotoga, kae ne kamata o maopoopo fakatasi a soko katoa, i te fale o se tino talitonu kae uiga talimalo ko Litia.—Galu. 16:40.

2. Se a te mea faigata ne fakafesagai atu ki ei a te fakapotopotoga tenā?

² E se leva kae ne fakafesagai atu a te fakapotopotoga telā ne fatoa fakatu mo se fakalavelave. Ne fakamalosi aka ne Satani a fili o te munatonu kolā ne ‵teke malosi atu ki te galuega talai a Kelisiano fakamaoni konei. Ne puke a Paulo mo Sila ki te falepuipui, ‵kini lāua ki ‵kini, kae falepuipuigina. I te taimi ne ‵tala mai i te falepuipui, ne asi atu lāua ki soko ‵fou kae fakamalosi atu latou. Oti aka, tiakina ei ne Paulo, Sila mo Timoteo a te fakai, kae ko Luka ne nofo atu eiloa i konā. Ne a mea ne fai ne taina mo tuagane i konā? Mai te fesoasoani o te agaga o Ieova, ne tumau eiloa a tino tali‵tonu ‵fou konei i te tavini atu mo te loto finafinau ki a Ieova. (Fili. 2:12) Ne isi eiloa se pogai ‵lei ke fakamatamata a Paulo i a latou!

3. E pelā mo te mea ne fakamatala mai i te Filipi 1:9-11, se a te mea ne ‵talo atu ki ei a Paulo?

³ I se sefulu tausaga fakamuli, ne tusi atu ne Paulo se tusi ki te fakapotopotoga i Filipi. I te taimi e faitau ei koe ki te tusi tenā, e faigofie eiloa ke malamalama koe i te alofa o Paulo mō ana taina. “Toku loto naunau ke fetaui tatou katoa i te alofa e pelā eiloa mo te alofa atafai o Keliso Iesu,” ne tusi atu a ia. (Fili. 1:8) Ne tusi atu a ia o fakailoa me ne ‵talo a ia mō latou. Ne fakamolemole atu a ia ki a Ieova ke fesoasoani ki a latou ke ga‵solo aka faeloa o lasi  te lotou a‵lofa, ke fakamautinoa aka a mea e sili atu i te tāua, ke mo a e isi ne olotou pona, ke ‵kalo kea‵tea mai te fakavāivāi atu ki nisi tino, kae ke tumau i te ‵fua mai i a latou a fuataga o te amiotonu. E mautinoa eiloa me ka maua ne tatou a mea aoga mai pati fakamalosi loto konei a Paulo. Ke na fai‵tau nei tatou ki pati ne tusi ne Paulo ki te kau i Filipi. (Faitau te Filipi 1:9-11.) Kae ka sau‵tala tatou ki manatu kolā ne faka‵sae aka ne ia mo te auala e mafai o fakagalue aka ne tatou a manatu takitasi konā.

4. (a) E ‵tusa mo te 1 Ioane 4:9, 10, ne fakaasi mai pefea ne Ieova tena alofa mō tatou? (e) E ‵tau o pefea te lasi o te ‵tou a‵lofa ki te Atua?

⁴ Ne fakaasi mai ne Ieova tena alofa lasi mō tatou mai te ugamaiga o tena Tama ki te lalolagi ke mate mō ‵tou agasala. (Faitau te 1 Ioane 4:9, 10.) E fakamalosi aka tatou ne te alofa sē fakapito o te Atua ke a‵lofa ki a ia. (Loma 5:8) E ‵tau o pefea te lasi o te ‵tou a‵lofa ki te Atua? Ne tali ne Iesu te fesili tenā i te taimi ne fai atu ei a ia ki se Falesaio: “E ‵tau mo koe o alofa ki a Ieova tou Atua mo tou loto kātoa mo tou ola kātoa mo tou mafaufau kātoa.” (Mata. 22:36, 37) E se ma‵nako tatou ke āfa ‵tou a‵lofa ki te Atua. Kae e ma‵nako tatou ke gasolo aka o malosi a te ‵tou a‵lofa ki a ia i aso takitasi. Ne fai atu a Paulo ki te kau Filipi me i te lotou a‵lofa e ‵tau o “gasolo aka faeloa o lasi.” Ne a mea e mafai ne tatou o fai ke fakamalosi aka ‵tou a‵lofa ki te Atua?

5. E mafai pefea o gasolo aka faeloa o malosi ‵tou a‵lofa?

⁵ E ‵tau o iloa ne tatou te Atua ko te mea ke a‵lofa tatou ki a ia. E fai mai te Tusi Tapu: “So se tino telā e se alofa e seki iloa ne ia te Atua, me i te Atua ko te alofa eiloa a ia.” (1 Ioa. 4:8) Ne fai mai te apositolo ko Paulo me ka gasolo aka faeloa o malosi te ‵tou a‵lofa ki te Atua māfai e maua ne tatou a te “iloa tonu mo te malamalama katoatoa” e uiga ki a ia. (Fili. 1:9) I te taimi muamua ne suke‵suke tatou ki te Tusi Tapu, ne ati aka ne tatou te alofa ki te Atua telā ne fakavae ki se tamā iloa e uiga ki ana uiga ‵gali. Kae ko te lasi o te tauloto o tatou ki mea e uiga ki a Ieova, ko te malosi foki o ‵tou a‵lofa ki a ia. E se tioa eiloa o ‵kilo atu tatou ki te sukesuke ki te Tusi Tapu i aso katoa mo te mafaufau ‵loto ki te Muna a te Atua e pelā me ko te ‵toe mea tāua eiloa i ‵tou olaga!—Fili. 2:16.

6. E ‵tusa mo te 1 Ioane 4:11, 20, 21, i te auala fea e mafai ei o gasolo aka faeloa o lasi a te ‵tou a‵lofa?

⁶ Ka fakamalosi aka tatou ne te alofa lasi o te Atua mō tatou ke a‵lofa foki tatou ki ‵tou taina. (Faitau te 1 Ioane 4:11, 20, 21.) Kāti e mafau‵fau tatou me ka faigofie ke a‵lofa tatou ki ‵tou taina mo tuagane, me e tapuaki tatou ki a Ieova kae fakamalosi ke fakaakoako ki ana uiga ‵lei. E tau‵tali tatou i te fakaakoakoga a Iesu, telā ne fakaasi mai ne ia te alofa sili i te tukumaiga o tena ola mō tatou. Kae i nisi taimi, e tai faigata eiloa ke faka‵logo tatou ki te fakatonuga ke fakatau a‵lofa te suā tino ki te suā tino. Ke onoono nei ki se fakaakoakoga i te fakapotopotoga i Filipi.

7. Ne a mea e tauloto ne tatou mai te polopolokiga manino telā ne tuku atu ne Paulo ki a Evotia mo Sunetui?

⁷ A Evotia mo Sunetui ne tuagane loto finafinau kolā ne tavini “fakatasi” mo te apositolo ko Paulo. Kae ne sae aka se kinauga i a lāua telā ne fai ei ke sē ‵lei te lā va fakataugasoa. I tena tusi ki te fakapotopotoga telā ne tavini ei a tuagane konei, ne taku eiloa ne Paulo a te igoa o Evotia mo Sunetui kae ne tuku atu ne ia se polopolokiga manino ke “tasi lā mafaufau i te Aliki.” (Fili. 4:2, 3) Ne mafaufau a Paulo me e ‵tau o fakatonutonu foki a te fakapotopotoga kātoa: “Ke fai faeloa ne koutou a mea katoa e aunoa mo te mui‵mui mo te kinau.” (Fili. 2:14) E seai se fakalotolotolua, me ne seki fesoasoani atu fua a te polopolokiga manino tenei a Paulo ki tuagane fakamaoni konei, kae ne aoga foki ki te fakapotopotoga kātoa ke fakamalosi aka ne latou te fusi o te alofa i te vā o te suā tino ki te suā tino.

8. Se a te pogai e tasi e faigata ei ke fakaasi atu te alofa ki ‵tou taina, kae e mafai pefea o manumalo tatou i ei?

 ⁸ E pelā loa mo Evotia mo Sunetui, i nisi taimi e mafai o faigata ke a‵lofa tatou ki ‵tou taina mo tuagane, me e ‵saga atu fua tatou ki mea ‵se e fai ne latou. A tatou ne tino fai mea ‵se i taimi katoa. Kafai e mafau‵fau faeloa tatou ki mea ‵se a nisi tino, ka faigata foki o a‵lofa tatou ki a latou. E pelā me se fakaakoakoga, kafai e puli i se taina ke fesoasoani mai ki a tatou i te ‵fuluga o te Fale Tapuaki, e mafai eiloa o kaitāua tatou. Kafai ko ‵nofo faeloa tatou o fakamau a mea ‵se a ‵tou taina ne fai, ka gasolo aka faeloa ‵tou kaitāua kae ka gasolo ifo te ‵tou a‵lofa ki a latou. Kafai koe se vaegā tino penā, se mea gali ke mafaufau ki te mea tenei: E lavea ne Ieova a ‵tou tulaga sē ‵lei katoatoa penā foki ‵tou taina. Kae faitalia a ‵tou tulaga sē ‵lei katoatoa, e alofa eiloa a ia ki ‵tou taina e penā foki ki a tatou. Tela la, e ‵tau o fakaakoako tatou ki te alofa o Ieova kae ke fakatumau se kilokiloga ‵lei e uiga ki ‵tou taina. Kafai e ga‵lue malosi tatou ke fakaasi te alofa ki ‵tou taina, ka fakamalosi aka ne tatou te fealofani mo te ‵kau fakatasi i te vā o tatou.—Fili. 2:1, 2.

9. Ne a mea e aofia i “mea kolā e sili atu i te tāua” kolā ne faka‵sae aka ne Paulo i tena tusi ki te kau Filipi?

⁹ Ne fakamalosigina ne te agaga tapu a Paulo ke fakatonutonu a Kelisiano katoa i Filipi—ke “fakamautinoa aka ei ne [latou] a mea kolā e sili atu i te tāua.” (Fili. 1:10) E aofia i mea tāua konei a te fakamalugaga o te igoa o Ieova, te fakataunuga o ana fuafuaga, mo te filemu mo te ‵kau fakatasi o te fakapotopotoga. (Mata. 6:9, 10; Ioa. 13:35) Kafai e fakamuamua ne tatou a mea tāua konei i ‵tou olaga, e fakamaoni atu ne tatou me e a‵lofa tatou ki a Ieova.

10. Se a te mea e ‵tau o fai ne tatou ke fai pelā me ne tino e seai ne olotou pona?

¹⁰ Ne fai mai foki a Paulo me e ‵tau mo tatou o “fai ke seai se pona” i a tatou. E se fakauiga i ei me e ‵tau mo tatou o ‵lei katoatoa. E tonu e se mafai o ‵pau tatou mo Ieova te Atua telā e seai eiloa sena pona io me e ‵ma katoatoa. Kae ka kilo mai a Ieova ki a tatou e pelā me e seai ne ‵tou pona māfai e fai ne tatou ‵toe mea e mafai ke faka‵poko aka ‵tou a‵lofa ki a ia kae fakamautinoa aka a mea kolā e sili atu i te tāua. E tasi o auala ke fakaasi atu te ‵tou a‵lofa ko te taumafaiga ke mo a ma fakavāivāi ne tatou a nisi tino.

11. Kaia e ‵tau ei o ‵kalo kea‵tea tatou mai te fakavāivāi atu a nisi tino?

¹¹ A te fakatonuga ke ‵kalo kea‵tea mai te fakavāivāi a nisi tino se fakailoaga tāua e ‵tau o fakaeteete i ei. E mafai pefea o fakavāivāi ne tatou se tino? E mafai o fai tatou penā mai te filifiliga o fakafiafiaga, ‵tou gatu, penā foki mo ‵tou galuega ‵togi. Kāti a filifiliga e fai ne tatou e se ma‵sei. Kae kafai e fai ne filifiliga konā ke sē ‵lei a loto lagona o nisi tino kae fai ei ke loto vāi‵vai latou, e tāua ‵ki te mea tenā. Ne fai mai a Iesu me e ‵lei atu ke ‵sai ‵tou ua ki se fatu solo saito kae ‵pei atu ki lalo i te ‵kano moana māfai e fai ne tatou se mea ke fakavāivāi ne tatou se tokotasi o ana mamoe!—Mata. 18:6.

12. Ne a mea e tauloto ne tatou mai te fakaakoakoga a se tauavaga paenia?

¹² Onoono aka ki te auala ne fakagalue ei ne se tauavaga paenia a pati a Iesu. Ne tavini fakatasi atu lāua i se fakapotopotoga telā ne ‵kau foki ki ei se tauavaga fatoā papatiso kolā ne ‵tupu aka i kāiga faiga‵ta kolā e uke a mea e fakataputapu i ei latou. Ne tali‵tonu a te tauavaga fou tenei me i Kelisiano e se ‵tau o olo atu ki tamunei—io me onoono atu foki ki ata vitio kolā e ‵lei. Ne ‵poi lāua ke iloa atu me i te tauavaga paenia ne olo o tamunei. Mai tua ifo, ne seki toe olo atu te tauavaga paenia o tamunei ke oko loa ki te taimi ne mafai ei o akoako faka‵lei ne soko ‵fou konei a lā loto lagona ke fakapaleni lā kilokiloga ki te mea ‵lei mo te mea masei. (Epe. 5:14) I te auala tenei, ne fakamaoni atu ne te tauavaga paenia tenei a  te lā a‵lofa ki te lā taina mo te lā tuagane fou e se fua i pati kae i faiga foki.—Loma 14:19-21; 1 Ioa. 3:18.

13. E mafai pefea o fakamalosi ne tatou se tino ke fai ne ia se agasala?

¹³ A te suā auala e mafai o fakavāivāi ne tatou se tino ko te fakamalosi atu ke fai ne ia se agasala. E mafai pefea o tupu te mea tenā? Ke mafaufau ki te mea tenei. Mai taumafaiga e uke ne fai mō se taimi leva, ne fatoa mafai ne se akoga faka-te-Tusi Tapu o pule faka‵lei atu ki tena umiti ki meainu ma‵losi. Ko malamalama a ia me e ‵tau mo ia o kalo katoatoa kea‵tea mai i ei. E fai malielie ne ia a ‵fuliga ki tena olaga kae oti aka ko papatiso. Fakamuli ifo, e ‵kami a ia ne se taina Kelisiano ki se maopoopoga kae ofo atu ne ia ki tou tagata se meainu malosi kae fai atu: “A koe nei ko fai pelā me se Kelisiano; ko maua ne koe te agaga o Ieova. Tasi o vaega o te agaga tapu ko te loto pulea. Kafai e fakagalue ne koe te loto pulea, ko mafai ei o fakaaoga faka‵lei ne koe a meainu ma‵losi.” Mafaufau aka la ki ikuga ka iku mai i ei māfai e fakalogo te taina fou ki te manatu fesoasoani ‵se tenā!

14. E fesoasoani mai pefea a fakatasiga Kelisiano ke fakagalue aka ne tatou a pati fakatonutonu i te Filipi 1:10?

¹⁴ E fesoasoani mai a ‵tou fakatasiga Kelisiano ke fakagalue aka ne tatou a pati fakatonutonu ne tuku mai i te Filipi 1:10 i auala e uke. Muamua la,e fakamasaua mai i polokalame faka-te-agaga konei a mea kolā e fakatāua malosi ne Ieova. Te lua, e fesoasoani mai ke iloa ne tatou o fakagalue aka a mea kolā e tauloto ne tatou ko te mea ke seai ne ‵tou pona. Kae ko te tolu, e fakamalosigina tatou ke “fakatau a‵lofa kae fai a mea ‵lei.” (Epe. 10:24, 25) Ko te lasi o te fakamalosiga e maua ne tatou mai ‵tou taina, ko te lasi foki o te ‵tou  a‵lofa ki te ‵tou Atua mo ‵tou taina. Kafai e a‵lofa tatou ki te Atua mo ‵tou taina, ka fai ne tatou te ‵toe mea e mafai ke ‵kalo kea‵tea mai te fakavāi‵vai atu ‵tou taina.

15. Se a te uiga ke “faka‵fonu ki fuataga o te amiotonu”?

¹⁵ Ne ‵talo faeloa a Paulo ko te kau i Filipi ke ‘faka‵fonu ki fuataga o te amiotonu.’ (Fili. 1:11) E mautinoa eiloa me i te “fuataga o te amiotonu” tenei e aofia i ei a te lotou a‵lofa ki a Ieova mo ana tino. E aofia i te mea tenā a te fai‵pati atu ki nisi tino e uiga ki te lotou fakatuanaki ki a Iesu mo te lotou fakamoemoega gali. E fakaaoga i te Filipi 2:15 a te suā tugapati, pelā mo te ‘maina atu e pelā me ne moli i te lalolagi.’ E fakamasaua mai ne te tugapati tenei me ne taku ne Iesu ana soko ki “te mainaga o te lalolagi.” (Mata. 5:14-16) Ne fakatonu foki ne ia ana soko ke “fai a soko,” kae ne fai atu a ia me ka fai latou “mo molimau . . . ki toe koga ‵mao i te lalolagi.” (Mata. 28:18-20; Galu. 1:8) E maua ne tatou a “fuataga o te amiotonu” māfai e ga‵lue malosi tatou i te ‵toe galuega tāua tenei.

16. E fakaasi mai pefea i te Filipi 1:12-14 me e mafai o maina atu tatou pelā me ne moli faitalia me e fakafesagai atu tatou ki tulaga faiga‵ta? (Ke onoono ki te ata i te ‵kava.)

¹⁶ Faitalia ‵tou fakanofonofoga, e mafai o maina atu tatou e pelā me ne moli. I nisi taimi, a te mea telā e foliga mai me e pelā me se fakalavelave ke folafola atu te tala ‵lei e mafai o iku atu ki se avanoaga ke talai atu. E pelā mo te apositolo ko Paulo, ne ‵loka a ia i se fale i Loma i te taimi ne tusi atu tena tusi ki te kau Filipi. Kae ne seki taofi aka ne te mea tenā a ia mai te talai atu ki ana tino leoleo mo latou kolā e asi atu ki a ia. Ne loto finafinau a Paulo o talai atu mai lalo o fakanofonofoga konei, kae ne fakamalosi atu te mea tenei ki taina ke loto tali‵tonu kae loto ma‵losi o “fai‵pati atu a te muna a te Atua e aunoa mo te ma‵taku.”—Faitau te Filipi 1:12-14; 4:22.

17. Taku mai se fakaakoakoga i aso nei e uiga ki te auala ne ‵fua ‵lei ei te galuega a ‵tou taina faitalia a tulaga faiga‵ta.

 ¹⁷ A te tokoukega o ‵tou taina mo tuagane e fakaasi atu ne latou te vaegā loto malosi telā ne maua ne Paulo. E ‵nofo atu latou i fenua kolā e se mafai o talai ki tino e tokouke io me olo atu mai fale ki fale, tela la e ‵sala atu latou ki nisi auala ke folafola atu a te tala ‵lei. (Mata. 10:16-20) I se vaegā fenua penā, ne fai mai se ovasia o te fenua me e ‵tau mo tino talai taki tokotasi o talai atu ki ana kāiga, tuakoi, tama‵liki i tena akoga, tino e ga‵lue tasi mo ia, mo ana taugasoa. I loto i se lua tausaga, ne fanaka ki luga te aofaki o fakapotopotoga i te seketi tenā. E mafai o se ‵nofo atu tatou i se fenua telā e faigata o talai i ei. Kae e mafai o tauloto ne tatou se akoakoga tāua mai te fakaakoakoga a ‵tou taina mo tuagane kolā e ga‵lue malosi: Ke ‵sala atu faeloa ki auala ke ‵kau katoatoa atu ki te galuega talai, kae ke loto talitonu me ka tuku atu ne Ieova a te malosi e manakogina ke manumalo i so se fakalavelave.—Fili. 2:13.

18. Se a te fakaikuga e ‵tau o fai ne tatou?

¹⁸ I te vaitaimi tāua tenei, ke na fakaiku aka ne tatou ke fakagalue aka a te polopolokiga fakamalosi loto telā e maua ne tatou i te tusi a Paulo ki te kau Filipi. Ka na fakamautinoa aka ne tatou a mea kolā e sili atu i te tāua, ke seai ne ‵tou pona, ‵kalo kea‵tea mai te fakavāivāi a nisi tino, kae ke ‵fua mai a fuataga o te amiotonu. Kae ka gasolo aka faeloa o lasi a te ‵tou a‵lofa kae avatu i ei a te fakaaloalo ki te ‵tou Tamana atafai ko Ieova.