1, 2. Ne fakaasi atu pefea ne Tavita me i a ia e fakamaoni ki te Atua? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

I TE valuapo, ne olo lemū atu a Tavita mo Apisai ki te koga e ‵moe i ei a te kautau a Saulo e toko 3,000. I te kogāloto o te koga ‵moe tenā, ne maua atu ei ne laua a te tupu ko Saulo e tō ‵ki tena moe. Ne faimalaga atu eiloa a Saulo ki te koga lavaki o Iuta ko te mea ke ‵sala atu ki a Tavita ke tamate. Ne musumusu atu a Apisai ki a ia, penei: “Kiloke, tuku mai ke velo ne au a [Saulo] ki tena tao eiloa, ke ‵mau tasi a ia mo te laukele. E tasi eiloa taku velo, e se fakalua foki.” Kae ne tali atu a Tavita penei: “E se ‵tau o fai ne koe se mea ki a ia! E fakasala eiloa ne te Aliki [Ieova] te tino e oko ana lima ki tena tupu ne filifilia. . . . A te Aliki [Ieova] ke fakatapu ne ia a au, ke sē taumafai au o fakapakia te tino ne fai ne ia mo tupu!”—1 Samu. 26:8-12.

² Ne malamalama a Tavita i mea kolā e aofia i te fakamaoni ki te Atua. Ne seki fakamoemoe a ia ke fakalogo‵mae atu ne ia a Saulo. Kaia? Me i a Saulo ko te tupu telā ne filifili ne te Atua ke pule atu ki Isalaelu. E āva eiloa a tavini fakamaoni a Ieova ki a latou kolā e ‵tofi aka ne ia. E tonu, e manako a Ieova ko ana tino katoa “ke fia‵fia ki te fakamaoni.”—Faitau te Mika 6:8. ^[1]

3. Ne fakamaoni pefea a Apisai ki a Tavita?

³ Ne fakaasi atu ne Apisai te āva ki a Tavita. Mafaufau la ki te mea tenei:  I taumafaiga ke ‵funa aka ne Tavita a tena agasala mo Patisepa, ne fai ne ia se aofaga ki te taina o Apisai ko Ioapo ke tamate a te avaga a Patisepa ko Ulia i te taua. (2 Samu. 11:2-4, 14,15; 1 Nofo. 2:16) Kāti ne iloa ne Apisai te mea tenei, kae ne tumau eiloa tou tagata i te āva ki a Tavita e pelā me ko te tupu telā ne filifili aka ne te Atua. E se gata i ei, ne seki taumafai lele eiloa a Apisai o fakaaoga tena malosi e pelā me se takitaki kautau ke tapale keatea ei te tupu o Isalaelu mai tena nofogaaliki. I lō te fai penā, ne ‵lago atu eiloa a Apisai ki a Tavita o taua atu ki tino fai togafiti mo nisi fili aka.—2 Samu. 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) Ne fai pefea a Tavita mo fai se fakaakoakoga o te fakamaoni ki te Atua? (e) Ne a nisi fakaakoakoga ka sau‵tala tatou ki ei?

⁴ A te sē ‵lago atu o Tavita ke tamate a te tupu ko Saulo e fakaasi mai i ei i a ia se tokotasi o tavini fakamaoni a Ieova. E pelā me se talavou, ne loto malosi eiloa a Tavita o fakafesagai atu ki te ‵toa Filisitia ko Koliata, telā ne “taumafai o fakaseaoga te kautau a te Atua ola”! (1 Samu. 17:23, 26, 48-51) I te taimi ne tupu ei a Tavita kae fai ne ia a agasala matagā mai te mulilua mo te tatino, ne talia ne ia a polopolokiga mai i te pelofeta ko Natano kae ne salamō. (2 Samu. 12:1-5, 13) I te taimi ko toeaina ei a ia, ne tumau eiloa i te fakaasi atu ne Tavita a te fakamaoni ki te Atua. E pelā me se fakaakoakoga, ne tuku atu ne ia a meaalofa mo te kaimalie ki te faitega o te faletapu o Ieova. (1 Nofo. 29:1-5) E tonu, ne fai ne Tavita ne agasala matagā ‵ki, kae ne fakamaoni eiloa a ia ki te Atua. (Sala. 51:4, 10; 86:2) I te taimi e sau‵tala ei tatou ki nisi tala e uiga ki a Tavita mo tino kolā ne ola fakatasi mo ia, ke na ‵sala atu tatou ki tali o fesili konei: Ko oi e ‵tau o fakamaoni muamua tatou ki ei? Ne a uiga kolā e manakogina ke fakaasi atu ei ne tatou a te fakamaoni?

5. Se a te akoakoga e tauloto ne tatou mai te mea ‵se ne fai ne Apisai?

⁵ Ne manako ‵ki eiloa a Apisai o tamate a te tupu ko Saulo ona ko te mea ne manako a ia o fakamaoni ki a Tavita. Kae ui i ei, ne taofi ne Tavita a tou tagata, me ne iloa ne ia me se mea ‵se ke fakaoko atu a lima o se tino ki te “tupu ne filifilia” ne Ieova. (1 Samu. 26:8-11) E tauloto ne tatou se akoakoga tāua mai te mea tenei ne tupu: E tiga eiloa e isi ne tino e fakamaoni tatou ki ei, e ‵tau eiloa o fakaiku aka ne tatou me ko oi e ‵tau o fakamaoni muamua tatou ki ei, kae e ‵tau o fakavae ki fakatakitakiga mai te Tusi Tapu.

6. E tiga eiloa se mea masani ke fakamaoni tatou ki ‵tou kāiga mo taugasoa, kaia e ‵tau ei o fakaeteete tatou?

⁶ A te fakamaoni e māfua mai i te loto, kae ko te loto o te tagata e mafai o faka‵se ne ia te tino. (Iele. 17:9) Tela la, e faigofie eiloa i se tino telā e fakamaoni ki te Atua ke fakamaoni foki ki sena taugasoa pili io me ko tena kāiga faitalia loa e fai ne te tino tenā se amioga masei. Maise eiloa māfai ko tiakina ne se tino i te kāiga io me se taugasoa a te munatonu, e ‵tau eiloa o masaua ne tatou me e tāua atu a te ‵tou fakamaoni ki a Ieova i lō so se isi tino aka.—Faitau te Mataio 22:37.

7. Ne mafai pefea o tumau te fakamaoni o se tuagane e tokotasi ki te Atua faitalia te tulaga faigata ne fepaki mo ia?

⁷ E mafai eiloa o fakalotolotolua koe me ko oi ka fakamaoni koe ki ei maise eiloa māfai ko fakatea sou kāiga. E pelā me se fakaakoakoga, ne telefoni atu ki te tuagane ko Anne ^[2] a tena mātua telā ne fakatea. Ne manako tena mātua o āsi atu ki a Anne ona ko tena logo‵mae i te nofo ‵mao mai tena kāiga. Ne fanoanoa malosi a Anne i te fakamolemole a tena mātua, kae ne tauto atu tou fafine ke tali atu e auala i se tusi. A koi tuai o tusi atu, ne toe sukesuke a ia ki fakatakitakiga mai te Tusi Tapu. (1 Koli. 5:11; 2 Ioa. 9-11) Ne tusi atu a Anne kae fakamasaua atu mo te atafai ki tena mātua me ko ia eiloa ne fakaseai ne ia te fesokotakiga mo tena kāiga ona ko tena mea ‵se ne fai kae sē salamō. Ne tusi atu a Anne, penei: “A te auala fua e tasi e mafai o ave keatea te logo‵mae tenā mai i a koe, ko te ‵toe foki mai ki a Ieova.” —Iako. 4:8.

8. Ne a uiga ka fesoasoani mai ke fakamaoni tatou ki te Atua?

⁸ Ne fakaasi mai ne tino fakamaoni kolā ne ola  i taimi o Tavita a uiga e tolu kolā e mafai o fesoasoani mai ke fakatalitonu atu ‵tou fakamaoni ki te Atua. A uiga konā ko te loto maulalo, te atafai, mo te loto malosi. Ke na onoono nei tatou ki uiga takitasi konei.

9. Kaia ne taumafai ei a Apinelu o tamate a Tavita?

⁹ I te taimi ne puke ei ne Tavita a te ulu o Koliata i tena lima kae faipati atu ki te tupu ko Saulo, kāti e tokolua a tāgata ne lavea ne laua te mea ne tupu. E tokotasi mai i ei ko te tama tagata a Saulo ko Ionatana, telā ne fai ne ia se feagaiga e uiga ki te va fakataugasoa o ia mo Tavita. A te suā tino ko Apinelu te takitaki o te kautau. (1 Samu. 17:57–18:3) Ne ‵lago atu fakamuli a Apinelu ki taumafaiga a Saulo ke tamate a Tavita. Ne tusi mai a Tavita, penei: “A tino fakasaua foki ko taumafai o tamate au.” (Sala. 54:3; 1 Samu. 26:1-5) Kaia ne ‵kese ‵ki ei a faifaiga a Ionatana ki a Tavita mai i a Apinelu? E pelā mo Ionatana, ne iloa ne Apinelu me ne filifili ne te Atua a Tavita ke pule atu e pelā me se tupu ki Isalaelu. Mai tua o te matega a Saulo, ne mafai fua o fakaasi atu ne Apinelu a te loto maulalo kae fakatalitonu atu tena fakamaoni ki te Atua mai te ‵lago atu ki a Tavita, kae e se ko te tama tagata a Saulo ko Isoposeta. Fakamuli ifo, i te taimi ne ‵moe ei a Apinelu mo te avaga fakasalasala a te tupu ko Saulo, kāti ne manako foki a ia ke fai foki pelā me se tupu.—2 Samu. 2:8-10; 3:6-11.

10. Kaia ne seki fakamaoni ei a Apisaloma ki te Atua?

¹⁰ Ko te seai o se loto maulalo ne ala ei o se fakamaoni ki te Atua a Apisaloma, te tama tagata a Tavita. Ona ko tena fia tupu, “ne ‵sala ne Apisaloma se kaliota mo ona sopo, mo ne solofanua, mo ne tagata e tino lima ke tausi a ia.” (2 Samu. 15:1) Ne fakakolekole foki ne ia a tino ko te mea ke fakamaoni atu ki a ia. E pelā mo Apinelu, ne taumafai a Apisaloma o tamate a Tavita, e ui i ei ne iloa ne ia me ne filifili aka ne Ieova a Tavita ke fai mo tupu o Isalaelu.—2 Samu. 15:13, 14; 17:1-4.

11. Ne a mea aoga ne tauloto ne tatou mai tala i te Tusi Tapu e uiga ki a Apinelu, Apisaloma mo Paluka?

¹¹ E fakaasi manino mai i fakaakoakoga a Apinelu mo Apisaloma me i te fia takutakua mo te fia fai tofi e faigofie fua o fai ne ia se tino ke sē fakamaoni ki te Atua. E manino ‵lei me e seai eiloa se tavini fakamaoni a Ieova ka kausaki atu ki se vaegā auala kaimanako kae masei penā. Kae ko te manako ke maumea io me ‵sala atu ki se galuega maluga i te lalolagi tenei, e fakamasei ne ia te feitu faka-te-agaga o se Kelisiano. Ne fakatamala a Paluka, te failautusi a te pelofeta ko Ielemia o saga tonu atu ki toe mea tāua. Kae tenei eiloa te fekau a Ieova ki a Paluka: “Ka ko au, te Aliki  [Ieova], ka ofa ne au ki lalo a mea ne atiake ne au, kae ‵tule ki lalo a mea ne ‵toki aka ne au. Ka fai ne au a te mea tenā ki te lalolagi kātoa. E a, e taumafai koe o salasala ki se togafiti ‵lei mō koe? Sa fai te mea tenā.” (Iele. 45:4, 5) Ne talia ne Paluka te polopolokiga tenā. Tela la, se faiga poto ke tausi i ‵tou mafaufau a pati konā a te Atua i te taimi e fakatali‵tali ei tatou ki te gataga o te lalolagi masei tenei!

12. Fakamatala mai te pogai e se mafai ei tatou o fakamaoni ki te Atua māfai e fakamuamua ne tatou a manakoga faka-te-foitino.

¹² A Daniel, se taina i Mekisiko, ne filifili aka ne ia me ko oi ka fakamaoni a ia ki ei, ko te Atua io me ko ana manakoga faka-te-foitino. Ne manako a ia o avaga ki se tamaliki fafine telā e se tapuaki ki a Ieova. Ne fai mai a Daniel, penei: “Ne tusi atu faeloa au ki tou fafine ke oko foki loa ki te taimi ne kau ei au i te galuega fakapaenia. Kae fakamuli ifo, ne loto maulalo au o faipati atu ki se toeaina atamai me ko seiloa ne au me ko oi te tino ka fakamaoni au ki ei. Ne fesoasoani mai tou tagata ke lavea ne au me kafai e manako au o fakamaoni ki te Atua, e se ‵tau o toe tusi atu au ki tou fafine. Mai tua o aku ‵talo e uke ne fai kae tagi, ne fakagalue ei ne au te fesoasoani o te toeaina atamai tenā. E se leva, mea loa ko gasolo malosi au o fiafia ki taku galuega talai.” Ne avaga eiloa a Daniel fakamuli ifo ki se tuagane telā e alofa ki a Ieova, kae ko tavini atu nei e pelā me se ovasia o te fenua.

13. Ne mafai pefea o tumau te fakamaoni o Natano ki te Atua mo Tavita, i te taimi ne agasala ei a Tavita?

¹³ Kafai e fakamaoni tatou ki a Ieova, e mafai foki o fakamaoni tatou ki nisi tino kae fesoasoani atu ki a latou i te ‵toe auala ‵lei. E pelā mo te pelofeta ko Natano, ne fakamaoni a ia ki a Tavita e pelā loa mo tena tumau i te fakamaoni ki te Atua. Ne iloa ne Natano me i a Tavita ne mulilua kae ne aofaga foki ne ia ke tamate te avaga a Patisepa i te taua. I te taimi ne uga atu ei ne Ieova a Natano ke polopoloki a Tavita, ne fakalogo eiloa te pelofeta kae gasuesue mo te loto malosi, faitalia me ne fakamaoni foki a ia ki a Tavita. Ne polopoloki ne Natano a ia mo te poto mo te atafai. Ke fesoasoani atu ke lavea ne Tavita a te matagā o tena agasala, ne fai ne Natano se tala fakatusa ke fakaasi atu ei a faifaiga sē fakamaoni a se tagata maumea telā ne puke ne ia te tamā mamoe a se tagata mativa. I te taimi ne fakaasi atu ei ne Tavita tena kaitaua ki te mea ne fai ne te tagata maumea tenei, ne fai atu ei a Natano ki a ia, penei: “Ko koe ko te tagata tenā!” Ne iloa ei ne Tavita me ko agasala a ia ki a Ieova!—2 Samu. 12:1-7, 13.

14. E mafai pefea o fakamaoni tatou ki a Ieova e pelā foki ki ‵tou taugasoa io me ko ‵tou kāiga?

¹⁴ E mafai o fesoasoani mai te uiga atafai ke  mafai o fakamaoni tatou ki a Ieova e penā foki ki nisi tino. E pelā me se fakaakoakoga, kāti ko oti ne iloa ne koe me e isi se taina talitonu ne fai ne ia se agasala matagā. Kāti e fia fakamaoni koe ki ei, maise loa māfai se taugasoa pili io me se kāiga o koe. Kae kafai e ‵funa ne koe te agasala tenā, ka fai ei ke sē fakamaoni koe ki te Atua. E tonu, e ‵tau o fakamuamua ne koe a tou fakamaoni ki a Ieova. Tela la, e pelā mo Natano, ke atafai kae ke fai foki te mea tonu. Fakamalosi tou taugasoa io me se kāiga ke ‵sala atu ki te fesoasoani o toeaina. Kafai e se fai fakavave ne ia a te mea tenā, a tou fakamaoni ki te Atua e fakamalosi ne ia koe ke lipoti atu a te fakalavelave tenā ki toeaina. I te faiga tenei, ko fakamaoni eiloa koe ki a Ieova kae atafai foki ki tou taugasoa io me se kāiga, me ka taumafai eiloa a toeaina Kelisiano o fesoasoani atu ki ei mo te agaga o te agamalu.—Faitau te Levitiko 5:1; Kalatia 6:1.

15, 16. Kaia ne manakogina ei ne Husai a te loto malosi ke fakamaoni ki te Atua?

¹⁵ Ne manako eiloa a te tagata e igoa ki a Husai ke loto malosi a ia o fakamaoni ki te Atua. A Husai se taugasoa fakamaoni o te tupu ko Tavita. Kae ne tofotofo aka tena fakamaoni i te taimi ne ‵lago atu ei a tino e tokouke ki a Apisaloma, te tama a Tavita, kae taumafai o puke a te fa‵kai o Ielusalema e pelā foki mo tena nofogaaliki. (2 Samu. 15:13; 16:15) Ne tele kea‵tea a Tavita mai te fa‵kai, kae se a te mea ne fai ne Husai? E mata, ne ‵lago atu a ia mo te fakamaoni ki a Apisaloma, io me ne tautali eiloa a ia i te tupu ko Tavita telā ne tele kea‵tea ke sao a ia? Ne fakaiku aka ne Husai ke fakamaoni a ia ki te tupu telā ne filifili ne te Atua, mai te fakafetaui atu eiloa a ia ki a Tavita i te Mauga o Olive.—2 Samu. 15:30, 32.

¹⁶ Ne fakamolemole atu a Tavita ki a Husai ke foki ki Ielusalema, kae ke fai taugasoa ki a Apisaloma ko te mea fua ke fakaseaoga ne ia a pati fakatonutonu a Aitofele. Ne fakatalitonu atu ne Husai a tena fakamaoni ki a Ieova kae fai a mea kolā ne fakamolemole atu a Tavita ke fai ne ia, faitalia me ne tu atu tena ola i se tulaga fakamataku. E pelā mo te ‵talo a Tavita, ne fakaseaoga eiloa ne Husai a pati fakatonutonu a Aitofele.—2 Samu. 15:31; 17:14.

17. Kaia e ‵tau ei o maua ne tatou a te loto malosi ke fakamaoni?

¹⁷ E ‵tau o maua ne tatou a te loto malosi ke fakamaoni ki a Ieova. Ko oti ne maua ne te tokoukega o tatou a te loto malosi o ‵teke atu a fakamalosiga mai kāiga, tino ga‵lue io me ko pulega a malo ko te mea ke fakatalitonu atu ‵tou fakamaoni ki te Atua. E pelā me se fakaakoakoga, i Tiapani, ne fakamuamua ne Taro i tena olaga a tena fakamaoni mo tena fakalogo ki ana mātua. Ne seki fai fua ne ia te mea tenā ona ko te mea se tiute. Ne manako tonu eiloa a ia o fakafiafia ana mātua. I te taimi ne ‵teke atu ei ana mātua ona ko tena ‵kau fakatasi mo Molimau a Ieova, ne fanoanoa eiloa tou tagata. Ne faigata ke fakailoa atu ki a laua me ko oti ne fakaiku aka ne ia ke kau atu a ia ki fakatasiga Kelisiano. Ne fai mai a Taro, penei: “Ne kaitaua ‵ki eiloa laua kae mō se fia o tausaga, ne fakatapu ne laua au i te fale. Ne ‵talo atu au ke maua te loto malosi ke ‵piki ‵mau eiloa au ki taku fakaikuga. Nei la, ko ‵fuli te lā kilokiloga, kae ko mafai foki o āsi atu faeloa au ki a laua.”—Faitau te Faataoto 29:25.

18. Ne a mea aoga ne tauloto ne tatou mai te mataupu tenei?

¹⁸ E pelā mo Tavita, Ionatana, Natano, mo Husai, ke na lotoma‵lie tatou o fakatalitonu atu te ‵tou fakamaoni ki a Ieova. I te suā feitu, e tauloto ne tatou se akoakoga mai te sē fakamaoni o Apinelu mo Apisaloma. E mautinoa eiloa me e ma‵nako tatou o ‵piki ‵mau ki a Ieova, e pelā mo te mea ne fai ne Tavita. E pelā me ne tino sē ‵lei katoatoa, e fai faeloa ne tatou a mea ‵se. Kae ui i ei, e mafai o fakatalitonu atu ne tatou me i te fakamaoni ki a Ieova ko te ‵toe mea tāua eiloa e ‵tau o fakamuamua ne tatou i ‵tou olaga.