1, 2. (a) Se a te mea e fakafiafia atu ki tino o te Atua i aso nei? (e) E mafai pefea o fesoasoani atu a mātua Kelisiano mo toeaina ki tama‵liki ke malama‵lama i te uiga o te papatisoga?

“NE ILOA ne au a koe talu mai tau fanauga,” ko pati a se toeaina Kelisiano ki a Christopher, se tamaliki tagata ko 12 ana tausaga, “kae ko oko eiloa toku fiafia ke iloa atu i a koe ko manako ke papatiso. E fia fesili atu fua au penei, ‘Kaia ko manako ei koe o papatiso?’ ” E isi eiloa ne pogai ‵lei ke ‵sili atu ne te toeaina a te fesili tenā. E tonu, se mea fakafiafia ki a tatou ke lavea atu a te fia afe o tama‵liki i te lalolagi kātoa e papatiso i tausaga takitasi. (Fai. 12:1) E se gata i ei, e ma‵nako eiloa a mātua Kelisiano mo toeaina i te fakapotopotoga o fakamautinoa aka me e fai eiloa ne tama‵liki a olotou fakaikuga totino kae e malamalama foki latou i te pogai e papatiso ei latou.

 ² E fakaasi mai i te Muna a te Atua me i te tukuatuga mo te papatisoga ko te kamataga fua o te olaga o se Kelisiano, kae ka maua ne ia i te taimi tenā a fakamanuiaga mai i a Ieova e pelā foki mo ‵tekemaiga mai i a Satani. (Faata. 10:22; 1 Pe. 5:8) Tela la, e fakaavanoa ne mātua Kelisiano a olotou taimi ke akoako olotou tama‵liki ki mea kolā e aofia i te fai pelā me se soko o Keliso. E pelā mo tama‵liki kolā olotou mātua e se ne Kelisiano, ka fesoasoani atu eiloa a toeaina a‵lofa ke malama‵lama latou i te uiga o te tukuatuga mo te papatisoga. (Faitau te Luka 14:27-30.) E pelā eiloa mo aofaga kolā e fai ke fakaoti faka‵lei aka ei se galuega fakatū‵tu, e manakogina foki a fakatokaga ke tavini atu mo te fakamaoni ki a Ieova “ke oko ki te gataga.” (Mata. 24:13) Kae ne a mea e mafai ne tama‵liki o fai ke toka ei latou o tavini atu ki a Ieova i olotou olaga kātoa? Ke onoono nei tatou ki ei.

3. (a) Ne a akoakoga e maua ne tatou mai pati a Iesu mo Petelu e uiga ki te tāua o te papatisoga? (Mata. 28:19, 20; 1 Pe. 3:21) (e) Ne a fesili ka suke‵suke tatou ki ei, kae kaia?

³ E mata, a koe se tamaliki telā e mafaufau o papatiso? Kafai koe se tokotasi, ke fakamalō atu eiloa ki a koe! Se tauliaga sili eiloa ke papatiso kae fai pelā me se tokotasi o Molimau a Ieova. E se gata i ei, a te papatisoga se mea telā e ‵tau o fai ne Kelisiano, kae se lasaga tāua telā e takitaki atu ei ki te mauaga o te fakaolataga. (Mata. 28:19, 20; 1 Pe. 3:21) Ona ko te mea se manakoga tonu ke tausi te tautoga telā ka fai ne tatou ki a Ieova, e manako eiloa koe ke fakatoka mō te lasaga tāua tenei. Tela la, se mea ‵lei ke mafaufau koe ki fesili e tolu kolā e mafai o fesoasoani atu ke toka koe mō te papatisoga. Konei la a fesili: (1) E mata, ko matua au ke fai taku filifiliga? (2) E mata, e manako tonu eiloa au o papatiso? (3) E mata, e malamalama au i te uiga o taku tukuatuga ki a Ieova? Ke na suke‵suke nei tatou ki fesili konā.

4, 5. (a) E mata, ko tino ma‵tua fua e ‵tau o papatiso? (e) Se a te uiga ke matua te mafaufau o se Kelisiano?

⁴ E se fakaasi mai i te Tusi Tapu me ko latou fua kolā ko ma‵tua io me ko oko ki tausaga  kolā ko maua ne latou te saolotoga, e mafai o papatiso. E fai‵tau tatou penei ki te Faataoto 20:11: “A uiga o te tamaliki e fakaasi mai i mea e fai ne ia, e mafai o iloa ne tatou manafai se tamaliki ‵lei kae amiotonu.” A te tamaliki foki telā koi foliki e mafai loa o malamalama i te uiga ke fai te mea tonu kae ke tuku atu tena ola ki te Mafuaga o mea katoa. Tela la, a te papatisoga se lasaga tāua kae ‵lei mō se tamaliki ko matua tena mafaufau kae fai tena tukuatuga ki a Ieova.—Faata. 20:7.

⁵ Se a te uiga ke matua te mafaufau? A te matua o te mafaufau e se fakasino atu faeloa ki tausaga o se tino io me ko te matua i te feitu faka-te-foitino. E fai mai te Tusi Tapu me i tino kolā ko ma‵tua olotou ‘mafaufau e mafai o fakavasega aka ne latou a mea ‵tonu mo mea ‵se.’ (Epe. 5:14) Tela la, a tino kolā ko ma‵tua olotou mafaufau e iloa ne latou a te mea tonu i te kilokiloga a Ieova kae e fakaiku aka ne latou i olotou loto ke ‵piki ‵mau ki ei. Ona ko te mea tenā, ka faigofie ke ‵teke atu ne latou a fakamalosiga ke fai se mea ‵se; kae e se manakogina ke fakatonu atu faeloa ke fai ne latou a te mea tonu. Se mea ‵lei ke fakamoe‵moe tatou me i te tamaliki telā ka papatiso, ka tumau i te fai ne ia te mea tonu faitalia me e se ‵nofo atu ana mātua io me ko nisi tino aka i ana tafa.—Fakatusa ki te Filipi 2:12.

6, 7. (a) Fakamatala mai a mea faiga‵ta kolā ne fakafesagai mo Tanielu i tena nofoga i Papelonia. (e) Ne fakatalitonu mai pefea ne Tanielu a te matua o tena mafaufau?

⁶ E mata, e mafai ne tama‵liki o fakaasi atu a te matua o te mafaufau? Mafaufau aka la ki te fakaakoakoga a Tanielu i te Tusi Tapu. Kāti koi talavou eiloa a ia i te taimi ne ‵faomalō ei a ia mai ana mātua kae avatu fakapagota ki Papelonia. E se leva kae ne ola fakatasi a tou tagata mo tino kolā e se iloa ne latou o fakavasega aka te mea tonu mai te mea ‵se. E se gata i ei, e isi foki ne tofotofoga ne fakafesagai atu ki ei a Tanielu: Ne maua ne ia se tulaga fakapito i Papelonia. E tonu, ne aofia a Tanielu i talavou kolā ne filifili ke tavini atu i te palesi o te tupu! (Tani. 1:3-5, 13) E foliga mai me ne maua ne Tanielu a tauliaga e uke i Papelonia i lō i tena fenua tonu ko Isalaelu.

⁷ E pefea te kilokiloga a Tanielu e uiga ki te mea tenei? E mata, ne fakaosoosogina a ia ne te gali o te fa‵kai o Papelonia? E mata, ne talia ne ia ke ‵fuli ne tino i konā a tena mafaufau io me fakamasei ei tena fakatuanaki? E se taitai eiloa! E fai mai te Tusi Tapu me i te taimi ne nofo atu ei a ia i Papelonia, “ne fakaiku aka ne Tanielu i tena loto me e se mafai o fakalailai ne ia a ia eiloa” ki so se mea telā e isi sena sokoga ki tapuakiga ‵se. (Tani. 1:8, NW) Ne fakaasi atu eiloa ne Tanielu a te matua o tena mafaufau i se auala tu ‵kese!

8. Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te fakaakoakoga a Tanielu?

⁸ Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te fakaakoakoga a Tanielu? A te tamaliki telā ko matua tena mafaufau e ‵mautakitaki eiloa a tena loto talitonu. E se fai a ia pelā mo te manu ko te pili telā e fulifuli faeloa tena ‵lanu ke ‵pau mo te koga e nofo a ia i ei. E se fai a ia pelā me se taugasoa o te Atua i te Fale Tapuaki, kae fai foki pelā me se taugasoa o te lalolagi i te akoga. I lō te gutugutulua, e ‵mautakitaki eiloa tena fakamaoni i taimi o tofotofoga faiga‵ta o tena fakatuanaki.—Faitau te Efeso 4:14, 15.

9, 10. (a) E mafai pefea o aoga ki se tamaliki a te mafaufau ki tofotofoga o tena fakatuanaki? (e) Se a te uiga o te papatisoga?

⁹ E tonu, e seai se tino e ‵lei katoatoa; e fai katoa ne tama‵liki pelā foki mo tino ma‵tua a mea ‵se i taimi katoa. (Fai. 7:20) Kafai koe e manako o papatiso, se faiga poto ke iloilo aka ne koe me e pefea te lasi o te talia ne koe i tou loto ke ‵piki mau koe ki fakatonuga a Ieova. Ka iloa pefea ne koe a te lasi o tou fakamaoni ke tausi atu ki tau fakaikuga ne fai? Fesili ifo ki a koe eiloa, ‘I toku olaga masani, e pefea toku fakamaoni o tausi ki fakatonuga a te Atua?’ Ke mafaufau ki auala ne fakafesagai  atu ei koe ki tofotofotoga o tou fakatuanaki. E mata, ko oti ne fakaasi atu ne koe te poto i te auala e faka‵kese ei ne koe a te mea tonu mai te mea ‵se? E pelā mo Tanielu, e a māfai e maua ne koe se tulaga fakapito i te lalolagi a Satani? E mata, e mafai o “fai faeloa ke iloa ne [koe] a mea e loto ki ei a Ieova” faitalia me e se fetaui a te tofotofoga e fakafesagai mo koe mo te loto o te Atua?—Efe. 5:17.

¹⁰ Kaia e tāua ei ke iloa ne tatou a tali ki vaegā fesili penā? Me ka fesoasoani mai ke lavea ne tatou a te tāua o te papatisoga. E pelā mo te mea ne fakasae aka muamua, a te papatisoga ko te fakamailogaga o tau tautoga ne fai ki a Ieova. Ne tauto koe me ka alofa kae tavini atu ki a ia mo te loto kātoa ke oko loa ki te se-gata-mai. (Male. 12:30) E ‵tau o fakaiku aka ne tino papatiso ke tausi ki olotou tautoga ne fai ki a Ieova.​—Faitau te Failauga 5:4, 5.

11, 12. (a) Se a te mea e ‵tau o fakamautinoa aka ne se tino telā e mafaufau ke papatiso? (e)  Se a te mea ka fesoasoani mai ke maua ne tatou te kilokiloga tonu a Ieova ki te fakatokaga e uiga ki te papatisoga?

¹¹ E fai mai te Tusi Tapu me i tino o Ieova, e aofia ei a tama‵liki, “ka loto fia‵fia o ofo atu a latou eiloa” mō tena galuega. (Sala. 110:3, NW) Tela la, a te tino telā e manako o papatiso e ‵tau o fakamautinoa aka ne ia me i te mea tenā se manakoga tonu eiloa o ia. I te feitu tenā, kāti e manakogina ke iloilo faka‵lei aka ne koe a tou manakoga, maise loa māfai ne puti aka koe i te munatonu.

¹² I te fia o tausaga, kāti ne lavea ne koe a tino e tokouke e papatiso—e aofia i ei ou taugasoa io me ko ou taina mo tuagane ‵tonu. Kafai e tonu eiloa, se a la te mea e ‵tau o fakaeteete koe i ei? Ke fakaeteete ke mo a ma kilo atu koe ki te papatisoga e pelā me se tuu masani telā e ‵tau o tau‵tali ki ei a tama‵liki katoa. Ne a mea e mafai ne koe o fai ke maua ei ne koe te kilokiloga tonu a Ieova ki te fakatokaga e uiga ki te papatisoga? Ke fakaavanoa faeloa se taimi ke mafaufau e uiga ki pogai e tāua ‵ki ei a te papatisoga. E tonu, ka maua eiloa ne koe a pogai ‵lei e uke i te mataupu tenei mo te suā mataupu.

13. E mafai pefea o iloa ne koe me i tau filifiliga ke papatiso e māfua mai i tou loto io me ikai?

¹³ E isi ne auala ka mafai o iloa ei ne koe me e mata, a tau filifiliga ke papatiso e māfua mai eiloa i tou loto io me ikai. E pelā me se fakaakoakoga, a tou manakoga tonu ke tavini atu ki a Ieova ka fakaasi atu eiloa i te auala e fai ei au ‵talo. A te auala e ‵talo atu ei tatou mō ‵tou manakoga mo te tumau faeloa i te faiga o ‵talo se fakaasiga o te ‵pili o ‵tou fesokotakiga mo Ieova. (Sala. 25:4) A te auala tāua e tasi e tali mai ei a Ieova ki ‵tou ‵talo ko te Tusi Tapu. Tela la, a ‵tou taumafaiga ke suke‵suke ki te Tusi Tapu se fakaasiga foki me e ma‵nako tatou o fakapili‵pili atu ki a Ieova kae tavini atu ki a ia mai ‵tou loto. (Iosu. 1:8) Tela la, ‵sili ifo ki a koe eiloa, penei: ‘E mata, e fakaasi ‵tonu atu ne au i aku ‵talo a mea kolā e manako au ki ei? E mata, e fai faeloa aku sukesukega totino?’ Kae kafai e fai te Tapuakiga a Kāiga i te afiafi, fesili ifo ki a koe eiloa penei, ‘E mata, e loto fiafia au o aofia i te fakatokaga tenei a te kāiga?’ Ka fesoasoani atu au tali ki fesili konei ke lavea ne koe me e mata, a te papatisoga se manakoga tonu eiloa o koe io me ikai.

14. Fakamatala mai a te ‵kesega i te va o te tukuatuga mo te papatisoga.

¹⁴ E seiloa ne nisi tino me se a te ‵kesega i te va o te tukuatuga mo te papatisoga. E pelā me se fakaakoakoga, e fai mai a nisi tama‵liki me ko oti ne fai olotou tukuatuga ki a Ieova kae e seki toka latou ke papatiso. E mata, e mafai eiloa o fai penā? A te tukuatuga e fakauiga loa ki te fai atu ki a Ieova e auala i se ‵talo me ka tavini atu koe ki a ia ke oko loa ki te se-gata-mai.  I te papatisoga, e fakaasi atu ne koe ki nisi tino me i a koe ko oti ne tukugina atu. Tela la, a te papatisoga se fakaasiga i mua o tino katoa me ko oti ne fai atu ne koe tau tukuatuga ki a Ieova e auala i se ‵talo. A koi tuai koe o papatiso, e ‵tau o malamalama koe i te uiga o te tuku atu ki te Atua.

15. Se a te uiga o te tukuatuga?

¹⁵ E tonu, i te taimi e tuku atu ei tou ola ki a Ieova, e fai pelā me ko nofo koe mai lalo i tena pulega. E tauto atu koe ki a Ieova me ka fakamuamua ne koe tena loto i lō so se isi mea aka. (Faitau te Mataio 16:24.) E ‵tau eiloa o fai faka‵lei so se tautoga, kae e sili atu la i ei ko tau tautoga ki a Ieova! (Mata. 5:33) Kae e mafai pefea o fakaasi atu me ka sē ola koe mō koe eiloa kae ka ola koe mō Ieova?—Loma 14:8.

16, 17. (a) Se a te uiga ke sē ola mō koe eiloa? (e) Se a te mea telā e ‵tau o mafaufau faka‵lei ki ei se tino telā e fai tena tukuatuga?

¹⁶ Ke fai se fakatusa, mafaufau la me tuku atu ne sou taugasoa sena motoka e pelā me se meaalofa. E tuku atu ne ia ki a koe a pepa e uiga ki te motoka kae fai atu: “Puke ma koe te motoka.” Kae mafaufau la māfai ko toe fai atu tou taugasoa, penei: “Ka tausi ne au a kī. Kae ka fakatele foki ne au a te motoka, kae e se ko koe.” Ka pefea ou lagonaga ki te “meaalofa” tenei? Ka pefea ou lagonaga ki te tino telā e tuku mai ne ia te meaalofa tenā?

¹⁷ Mafaufau aka la ki te fakamoemoega o Ieova ki te tino telā e fai tena tukuatuga ki a ia, kae fai atu, penei: “Ko tuku atu ne au a toku ola mō koe. Ka fai au mo au tavini.” Kae e a māfai ko ola a te tino tenā i se olaga magalua, kāti mai te fai famau mo se tino sē talitonu? E a māfai e talia ne ia se galuega ‵togi telā e mafai o fakamasei atu ki tena taviniga mo te loto kātoa i te galuega talai io me ko tena kau atu ki fakatasiga Kelisiano? E mata, e se ‵pau eiloa a mea konā mo te tausiga o kī o te motoka? E mafai o fai atu a te tino telā e tuku atu tena ola ki a Ieova: “Ka tuku atu toku ola mō koe kae sē mo au eiloa. Kafai e fe‵paki a mea kolā e manako koe ki ei mo mea kolā e manako au ki ei, ka manumalo eiloa koe i taimi katoa.” Tenā eiloa te mea ne fai ne Iesu, i te taimi ne nofo ei a ia i te lalolagi, i ana muna: “Me i a au ne vau mai te lagi o fai te loto o ia telā ne uga mai ne ia au kae e se ko toku loto.”—Ioa. 6:38.

18, 19. (a) E fakaasi mai pefea i lagonaga o Rose mo Christopher me i te papatisoga se tauliaga sili telā e iku atu ki fakamanuiaga e uke? (e) E pefea ou lagonaga e uiga ki te tauliaga ke papatiso?

¹⁸ E manino ‵lei eiloa me i te papatisoga se lasaga tāua ‵ki eiloa telā e se ‵tau o manatu māmā ki ei se tino. E se gata i ei, se tauliaga sili ke tukugina atu kae papatiso. A tama‵liki kolā e a‵lofa ki a Ieova kae malamalama i te uiga o te tukuatuga e se fakatalave mai te papatiso, kae e se mafai foki loa latou o sala‵mo fakamuli i olotou fakaikuga ne fai. Ne fai mai a Rose, se tamaliki fafine telā ko oti ne papatiso penei: “E alofa eiloa au ki a Ieova, kae e fiafia foki au o tavini atu ki a ia i lō so se isi mea aka. E seai eiloa se filifiliga ne fai ne au i toku olaga nei e mafai o fakatusa ki taku fakaikuga ke papatiso.”

¹⁹ Kae e a Christopher, telā ne fakamatala mai i te kamataga o te mataupu tenei? E pefea ana lagonaga e uiga ki tena fakaikuga ke papatiso i te taimi ko 12 fua i ei ana tausaga? Ne fiafia ‵ki eiloa a Christopher ki te taimi ne fai ei tena tukuatuga kae papatiso. Ne kamata o tavini atu a ia e pelā me se paenia tumau a ko 17 ana tausaga kae ne filifili aka ke fai pelā me se tavini fesoasoani i te taimi ko 18 ei ana tausaga. Nei la, ko tavini atu a ia i te Peteli. Ne fai mai a ia: “A te papatisoga ko te ‵toe filifiliga tonu eiloa. Ko maua nei ne au se olaga fakamalie loto ke galue mō Ieova e pelā foki mo tena fakapotopotoga.” Kafai e mafaufau koe o papatiso, e mafai la pefea o fakatoka koe ki ei? Ka fakamatala mai eiloa i te suā mataupu a te tali ki te fesili tenā.