1, 2. (a) Ne a mafaufauga o nisi tino ki te manatu i a Ieova e isi sena fakapotopotoga? (e) Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

E MATA, e isi se fakapotopotoga a te Atua? “E se manakogina ne koe se fakapotopotoga ke takitaki ne ia koe,” kāti ka fai mai penā nisi tino. “Te mea fua e manakogina ko te fesokotakiga totino o koe mo te Atua.” E mata, e ‵tonu a manatu konā? Se a te mea e fakaasi mai i manatu konei?

² I te mataupu tenei, ka sau‵tala tatou ki fakamaoniga i a Ieova, ko te Atua o te fakatoka faka‵lei, ko te Tino fai fakatokaga tu ‵kese. Ka sau‵tala foki tatou ki te auala e ‵tau ei mo tatou o ‵saga atu ki te takitakiga e maua ne tatou mai i te fakapotopotoga a Ieova. (1 Koli. 14:33, 40) I te senitenali muamua T.A. mo ‵tou aso nei, ne fesoasoani atu eiloa te Tusi Tapu ki te vaega o te fakapotopotoga a Ieova i te lalolagi nei ke fai ne latou te galuega ki te fakaokoatuga o te tala ‵lei ki koga ‵mao. Ona ko tatou e ‵piki ‵mau ki te Tusi Tapu kae tau‵tali i fakatonuga kolā e tuku mai i te fakapotopotoga, e fakamaluga eiloa ne tatou a te ‵ma, te filēmu, mo te ‵kau fakatasi i te fakapotopotoga kātoa.

3. Se a te mea e fakatalitonu atu ki koe i a Ieova ko te Tino fai fakatokaga tu ‵kese?

³ E fakamaoni mai ne te faitega o te lalolagi i te Atua se Tino fai  fakatokaga tu ‵kese. “A te lalolagi ne faite ne [Ieova] ki tena poto,” ko pati i te Tusi Tapu. “Ne fakatulaga ne ia te lagi ki tena malamalama.” (Faata. 3:19) A te mea a tatou e iloa se “fakaasiga foliki fua e uiga ki tena mana,” kae se “musumusuga” fua ne lagona ne tatou mai i a ia. (Iopu 26:14) Kae tiga te feitu tenā, a te foliki o te ‵tou mea e iloa ki paneta, fetu, mo fakaputugā fetu e fai ei ke fakatalitonu ne tatou i mea i te iunivesi ne fakatoka faka‵lei. (Sala. 8:3, 4) I se fakaputugā fetu e tasi e lau i miliona o fetu i loto, kae ga‵sue katoa i se vasia telā ne fakatoka faka‵lei. Kae ko paneta katoa e olo eiloa i olotou auala fakatamilo i te la e pelā eiloa me faka‵logo latou mo te loto maulalo ki tulafono o te auala! E mautinoa eiloa i te fakaofoofogia o te auala ne fakatoka ei ‵tou iunivesi e fesoasoani mai ke lavea ne tatou i a Ieova, telā “ne faite ne ia te lagi ki tena poto” penā foki te lalolagi, e ‵tau eiloa o tavae, a‵lofa fakamaoni kae tapuaki tatou ki a Ia.— Sala. 136:1, 5-9.

4. Kaia ne seki mafai ne poto faka-saienisi o tali a fesili e uke?

⁴ E uke a mea ne fakaasi mai ne poto faka- saienisi e uiga ki te ‵tou iunivesi mo te ‵tou fale tenei ko te lalolagi, kae ne fesoasoani mai ei ke fakalauefa aka ‵tou mea e iloa ki vaegā kesekese o te olaga. Kae ne seki mafai ne poto faka-saienisi o tali aka a te ukega o nisi fesili. E pelā mo saienitisi kolā e tauloto ne latou a mea i te lagi ne seki mafai o fakaasi ‵tonu mai ne latou me ne mafua mai pefea te ‵tou iunivesi io me kaia e ‵nofo ei tatou i te paneta ko te lalolagi kae uke a mea e ola i ei. E se gata i ei, e seki mafai foki ne tino o fakamatala aka me kaia e ma‵nako malosi ei a tino ke ola ki te se-gata-mai. (Fai. 3:11, NW) Kaia ko uke katoa ei penei a fesili tāua kae se mafai o tali aka? Te pogai e tasi ko saienitisi mo nisi tino ko fakamaluga ne latou a mafaufauga kolā e seki mafua mai i te Atua kae ‵lago atu ki te evolusione. Kae i tena Tusi totino, e tali ne Ieova a fesili kolā e ‵mafa i loto o tino i koga katoa.

5. I auala fea e faka‵na tatou ki tulafono o te natula?

⁵ E faka‵na eiloa tatou ki te ‵tonu mo te fakatuagagina o tulafono o te natula kolā ne faite ne Ieova. A tino faite iti, tino soko paipa, initinia, pailate, mo tokita tipitipi —e faka‵na katoa loa ki te tulafono o te natula ke mafai ne latou o fai olotou galuega. E pelā me se fakaakoakoga, a tokita tipitipi e iloa ‵lei ne latou i te foitino o te tino e se mafai o ‵se te faitega o ia. E se manakogina ko tokita ke ‵sala ki te fatu o se tino masaki. Tela la e tau‵tali tatou katoa ki tulafono o te natula. E pelā mo te fakaseaoga o te tulafono ki te maneta o te lalolagi, māfai e eva se tino mai i se koga maluga, e mafai eiloa o pokotia tena ola!

6. Kaia e ‵tau ei o fakamoemoe tatou i tino tapuaki o Ieova e ‵tau o fakatoka faka‵lei?

⁶ Se mea tonu i te iunivesi ne faite i se auala fakaofoofogia. E seai se fakalotolotolua me ‵tau eiloa o fakamoemoe tatou i a Ieova e manako ko ana tino tapuaki ke fakatoka faka‵lei. Tenā te pogai ne tuku mai ei ne te Atua a tena Tusi Tapu ke takitaki tatou. A te ola e aunoa mo te fesoasoani o te fakapotopotoga a Ieova mo ana tulaga amio‵tonu ka iku atu ki te fanoanoa mo puapuaga.

7. Se a te mea e fakaasi mai i te Tusi Tapu se tusi telā ne fakatoka faka‵lei?

⁷ A te Tusi Tapu e sē se tusi fua ki mea faka-Iutaia io me se tusi faka-Kelisiano. I lō te fai penā, a te Tusi Tapu se tusi telā ne fakatoka faka‵lei—se tusi tāua ne fakaosofia mai te Atua. A tusi taki tasi o te Tusi Tapu e fetaui ‵lei katoa. A te matua fakavae o te Tusi Tapu e sokosoko ‵lei eiloa mai i a Kenese ki a Fakaasiga—e fakamaoni ei te pulega sili a Ieova mo te fakataunuga o tena fuafuaga mō te lalolagi e auala i te Malo mai lalo i a Keliso, te “fanau” telā ne folafola mai—Faitau te Kenese 3:15; Mataio 6:10; Fakaasiga 11:15.

8. Kaia e mafai o fai atu tatou i tino Isalaelu ne tino ne fakatoka faka‵lei?

 ⁸ Ne fai a tino mua Isalaelu e pelā me se ata ke fakaakoako ki ei a fakapotopotoga. E pelā me se fakaakoakoga, mai lalo i tulafono a Mose, e isi ne “fāfine kolā ne fakatoka ke tavini atu i te mataloa o te faleie o maopoopoga.” (Eso. 38:8, NW) Kafai e fakaga‵sue a te fakai Isalaelu mo te faleie tapu, e ga‵sue eiloa i se auala telā ne fakatoka faka‵lei. Fakamuli ifo, ne fakatoka ne te tupu ko Tavita a te kau Levi mo faitaulaga ki potukau. (1 Nofo. 23:1-6; 24:1-3) Kae kafai e faka‵logo a tino Isalaelu ki a Ieova, ka fakamanuia eiloa latou mai te fakatoka faka‵lei, te filēmu, mo te ‵kau fakatasi.—Teu. 11:26, 27; 28:1-14.

9. Se a te mea e fakaasi mai i te fakapotopotoga Kelisiano i te senitenali muamua ne fakatoka faka‵lei?

⁹ A te fakapotopotoga Kelisiano i te senitenali muamua, ne fakatoka faka‵lei, kae ne aoga ki a latou a te takitakiga mai i te potukau pule, kolā ne aofia muamua ei a apositolo. (Galu. 6:1-6) Fakamuli ifo, ne toe fakaopoopo atu ne taina ki te potukau pule. (Galu. 15:6) A polopolokiga mo fakatonuga ne avatu e auala i tusi fakaosofia ne tusi ne tagata kolā ne tino ne ga‵lue fakatasi mo te potukau pule i te senitenali muamua. (1 Timo. 3:1-13; Tito 1:5-9) Ne aoga pefea ki fakapotopotoga a te tau‵tali ki te takitakiga a te potukau pule?

10. Se a te ikuga ne maua mai i te faka‵logo o fakapotopotoga i aso mua ki fakatonuga a te potukau pule? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

¹⁰ Faitau te Galuega 16:4, 5. A taina faima‵laga kolā ne sui atu ne latou te potukau pule ne fakaasi atu ne latou a “fakatonuga kolā ko oti ne fakaiku aka ne apositolo mo toeaina i Ielusalema.” I te taimi e faka‵logo ei latou, ka “tumau kae ‵mautakitaki a te fakatuanaki o fakapotopotoga konā kae ne gasolo aka faeloa o tokouke i aso takitasi.” E mata, e maua i te tala tenei i te Tusi Tapu se akoakoga me ka ‵poto tatou māfai e faka‵logo ki te fakapotopotoga a te Atua i aso nei?

11. E ‵saga atu pefea a tagata kolā ne filigina ki takitakiga kolā e maua ne latou mai i te fakapotopotoga a te Atua?

¹¹ Ne a mea e ‵tau o fai ne Komiti o te Ofisa lagolago, ovasia o fenua, mo toeaina o te fakapotopotoga māfai e maua ne latou a fakatonuga mai i te fakapotopotoga a te Atua i aso nei? E takitaki a tatou katoa ne te tusi totino a te Atua ke loto maulalo kae faka‵logo. (Teu. 30:16; Epe. 13:7, 17) E se talia a uiga ‵teke kae fakatauemu i te fakapotopotoga a te Atua, me mafai ne uiga penā o fakamakosu te ‵tou a‵lofa, filēmu, mo te kau fakatasi i te fakapotopotoga. E tonu, e seai se Kelisiano fakamaoni e manako o fakaasi mai ne ia te uiga sē āva kae sē fakamaoni telā ne fakaasi mai ne Siofilisi. (Faitau te 3 Ioane 9, 10.) E mafai o fesili ifo ki a tatou eiloa: ‘E mata, e fesoasoani atu au ki te feitu-faka-te-agaga o tino i oku tafa? E mata, e talia vave kae ‵lago foki au ki fakatonuga kolā e tuku mai ne taina kolā e fai ne latou te takitakiga?’

12. Se a te fakamafuliga ne fai ki te auala e fili ei a toeaina mo tavini fesoasoani?

¹² Mafaufau ki se ikuga fakamuli nei a te Potukau Pule. I Te Faleleoleo Maluga i a Novema 15, 2014 “Fesili mai Tino Fai‵tau” e fakaasi mai ei te fakamafuliga ki te auala e fili ei a toeaina mo tavini fesoasoani. E fakaasi mai i te mataupu tenā me ne tuku atu te malosi ne te potukau pule i te senitenali muamua ki ovasia fakama‵laga ke fai ne latou te filiga. E ‵tusa mo te fakamafuliga tenā, talu mai i a Setema 1, 2014 ko fili ne ovasia o fenua a toeaina mo tavini fesoasoani. E taumafai te ovasia o fenua ke iloa ‵lei ne ia a taina kolā e filigina kae ga‵lue tasi mo latou i te galuega talai māfai e mafai. E iloilo foki faka‵lei ne ia te kāiga o te taina tenā. (1 Timo. 3:4, 5) Kafai ko oti ko mafaufau faka‵lei ei a te ovasia o fenua fakatasi mo te potukau o toeaina ki manakoga mai te Tusi Tapu kolā e ‵tau o fakafetaui faka‵lei ki ei  a toeaina mo tavini fesoasoani.—1 Timo. 3:1-10, 12, 13; 1 Pe. 5:1-3.

13. E mafai pefea o fakaasi atu ne tatou a te ‵lago ki te takitakiga telā e tuku mai ne toeaina?

¹³ E ‵tau mo tatou o faka‵logo ki te takitakiga e maua ne tatou mai toeaina kae fakavae ki fakatakitakiga mai i te Tusi Tapu. A tausi mamoe fakamaoni konei i loto i te fakapotopotoga a te Atua e takitaki ne “akoakoga ‵tonu,” kolā e maua i te tusi totino a te Atua. (1 Timo. 6:3) Mafaufau ki pati fakatonutonu a Paulo ki tino sē faka‵logo i te fakapotopotoga. A nisi tino ‘e se ga‵lue kae sona ‵kau atu fua i mea kolā e seai se olotou fekau i ei.’ Ne polopoloki faka‵lei ne toeaina kae ne tumau eiloa latou i te ‵teke ki polopolokiga. Se a te mea ka fai ne te fakapotopotoga ki vaegā tino penā? Ne fakatonu mai a Paulo: “Fakamailoga aka la te tino tenā, kae sa toe ‵kau atu ki a ia.” E paleni ‵lei eiloa te fakatonuga tenā mo te fakatonuga ke fakaeteete ke mo a ma fai te tino tenā e pelā me se fili. (2 Tesa. 3:11-15) I aso nei, e mafai o fai ne se toeaina se lāuga e uiga ki se tino telā e tumau i auala kolā e fakamasei ei te fakapotopotoga, e pelā mo te fai famau mo se tino sē talitonu. (1 Koli. 7:39) Ne a ou lagonaga māfai e fai mai ne se toeaina se vaegā lāuga penā? Kafai e iloa ne koe te fakalavelave tenā e fakamatala mai i te lāuga, e mata, ka fakagata ne koe te fesokotaki sale mo te tino tenā? A te manavase tonu o koe mo te alofa, kae mautakitaki i tau fakaikuga ka fai ei ke tiaki ne te tino tenā ana auala ma‵sei. ^[1]

14. E mafai pefea o fai ‵tou tusaga ki te ‵ma o te fakapotopotoga?

¹⁴ E mafai o isi se ‵tou tusaga ki te faka‵māga o te fakapotopotoga i te feitu faka-te-agaga, ko te faka‵logo ki fakatakitakiga e maua i te Muna a te Atua. Mafaufau ki te tulaga o tino Kolinito i aso mua. Ne tuku katoatoa atu te loto o Paulo ki tena talaiga i te fakai tenā, kae ne alofa a ia ki “tino tapu” i konā. (1 Koli. 1:1, 2) Mafaufau la ki te faigata ki a ia ke fakaasi atu a te fakalavelave ki amioga fakatauavaga sē ‵tau kolā ne lauiloa i te fakapotopotoga tenā! Ne fakatonu atu a Paulo ke tuku atu te tino agasala ki a Satani—i nisi tugāpati, ke fakatea a ia. Ke fakatumau te ‵ma i te fakapotopotoga e manakogina ke tapale kea‵tea ne toeaina te “mea faka‵fete.” (1 Koli. 5:1, 5, 7, 12) Kafai e ‵lago tatou ki te fakaikuga a toeaina ke fakatea te tino fai mea ‵se telā e se salamō, ko fesoasoani eiloa tatou ke fakatumau te ‵ma o te fakapotopotoga kae ka fai foki ei ke salamō te tino tenā kae ‵sala atu ki te fakamagaloga a Ieova.

15. E mafai pefea o fakatumau ne tatou te filēmu i te fakapotopotoga?

¹⁵ E isi se suā fakalavelave ne sae aka i Kolinito. A nisi taina ne ave ne latou olotou taina tali‵tonu ki te fono. Ne tuku atu ne Paulo se fesili ke fakaalaala aka ei olotou mafaufau: “Kaia e se fa‵ki ei koutou i faifaiga sē ‵tonu e fai atu ki a koutou?” (1 Koli. 6:1-8) E ‵sae aka foki a fakanofonofoga tai ‵pau penā i aso nei. I nisi taimi e mafai o fakamakosu aka a te filēmu i vā o taina faka-te-agaga ona ko fakalavelave i pisinisi kolā e iku atu ki te seai ne sene mo ‵losiga ki faifaiga sē fakamaoni. Ko oti ne ave ne nisi tino a olotou taina ki fono, kae fesoasoani mai te tusi totino a te Atua ke lavea ne tatou me ‵lei atu te fa‵ki i ‵tou logomaega i lō te fakamasiasi ne tatou te igoa o te Atua kae fakalavelave atu foki ki te filēmu i te fakapotopotoga. ^[2] Ke faka‵lei aka a fakalavelave faiga‵ta mo kinauga, e ‵tau mo tatou o fakagalue a pati fesoasoani a Iesu. (Faitau te Mataio 5:23, 24; 18:15-17.) Kafai e fai tatou penā, ko fakamalosi aka eiloa ne tatou te ‵kau fakatasi i te kāiga o tino tapuaki o Ieova.

16. Kaia e ‵tau ei o fakamoe‵moe tatou ke ‵kau fakatasi a tino o te Atua?

¹⁶ E fakaasi mai i te tusi totino a te Atua a te pogai e ‵tau ei o fakamoe‵moe tatou ke ‵kau fakatasi a tino o te Atua. Ne usu mai te faisalamo:  “Kiloke! Ko oko eiloa i te ‵lei kae gali mō taina ke ‵nofo fakatasi i te fealofani!” (Sala. 133:1, NW) I te taimi ne faka‵logo ei a tino Isalaelu ki a Ieova, ne fakatoka faka‵lei kae ‵kau fakatasi latou. I te ‵valomaiga ne ia a te olaga o ana tino i aso mai mua, ne folafola mai te Atua: “I te ‵kau fakatasi, ka tuku ne au latou e pelā me ne mamoe ki loto i se lulu.” (Mika 2:12, NW) E se gata i ei, ne ‵valo mai ne Ieova e auala i tena pelofeta ko Sefanaia: “Ka ‵fuli ne au a te ‵gana a tino ki se ‵gana ‵ma [o te munatonu i te Tusi Tapu], ko te mea ke mafai ne latou katoa o ka‵laga ki te igoa o Ieova, ke tavini atu ki a ia tuauma ki tuauma [io me “tapuaki atu ki a ia mo te ‵kau fakatasi” ftn.].” (Sefa. 3:9, NW)[8] Ko oko eiloa i te ‵tou loto fakafetai ke maua ne tatou a te tauliaga ke ‵kau fakatasi o tapuaki ki a Ieova!

17. Ke fakatumau a te ‵kau fakatasi mo te ‵ma i te fakapotopotoga, e ‵tau o fai pefea ne toeaina a fono fakamasino a tino fai mea ‵se?

¹⁷ Kafai a te ‵kau fakatasi mo te ‵ma e ‵tau o fakatumau i te fakapotopotoga, e ‵tau mo toeaina o ‵saga fakavave atu ki faiga o fakamasinoga i se auala alofa. Ne iloa ne Paulo i te alofa o te Atua e se fakaasi atu fua i pati mo lagonaga a‵lofa, kae sē faka‵kivi foki Ana mata i mea ‵se. (Faata. 15:3) Tela la, ne seki taofi aka ne Paulo a te tusiga o te Muamua Kolinito, e ‵mafa a pati i te tusi kae fakaasi atu ei te alofa. Ne tusi a te Lua Kolinito i se nai masina mai tua ifo, kae fakaasi mai ei me ne lavea atu te gasoloakaga o ‵lei ona ko toeaina ne fakagalue ne latou a pati fakatonutonu a te apositolo. Kafai e fai ne se Kelisiano se mea ‵se mai mua o iloa ne ia, e ‵tau mo tagata kolā ne filigina o fakatonutonu a ia i te agaga o te agamalū.—Kala. 6:1.

18. (a) I auala fea ne fesoasoani atu ei a fakatonuga i te Muna a te Atua ki fakapotopotoga i te senitenali muamua? (e) Ne a mea ka sau‵tala ki ei i te suā mataupu?

¹⁸ E manino ‵lei eiloa me ne fesoasoani atu a fakatonuga fakaosofia i te tusi totino a te Atua i te senitenali muamua ki te kau Kolinito mo nisi koga aka ke fakatumau te ‵ma, te filemu, mo te kau fakatasi i olotou fakapotopotoga. (1 Koli. 1:10; Efe. 4:11-13; 1 Pe. 3:8) Kae ne iku atu ei ki te mafai ne ‵tou taina mo tuagane i te taimi tenā o fakataunu a mea e uke i te lotou tavinga. Tena te mea ne mafai ei o fai atu a Paulo i te tala ‵lei “ko oti ne talai atu ki tino katoa mai lalo o te lagi.” (Ko. 1:23) I aso nei, ko oti ne fakasalalau atu a te iloaga ki te fuafuaga fakaofoofogia a te Atua i te lalolagi kātoa, ona ko taumafaiga a latou kolā e ‵kau fakatasi o talai e pelā me se fakapotopotoga. Ka fakamatala mai i te suā mataupu a fakamaoniga i a latou konei ne fakatāua malosi ne latou te Tusi Tapu kae fakaiku aka ne latou ke faka‵malu te Pulega Sili a te Aliki ko Ieova .—Sala. 71:15, 16.