Fanatu ki te fakasologa

Fanatu ki te fakasologa o mataupu

Ko te Taina ko Rutherford e faipati i te fono o te atufenua i Cedar Point, Ohio,i te 1919

1919—Selau Tausaga ko ‵Teka

1919—Selau Tausaga ko ‵Teka

I TE 1919, ne fatoa gata atu eiloa te Taua Lasi i te lalolagi (telā ne taku fakamuli ki te Taua Muamua a te Lalolagi), mō se leva e fa tausaga. I te fakaotiotiga o te tausaga mai mua atu, ne fakagata ne atufenua a olotou taua, kae i a Ianuali po 18, 1919, ne kamata i ei a te Fono o te Filemu i Paris. Tasi o fakamoemoega i te fono tenā ko te feagaiga e uiga ki te Filemu, telā ne fakagata aka i ei a taua i te va o nisi fenua mo Siamani. Ne saina te feagaiga tenā i a Iuni po 28, 1919.

E auala i te feagaiga tenā, ne fakatu aka i ei se fakapotopotoga fou telā ne taku ki te Malo ‵Kau Fakatasi. A tena fakamoemoega ko te “fakamalosiakaga o te ga‵lue fakatasi o atufenua ko te mea ke maua te filemu mo te tokagamalie i atufenua katoa.” E uke a lotu i Fenua Lotu Kelisiano ne ‵lago ki te Malo ‵Kau Fakatasi. Ne tavae ne te Komiti o Lotu a Keliso i Amelika a te fakapotopotoga tenei e pelā me ko te “sui fakapolitiki o te Malo o te Atua i te lalolagi nei.” Ne ‵lago te potukau tenei ki te Malo ‵Kau Fakatasi mai te avatu olotou sui ki te Fono o te Filemu telā ne fai i Paris. Ne fai mai se sui e tokotasi me i te fono tenā ko te “kamataga o tala fakasolopito o te lalolagi.”

Ne kamata se vaitaimi fou, kae ne seki maua mai i tāgata kolā ne aofia i te fono o te filemu. I te 1919, ne kamata i ei a te galuega talai i te taimi ne fakamalosi aka ei ne Ieova ana tino ke uke atu olotou mea e fai i te galuega talai i lō te taimi muamua. Kae muamua la, ne ‵tau o isi se ‵fuliga tāua e fai ne Tino A‵koga i te Tusi Tapu.

SE FAKAIKUGA FAIGATA

Joseph F. Rutherford

Ne fakatoka a te palota a tino pule‵pule o te Watch Tower Bible and Tract Society ki te Aso Ono, Ianuali po 4, 1919. I te taimi tenā, a Joseph F. Rutherford, telā ne fai ne ia te takitakiga i tino o Ieova, ko oti ne ‵pei atu ki te falepuipui i Atlanta, Georgia, U.S.A., fakatasi mo nisi taina e tokofitu e ‵tusa mo fakamasinoga sē ‵tonu ne fai ki a latou. Kae ko te fesili la, E mata e ‵tau o ‵toe fai se palota ki a latou konei ko oti ne ‵pei ki te falepuipui? Io me e ‵tau o sui latou?

Evander J. Coward

I tena potu i te falepuipui, ne manavase a te Taina ko Rutherford e uiga ki te tulaga o te fakapotopotoga i aso mai mua. Ne iloa ne ia me ne mafau‵fau a nisi taina me e ‵lei atu ke toe filifili se suā tino ke fai mo fai te pelesitene. Ona ko te pogai tenei, ne tusi ei ne ia se tusi ki a latou kolā ne ‵kau atu, kae ne fakasae aka ne ia te igoa o Evander J. Coward ke fai mo fai te pelesitene. Ne fakamatala ne Rutherford a te taina ko Coward e pelā me se tino “uiga filemu,” “atamai,” kae “fakamaoni ki te Aliki.” Kae ui i ei, e tokouke a taina ne ‵kese te mea ne ma‵nako latou ki ei, ne ma‵nako ke toe taofi a te palota mō se ono masina. Ne ‵lago ki ei a te kau loia kolā ne ‵tu mō taina kolā ne ‵pei ki te falepuipui. Ne gasolo loa o ‵vela te fono tenei.

Richard H. Barber

Kae ne sae aka se mea faigata telā ne taumafai a Richard H. Barber o faka‵lei aka. Ne tu aka se taina e tokotasi i te maopoopoga tenā kae ne fai atu: “Au e sē se loia, kae e iloa ne au a te tāua o te fakamaoni. A te Atua e manako ke fakamaoni tatou ki a ia. A te ‵toe auala ‵lei eiloa e mafai o fakaasi atu ne tatou a te fakamaoni ko te faiga o se palota kae toe filifili aka a te Taina ko Rutherford ke fai pelā me se pelesitene.”—Sala. 18:25.

Alexander H. Macmillan

Ne toe fai mai a te suā pagota ko A. H. Macmillan me i te suā aso ne tukituki atu a te Taina ko Rutherford i tena potu kae ne fai atu, “Tuku mai ki tua tou lima.” Ne tuku atu ei ne te Taina ko Rutherford a te fekau. Ne lavea ne Macmillan te fekau toetoe tenā kae ne maina fakavave a ia i te mea e fakauiga ki ei. E fai penei te fekau: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY MO SPILL TAKITAKI KO TE TOKOTOLU MUAMUA A‵LOFA ATU KI A LATOU KATOA.” E fakauiga te mea tenei me i nisi tino pule‵pule ne sui kae ko Joseph Rutherford mo William Van Amburgh ne seki sui mai lā tōfiga. Tela la, ka tumau eiloa a te Taina ko Rutherford e pelā me se pelesitene.

TOE FAKASAOLOTO!

E tiga eiloa koi ‵pei atu a taina e tokovalu i te falepuipui, ne fakamolemole atu a Tino A‵koga i te Tusi Tapu kolā ne fakamaoni ki tino ke saina katoa i se tusi ki te malo ke fakasaoloto mai a taina konei. Ne maua ne taina mo tuagane a sainaga o tino e silia atu mo te 700,000. I te Aso Tolu, Mati po 26, 1919, a koi tuai o avatu te lotou fakatagi, ne ‵tala mai i ei a te Taina ko Rutherford mo nisi taina aka.

I se lāuga ki tino kolā ne tali fiafia ne latou a ia, ne fai atu a te Taina ko Rutherford: “Au e talitonu me i te mea tenei ne tupu ki a tatou katoa se auala ke fakatoka ei tatou mō taimi faiga‵ta. . . . Koutou seki taua ke ‵tala mai otou taina ki tua mo te falepuipui. E se tenā te pogai tonu o te galuega tenei. . . . A te taua tenei e fai ne koutou se tasi o molimau ki te Munatonu, kae ko latou kolā ne fai ne latou e maua ne latou te lotou taui.”

A mea ne ‵tupu e aofia ei te avega o ‵tou taina ki te fono fakamasino se fakaasiga e uiga ki te takitakiga a Ieova. I a Me po 14, 1919, ne fai ei te ikuga a te fono fakamasino: “A tino kolā ne fakasala e uiga ki te tagi tenei ne seki maua ne latou se . . . fakamasinoga tonu, tenā te pogai ne fakaseaoga ei a te lotou fakaikuga tenā.” Ne fakasalagina a taina konei e pelā me ne tino ne fai ne latou a agasala matagā, kae ko fakaikuga konei ne mafai fua o ‵tu i loto i olotou lipoti moi ne fai ne fakamagalo io me fakamāmā fua a te lotou fakasalaga. Tela la, ne seki toe fakaopoopo atu te lotou fakasalaga. Ona ko te mea tenā, ne tumau eiloa te Taina ko Rutherford i tena tofi i mea tau tulafono o ‵pulu a tino o Ieova i mua o te Fono Maluga o te Iunaite Sitete, se mea telā ne fai fakafia ne ia mai tua o tena ‵talamaiga.

FAKAIKU AKA KE TALAI

“Ka se saga‵saga fua matou e aunoa mo se galuega e fai kae faka‵tali ki te Aliki ke puke matou ki te lagi,” ne toe fai mai te Taina ko Macmillan. “Ne iloa aka ne matou me e ‵tau o fai ne matou se mea ke iloa aka me se a eiloa a te loto o te Aliki.”

Kae ko taina i te laumua ne seki mafai o faka‵soko ne latou te galuega ne fai ne latou mō se fia tausaga. Kaia la? Me i te taimi ne falepuipui ei latou, a mea faigaluega katoa kolā ne fakaaoga ke ‵lomi ei a tusi ne fakamaseigina. A te mea tenei se mea fakalotovāivāi, kae ne mafau‵fau a nisi taina me i te galuega talai ko gata atu.

E mata, koi isi se tino e fiafia ki te fekau o te Malo telā ne talai atu ne Tino A‵koga i te Tusi Tapu? Ke tali aka te fesili tenā, ne fakaiku aka ne te Taina ko Rutherford ke fai sena lāuga. Ka ‵kami mai a tino katoa. “Moi seai se tino ne kau mai ki te fakatasiga tenā,” ne fai mai te Taina ko Macmillan, “penei ko iloa ne matou me ko gata te galuega talai.”

Te faka‵pulaga i te nusipepa mō te lāuga a te Taina ko Rutherford telā e fakaulutala penei, “The Hope for Distressed Humanity” i Los Angeles, California, i te 1919

Tela la i te Aso Sa, Me po 4 i te 1919, faitalia tena masaki malosi, ne fai loa ne te Taina ko Rutherford a te lāuga “The Hope for Distressed Humanity” i Los Angeles i California. E nofo ki se toko 3,500 ne ‵kau atu o fakalogo‵logo ki te lāuga tenā, kae se fia selau o tino ne toe faka‵foki atu ki olotou fale. I te suā aso, e toko 1,500 tino ne maopoopo o fakalogo‵logo ki te lāuga. Ne maua aka ne taina te tali ki ei—a tino ne fia‵fia eiloa!

Mai tua, ne fai ne taina se fakatokaga mō te galuega talai a Molimau a Ieova ke oko mai loa ki aso nei.

FAKATOKAGA KE GASOLO KI MUA

Ne faka‵pula mai i The Watch Tower o Aokuso 1, 1919, me i te kamatamataga o Setema, ne fai se fono o te atufenua i Cedar Point, Ohio. “Ne mafau‵fau a tino katoa me ne ‵tau o ‵nofo atu latou i konā,” ne fai mai a Clarence B. Beaty, se Tino Akoga i te Tusi Tapu mai Missouri. E silia atu mo te 6,000 taina mo tuagane i te fakatasiga tenā, e silia atu mo te mea telā ne mafau‵fau matou ki ei. E se gata fua i te gali o te taimi tenā, e silia atu mo te 200 tino ne papatiso i te Lake Erie.

‵Kava o te lōmiga muamua o The Golden Age, telā ne ‵lomi i a Oketopa 1, 1919

I a Setema po 5, 1919, i te lima o aso o te fono o te atufenua, ne fai atu a ia “Ki Tino e Ga‵lue Tasi mo Ia,” ne faka‵pula atu ne te Taina ko Rutherford a te mekesini fou telā ne fakaulutala penei, The Golden Age. * Ne “aofia i ei a tala e uiga ki te tāua ke tuku atu se fakamatalaga mai te Tusi Tapu e uiga ki te pogai [ne] ‵tupu i ei a mea konei.”

Ne fakamalosi atu ki Tino A‵koga i te Tusi Tapu ke talai atu mo te loto ‵toa mai te fakaaogaga o te mekesini fou tenei. Ne fakamatala atu i se tusi a te auala e fai i ei a te galuega tenei: “Ke masaua ne tino papatiso taki tokotasi me se tauliaga sili eiloa ke tavini atu, kae ke fakaaoga i te taimi nei a te avanoaga kae ke talai atu ki te lalolagi kātoa.” E tokouke a tino ne talia ne latou a te ‵kamiga tenei ke talai atu! I a Tesema, ne maua ne tino talai loto finafinau o te Malo a feagaiga e silia atu mo te 50,000 o te mekesini tenei.

Taina i Brooklyn, New York, mo se motoka telā e ‵fonu i te mekesini ko The Golden Age

I te fakaotiotiga o te 1919, ne toe fakamaopoopo kae toe fakamalosi aka a tino o Ieova. E se gata i ei, e uke a valoaga tāua e aofia ei te valoaga e uiga ki aso fakaoti ne fakataunu. A te tofotofoga mo te ‵toe faka‵māga o tino o te Atua telā ne ‵valo mai i te Malaki 3:1-4, ne fakataunu. Ne toe fakasaoloto a tino o Ieova mai te ‵nofo fakapagota i se auala fakatusa mai “Papelonia te Sili,” kae ne ‵tofi aka ne Iesu a “te tavini fakamaoni kae poto.” * (Faka. 18:2, 4; Mata. 24:45) Nei la, ko toka a Tino A‵koga i te Tusi Tapu mō te galuega telā ne fakatoka ne Ieova mō latou.

^ pala. 22 Ne toe fakaigoa a The Golden Age ki te Consolation i te 1937 kae ki te Awake! i te 1946.

^ pala. 24 Ke onoono ki Te Faleleoleo Maluga, Iulai 15, 2013, itu. 12, 21-23; Mati 2016, itu. 29-31.