1. Se a te auala fakapito ne fakaasi atu ei ne Ieova a ia eiloa ki a Mose, kae kaia e tāua i ei?

I SE taimi e tasi, ne fakaasi atu a Ieova ki a Mose mai te folafola atu ne ia Tena igoa totino mo ana uiga. A mea muamua kolā ne fakamau ne ia ki lalo ko te alofa fakamagalo mo te alofa atafai. (Faitau te Esoto 34:5-7.) Ne mafai ne Ieova o faka‵mafa atu tena malosi mo tena poto. Kae ki a Mose, telā ne ‵sala atu ki se fakatalitonuga ki te fesoasoani o te Atua, ne faka‵mafa atu ne Ieova a uiga kolā e fakatāua i ei a tena loto fiafia ke fesoasoani atu ki ana tavini. (Eso. 33:13) E mata, se mea fakamafanafana loto ke fakasae mai ne te Atua a uiga tāua konei i lō nisi mea aka? Ka fakasino tonu atu loa te mataupu tenei ki te uiga ko te alofa atafai, ko te malamalama ‵lei i logo‵maega o nisi tino io me ko fakalavelave kolā e manakogina ke fakamu‵tana ifo.

2, 3. (a) Se a te mea e fakaasi mai me i te alofa atafai se vaega o uiga ne fa‵nau mai mo tino? (e) Kaia e ‵tau ei o fiafia koe ki pati a te Tusi Tapu e uiga ki te alofa atafai?

² Ne faite eiloa a tino ki te fakatusa o te Atua. Tela la, ona ko Ieova e alofa atafai, a te fiafia ke fesoasoani atu ki nisi tino ko oti ne ‵toki i loto i a tatou, ke oko foki loa ki tino kolā e se iloa ne latou a te Atua tonu, e fakaasi atu faeloa ne latou a te alofa atafai.  (Kene. 1:27) E uke a tala i te Tusi Tapu kolā e fakaata mai i ei te uiga tenei ko te alofa atafai. Mafaufau ki te tala o fafine talitagata e tokolua kolā ne kinau i mua o Solomona me ko oi te mātua tonu o te tamaliki i a laua. I te taimi ne tofotofo aka ei ne Solomona laua mai te fakatonu atu ke āfa te pepe, ne lavea atu ei i konā te alofa atafai o te mātua tonu. Ne fai ne te mea tenā ke gasuesue a ia, faitalia me oko atu ki te tulaga ko tuku atu ne ia tena tama ki te suā fafine. (1 Tupu 3:23-27) Io me mafau‵fau ki te tamaliki fafine a te Falao telā ne fakasao ne ia a te ola o te pepe ko Mose. E tiga eiloa ko iloa ne ia me i te tamaliki telā ne maua ne ia se tamaliki a se tino Epelu telā e ‵tau o tamate, “ne alofa malosi a ia ki ei” kae ne fakaiku ke puti aka ne ia te tamaliki tenā e pelā me ko tena tama tonu eiloa.​—Eso. 2:5, 6, NW.

³ Kaia e ‵tau o gali ki a koe a te mataupu e uiga ki te alofa atafai? Me e fakamalosi mai te Tusi Tapu ke fakaakoako koe ki a Ieova. (Efe. 5:1) Kae tiga eiloa ne faite a tino ke a‵lofa atafai, e fakamalosi aka ne tino kolā ne ‵tupu mai i a Atamu a te uiga fia tu tokotasi. I nisi taimi, e mafai o faigata ke fakaiku aka me ka fesoasoani atu tatou ki nisi tino io me ‵saga ifo tatou ki a tatou eiloa. Mo nisi tino, a te mea tenei se faifaiga paleni. Se a te mea e mafai o fesoasoani atu ki a koe ke ati aka kae fakatumau tou fiafia ki nisi tino? Muamua la, ke lava te taimi ke sukesuke ki te auala ne fakaasi mai ne Ieova te alofa atafai mo te auala ne fakaasi atu ne nisi tino. Te lua, mafaufau ki te auala e mafai ne tatou o tau‵tali ki te fakaakoakoga a te Atua mo te auala e aoga ei a te fai penā.

4. (a) Kaia ne uga atu ei ne Ieova a agelu ki Sotoma? (e) Se a te akoakoga e tauloto ne tatou mai i te tala o Lota mo ana tamaliki fa‵fine?

⁴ E maua ne tatou a fakaakoakoga e uke telā e aofia i ei te alofa atafai a Ieova. Mafaufau ki te me a ne fai ne te Atua ki a Lota. Ne “mafatia malosi” a te tagata amiotonu tenā i amioga mata‵fatu mo te sē āva o tino i Sotoma mo Komolo. E tonu, ne fakaiku aka ne te Atua me ne ‵tau eiloa o ‵mate a tino amio ma‵sei konei. (2 Pe. 2:7, 8) Ne uga mai ne te Atua a agelu ke fakasao a Lota. Ne fakamalosi ne latou a ia mo tena kāiga ke ‵tele keatea mai fa‵kai kolā ka fakamaseigina. “Ne fakatalave a Lota, kae ona ko te alofa o Ieova, ne puke atu a tāgata konei ki tena lima mo te lima o tena avaga mo lima o ana tama fāfine e tokolua kae ‵taki atu ne lāua o tuku i tua o te fakai.” (Kene. 19:16, NW) E mata, e se fakaasi mai i te fakaakoakoga tenā me e iloa ‵lei ne Ieova a tulaga faiga‵ta ne mafai o oko ki ana tino fakamaoni i nisi taimi?​—Isa. 63:7-9; Iako. 5:11, fml.; 2 Pe. 2:9.

5. E fesoasoani mai pefea te Muna a te Atua i te 1 Ioane 3:17 ke tauloto tatou ke fakaasi atu te alofa atafai?

⁵ E se gata fua i te fakaasi atu ne Ieova te alofa atafai kae ne akoako ne ia ana tino ke fakaasi atu te uiga tenā. Mafaufau ki te tulafono ne tuku atu ki te kau Isalaelu e uiga ki te pukega o te gatu o se tuakoi e pelā me se puipuiga ki tena kaitalafu. (Faitau te Esoto 22:26, 27.) E mafai o tofotofogina se tino fai pisinisi loto makeke ke puke ne ia te gatu o te tino kaitalafu kae tuku atu fua ke seai sena gatu mo ‵kafu a ia ma moe. Kae ne akoako ne Ieova ana tino ke ‵kalo keatea mai te vaegā lagonaga mo te faifaiga tenā. Ne ‵tau eiloa mo ana tino o a‵lofa atafai. E mata, e fai ne te fakatakitakiga telā ne fakavae mai te tulafono tenā ke gasue‵sue tatou? E mata, e ma‵nako tatou ke sē ‵saga atu ki ‵tou taina māfai e isi se mea e mafai ne tatou o fai ke faka‵lei aka ei olotou logo‵maega?​—Ko. 3:12; Iako. 2:15, 16; faitau te 1 Ioane 3:17.

6. Se a te akoakoga e mafai o tauloto ne tatou mai taumafaiga a Ieova ke toe fakamaopoopo aka tino Isalaelu agasala?

⁶ Ne alofa atafai a Ieova ki ana tino Isalaelu faitalia eiloa ne agasala latou. E fai‵tau  tatou, penei: “A Ieova te Atua o olotou tupuga ne fakamasaua atu faeloa ki a latou i taimi katoa e auala i ana avefekau, ona ko tena alofa atafai ki ana tino mo te fakatāua ne ia o tena koga nofo.” (2 Nofo. 36:15, NW) E mata, e se ‵tau o fakaasi atu ne tatou te alofa atafai tenā ki tino kolā e mafai o sala‵mo ki olotou olaga agasala kae ‵sala atu ki te taliaga a te Atua? E se manako a Ieova ke fakaseai atu so se tino i te fakamasinoga telā ko pili o fakaoko mai. (2 Pe. 3:9) Tela la, ke oko atu ki te aso e gasuesue ei te Atua o fakaseai atu a tino ma‵sei, ke na tumau tatou i te folafola atu tena fekau mo te alofa atafai.

7, 8. Kaia ne tali‵tonu ei se kāiga me ne fakagalue ne Ieova tena alofa atafai ki a latou?

⁷ E uke a tala e mafai o fakaaoga ke fakamatala atu ei a faifaiga o te alofa atafai o te Atua. Mafaufau la ki te mea ne tupu ki te kāiga o se tamaliki tagata ko 12 ana tausaga, telā ka fakaigoa ne tatou ki a Milan. Ne tupu te mea tenei i se vaitaimi o te taua i te kamatamataga o te 1990. Ne olo atu a Milan, tena taina, ana mātua mo se aofaki o Molimau i te pasi mai Bosnia ki Serbia. Ne faima‵laga atu latou ki se fono o te atufenua telā ka papatiso i ei a mātua o Milan. Kae i te tuakoi o Serbia, ne faka‵tu ki lalo ne sotia a te kāiga mai te pasi ona ko te lotou fenua; kae ne talia ne latou a nisi taina ke olo. I te lua o aso ne taofi ne latou te kāiga tenei, ne fakailoa atu ne te ofisa telā e tausi ki a latou ki tena pule me se a te mea e ‵tau o fai ki a latou. Ne tu atu loa te sotia i mua o te kāiga, tela la, ne lagona ne latou katoa te tali, “Puke atu latou ki tua kae fana atu!”

⁸ A koi faipati atu te sotia ki ana tagata, ne au‵mai se tokolua tagata ki te kāiga tenei kae fakailoa atu ki a latou i a laua ne Molimau a Ieova. Ne lagona ne māua te fakalavelave mai nisi tino i luga i te pasi. Ne fai atu te tokolua konei ki a Milan mo tena taina ke ‵sopo ki te motoka kae ke ‵tele atu ke ‵to ki tua mo te tuakoi, me ne seki puke a pepa a tama‵liki. Kae ne fai atu a laua ‵fou konei ki mātua ke sa‵sale atu mai tua o te pou telā e ‵pono i ei te tuakoi kae ke fakafetaui atu ki a laua mai te suā feitu. Ne seki iloa ne Milan me ka kata io me ka tagi a ia ona ko te manatu fesoasoani tenei. “E mata, e mafaufau koe me ka ma‵nako latou o fakasaoloto matou?” ko te fesili a mātua. Kae i te taimi ne sa‵sale atu ei laua keatea, ne foliga mai me i sotia kolā ne ‵tu atu i konā ne pula ‵tu atu fua ki a laua. Ne toe fetaui eiloa a mātua mo la tama‵liki i te suā feitu o te tuakoi. Ne olo atu latou ki te fakai e fai ei te fono mo te loto tali‵tonu me ne tali mai a Ieova ki olotou ‵talo mō se fesoasoani. E iloa ne tatou mai te Tusi Tapu me e isi ne taimi ne seki gasuesue ei a Ieova o puipui ana tavini. (Galu. 7:58-60) Kae ne fakaasi mai ne Milan ana lagonaga. E fai mai a ia, “Ne foliga mai me ne fakapouli ne agelu a mata o sotia kae ne faka‵sao eiloa ne Ieova matou.”​—Sala. 97:10.

9. Ne saga atu pefea a Iesu ki te tulaga o te vaitino kolā ne ‵tau‵tali atu i a ia? (Onoono ki te ata i te kamataga.)

⁹ E mafai o tauloto ne tatou se akoakoga mai i a Iesu. Ne atafai a ia ki te vaitino ne fetaui mo ia, me ko “pa‵ka kae tuku tiaki latou e pelā me ne mamome e seai se lotou tino tausi.” Ne a ana mea ne fai ki te tulaga fakaalofa tenā? “Ne kamata o akoako ne ia a mea e uke ki a latou.” (Mata. 9:36; faitau te Maleko 6:34.) Ne ‵kese ‵ki eiloa tena kilokiloga mai i te kau Falesaio, kolā ne seki ai se manakoga fia fesoasoani ki tino. (Mata. 12:9-14; 23:4; Ioa. 7:49) E mata, e ‵pau tou loto finafinau mo Iesu, ke fagai ne koe a tino kolā e fia‵kai i te feitu faka-te-agaga?

10, 11. E mata, e tonu faeloa te alofa atafai? Fakamatala mai.

¹⁰ E se ko tulaga katoa e ‵tau o fakaasi atu i ei a te alofa atafai. Ne fakaasi mai eiloa te alofa atafai o te Atua i fakaakoakoga i te Tusi  Tapu kolā ne fakaasi mai i palakalafa mai mua atu. Kae ko te tupu ko Saulo ne seki fakalogo i te taimi ne fakaasi atu ne ia te alofa atafai telā ne mafaufau a ia me ‵lei. Ne fakasao ne ia te ola o Akako, se fili o tino o te Atua, kae ne fakasao foki ne ia a toe manu ‵lei i te lafu mamoe. Tela la, ne seki talia ne Ieova a Saulo ke fai mo tupu o Isalaelu. (1 Samu. 15:3, 9, 15) E tonu, a Ieova ko te Famasino amiotonu. E mafai o iloa ne ia a loto o tino, e iloa ne ia māfai e se tonu te alofa atafai. (Tagi. 2:17; Eseki. 5:11) Ka oko mai te taimi ka fakamasino ei ne ia a tino katoa kolā e se ma‵nako o faka‵logo ki a ia. (2 Tesa. 1:6-10) E se tenā te taimi ka fakaasi mai ne ia te alofa atafai ki a latou kolā ne fakamasino ne ia pelā me ne tino ma‵sei. I lō te fai penā, a te fakasala o latou ka fai pelā me se fakaasiga tonu o te alofa atafai o te Atua mō tino amio‵tonu, kolā ka faka‵sao ne ia.

¹¹ E manino ‵lei me e se i o tatou te tiute ke fakamasino a tino kolā e ‵tau o fakasala io me faka‵sao. Kae e ‵tau o fai ne tatou a mea katoa e mafai ne tatou o fai nei ke fesoasoani atu ki tino. Tela la, e mafai pefea o fakaasi atu ne tatou te alofa atafai ‵lei ki tino i auala aoga? Ke na mafau‵fau nei ki nisi manatu fesoasoani.

12. E mafai pefea o fakaasi atu ne koe se kilokiloga atafai i au faifaiga ki nisi tino?

¹² Ke loto fesoasoani i aso katoa o te olaga. A te fakaasi atu o te alofa atafai ki ‵tou tuakoi mo taina Kelisiano se fakatonuga fakavae mo latou kolā e taumafai ke fakaakoako atu ki a Iesu. (Ioa. 13:34, 35; 1 Pe. 3:8) A te uiga e tasi o te alofa atafai ko te “logo‵mae fakatasi.” A te tino telā e fakaasi atu ne ia te alofa atafai e fakatapū ne ia a logo‵maega o nisi tino, kāti mai te fesoasoani atu ki olotou fakalavelave. ‵Sala atu ki avanoaga ke fai penā! E pelā me se fakaakoakoga, e mafai o fesoasoani atu koe ki se tino mai te ofo atu ke fai se galuega, kāti mai te fai o ana fekau?​—Mata. 7:12.

13. Ne a uiga o tino o te Atua ne lavea faka‵lei atu mai tua o fakalavelave ‵tupu o te natula?

¹³ Fesoasoani atu ki galuega o fakalavelave o te natula. A te logo‵mae o latou kolā ne pokotia i fakalavelave o te natula. E iloa eiloa a tino o Ieova mō te fesoasoani i vaegā taimi penei. (1 Pe. 2:17) E tokotasi te tuagane Tiapani ne nofo atu i se koga telā ne fakamaseigina malosi ne te mafuie mo te tsunami i te 2011. E fai mai me i a ia ne “fakamalosi kae  fakamafanafana” mai taumafaiga a volenitia e tokouke mai koga kese‵kese i Tiapani mo nisi fenua ke faka‵lei aka a koga kolā ne fakamaseigina. Ne tusi mai a ia: “Ne fesoasoani mai te mea ne tupu ke iloa ne au i a Ieova e atafai mai. Kae ko taina Molimau e atafai mai ki tino taki tokotasi. E tokouke foki a taina mo tuagane i te lalolagi kātoa e ‵talo mai mō matou.”

14. E mafai pefea o fesoasoani atu koe ki tino ma‵saki mo tino ma‵tua?

¹⁴ Fesoasoani atu ki tino ma‵saki mo tino ma‵tua. Kafai e lavea ne tatou a nisi tino e maua ne latou a ikuga o te agasala a Atamu, e gasue‵sue tonu eiloa tatou o fakaasi atu te alofa atafai. E olioli eiloa tatou ki te taimi ka fakaseai atu ei a masaki mo te tulaga matua. Tela la, e ‵talo tatou ke na oko mai te Malo o te Atua. I te taimi nei, e fai ne tatou ‵toe mea e mafai o fai ke fesoasoani atu ki tino. Mafaufau ki pati a se tino tusitala e tokotasi ki tena mātua, telā ne logo‵mae i te masaki mo te Alzheimer. I te aso e tasi, ne tanu ne ia ana gatu ki one. I te taimi ne taumafai a ia o faka‵ma, kae ne tagi te pēle o te mataloa. Ko Molimau e tokolua kolā e masani o āsi mai ki tou fafine. Ne ‵sili mai a tuagane konei me e isi se mea e mafai ne laua o fai. “E fakamā kae ne fai atu a ia ao,” ko tena tali. Ne fesoasoani atu a tuagane konei ki a ia. Oti aka, fai ei ne laua a ipu tī kae sau‵tala malie. Ne fiafia eiloa tena tama tagata. “E fakafetai eiloa au ki Molimau e tokolua konei,” ne tusi mai a ia. “E fakagalue ne latou a mea kolā e talai atu ne latou.” E mata, e fai ne tou alofa atafai ki tino ma‵saki mo tino ma‵tua ke gasuesue koe o fai a mea katoa e mafai ne koe o fai ke fakafeoloolo aka ei olotou logo‵maega?​—Fili. 2:3, 4.

15. Ne a avanoaga tāua e maua i te galuega talai?

¹⁵ Fesoasoani atu ki tino i te feitu faka-te-agaga. E fai ne fakalavelave mo manavasega o tino ke gasue‵sue tatou o fesoasoani atu ki a latou i te feitu faka-te-agaga. A te ‵toe auala ‵lei ke mafai ne tatou o fai, ko te akoako latou e uiga ki te Atua mo mea kolā ka fai ne tena Malo mō tino katoa. A te suā auala ko te fesoasoani atu ke lavea ne latou te poto e uiga ki te ola e ‵tusa mo tulaga o te Atua. (Isa. 48:17, 18) E mata, e mafai o momea aka tou kau atu ki te galuega talai, se galuega telā e faka‵malu tonu atu ki a Ieova kae fakaasi atu tou alofa atafai ki nisi tino?​—1 Timo. 2:3, 4.

16. E aoga pefea ki se tino alofa atafai a te uiga tenā?

¹⁶ E fai mai a tino ‵poto i mea tau ola ‵lei me i te fakagaluegaga o te alofa atafai e mafai o momea aka i ei te ‵lei o tou ola ‵lei, nofo ‵lei, mo fesokotakiga. Kafai e fakafeoloolo ne koe a logo‵maega o nisi tino, ka fiafia eiloa koe, fakamalosi loto, sē sologa, kae sē manako ki mafaufauga sē ‵lei. E tonu, ka aoga ki a koe a te fakaasi atu o te alofa atafai. (Efe. 4:31, 32) A Kelisiano kolā e a‵lofa o fesoasoani atu ki nisi tino ka tauigina fakatasi mo se loto lagona ‵lei, mai te iloa atu me e ola latou e ‵tusa mo fakatakitakiga mai te Atua. A te mauaga o se vaegā uiga penā ka fai ei koe pelā me se mātua atafai, se avaga ‵lei, kae pelā foki me se taugasoa ‵lei. Tela la, a latou kolā e vave fakaasi atu ne latou te alofa atafai, ka maua fakafia foki ne latou a te fesoasoani telā e manakogina ne latou.​—Faitau te Mataio 5:7; Luka 6:38.

17. Kaia e manako ei koe ke ati aka kae fakaasi atu te alofa atafai?

¹⁷ A te iloa me i te alofa atafai e gali ki a koe e se ‵tau o fai mo fai se pogai e manako ei koe o ati aka te uiga tenā. A te pogai tāua, ko tou manakoga ke fakaakoako kae faka‵malu atu a te Māfuaga o te alofa mo te alofa atafai, ko Ieova te Atua. (Faata. 14:31) Ne tuku mai ne ia se fakaakoakoga ‵lei katoatoa mō tatou. Tela la, ke na fai ne tatou a mea katoa e mafai ne tatou o fai ke fakaakoako atu ki a ia—ke fakamalosi aka ei te loto alofa i te va o ‵tou taina pelā foki mo fesokotakiga ‵lei mo ‵tou tuakoi mai te fakaasi atu o te alofa atafai.​—Kala. 6:10; 1 Ioa. 4:16.