1-2. (a) Kaia e fai ei a Amaketo e pelā me se tala ‵lei ki tino katoa? (e) Ne a fesili ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

E MATA, kai lagona aka loa ne koe a tino e fai me i te pati “Amaketo” e fakauiga loa ki se taua fakaniukelea io me se fakamaseiga o te enivalomene? E ‵kese mai i ei, e fai mai te Tusi Tapu i te Amaketo se tala ‵lei, telā e maua mai i ei te fiafia! (Faka. 1:3) A te taua o Amaketo ka se tamate i ei a tino; ka faka‵sao i ei latou! I te auala fea?

² E fakaasi mai i te Tusi Tapu me i te taua o Amaketo ka faka‵sao i ei a tino katoa māfai ko fakaseai a pulega a tino. Ka faka‵sao i te taua tenā a tino mai te fakaseai atu o tino amio ma‵sei kae faka‵sao a tino amio‵tonu. Kae ka faka‵sao i ei a tino katoa mai te puipuiga o te ‵tou paneta ke mo a ma fakamasei. (Faka. 11:8) Ke malamalama faka‵lei tatou i manatu konei, ke na sau‵tala nei tatou ki fesili e fa: Se a Amaketo? Ne a mea ka ‵tupu mai mua malie o Amaketo? E mafai pefea o aofia tatou i tino kolā ka ‵sao atu i a Amaketo? E mafai pefea o tumau tatou i te fakamaoni i te taimi tenei ko pili mai ei a Amaketo?

3. (a) Se a te uiga o te pati “Amaketo”? (e) E ‵tusa mo pati i te Fakaasiga 16:14, 16, kaia e mafai o fai atu tatou i a Amaketo e sē se koga tonu?

³ Faitau te Fakaasiga 16:14, 16. A te pati “Amaketo” e sae fakatasi mai fua i te Tusi Tapu, kae ne ‵fuli mai i se pati Epelu telā e fakauiga ki te “Mauga o Mekito.” (Faka. 16:16; fml.) A Mekito se fakai o Isalaelu mua. (Iosu. 17:11) Kae ko Amaketo e se fakasino atu ki se koga tonu i te lalolagi nei. A te ‵tonuga loa, e fakasino atu loa ki te tulaga telā ka fakamaopoopo i ei a “tupu o te lalolagi nofoaki kātoa” ke taua atu ki a Ieova. (Faka. 16:14) Kae i  te mataupu tenei, ka fakaaoga foki ne tatou a te pati “Amaketo” ke fakasino atu ki te taua telā ka ‵soko atu mai tua o te fakamaopoopoga o tupu o te lalolagi. E iloa pefea ne tatou me i Amaketo se koga fakatusa? Muamua la, e seai loa se mauga tonu o Mekito. Te lua, a te kogā koga e tu i ei a Mekito e foliki ‵ki ko te mea ke fakamaopoopo i ei a “tupu o te lalolagi nofoaki kātoa” mo olotou kautau mo meatau. Te tolu, e pelā mo te mea ka lavea fakamuli ne tatou i te mataupu tenei, ka kamata eiloa a te taua o Amaketo māfai ko oso atu a “tupu” o te lalolagi ki tino o te Atua, kolā e salalau i te lalolagi kātoa.

4. Kaia ne fakatusa i ei ne te Atua a tena toe taua lasi ki a Mekito?

⁴ Kaia ne fakatusa i ei ne Ieova a tena toe taua lasi ki a Mekito? A Mekito mo te koga telā e pili ki te vanu o Ieseleelu ko te koga ne masani o fai i ei a taua e uke. I nisi taimi, ne oso ‵tonu atu a Ieova ki taua konā. E pelā me se fakaakoakoga, “i vai o Mekito,” ne fesoasoani atu te Atua ki te Famasino ko Paluka ke fakatakavale te kautau Kanana telā ne takitaki ne se tupu e igoa ki a Sesela. Ne fakafetai atu a Paluka mo te pelofeta fafine ko Tepola ki a Ieova mō te manumalo ne tuku atu ki a lāua i se auala fakavavega. Ne usu atu lāua: “Ne taua atu a fetū i te lagi . . . ki a Sesela. Ne ‵tafe latou kea‵tea i te vaitafe o Kisona.”—Fama. 5:19-21.

5. Se a te auala tāua ka ‵kese i ei a te taua o Amaketo mo te taua telā ne taua atu i ei a Paluka?

⁵ Ne fakaoti ne Paluka mo Tepola a te lā pese ki pati konei: “Tela la, ke na fakaseai atu katoa ou fili, e Ieova, kae ko latou kolā e a‵lofa ki a koe ke fai pelā mo te la telā e sae aka kae maina atu.” (Fama. 5:31) I a Amaketo, ka fakaseai atu i ei a fili o te Atua, kae ko latou kolā e a‵lofa ki te Atua ka faka‵sao. Kae e tasi te ‵kesega tāua i te vā o taua konei e lua. I a Amaketo, a tino o te Atua ka sē taua. Ka seai foki ne olotou meatau! A te olotou ‘malosi ko te lotou ‵nofo filemu kae fakaasi atu te loto tali‵tonu’ ki a Ieova mo tena kautau faka-te-lagi.—Isa. 30:15; Faka. 19:11-15.

6. Ne a mea e mafai ne Ieova o fakaaoga ke fakaseai ei ana fili i a Amaketo?

⁶ Ka fakatakavale pefea ne te Atua ana fili i a Amaketo? E mafai o fakaaoga ne ia so se auala. E pelā me se fakaakoakoga, e mafai o fakaaoga ne ia a mafuie, vaiua fatu, mo uila. (Iopu 38:22, 23; Eseki. 38:19-22) E mafai o fai ne ia ana fili ke taua i a latou eiloa. (2 Nofo. 20:17, 22, 23) Kae e mafai o fakaaoga ne ia ana agelu ke tamate a tino amio ma‵sei. (Isa. 37:36) Faitalia me se a te auala e fakaaoga ne te Atua, ka manumalo katoatoa eiloa a ia. A ana fili katoa ka fakaseai atu. Kae ko tino amio‵tonu katoa ka faka‵sao.—Faata. 3:25, 26.

7-8. (a) E ‵tusa mo te 1 Tesalonia 5:1-6, se a te faka‵pulaga fakapoi telā ka faka‵pula atu ne takitaki o te lalolagi? (e) Kaia e fai ei te faka‵pulaga tenei e pelā me se loi fakamataku?

⁷ A te faka‵pulaga e uiga ki te “filemu kae tokagamalie” ka tupu mai mua o te “aso o Ieova.” (Faitau te 1 Tesalonia 5:1-6.) I te 1 Tesalonia 5:2, a te “aso o Ieova” e fakasino atu loa ki te “fakalavelave lasi.” (Faka. 7:14) Ka iloa pefea ne tatou māfai ko pili o kamata te fakalavelave tenā? E fai mai te Tusi Tapu me ka isi se faka‵pulaga fakapoi. Ka fai pelā me se fakailoga e fakailoa mai ei me ko kamata a te fakalavelave lasi.

⁸ A te mea tenā ko te faka‵pulaga telā ko leva ne ‵valo mai e uiga ki te “filemu kae tokagamalie.” Kaia ka fai mai ne takitaki o te lalolagi a te mea tenā? E mata, ka ‵kau ki ei a takitaki o lotu? Kāti la. Kae ko te faka‵pulaga tenā ka fai pelā me se tasi o loi faka-temoni. Kae ka fakamataku eiloa a te loi tenei, me ka fai ei ke mafau‵fau a tino me ka maua ne latou se puipuiga mai mua o kamata a te fakalavelave lasi telā ne seki tupu aka eiloa. E tonu, ka “oko fakapoi atu  te fakaseaiga ki luga i a latou e pelā eiloa mo te ‵mae o se fafine ka fai o fanau.” Kae pefea la a tavini fakamaoni a Ieova? E mafai o ‵poi latou i te oko fakapoi mai o te aso o Ieova, kae ka toka eiloa latou mō te aso tenā.

9. I te auala fea ka fakaseai atu ei ne te Atua a te lalolagi a Satani?

⁹ Ka sē fakaseai katoatoa ne Ieova te lalolagi a Satani i te taimi eiloa e tasi, e pelā mo te mea ne fai ne ia i aso o Noa. Kae ka fakaseai ne ia i vaega e lua. Muamua la, ka fakaseai ne ia a Papelonia te Sili, te emupaea o lotu ‵se katoa i te lalolagi. Kae i a Amaketo, ka fakaseai atu ei ne ia te ‵toega o te lalolagi a Satani, e aofia i ei a malo fakapolitiki, kautau, mo pisinisi ‵lasi o te lalolagi tenei. Ke na sau‵tala nei tatou ki mea tāua e lua konei.

10. E pelā mo pati i te Fakaasiga 17:1, 6, mo te 18:24, kaia ka fakaseai ei ne Ieova a Papelonia te Sili?

¹⁰ “Te fakamasinoga o te fafine talitāgata sili.” (Faitau te Fakaasiga 17:1, 6; 18:24.) Ne fakamasei valevale ne Papelonia te Sili a te igoa o te Atua. Ne akoako ne ia a loi e uiga ki te Atua. Ne fai a ia pelā me se fafine talitāgata i te feitu faka-te-agaga mai te fai famau mo tino pule o te lalolagi. Ne fakaaoga ne ia tena malosi kae fakakolekole ne ia ana mamoe. Ne fakamaligi ne ia a toto e uke, e aofia i ei a toto o tavini a te Atua. (Faka. 19:2) Ka fakaseai atu la pefea ne Ieova a Papelonia te Sili?

11. Se a te “manu fekai lanu ‵kula,” kae e aofia pefea a ia i te fakataunuga o te loto o te Atua e uiga ki Papelonia te Sili?

¹¹ Ka fakaseai atu ne Ieova a “te fafine talitāgata sili” e auala i “suki e sefulu” o te “manu fekai lanu ‵kula.” A te manu fekai fakatusa tenā e sui ne te Malo ‵Soko. A suki e sefulu e sui ne latou a malo fakapolitiki kolā e ‵lago atu ki te fakapotopotoga tenā. I te taimi tonu o te Atua, ka oso atu a malo fakapolitiki konā ki a Papelonia fakatusa. Ka “fakamasei ne latou tou fafine kae tuku ke nofo fuafua” mai te puke ne latou ana maumea kae fakaasi faka‵sau atu ki tino katoa a tena masei. (Faka. 17:3, 16) A te fakaseaiga fakavave tenā—telā e foliga mai pelā me fai fua i se aso e tasi—ka fakapoi eiloa ki a latou  kolā e ‵lago atu ki a ia. I taimi katoa, ne masani o faipati fakamatamata tou fafine penei: “Au e sagasaga e pelā me se tupu fafine, kae ko au e sē se fafine telā ko mate tena avaga, ka se mafai o matea ne au te fanoanoa.”—Faka. 18:7, 8. 

12. Se a te mea ka sē talia ne Ieova ke fai ne atufenua, kae kaia?

¹² Ka sē talia ne te Atua a atufenua ke fakaseai ana tino. E fakamata‵mata latou o tauave tena igoa, kae ne faka‵logo latou ki tena fakatonuga ke ‵tele kea‵tea mai Papelonia te Sili. (Galu. 15:16, 17; Faka. 18:4) Ne ga‵lue malosi foki latou o fesoasoani atu ki nisi tino ke ‵tele kea‵tea mai tou fafine. Tela la, a tavini a Ieova ka sē “maua ne [latou] se vaega o ana mala.” Kae ka tofotofo eiloa a olotou fakatuanaki.

13. (a) Ko oi a Koka? (e) E ‵tusa mo te Esekielu 38:2, 8, 9, se a te mea ka fai ei ke oso atu a Koka ki tino o te Atua?

¹³ Te osomaiga a Koka. (Faitau te Esekielu 38:2, 8, 9.) Mai tua o te fakaseaiga o fakapotopotoga o lotu ‵se katoa, ka ‵tu eiloa a tino o te Atua e pelā me se lakau telā ne sao mai i se matagi malosi. E tonu, ka kaitaua malosi eiloa a Satani. Ka fakaasi mai tena kaitaua sili mai te fakaaoga ne ia se loi faka-temoni—telā ko “fakamatalaga fakaosofia sē ‵ma”—ke fai ei ko atufenua ke ‵kau fakatasi o taua atu ki tavini a Ieova. (Faka. 16:13, 14) A atufenua ‵kau fakatasi konei e taku ki a “Koka mai te fenua o Makoka.” Kafai ko oso mai a atufenua o taua mai ki tino o Ieova, tenā te taimi ka kamata i ei a te taua o Amaketo.—Faka. 16:16.

14. Se a te mea ka iloa aka ne Koka?

¹⁴ Ka talitonu eiloa a Koka ki “te malosi o te tagata”—tena kautau malosi. (2 Nofo. 32:8) Kae ka tali‵tonu tatou ki a Ieova te ‵tou Atua—se mea valea i te kilokiloga a atufenua. E tonu, ne seki mafai ne atua o fakasao a Papelonia te Sili telā ne malosi ‵ki mai “te manu fekai” mo ana “suki e sefulu”! (Faka. 17:16) Tela la, ka fakamoemoe a Koka me ka faigofie foki o manumalo a ia i a tatou. “E pelā me ne kaumana e ufi ne latou te fenua,” ka oso mai a ia ki tino o Ieova. (Eseki. 38:16) Kae ka lavea eiloa ne Koka me ka sē mafai eiloa a ia o sao. E pelā mo te Falao i te Tai Kula, ka iloa ne Koka me e taua atu  eiloa a ia ki a Ieova.—Eso. 14:1-4; Eseki. 38:3, 4, 18, 21-23.

15. Ne a mea ka fai ne Iesu i te taua o Amaketo?

¹⁵ Ka ‵pulu eiloa ne Keliso mo tena kautau faka-te-lagi a tino o te Atua kae ka fakaseai ne latou a te kautau a Koka. (Faka. 19:11, 14, 15) Kae pefea la a te ‵toe fili o Ieova ko Satani, telā ne loi ki atufenua kae fai ne ia latou ke oso atu ki tino o Ieova i te taua o Amaketo? Ka ‵loka eiloa ne Iesu a ia mo ana temoni i te lua ‵poko, mō se leva e afe tausaga.—Faka. 20:1-3.

16. (a) E fakaasi atu pefea me e “iloa ne [tatou] te Atua”? (e) Se a te mea ka tupu ki tino kolā e iloa ne latou a Ieova i te taua i a Amaketo?

¹⁶ Faitalia me ko leva tatou i loto i te munatonu mō se fia tausaga io me koi ‵fou, ke ‵sao atu i a Amaketo, e ‵tau o fakaasi atu me e “iloa ne [tatou] te Atua” kae ko tatou foki e “faka‵logo ki te tala ‵lei e uiga ki te ‵tou Aliki ko Iesu.” (2 Tesa. 1:7-9) E “iloa ne [tatou] te Atua” māfai e iloa ne tatou a mea e fiafia mo mea e se fiafia a ia ki ei, penā foki ana tulafono. E fakaasi atu foki ne tatou me e iloa ne tatou a ia māfai e a‵lofa kae faka‵logo tatou ki a ia kae tapuaki katoatoa atu ki a ia. (1 Ioa. 2:3-5; 5:3) Kafai e fakaasi atu ne tatou me e iloa ne tatou te Atua, ko maua ne tatou a te tauliaga ke fai pelā me ne tino e “iloa ne te Atua,” kolā ka faka‵sao i a Amaketo! (1 Koli. 8:3) Ona ko te mea e “iloa ne te Atua” tatou, ko tena uiga ko maua ne tatou a tena taliaga.

17. Se a te uiga ke “faka‵logo ki te tala ‵lei e uiga ki te ‵tou Aliki ko Iesu”?

¹⁷ “A te tala ‵lei e uiga ki te ‵tou Aliki ko Iesu” e aofia i ei a muna‵tonu katoa kolā ne akoako ne Iesu, kolā e maua ne tatou i te Muna a te Atua. E faka‵logo tatou ki te tala ‵lei māfai e fakagalue ne tatou i ‵tou olaga. A te fakalogo tenā e aofia i ei a te fakamuamua o manakoga o te Malo i ‵tou olaga, ola e ‵tusa mo tulaga amio‵tonu o te Atua, kae folafola atu a te Malo o te Atua. (Mata. 6:33; 24:14) E aofia foki i ei a te ‵lago atu ki taina fakaekegina o Keliso i te taimi e tausi atu ei latou ki olotou tiute tāua.—Mata. 25:31-40.

18. I te auala fea ka toe taui atu ne taina fakaekegina o Keliso a te alofa atafai ne fakaasi atu ki a latou?

 ¹⁸ Ko pili o taui atu ne tavini fakaekegina a te Atua a te alofa atafai ne fakaasi atu ne “nisi mamoe.” (Ioa. 10:16) Pefea la? Mai mua malie o kamata te taua o Amaketo, ka avaka ei a te toko 144,000 ki te lagi e pelā me ne tino faka-te-agaga. Kae ka fai latou mo vaega o te kautau faka-te-lagi telā ka tuki pala ne latou a Koka kae puipui a “te vaitino tokouke” o nisi mamoe. (Faka. 2:26, 27; 7:9, 10) Ao, ka maua eiloa ne te vaitino tokouke a te tauliaga ke ‵lago atu ki tavini fakaekegina a Ieova a koi ‵nofo mai latou i te lalolagi nei!

19-20. Faitalia mea faiga‵ta e fe‵paki mo tatou, e mafai pefea ne tatou o tumau i te fakamaoni i te taimi tenei ko pili mai a Amaketo?

¹⁹ I taimi faiga‵ta konei i aso fakaoti, e tokouke a tino o Ieova e fe‵paki mo mea faiga‵ta e uke. E ui i ei, e mafai eiloa o kufaki tatou mo te fia‵fia. (Iako. 1:2-4) A te kī ki ei ko te tumau i te ‵talo faeloa mo te loto kātoa. (Luka 21:36) E ‵tau foki mo tatou o ‵talo kae suke‵suke foki ki te Muna a te Atua i aso katoa kae mafaufau ‵loto ki ei, e aofia i ei a valoaga kolā ka fakataunu i ‵tou aso nei. (Sala. 77:12) Ka fai ne mea konei fakatasi mo te ‵tou aofia katoatoa i te galuega talai ke tumau te ‵malosi o ‵tou fakatuanaki mo ‵tou fakamoemoega!

²⁰ Mafaufau la ki te fiafia ka maua ne koe māfai ko fakaseai atu a Papelonia te Sili penā foki māfai ko oti atu a te taua i a Amaketo! Kae sili atu la i te tāua māfai e mafaufau koe ki te auala ka maua ne koe te fiafia māfai ko fakamaluga katoatoa aka i te taimi tenā a te igoa o te Atua mo tena pulega sili! (Eseki. 38:23) Ao, e fai eiloa a te taua i a Amaketo e pelā me se tala ‵lei ki a latou kolā e iloa ne latou te Atua, faka‵logo ki tena Tama, kae kufaki ke oko ki te gataga.—Mata. 24:13.