1. Se a te tulaga o te apositolo ko Ioane i te fakaotiga o te senitenali muamua T.A.?

I TE fakaotiga o te senitenali muamua T.A., ne fakafesagai te apositolo ko Ioane mo se tulaga faigata. A iako matua, ne nofo atu i te motu ko Patamo, kae ko ia fua te apositolo koi ola. (Faka. 1:9) Ne iloa ne ia me i tino ‵teke ko takitaki ‵se kae fakamāfua aka ne latou a mavae‵vaega i te fakapotopotoga. Kāti ne foliga pelā me ko pili o seai ne Kelisiano ‵tonu e ‵toe mai.—Iuta 4; Faka. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. E ‵tusa mo te Fakaasiga 7:9-14, se a te fakaasiga fakapelofeta telā ne maua ne Ioane? (Ke onoono ki te ata i te ‵kava.)

² A koi fakafesagai atu a Ioane mo te tulaga faigata tenei, kae ne tuku atu ne te Atua se fakaasiga fakapelofeta e uiga ki aso mai mua. I te fakaasiga tenā, ne fakatonu atu eiloa ki agelu ke taofi ‵mau ki matagi fakamasei mea i te fakalavelave lasi ke oko atu loa ki te fakamailogaga fakaoti o se potukau o tavini. (Faka. 7:1-3) A te potukau tenā e toko 144,000 kolā ka pule fakatasi mo Iesu i te lagi. (Luka 12:32; Faka. 7:4) Oti aka, toe taku mai ne Ioane a te suā potukau, se aofaki lasi telā ne folafola mai ne ia: “Kiloke!”—se tugapati e fakaasi mai i ei a tena ofo i te laveaga ne ia o se mea telā ne seki fakamoemoe a ia ki ei. Se a te mea tenā ne lavea ne Ioane? “Se vaitino tokouke, telā e se mafai o lau aka ne se tagata, mai i atufenua mo matakāiga mo tino mo ‵gana katoa, e ‵tu i mua o te nofogaaliki kae i mua o te Tamā Mamoe.” (Faitau te Fakaasiga 7:9-14.) Mafaufau aka la ki te fiafia o Ioane ke iloa ne ia a mea e uiga ki se vaitino tokouke o tino kolā ka aofia i te tapuakiga tonu i aso mai mua!

3. (a) Kaia e ‵tau ei o fakamalosi aka ne te fakaasiga a Ioane a ‵tou fakatuanaki? (e) Ne a mea ka tauloto ne tatou i te mataupu tenei?

³ E mautinoa eiloa me ne fakamalosi aka ne te fakaasiga tenā  a te fakatuanaki o Ioane. Kae ko sili atu la i te fakamalosi ne ia a ‵tou fakatuanaki, ona ko te mea ko ola nei tatou i te taimi telā ko fakataunu i ei a te fakaasiga tenā! Ko lavea ne tatou a te fakamaopoopomaiga o te fia miliona o tino kolā e fakamoe‵moe ke ‵sao atu i te fakalavelave lasi kae ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi nei. I te mataupu tenei, ka tauloto tatou ki te auala ne fakaasi mai ne Ieova ki ana tino i tausaga e silia atu mo te valusefulu ko ‵teka me ko oi a te vaitino tokouke. Ka oti, ko sau‵tala ei tatou ki mea konei e lua e uiga ki te vaitino tokouke: (1) se aofaki lasi kae ko te (2) a tino kolā e aofia i ei ne au‵mai i koga kese‵kese o te lalolagi. E ‵tau o fakamalosi aka ne manatu konei a te fakatuanaki o tino katoa kolā e fakamoe‵moe ke aofia i te potukau tenei telā ko oti ne fakamanuiagina.

4. Se a te munatonu mai te Tusi Tapu telā ne seki malamalama i ei a lotu i Fenua Kelisiano, kae se a te mea ne tali‵tonu ki ei a Tino A‵koga i te Tusi Tapu?

⁴ E mautinoa eiloa me e se akoako ne Fenua Kelisiano a te munatonu i te Tusi Tapu me ka isi se taimi ka ola i ei a tino ki se-gata-mai. (2 Koli. 4:3, 4) I aso nei, a te ukega o talitonuga i Fenua Kelisiano e akoako ne latou me i tino ‵lei katoa e olo ki te lagi māfai ko ‵mate latou. Kae e ‵kese eiloa mai te potukau foliki o Tino A‵koga i te Tusi Tapu kolā ne ‵lomi ne latou a te Watch Tower i te fakaotiotiga o tausaga kamata mai te 1800 o vau ki mua. Ne malamalama latou me ka toe fakafoki mai ne te Atua a te Palataiso i te lalolagi kae ka ola eiloa a te fia miliona o tino faka‵logo i te lalolagi nei—e se i te lagi. Kae ne leva ‵ki te taimi ne taumafai ei latou ke malamalama faka‵lei me ko oi a tino faka‵logo konā.—Mata. 6:10.

5. Se a te mea ne tali‵tonu ki ei a Tino A‵koga i te Tusi Tapu e uiga ki te toko 144,000?

⁵ E tonu, ne iloa aka foki ne Tino A‵koga i te Tusi Tapu me e fai mai te Tusi Tapu me e isi se potukau o tino ka “‵togi mai i te lalolagi” ke pule fakatasi mo Iesu i te lagi. (Faka. 14:3) A te potukau tenā ka aofia i ei te toko 144,000 o Kelisiano loto finafinau kolā ne tuku katoatoa atu olotou ola ke tavini fakamaoni atu ki te Atua a koi ‵nofo i te lalolagi. Kae e pefea la te vaitino tokouke?

6. Ne a mea ne tali‵tonu ki ei a Tino A‵koga i te Tusi Tapu e uiga ki te vaitino tokouke?

⁶ I tena fakaasiga, ne lavea ne Ioane te potukau tenā “e ‵tu i mua o te nofogaaliki kae i mua o te Tamā Mamoe.” (Faka. 7:9) Ne fai ne pati konā ke fakaiku aka ne Tino A‵koga i te Tusi Tapu me ka ola foki a te vaitino tokouke i te lagi e pelā mo te toko 144,000. Kafai la e ‵nofo atu katoa a te toko 144,000 mo te vaitino tokouke i te lagi, ka faka‵kese pefea a te potukau e tasi mai te suā potukau? Ne mafau‵fau a Tino A‵koga i te Tusi Tapu me e aofia i te vaitino tokouke a Kelisiano kolā ne seki faka‵logo katoatoa ki te Atua a koi ‵nofo atu i te lalolagi. E tiga eiloa e ola latou e ‵tusa mo tulaga amio‵tonu o te Tusi Tapu i mea tau amioga, kāti a nisi o latou koi ‵kau atu loa i lotu o Fenua Kelisiano. Ne fakaiku aka ei ne latou me ne fakaasi atu ne vaegā tino penā se tamā loto finafinau kae e se katoatoa eiloa ko te mea ke pule fakatasi mo Iesu. Ona ko te mea e se malosi te lotou a‵lofa ki te Atua, ka fetaui ‵lei fua latou ke olo atu ki te lagi o ‵tu i mua o te nofogaaliki kae e se saga‵saga i luga i nofogaaliki konā.

7. E ‵tusa mo fakamatalaga a Tino A‵koga i te Tusi Tapu, ko oi ka ola i te lalolagi i te Afe Tausaga, kae se a te mea ne tali‵tonu a Tino A‵koga i te Tusi Tapu e uiga ki tāgata fakamaoni kolā ne ola i aso mua?

⁷ Kae ko oi la ka ola i te lalolagi? Ne tali‵tonu a Tino A‵koga i te Tusi Tapu me kafai ko oti ne fakamaopoopo a te toko 144,000 mo te vaitino tokouke ki te lagi, ka tuku atu foki te suā avanoaga ki te fia miliona o nisi tino ke ola i te lalolagi nei kae ka maua ne latou a fakamanuiaga i te Pulega a Keliso i te Afe Tausaga. Ne seki  fakamoe‵moe latou me i te fia miliona o tino konā ka tavini atu ki a Ieova mai mua o kamata te Pulega a Keliso. Kae ne mafau‵fau latou me i te potukau tenei ka akoako ki auala o Ieova i loto i te Afe Tausaga. Tela la, a latou kolā ne tau‵tali ki tulafono a Ieova ka fakamanuiagina ki te ola se-gata-mai i te lalolagi nei, kae ko latou kolā ne ‵teke ka fakaseai atu eiloa. Ne mafau‵fau foki a Tino A‵koga i te Tusi Tapu me kāti a nisi tino kolā ka fai pelā me ne “pelenise” i te lalolagi i te taimi tenā—e aofia i ei a “tino tāua i aso mua” (tāgata fakamaoni kolā ne ‵mate mai mua o Keliso)—ka fakamanuiagina ki te ola faka-te-lagi i te fakaotiga o te Afe Tausaga.—Sala. 45:16.

8. Ne a potukau e tolu kolā ne foliga mai me isi ne olotou vaega i te fuafuaga a te Atua?

⁸ Tela la, ne mafau‵fau a Tino A‵koga i te Tusi Tapu me e tolu a potukau: (1) te toko 144,000, kolā ka pule fakatasi mo Iesu i te lagi; (2) te vaitino tokouke o Kelisiano kolā e se loto finafinau malosi, kolā ka ‵tu i mua o te nofogaaliki o Iesu i te lagi; kae ko te (3) ko te fia miliona o tino kolā ka akoako ki auala o Ieova i te lalolagi nei i te taimi o te Pulega a Keliso i te Afe Tausaga. * Kae i te taimi tonu o Ieova, ne kamata o maina malosi mai ei a te mainaga o te munatonu e uiga ki te mataupu tenei.—Faata. 4:18.

9. (a) I te auala fea ka ‵tu atu ei a te vaitino tokouke i te lalolagi nei “i mua o te nofogaaliki kae i mua o te Tamā Mamoe”? (e) Kaia e tonu i ei a te mainaga fou tenei i te Fakaasiga 7:9?

⁹ I te 1935, ne kamata o malamalama faka‵lei a Molimau a Ieova me ko oi e fakasino ki ei a te vaitino tokouke i te fakaasiga a Ioane. Ne iloa aka ne latou me i te vaitino tokouke e se ‵tau o olo atu ki te lagi o ‵tu “i mua o te nofogaaliki kae i mua o te Tamā Mamoe.” Kae e fakauiga ne latou te mea tenei i se auala fakatusa. E tiga eiloa ka ola latou i te lalolagi, e ‵tu atu a te vaitino tokouke “i mua o te nofogaaliki” mai te iloa ‵lei ne latou me i a Ieova ko te Pule o te iunivesi kae faka‵logo ki tena pulega. (Isa. 66:1) E mafai o ‵tu latou i “mua o te Tamā Mamoe” mai te fakatuanaki ki te taulaga togiola a Iesu. I se auala tai ‵pau, i te Mataio 25:31, 32, a “atufenua katoa”—e aofia i ei a tino amio ma‵sei—ka “fakamaopoopo atu” ki mua o Iesu i te nofogaaliki ‵malu. E manino ‵lei, me i atufenua katoa konei, e se ‵tu i te lagi, kae i te lalolagi nei. A te mainaga fou tenei e tonu. E fakamatala mai i ei te pogai e se fai mai i te Tusi Tapu me i te vaitino tokouke e avaka ki te lagi. E tasi fua te potukau telā ne folafola mai me ka maua ne latou a te ola se-gata-mai i te lagi—ko te toko 144,000, kolā ka “pule . . . ki te lalolagi e pelā me ne tupu” fakatasi mo Iesu.—Faka. 5:10.

10. Kaia e tāua i ei ke akoakogina a te vaitino tokouke ki auala o Ieova mai mua o te Afe Tausaga?

¹⁰ Talu mai te 1935, ne malamalama a Molimau a Ieova me i te vaitino tokouke i te fakaasiga a Ioane e aofia i ei se potukau o Kelisiano fakamaoni kolā e fakamoe‵moe ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi nei. Ko te mea ke ‵sao atu i te fakalavelave lasi, e ‵tau o akoako te vaitino tokouke ki auala o Ieova mai mua o kamata a te Afe Tausaga. Ka manakogina ke fakaasi atu ne latou a te fakatuanaki malosi ko te mea ke “‵sao mai i mea katoa kolā e ‵tau o ‵tupu” mai mua o te Pulega a Keliso i te Afe Tausaga.—Luka 21:34-36.

11. Kaia ne mafau‵fau ei a nisi Tino A‵koga i te Tusi Tapu me ka olo atu a nisi tino ki te lagi mai tua o te Afe Tausaga?

¹¹ E a te kilokiloga me i nisi tino fakamaoni i te lalolagi ka olo atu ki te lagi mai tua o te Afe Tausaga? A te manatu tenā ne fakasae aka i se fia tausaga ko ‵teka i te lōmiga o The Watch Tower i a Fepuali 15, 1913. Ne fakasako‵sako mai  se tino e tokotasi, penei, ‘Kaia e maua ei ne tāgata fakamaoni i aso mua a te taui ke ola i te lalolagi nei, kae ko Kelisiano kolā ne seki katoatoa te lotou fakamaoni ka maua ne latou te taui ke ola i te lagi?’ E tonu, ne mafau‵fau latou penā ona ko manatu sē ‵tonu e lua konei: (1) me i te vaitino tokouke ka ola i te lagi kae ko te (2) me i te vaitino tokouke ka aofia i ei a Kelisiano kolā e se katoatoa te lotou fakamaoni.

12-13. Se a te mea e iloa ne te kau fakaekegina mo te vaitino tokouke e uiga ki te lotou taui?

¹² Kae e pelā mo te mea ne lavea ne tatou, talu mai te 1935, ne malamalama faka‵lei a Molimau a Ieova me i tino kolā e ‵sao atu i a Amaketo ko te vaitino tokouke i te fakaasiga a Ioane. A latou ka “‵sao i te fakalavelave lasi” i te lalolagi nei, kae ka “ka‵laga atu faeloa latou i se leo maluga, olotou muna: ‘A te ‵tou fakaolataga e maua mai i te ‵tou Atua, telā e sagasaga i te nofogaaliki mo te Tamā Mamoe.’” (Faka. 7:10, 14) E se gata i ei, e akoako mai te Tusi Tapu me i a latou kolā ka faka‵tu aka ki te ola i te lagi ka maua ne latou “se mea telā e ‵lei atu” i lō a tāgata fakamaoni i aso mua. (Epe. 11:40) Tela la, ne fia‵fia ‵tou taina o ‵kami mai a tino ke tavini atu ki a Ieova mo te fakamoemoega ke ola latou ki te se-gata-mai i te lalolagi nei.

¹³ A latou kolā e aofia i te vaitino tokouke ka fia‵fia i te lotou fakamoemoega. E malamalama latou me e filifili eiloa ne Ieova a ana tino tapuaki fakamaoni kolā ka tavini atu ki a ia, faitalia me e ola i te lagi io me i te lalolagi nei. E iloa ne te kau fakaekegina mo te vaitino tokouke me ne mafai fua o maua te lotou taui ona ko te alofa tauanoa o Ieova telā ne fakaasi mai ne ia e auala i te taulaga togiola a Iesu Keliso.—Loma 3:24.

14. Mai tua o te 1935, kaia ne mafau‵fau ei a te tokoukega ki te auala ka fakataunu i ei a te valoaga e uiga ki te vaitino tokouke?

¹⁴ Mai tua o te mauaga ne tino o Ieova a te mainaga fou i te 1935, koi tokouke loa ne mafau‵fau ki te auala ka gasolo aka ei o lasi a te aofaki o tino kolā e fakamoe‵moe ke ola i te lalolagi. E pelā me se fakaakoakoga, a Ronald Parkin ko 12 ana tausaga i te taimi ne maua i ei a te mainaga fou e uiga ki te vaitino tokouke. “I te taimi tenā,” e fai mai a ia, “kāti e nofo fua ki se toko 56,000 tino talai i te lalolagi kātoa kae ko te tokoukega o latou ne tino fakaekegina. Tela la, ne foliga mai me e se tokouke a te potukau ko te vaitino tokouke.”

15. I te auala fea ne tumau eiloa te gasolo aka a te aofaki o te vaitino tokouke?

¹⁵ Kae i se fia sefulu tausaga mai tua, ne uga atu a misionale ki fenua e uke, kae ne tumau faeloa te gasolo aka ki luga te aofaki o Molimau a Ieova. Kae i te 1968, ne kamata se polokalame ke fai a akoga faka-te-Tusi Tapu  mai te fakaaogaga o te tusi ko The Truth That Leads to Eternal Life. Ne fai ne te auala faigofie e fakamatala mai i ei ne te tusi tenā a te munatonu, ke tokouke a tino e fiafia ki a Ieova i lō taimi mua. I loto i se fa tausaga, ne silia atu mo te āfa miliona o soko ‵fou ne papatiso. I te taimi ne kamata ei o se malosi a te Lotu Katolika i Latina Amelika mo nisi atufenua, kae fakasaoloto foki a te ‵tou galuega i fenua o Eulopa ki te Saegala mo nisi fenua o Afelika, e lau i miliona o tino ne papatiso. (Isa. 60:22) I tausaga fakamuli nei, ko oti ne ‵lomi ne te fakapotopotoga a Ieova se aofaki o mea faigaluega ma‵goi ke fesoasoani atu ki tino ke tauloto ki mea e uke i te Tusi Tapu. E seai se fakalotolotolua me ko oti ne fakamaopoopo aka a te vaitino tokouke ki se aofaki e silia atu mo te valu miliona i te taimi nei.

16. Ka au‵mai mai i fea a te vaitino tokouke?

¹⁶ I te taimi ne tusi ei ne Ioane a tena fakaasiga, ne fai mai a ia me i te vaitino tokouke ka au‵mai eiloa mai “atufenua mo matakāiga mo tino mo ‵gana katoa.” Ne ‵valo mai ne te pelofeta ko Sakalia se mea ‵tai ‵pau mai mua atu. Ne tusi mai a ia: “I aso konā e tokosefulu tāgata mai i ‵gana katoa o atufenua ka puke ‵mau, ao, ka puke ‵mautakitaki latou ki te gatu ‵loa o te tino Iutaia, kae fai atu: ‘A matou e ma‵nako o olo fakatasi mo koe, me ne ‵logo matou i te Atua e ‵kau fakatasi mo koutou.’”—Saka. 8:23.

17. Ne a mea ko oti ne fai ke fesoasoani atu ki tino mai fenua mo ‵gana katoa?

 ¹⁷ Ne iloa aka ne Molimau a Ieova me ko te mea ke fakamaopoopo mai a tino mai ‵gana katoa, e ‵tau o talai atu te tala ‵lei i ‵gana katoa. Ko oti ne ‵fuli ne tatou a tusi kolā e fai ei a akoga faka-te-Tusi Tapu mō se 130 tupu tausaga, kae nei la, ko silia atu te lasi o te galuega ‵fuli tusi e fai ne tatou i se fia selau o ‵gana. E manino ‵lei me e fai ne Ieova se vavega i aso nei ki te fakamaopoopoga o se vaitino tokouke mai atufenua katoa. Fakafetai ki mea‵kai faka-te-agaga kolā ko avanoa i ‵gana e uke, me ko ‵kau fakatasi a te potukau tenei mai fenua kese‵kese i te tapuakiga. Kae e lauiloa a Molimau ona ko te talai atu mo te loto finafinau mo te lotou a‵lofa fakataina. A te mea tenei ko oko eiloa i te fakamalosi aka ne ia ‵tou fakatuanaki!—Mata. 24:14; Ioa. 13:35.

18. (a) E ‵tusa mo te Isaia 46:10, 11, kaia e se ‵poi ei tatou me ko oti ne fakataunu ne Ieova a te valoaga e uiga ki te vaitino tokouke? (e) Kaia e se mafau‵fau ei a tino kolā e fakamoe‵moe ke ola i te lalolagi nei me i a latou ko tuku tiaki?

¹⁸ E fia‵fia eiloa tatou ki te valoaga e uiga ki te vaitino tokouke! E se ‵poi tatou me ne fakataunu ne Ieova a te valoaga tenā i se auala fakaofoofogia. (Faitau te Isaia 46:10, 11.) E loto fakafetai eiloa a te vaitino tokouke ki te fakamoemoega ne tuku atu ne Ieova ki a latou. E se mafau‵fau latou me i a latou ko tuku tiaki me ne seki fakaeke latou ki te agaga o te Atua ke tavini fakatasi atu mo Iesu i te lagi. I te Tusi Tapu kātoa, e fai‵tau tatou ki tala o tāgata mo fāfine fakatuanaki kolā ne takitakigina ne te agaga tapu; kae ko latou e se ne vaega o te toko 144,000. A Ioane te Papatiso se tokotasi o latou. (Mata. 11:11) E penā foki a Tavita. (Galu. 2:34) Ka faka‵tu mai latou fakatasi mo tino kolā e se mafai o lau ki te ola i te lalolagi palataiso. A latou katoa fakatasi mo te vaitino tokouke—ka maua ne latou a te avanoaga ke fakaasi atu te lotou fakamaoni ki a Ieova mo tena pulega sili.

19. I te auala fea e faka‵mafa mai i te fakataunuga o te fakaasiga a Ioane e uiga ki te vaitino tokouke a te vaitaimi ko ola nei i ei tatou?

¹⁹ Tenei eiloa te taimi muamua ke fakamaopoopo mai ne te Atua a te fia miliona o tino mai atufenua katoa. Faitalia me fakamoe‵moe tatou ke ola i te lagi io me ko te lalolagi, e ‵tau o fesoasoani atu tatou ki tino e tokouke māfai e mafai ke fai mo vaega o te vaitino tokouke o “nisi mamoe.” (Ioa. 10:16) E se leva nei, ka fakaoko mai ne Ieova a te fakalavelave lasi telā ko oti ne ‵valo mai me ka fakaseai atu ne ia a malo mo lotu kolā ne fakalogo‵mae ne latou a tino. Mafaga o tauliaga tu ‵kese e moe mai i mua o tatou kolā e aofia i te vaitino tokouke—ke tavini atu ki a Ieova i te lalolagi nei ki te se-gata-mai!—Faka. 7:14.