A Haykanush, se tino talai seki papatiso telā ne nofo atu i Armenia, ne maua ne ia se pasipoti i tafa o tena fale. I loto i te pasipoti ne debit card mo se aofaki lasi o tupe. Ne fakaasi atu ne tou fafine a te mea tenā ki tena avaga, telā se tino talai seki papatiso foki.

Ne faigata ‵ki te olaga o te tauavaga tenei i mea tau tupe kae ne ‵nofo kaitalafu foki; kae ne fakaiku aka ne lāua ke avatu a tupe ki te fakatuatusi i te pasipoti. Ne ofo malosi a te tagata telā ne galo ana mea—e penā foki mo tena kāiga. Ne fakamatala atu ne Haykanush mo tena avaga me ne fakamaoni lāua ona ko mea ne tauloto ne lāua mai te Tusi Tapu. Ne mafau‵fau lāua me e ‵tau o fakamaoni lāua, kae ne fakaaoga ei ne lāua te avanoaga tenei ke fai‵pati atu e uiga ki Molimau a Ieova kae tuku atu ne tusi ki te kāiga tenā.

Ne ma‵nako a te kāiga ke tuku atu ki a Haykanush a nai tupe e pelā me se taui, kae ne seki talia ne tou fafine. I te suā aso, ne āsi atu te avaga fafine ki te tauavaga i te fale kae ne fai atu loa ke talia ne Haykanush se mama taemani e pelā me se fakaasiga o te loto fakafetai o te kāiga.

E pelā mo te kāiga tenā, ne ofo a tino e tokouke i te fakamaoni telā ne fakaasi atu ne Haykanush mo tena avaga. Kae e mata, ne ofo a Ieova i ei? E pefea tena kilokiloga ki te lā fakamaoni? E mata, ne aoga eiloa te lā fakamaoni?

E se faigata a tali ki fesili konā. Ona ko te tali‵tonu o tavini a te Atua me i te fakaasi atu o uiga o Ieova e tāua atu i tena kilokiloga i lō taemani, aulo, io me ko nisi mea faka-te-foitino. Ao, e ‵kese eiloa te kilokiloga a Ieova mai te ukega o tino e uiga ki mea kolā e tāua mo mea kolā e se tāua. (Isa. 55:8, 9) Kae mō ana tavini, a te fakaasi atu o uiga o Ieova i se auala lasi e fai eiloa mo fai se taui telā e tāua ‵ki.

E mafai o lavea atu ne tatou te mea tenei mai i pati a te Tusi Tapu e uiga ki te malamalama mo te poto. E fai mai te Faataoto 3:13-15: “Amutia te tagata e maua ne ia te poto mo te malamalama. E lasi atu te lei e maua ne koe i te poto i lo siliva; e lasi atu te aoga o te poto ki a koe i lo te aulo. A te poto e tāua atu i fatu tāua; e seai se mea tāua i tou loto e mafai o fakatusa ki ei.” E manino ‵lei, e seai se fakalotolotolua me e fakatāua ne Ieova a vaegā uiga penā i lō so se koloa faka-te-foitino.

Kae e a te fakamaoni?

E fakamaoni foki eiloa a Ieova; “e se mafai o loi” a ia. (Tito 1:2) Kae ne fakaosofia ne ia a te apositolo ko Paulo ke tusi atu ki Kelisiano Epelu i te senitenali muamua: “‵Talo faeloa mō matou. E tali‵tonu matou me ko maua ne matou se loto lagona ‵ma, me e ma‵nako eiloa matou ke fakamaoni matou i mea katoa kolā e fai ne matou.”—Epe. 13:18.

Ne tuku mai ne Iesu Keliso se fakaakoakoga ‵lei e uiga ki te fakamaoni. Masaua te taimi ne fai atu ei a te Faitaulaga Sili ko Kaiafa: “Au e fai atu ki a koe ke tauto mai koe i mua o te Atua ola me i a koe ko te Keliso te Tama a te Atua!” Ne fai atu a Iesu mo te fakamaoni me i a ia ko te Mesia, faitalia me i te taku ‵tonu atu ne ia e mafai o iku atu ki te taku ne te Sanetulini a ia e pelā me se tino masei mo tena tamatega.—Mata. 26:63-67.

Kae e a tatou? E mata, ka fakamaoni tatou i tulaga kolā e aofia i ei se tamā loi i ‵tou pati e fai ko te mea ke maua ne tatou a mea faka-te-foitino?

A te ‵tonuga loa, se mea faigata ke fakamaoni i aso fakaoti konei, i te taimi e “a‵lofa fua a tino ki a latou eiloa, ka va‵lea ki tupe.” (2 Timo. 3:2) E faigata foki te fakamaoni ona  ko fakalavelave i mea tau tupe io me ko te sē mautinoa o galuega ‵togi. E mafau‵fau a tino e tokouke me se mea ‵lei ki a latou ke kai‵soa, amio ‵pelo, io me aofia i nisi faifaiga sē fakamaoni. E lauiloa ‵ki a te mafaufauga tenei me kafai e aofia i ei a kope faka-te-foitino, e mafau‵fau a tino e tokouke me e se ‵tau o fakamaoni i ei. Ke oko foki eiloa ki nisi Kelisiano ne fai ne latou a fakaikuga ‵se i te feitu tenei kae ne ‘maua olotou mea i se auala sē tonu’ kae ne galo atu te lotou tulaga ‵lei i te fakapotopotoga.—1 Timo. 3:8; Tito 1:7.

Kae ko te ukega o Kelisiano, e fakaakoako atu latou ki a Iesu. E iloa ne latou me e silia atu i te tāua o uiga fakaatua i lō so se maumea io me se isi mea ‵lei. Tela la, e se kaisoa tali a talavou Kelisiano ko te mea fua ke ‵lei olotou kai i te akoga. (Faata. 20:23) E tonu, e se iku atu faeloa a te fakamaoni ki te mauaga o se taui, e pelā mo Haykanush. E tiga eiloa te feitu tenā, a te fakamaoni se mea ‵lei i te kilokiloga a te Atua, kae e mafai o fakatumau ne tatou se loto lagona ‵ma, telā e tāua ‵ki.

A te fakaakoakoga a Gagik e fakamaoni i ei a te mea tenā. E fai mai a ia: “A koi tuai au o fai mo fai se Kelisiano, ne galue au i se kamupane lasi telā e se ‵togi atu ne te pule a lafoga mai te lipoti atu o se tamā aofaki fua mai te laka a te kamupane. E pelā me ko te menetia pule, e ‵tau mo au o fai ‘se feagaiga’ mo te tino galue i mea tau lafoga mai te fakakolekole ke se saga ki faifaiga se fakamaoni a te kamupane. Ne taku ei au pelā me se tino sē fakamaoni. I te taimi ne tauloto ei au ki te munatonu, ne ita fitifiti au ma tumau i te faifaiga tenā, faitalia te ‵lei o te ‵togi i te galuega. I lō te fai penā, ne kamata eiloa taku pisinisi. Kae mai te aso muamua eiloa o taku pisinisi, ne saina faka‵lei taku pisinisi i te malo kae ‵togi aku lafoga katoa.”—2 Koli. 8:21.

E fai mai a Gagik: “Ko foliki taku peofouga telā kāti e nofo ki te āfa o taku peofuga mua, telā ne fai mo fai se mea faigata ke tausi ki toku kāiga. Kae ko fiafia malosi atu nei au. Ko ‵ma toku loto lagona i mua o Ieova. Ko fai au mo fai se fakaakoakoga ‵lei ki aku tama tā‵gata e tokolua, kae ko fetaui ‵lei foki au ki tauliaga i te fakapotopotoga. E aofia i ei a otita lafoga mo nisi tino kolā e fesokotaki au ki ei i mea tau pisinisi, ko ‵lei nei toku ata e pelā me se tagata fakamaoni.”

E alofa a Ieova ki a latou kolā e fakagaligali ne latou ana akoakoga mai te fakaasi atu o uiga tafasili i te ‵gali, e aofia i ei a te fakamaoni. (Tito 2:10) Ne fakaosofia ne ia a te tupu ko Tavita ke tuku mai ne ia te fakatalitonuga tenei: “Au nei ko toeaina, ko leva eiloa toku olaga, kae seki iloa eiloa ne au se tino amio lei ke tiakina ne te Aliki, io me ko ana tamaliki foki ke akai meakai.”—Sala. 37:25.

E fakatalitonu mai foki te mea tenā i te tala o Luta. Ne ‵piki ‵mau a ia ki te mātua o tena avaga, ko Naomi, i lō te tiaki ne ia i te taimi ko matua ei. Ne fanatu a Luta ki Isalaelu, te koga telā ne mafai ei o tapuaki atu a ia ki te Atua tonu. (Luta 1:16, 17) I te taimi ne nofo atu ei i Isalaelu, ne fakatalitonu atu ne Luta tena fakamaoni mo tena galue malosi, mai te taetaemaiga o meakai mo te loto fiafia e pelā mo fakatokaga i te Tulafono. E ‵tusa mo te mea ne iloa fakamuli aka ne Tavita, ne seki tiaki lele eiloa ne Ieova a Luta mo Naomi ke fia‵kai. (Luta 2:2-18) E sili atu i te tāua, ne uke atu a mea ne fai ne Ieova i lō te tausi atu fua ki a Luta i te feitu faka-te-foitino. Ne filifili ne ia tou fafine ke fai mo fai se tupuga o te tupu ko Tavita e pelā foki mo te Mesia telā ne folafola mai!—Luta 4:13-17; Mata. 1:5, 16.

Nisi tavini a Ieova e ola i tulaga kolā e faiga‵ta ke maua a tupe e lava mō mea ‵tau e manakogina. I lō te ‵sala atu ki se auala faigofie  kae se fakamaoni, e taumafai latou ke ga‵lue malosi kae loto finafinau. E fakaasi atu ei ne latou me e fakatāua ne latou a uiga ‵gali o Ieova, e aofia i ei a te fakamaoni, me e silia atu i te tāua i lō so se mea faka-te-foitino.—Faata. 12:24; Efe. 4:28.

E pelā mo Luta i aso mua, e fakaasi atu ne Kelisiano i te lalolagi kātoa a te fakatuanaki ki te malosi o Ieova ke fesoasoani mai. E tali‵tonu katoatoa latou ki te Tino telā ne fakamau ne ia i tena Muna a te folafolaga tenei: “Ka se tiaki lele ne au a koutou kae ka se tuku tiaki lele ne au a koutou.” (Epe. 13:5) Ko oti ne fakaasi mai faeloa ne Ieova me e mafai kae ka fesoasoani atu foki a ia ki tino fakaa‵lofa kolā e fakamaoni i taimi katoa. Ne tausi ne ia tena tautoga e uiga ki te tausi mai ki mea kolā e manakogina mō te olaga.—Mata. 6:33.

Ao, e mafai o fakatāua ne tino a taemani mo nisi mea tāua. Kae e mafai o mautinoa i a tatou, me i te kilokiloga a te ‵tou Tamana faka-te-lagi, a te fakaasiatuga o te fakamaoni mo nisi uiga e sili atu fakafia te tāua, i lō so se fatu tāua!