1, 2. Kaia ne “alofa” ei a te Atua ki a Tanielu, kae e mafai pefea o faka‵logo tatou e pelā mo Tanielu?

I TE taimi ne oko atu ei a te kau Iutaia kolā ne ave fakapagota ki Papelonia mua, ne lavea ne latou se fa‵kai telā e ‵fonu i tupua mo tino e pologa ki agaga ma‵sei. E tiga eiloa te feitu tenā, a tino Iutaia fakamaoni e pelā mo Tanielu mo ana taugasoa e tokotolu, ne ita fitifiti ma fulifuli olotou olaga ne te lalolagi o Papelonia. (Tani. 1:6, 8, 12; 3:16-18) Ne fakaiku aka ne Tanielu mo ana taugasoa ke tapuaki katoatoa atu fua ki a Ieova e pelā me ko te lotou Tino faite mea ki kele. Kae ne manumalo eiloa latou! Toeitiiti kae ola a Tanielu i Papelonia i tena olaga kātoa; kae ne fai atu te agelu a te Atua me ne “alofa” te Atua ki a ia.—Tani. 10:11, 19.

² I taimi o te Tusi Tapu, e mafai ne te tino faite mea ki kele o fai ne ia se mea e fiafia malosi a ia ki ei mai te kele. E talia ne tino tapuaki ‵tonu ki a Ieova a Ieova e pelā me ko te Pule Sili i te Iunivesi, te tino telā e isi sena pule ke fulifuli ne ia a tino mo atufenua. (Faitau te Ielemia 18:6, NW.  *) E maua foki ne te Atua a te pulega ke fulifuli tatou taki tokotasi. Kae e amanaia ne ia te ‵tou saolotoga ke fai a filifiliga kae manako a ia ke faka‵logo tatou ki a ia mo te loto fiafia. Ke ‵saga  tonu atu tatou ki te auala e mafai o tumau tatou pelā me ne kele i lima o te Atua, mafaufau ki feitu e tolu konei: (1) E mafai pefea o ‵kalo keatea tatou mai uiga kolā e mafai o fai ei tatou ke ‵teke atu ki pati fakatonutonu a te Atua? (2) E mafai pefea o ati aka ne tatou a uiga kolā e fesoasoani mai ke tumau tatou i te loto maulalo mo te fakalogo? (3) E faka‵logo pefea a mātua Kelisiano ki te Atua i te taimi e fulifuli ei olotou tama‵liki?

3. Ne a uiga ne mafai o fai ei ke loto ma‵keke tatou? Fakamatala mai.

³ “E sili i mea katoa e puipui ne koe, ke puipui tou loto, me e ‵mai i loto i ei a pogai o te ola,” ko muna i te Faataoto 4:23, NW. Ne a uiga kolā e fai ei ke loto makeke se tino kae e ‵tau o puipui tatou mai i ei? E aofia i ei a te fakamatamata sē ‵tau, te faiga o agasala, mo te sē lava o te fakatuanaki. E mafai o fakamalosi aka ne mea konei a te uiga sē fakalogo mo te ‵teke atu. (Tani. 5:1, 20; Epe. 3:13, 18, 19) Ne fakaasi atu eiloa ne te tupu o Iuta ko Usia a te fakamatamata. (Faitau te 2 Nofoaiga Tupu 26:3-5, 16-21.) Muamua la, ne “fakafiafia ne ia a [Ieova],” kae “ne tavini fakamaoni eiloa a ia ki te [Atua].” Ne maua tena malosi mai te Atua, “kae i te taimi ko malosi eiloa Usia i tena tulaga, ne gasolo ake ei a ia o fakamatamata.” Ne taumafai foki a ia ke ‵sunu ne ia a taulaga manogi ‵gali i te faletapu—se tauliaga telā ne ‵tau fua o fai ne faitaulaga mai te matakāiga o Alona. Kae i te taimi ne faipati ‵tonu atu ei a te faitaulaga ki a ia, ne kamata o kaitaua a te tagata fakamatamata tenei ko Usia! Se a te ikuga? Ne fakamasiasi a ia ne te “pakū” i lima o te Atua kae ne mate atu ei e pelā me se lepela.—Faata. 16:18, NW.

4, 5. Ne a mea e mafai o ‵tupu māfai e fakata‵mala o puipui tatou mai te fakamatamata? Taku mai se tala.

⁴ Kafai e fakata‵mala tatou o ‵teke atu ki te fakamatamata, e mafai foki tatou o “manatu fia ma‵luga”, kāti ke oko foki eiloa ki te ‵teke atu ki pati fakatonutonu i te Tusi Tapu. (Loma 12:3; Faata. 29:1) Mafaufau ki te tala o se toeaina Kelisiano e igoa ki a Jim telā ne seki lotomalie ki ana taina toeaina e uiga ki se mea i te fakapotopotoga. E fakamatala mai a Jim: “Ne fai atu au ki taina me e seai se lotou a‵lofa kae ne fanatu au keatea mai te fono.” I se ono masina mai tua ifo, ne kau atu au ki te suā fakapotopotoga kae ne seki fakasopo aka au mo fai se toeaina i ei. Ne taku ‵tonu mai a ia: “Ne loto vāivāi malosi au. Ne ‵sae aka oku uiga ma‵sei ona ko toku fia amiotonu, kae ne tiaki ne au te munatonu.” Ne mate eiloa a Jim i te feitu faka-te-agaga mō tausaga e sefulu. Ne taku ‵tonu mai a ia: “Ne logo‵mae au i toku fakamatamata, kae ne kamata o ‵losi atu ne au ki a Ieova a mea ne ‵tupu. I te fia o tausaga, ne āsi mai a taina kae taumafai o fesoasoani mai ki a au, kae ne seki talia ne au te lotou fesoasoani.”

⁵ E fakaasi mai i te tala o Jim a te auala e mafai ei o fai ne te uiga fakamatamata a fakamasakoga ke ‵pulu ei ‵tou faifaiga, telā e fai ei ke se fulifuligofie tatou. (Iele. 17:9) “Ne saga malosi atu au ki mea ‵se e fai ne nisi tino,” ko fakamatalaga a Jim. Kai logo‵mae aka eiloa koe i se taina Kelisiano io me ko te ‵galo atu o nisi tauliaga? Kafai e penā loa, ne saga atu pefea koe ki ei? E mata, ne sae aka te uiga fakamatamata? Io me e fakatāua ne koe o te tausiga o te va filemu mo tou taina kae fakaasi atu te alofa tumau ki a Ieova?—Faitau te Salamo 119:165; Kolose 3:13.

6. Ne a mea e mafai o ‵tupu māfai e tumau tatou i te faiga o agasala?

⁶ A te faiga o agasala, io me se agasala ‵funa, e mafai foki o fai ei se tino ke se talia ne ia a pati fakatonutonu mai te Atua. Ko mafai ei o momea aka te faigofie ke fai a agasala. Ne fai mai se taina me e seki leva kae ne fai ei ana faifaiga ma‵sei e pelā me ne mea masani kolā ko sē ma‵sei ki a ia. (Fai. 8:11) A te suā taina, telā ne masani o onoono ki ata ma‵sei, ne fai mai fakamuli: “Ne lagona ne au me ne ati aka ne au se kilokiloga masei ki toeaina.” Ne logo‵mae malosi a ia i te feitu faka-te-agaga ona ko tena amioga masani tenā. Fakamuli ifo, ne sē mafai o funa ei tena  amioga tenā, kae ne maua ne ia a fesoasoani e uke. E tonu, e se ‵lei katoatoa a tatou katoa. E mafai o loto ma‵keke tatou māfai e ati aka ne tatou se uiga fameo io me fai a fakamasakoga ki ‵tou amioga sē ‵lei i lō te ‵sala atu ki te fakamagaloga mo te fesoasoani o te Atua.

7, 8. (a) Ne fakaasi mai pefea ne te kau Isalaelu mua a te lotou loto ma‵keke ona ko te sē lava o te fakatuanaki? (e) Se a te akoakoga mō tatou?

⁷ E maua eiloa ne tatou se fakaakoakoga ki te auala e fai ei ne te sē lava o te fakatuanaki ke loto ma‵keke tatou e pelā mo te kau Isalaelu kolā ne faka‵sao ne Ieova mai Aikupito. Ne lavea ne te fenua a vavega e uke ne fai ne te Atua mō latou, kae ne fakaofoofogia eiloa a nisi vavega! Kae i te taimi ko pili atu ei a tino ki te Fenua o te Folafolaga, ne fakaasi atu ne latou a te sē lava o te fakatuanaki. I lō te talitonu ki a Ieova, ne kamata o ma‵taku kae mui‵mui latou ki a Mose. Ne fia ‵foki atu latou ki Aikupito, te fenua telā ne fai ei latou mo pologa! Ne logo‵mae malosi a Ieova. “E gata mafea te loto teke o tino ki a au?” ko ana muna. (Nume. 14:1-4, 11; Sala. 78:40, 41) Ona ko te lotou loto ma‵keke mo te sē lava o te fakatuanaki, ne ‵mate atu ei te kautama tenā i te koga lavaki.

⁸ I aso nei, kae ko pilipili atu tatou ki te lalolagi fou, e tofotofogina eiloa ‵tou fakatuanaki. Se mea ‵lei ke iloilo aka eiloa ne tatou te malosi o ‵tou fakatuanaki. E pelā mo te iloilo aka ne tatou ‵tou kilokiloga ki pati a Iesu i te Mataio 6:33. Fesili ifo penei: ‘E mata, e fakaasi mai i mea e fakamuamua ne au mo aku fakaikuga me e talitonu eiloa au ki pati konei a Iesu? E mata, e fakaiku aka ne au ke se kau atu ki fakatasiga io me ko te galuega talai ko te mea ke lasi toku peofuga? Ne a aku mea ka fai māfai e gasolo eiloa o uke a mea e fakamalosi mai ke fai i te galuega ‵togi? E mata, ka talia ne au ke nofo sai‵tia au i fulifuliga a te lalolagi—kae kāti ka taofi ei au mai te tavini atu ki a Ieova?’

9. Kaia e ‵tau ei mo tatou o ‘tumau i te tofotofo’ aka me e ‵piki ‵mau tatou ki te fakatuanaki io me ikai, kae e mafai pefea o fai ne tatou?

⁹ E pelā mo te suā fakaakoakoga, mafaufau ki se tavini a Ieova telā e se fia tautali atu ki tulaga i te Tusi Tapu, kāti e uiga ki taugasoa, te fakateaga o tino, io me ko fakafiafiaga. Fesili ifo, ‘E mata, e penei foki au?’ Kafai ko lavea ne tatou se uiga loto ‵fika i a tatou, e ‵tau eiloa o iloilo fakavave aka ne tatou ‵tou fakatuanaki! “Ke tumau koutou i te tofotofo aka o koutou me e mata, e ‵piki ‵mau koutou i te fakatuanaki. Ke tumau faeloa i te fakamaoni aka ne koutou a koutou eiloa,” ko pati polopoloki i te Tusi Tapu ki a tatou. (2 Koli. 13:5) A te faiga o se iloiloga ‵lei mo te fakamaoni ki a koe e ‵tusa mo te Muna a te Atua e ‵tau o fai mo fai se vaega masani o ‵tou mafaufauga.

10. Ne a mea e fesoasoani mai ke fai tatou pelā me ne kele malūlū i lima o Ieova?

¹⁰ A fakatokaga a te Atua ke fesoasoani mai ke tumau tatou i te fulifuligofie e pelā me ne kele malūlū e aofia i ei tena Muna, te fakapotopotoga Kelisiano, mo te galuega talai. E pelā eiloa mo te fakamalūlū ne te vai a te kele, a te faitauga ki te Tusi Tapu i aso katoa mo te mafaufau ‵loto ki ei e mafai o fesoasoani mai ke fulifuligofie tatou i lima o Ieova. Ne fakatonu atu a Ieova ki tupu o Isalaelu ke fai ne latou se ‵kopi o te Tulafono a te Atua kae ke faitau ki ei i aso katoa. (Teu. 17:18, 19) Ne iloa ne te kau apositolo me i te faitau ki te Tusi Tapu kae mafaufau ‵loto e uiga ki ei ne aoga eiloa ki te lotou galuega talai. Ne siki kae fakasino atu latou ki te Tusi Tapu faka-Epelu i te fia selau o taimi i olotou tusitusiga kae fakamalosi atu ki tino kolā e talai latou ki ei ke fai foki penā. (Galu. 17:11) I aso nei, e lavea foki ne tatou te tāua o te faitau ki te Muna a te Atua i aso katoa mo te mafaufau ‵loto ki ei fakatasi mo te ‵talo. (1 Timo. 4:15) A te faiga penā ka fai ei tatou ke tumau i te loto maulalo i mua o Ieova kae fulifuligofie foki i ana lima.

11, 12. E fakaaoga pefea ne Ieova a te fakapotopotoga Kelisiano ke fulifuli ei tatou e ‵tusa mo ‵tou manakoga taki tokotasi? Fakamatala mai.

¹¹ E auala i te fakapotopotoga Kelisiano, e  mafai ei o fulifuli tatou ne Ieova e ‵tusa mo ‵tou manakoga totino. A Jim, telā ne taku atu muamua, ne kamata o malū ifo tena loto ‵fika i te taimi ne saga faka‵lei atu ei se toeaina ki a ia. “E seai lele eiloa se taimi ne ‵losi mai ne ia ki a au a te mea ne tupu io me fakamasei ne ia au,” ko fakamatalaga a Jim. “I lō te fai penā, ne ‵kilo faeloa a ia ki feitu ‵lei kae fakaasi mai tena manakoga tonu ke fesoasoani mai.” Mai tua o masina e tolu, ne ‵kami ne te toeaina a Jim ki se fakatasiga Kelisiano. “Ne fakatalofa mai mo te a‵lofa a te fakapotopotoga ki a au,” ko pati a Jim, “kae ona ko te lotou a‵lofa, ne ‵fuli ei au. Ne kamata o lavea ne au me e se ‵tau o fakatāua ne au oku lagonaga. Mai te fesoasoani o taina mo taku avaga pele—telā ne seki matukutuku ifo tena malosi faka-te-agaga—ne toe maua ei ne au toku malosi faka-te-agaga. Ne maua foki ne au a fakamalosiga e uke mai mataupu konei ko te ‘E se ‵Tau o ‵Losi Atu ki a Ieova’ mo te ‘Ke Tavini Atu ki a Ieova mo te Fakamaoni,’ kolā e maua i Te Faleleoleo Maluga i a Iulai 1, 1993.”

¹² E seki leva, kae ne toe fakasopo aka ei a Jim mo fai se toeaina. Talu mai te taimi tenā, ko oti eiloa ne fesoasoani atu a ia ki nisi taina ke manumalo i vaegā tofotofoga penā kae ke toe maua ne latou te malosi faka-te-agaga. Ne fakaoti mai penei ana pati: “Ne mafaufau au me ne malosi ‵ki toku fesokotakiga mo Ieova kae ko te ‵tonuga loa ne seki fai penā! Ne salamo au me ne talia ne au a te fakamatamata ke faka‵kivi aka ei au mai mea kolā e tāua atu kae ne fai ei au ke saga malosi atu ki mea ‵se a nisi tino.”—1 Koli. 10:12.

13. Ne a uiga e mafai o fesoasoani mai a te galuega talai ke ati aka ne tatou, kae ne a mea aoga e maua mai i ei?

¹³ E fulifuli pefea ne te galuega talai a tatou mō te ‵lei eiloa o tatou? A te fakaasi atu o te tala ‵lei ki nisi tino e mafai o fesoasoani mai ke ati aka a te loto maulalo mo nisi vaega kese‵kese o fuataga o te agaga o te Atua. (Kala. 5:22, 23) Mafaufau ki uiga ‵gali kolā ko oti ne ati aka ne tatou i te galuega talai. E sili atu i ei, i te taimi e fakaasi atu ei ne tatou a uiga faka-Keliso, e fakagaligali ei ne tatou a te ‵tou fekau, telā e mafai  o otia ei a loto o tino i te fale. E pelā me se fakaakoakoga, e tokolua a Molimau i Ausetalia ne fakalogo‵logo mo te āva ki se tino i te fale telā ne seki faipati faka‵lei atu ki a lāua. Kae fakamuli ifo, ne salamo tou fafine i ana faifaiga kae ne tusi atu a ia ki te ofisa lagolago. E fai mai penei ana nisi pati: “Ki tino tokolua kolā ne lasi ‵ki te lā kufaki mo te loto maulalo, e fia fakatoese atu au mō oku uiga fia amiotonu kae fakamaualuga. Ne fai eiloa au mo fai se tino valea i mua o tino e tokolua kolā ne fakasalalau atu ne lāua a te Muna a te Atua kae ne taumafai au o ‵tuli atu laua keatea.” E mata, ne mafai o tusi atu a te tino i te fale moi ne fakaasi atu foki ne tino talai se tamā uiga kaitaua? Ikai. E tonu, ko oko eiloa i te tāua o te ‵tou galuega—ki a tatou mo ‵tou tuakoi foki!

14. Se a te mea e ‵tau o fai ne mātua māfai e ma‵nako latou ke magoi te olotou fulifuliga i olotou tama‵liki?

¹⁴ E loto fia‵fia a te ukega o tamaliki ke tauloto, kae e masani o fakaasi atu ne latou te loto maulalo. (Mata. 18:1-4) Ona ko te mea tenā, e mafai o taumafai a mātua ‵poto ke faka‵goto ifo ki mafaufau mo loto o tama‵liki a te malamalama i te munatonu. (2 Timo. 3:14, 15) E tonu, ke manuia latou, e ‵tau muamua mo mātua o faka‵mau a te munatonu i olotou loto eiloa, mai te ola e ‵tusa mo te munatonu. Kafai e fai ne mātua a te mea tenei, e se gata fua i te lagona ne tama‵liki te munatonu, e a‵lofa tonu foki latou ki ei. E sili atu i ei, e fakamasani latou ke ‵kilo atu ki te polopolokiga fakamātua e pelā me se fakaasiga o te alofa telā e fakaata atu ei te alofa o Ieova.

15, 16. E ‵tau o fakaasi atu pefea ne mātua a te lotou tali‵tonu ki te Atua māfai ko fakatea se tamaliki?

¹⁵ Kae faitalia te putiakaga ki akoakoga Kelisiano, e tiaki ne nisi tama‵liki a te munatonu io me faka‵tea, telā e iku atu ei ki te logo‵mae o te kāiga. “I te taimi ne fakatea ei toku taina,” ne fai mai se tuagane Kelisiano i Afelika ki Saute, “ne fai eiloa pelā me ko mate a ia. Ko oko eiloa i te fakalogo‵mae!” Ne ‵saga atu pefea tou fafine mo ana mātua ki ei? Ne tau‵tali atu latou ki te takitakiga e maua i te Muna a te Atua. (Faitau te 1 Kolinito 5:11, 13.) Ne fai mai a mātua: “Ne taumafai māua ke fakagalue aka a pati i te Tusi Tapu, ona ko te iloa atu me i te faiga o mea i te auala o Ieova e iku atu ki te ‵toe mea ‵lei. Ne ‵kilo atu māua ki te fakateaga e pelā me se polopolokiga mai te Atua kae tali‵tonu foki maua me e polopoloki mai a Ieova i te alofa mo te auala ‵tau. Tela la, ne fesokotaki atu fua māua ki te ma tama māfai fua e isi ne mea tau te kāiga e ‵tau o aofia a ia i ei.”

¹⁶ Ne pefea a lagonaga o te tama? “Ne iloa ne au me ne seki takalia‵lia mai toku kāiga ki a au,” ne fai mai fakamuli a ia, “kae ne faka‵logo latou ki a Ieova mo tena fakapotopotoga.” Ne fai mai foki a ia: “Kafai ko manako ma‵losi koe ke akai atu ki a Ieova mō tena fesoasoani mo te fakamagaloga, ko fatoa iloa aka ei ne koe a te lasi o tou manako ki tena fesoasoani.” Mafaufau ki te fiafia o te kāiga i te taimi ne toe foki mai ei te tamataene tenei! Ao, kafai e ‵saga atu tatou ki te Atua i mea katoa e fai ne tatou, e maua eiloa ne tatou a toe ikuga ‵lei.—Faata. 3:5, 6; 28:26.

17. Kaia e ‵tau ei o fai a te ‵tou faka‵logo faeloa ki a Ieova e pelā me se mea masani i ‵tou olaga, kae e aoga pefea ki a tatou a te mea tenei?

¹⁷ Ne fakasino atu a te pelofeta ko Isaia ki te fakaotiga o te vaitaimi ne ave fakapagota ei a te kau Iutaia i te taimi ne fai atu ei a tino sala‵mo: “Ieova, a koe ko te motou Tamana. A matou ko te kele, kae ko koe ko te motou Tino faite mea ki kele. A matou ko galuega katoa a tou lima.” Kae ne fakamolemole atu ei latou: “Kae ke mo a ma masaua ne koe a motou mea ‵se ki te se-gata-mai. Kilo mai ki a matou, fakamolemole, me i a matou katoa ko ou tino.” (Isa. 64:8, 9, NW) Kafai foki e faka‵logo tatou mo te loto maulalo ki a Ieova kae fai faeloa penā i ‵tou olaga, ka alofa mai eiloa a ia ki a tatou e pela mo te pelofeta ko Tanielu. E sili atu i ei, ka tumau eiloa i te fulifuli ne Ieova a tatou ki tena Muna, agaga tapu, mo te fakapotopotoga ko te mea ke mafai o ‵tu atu tatou i ana mua e pelā me ne “fanau a te Atua” kolā ko ‵lei katoatoa.—Loma 8:21.