1. Ne a mea e fai ne se tino telā e salamō?

 KAFAI ne fai ne tatou se mea ‵se, e tāua eiloa ke sala‵mo tatou. I te Tusi Tapu, e fakauiga te salamō ki te takalialia o se tino ki sena mea ne fai, fakagata te faifaiga tenā, kae fakaiku aka ke mo a eiloa ma toe fai ne ia.—Onoono ki te Fakamatalaga o Pati, “Salamō.”

2. Kaia e ‵tau ei o iloa ne tatou katoa a mea e uiga ki te salamō? (Neemia 8:​9-11)

² E ‵tau o iloa ne so se tino ola a te uiga o te salamō. Kaia? Me agasala tatou i aso takitasi. E pelā me ne tino ne ‵tupu mai i a Atamu mo Eva, e agasala tatou katoa kae ‵mate foki. (Loma 3:23; 5:12) E seai se tino e sao i ei. Ke oko foki loa ki tāgata kolā e ma‵losi olotou fakatuanaki e pelā mo te apositolo ko Paulo, ne faigata ke ‵teke atu latou ki te agasala. (Loma 7:​21-24) E mata, e fakauiga i ei me e ‵tau o fanoa‵noa tatou i taimi katoa ona ko ‵tou agasala? Ikai, me i a Ieova e alofa fakamagalo, kae manako a ia ke fia‵fia tatou. Mafaufau ki te tala o tino Iutaia i aso o Neemia. (Faitau te Neemia 8:​9-11.) Ne seki manako a Ieova ke fanoa‵noa malosi latou ona ko olotou agasala i aso mua kae manako ke fia‵fia latou ma tapuaki atu ki a ia. E iloa ne Ieova me iku atu te salamō ki te fiafia. Tela la, e akoako ne ia tatou e uiga ki ei. Kafai e sala‵mo tatou i ‵tou agasala, e tali‵tonu tatou me ka fakamagalo ne te ‵tou Tamana alofa fakamagalo a tatou.

3. Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

³ Ke tauloto nei tatou ki mea e uke atu e uiga ki te salamō. E tolu a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei. Muamua la, ka tauloto tatou ki mea ne akoako ne Ieova ki tino Isalaelu e uiga ki te salamō. Ka oti ko onoono tatou ki te auala ne fesoasoani  atu a Ieova ki tino agasala ke takitaki mai latou ke sala‵mo. Fakamuli loa, ka sau‵tala tatou ki mea ne tauloto ne soko o Iesu e uiga ki te salamō.

AKOAKOGA A IEOVA KI TINO ISALAELU E UIGA KI TE SALAMŌ

4. Ne a mea ne akoako ne Ieova ki te fenua o Isalaelu e uiga ki te salamō?

⁴ I te taimi ne fakatoka ne Ieova a tino Isalaelu ke fai pelā me se fenua, ne fai ne ia se feagaiga mo latou. Kafai e tausi ne latou ana tulafono, ka puipui kae fakamanuia ne ia latou. Kae ne toe fai atu a ia e uiga ki ana tulafono: “A te fakatonuga tenei e fakatonu atu ne au ki a koe i te aso nei e se fai pelā me ko tō ‵mafa mō koe, io me e se mafai o oko atu koe ki ei.” (Teu. 30:​11, 16) Kafai e se faka‵logo latou ki a ia—kāti mai te fakaiku aka ke tapuaki ki nisi atua—ka se fakamanuia ne ia latou, kae ka logo‵mae latou. Kae e se fakauiga i ei me ko tiaki katoatoa ne te Atua a latou. Koi mafai eiloa o ‘‵foki mai latou ki a Ieova te lotou Atua kae faka‵logo ki tena leo.’ (Teu. 30:​1-3, 17-20) I nisi tugapati, e mafai o sala‵mo latou. Mai te fai penā, ka fakapilipili atu a Ieova ki a latou kae toe fakamanuia latou.

5. Ne fakaasi atu pefea ne Ieova me ne seki ‵fiu a ia i te kufaki i ana tino? (2 Tupu 17:​13, 14)

⁵ Ne ‵teke atu faeloa te fenua filifilia a Ieova ki a ia. I tafa o te ifo ki tupua, ne fai foki ne latou a nisi amioga matagā. Ona ko olotou faifaiga konā, ne logo‵mae ei latou. Kae ne seki ‵fiu a Ieova i ana tino sē faka‵logo konei. Ne uga atu faeloa ne ia a pelofeta ke fakamalosi ana tino ke sala‵mo kae ke toe ‵foki atu ki a ia.—Faitau te 2 Tupu 17:​13, 14.

6. Ne fakaaoga pefea ne Ieova ana pelofeta ke akoako ki ana tino a te tāua o te salamō? (Onoono foki ki te ata.)

⁶ Ne fakaaoga faeloa ne Ieova ana pelofeta ke fakailoa ki ana tino a mea ka ‵tupu kae ke fakatonutonu foki latou. E pelā mo ana pati ne fai ki a Ielemia: “Foki mai, e te tino ‵teke ko Isalaelu . . . Au ka se kilo ifo mo te kaitaua ki a koe, me i a au e fakamaoni . . . Ka se tumau toku kaitaua ki te se-gata-mai. Fakaasi ‵tonu mai fua tau mea ‵se, me ko oti ne ‵teke atu koe ki a Ieova.” (Iele. 3:​12, 13) Ne fai mai  a Ieova e auala i a Ioelu: “‵Foki mai ki a au mo otou loto kātoa.” (Ioe. 2:​12, 13) Ne fai ne ia ke folafola mai a Isaia, penei: “Kou‵kou ke ‵ma koutou; ave kea‵tea otou faifaiga matagā mai i oku mua; fakagata te faiga o mea ma‵sei.” (Isa. 1:​16-19) Kae e auala i a Esekielu, ne fesili atu a Ieova: “E a, e fiafia au māfai ko mate se tino amio masei? . . . E a, e se sili atu te ‵lei ki a au māfai ko ‵fuli kea‵tea a ia mai i ana auala kae tumau i te ola? Au e se fiafia māfai ko mate se tino, . . . tela la, ke na ‵fuli mai ke ola koutou.” (Eseki. 18:​23, 32) E fiafia a Ieova ma kilo atu ki tino ko sala‵mo me manako a ia ke tumau latou i te ola—ki te se-gata-mai! Tela la e se sagasaga fua a Ieova o fakatalitali ki tino agasala ke ‵fuli e aunoa mo te fesoasoani atu ki a latou. Ke na onoono nei tatou ki nai fakaakoakoga.

7. Se a te mea ne akoako ne Ieova ki ana tino e auala i te tala o te pelofeta ko Hosea mo tena avaga?

⁷ Onoono ki te mea ne akoako ne Ieova ki ana tino e auala i se tala tonu—te tala o Komeli, te avaga a te pelofeta ko Hosea. I te otiga ne mulilua tou fafine, ne tiaki ne ia Hosea kae fano o ‵nofo mo nisi tāgata. E mata, ko se toe mafai o ‵fuli tou fafine? Ne fai atu a Ieova, telā e lavea ne ia a loto o tino, ki a Hosea penei: “Toe fano, ke alofa koe ki te fafine telā e alofa ki ei te suā tagata kae ko mulilua, e pelā eiloa mo Ieova e alofa ki tino Isalaelu i te taimi e ‵fuli ei latou ki nisi atua.” (Ho. 3:1; Faata. 16:2) Ke masaua me koi fai eiloa ne te avaga a Hosea a agasala matagā e uke. Kae ne fai atu a Ieova ki a Hosea ke puke mai tou fafine, ke fakamagalo a ia, kae ke faka‵lei te lā va. a E penā foki a Ieova, e se ‵fiu eiloa a ia i ana tino kolā e ‵teke ki a ia. Faitalia a agasala matagā ne fai ne latou, koi alofa eiloa a ia ki a latou kae tumau i te puke mai ne ia kae fesoasoani ki a latou ke sala‵mo kae ‵fuli olotou faifaiga. E mata, e fakaasi mai i te tala tenei me i a Ieova, “te tino e iloilo ne ia a loto,” ka puke mai ne ia a te tino telā koi fai eiloa ne ia a agasala matagā kae takitaki a ia ke salamō? (Faata. 17:3) Ke onoono aka tatou.

TE AUALA E TAKITAKI NE IEOVA A TINO AGASALA KE SALA‵MO

8. Ne fesoasoani atu pefea a Ieova ki a Kaino ke takitaki atu ei a ia ke salamō? (Kenese 4:​3-7) (Onoono foki ki te ata.)

⁸ A Kaino ko te tama matua a Atamu mo Eva. Ne maua ne ia te tulaga agasala mai i ana mātua. E se gata i ei, e fai mai te Tusi Tapu e uiga ki a ia: “Ne ma‵sei ana galuega.” (1 Ioa. 3:12) Kāti tenā te pogai “ne seki talia ne [Ieova] a Kaino mo tena taulaga” i te taimi ne ofo atu ei ne ia. I lō te ‵fuli ne ia ana faifaiga, “ne kaitaua malosi a Kaino, kae e se fiafia.” Se a te suā mea ne fai ne Ieova? Ne faipati atu a ia ki a Kaino. (Faitau te Kenese 4:​3-7.) Onoono la me ne fakasako‵sako faka‵lei atu a Ieova ki a Kaino, tuku atu se fakamoemoega, kae fakailoa atu foki a te fakamataku o te agasala. Se mea fakafanoanoa me ne seki fia fakalogo a Kaino. Ne seki talia ne ia te fesoasoani o Ieova ke salamō a ia. Mai tua o Kaino, e mata, ne seki toe fia fesoasoani atu a Ieova ki nisi tino agasala ke sala‵mo? Ikai, e se penā loa!

9. Ne takitaki atu pefea ne Ieova a Tavita ke salamō?

⁹ Ne alofa malosi a Ieova ki te tupu ko Tavita. Ne taku ne ia tou tagata me se “tagata e loto au ki ei.” (Galu. 13:22) Kae ne fai ne Tavita a agasala matagā, e aofia ei te mulilua mo te tatino. E ‵tusa mo te Tulafono a Mose, ne ‵tau eiloa o tamate a Tavita. (Levi. 20:10; Nume. 35:31) Kae ne saga mai a Ieova mo te  alofa o fesoasoani. b Ne uga atu ne ia tena pelofeta ko Natano ke āsi ki te tupu, faitalia me seai ne fakailoga o te salamō ne lavea atu i a Tavita. Ne fakaaoga ne Natano se tala fakatusa telā ne fai ei ke otia te loto o Tavita. Ne otia eiloa tena loto, kae ne salamō. (2 Samu. 12:​1-14) E isi sena salamo ne tusi e fakaasi mai ei te lasi o tena salamō ki ana mea ne fai. (Sala. 51, fakamatalaga mai luga) Ko oti ne fakamafanafana atu a te salamo tenei ki tino agasala e tokouke kae ne fakamalosi atu foki ki a latou ke sala‵mo. E a, e se fia‵fia tatou me ne takitaki atu ne Ieova mo te alofa tena tavini pele ko Tavita ke salamō?

10. E pefea ou lagonaga e uiga ki te kufaki o Ieova mo tena fakamagaloga ki tino agasala?

¹⁰ E takalialia a Ieova ki te agasala, kae e se talia ne ia so se vaegā agasala. (Sala. 5:​4, 5) Kae e iloa ne ia me i a tatou katoa ne tino agasala, kae ona ko te alofa, ne fakaiku aka ne ia ke fesoasoani mai ke taua atu tatou ki te agasala. E taumafai faeloa a ia o fesoasoani ki toe tino fai agasala ma‵sei ke sala‵mo kae ke fakapili‵pili atu ki a ia. Ko oko loa te fakamafanafana mai ke iloa atu te manatu tenā! Kafai e mafau‵fau tatou ki te kufaki mo te fakamagaloga a Ieova, ka fakaiku aka ne tatou ke tumau i te fakamaoni ki a ia kae ke fakaasi fakavave atu te salamō māfai ko agasala tatou. Ke sau‵tala nei tatou ki nisi akoakoga ne maua ne te fakapotopotoga Kelisiano e uiga ki te salamō.

MEA NE TAULOTO NE SOKO O IESU E UIGA KI TE SALAMŌ

11-12. Ne akoako pefea ne Iesu ana tino fakalogo‵logo e uiga ki te loto fiafia o tena Tamana o fakamagalo tatou? (Onoono ki te ata i te ‵kava.)

¹¹ I te senitenali muamua T.A., ne oko ki te taimi ne sae mai ei te Mesia. E pelā mo te mataupu mai mua, ne fakaaoga ne Ieova a Ioane te Papatiso mo Iesu Keliso ke akoako a tino e uiga ki te tāua o te salamō.—Mata. 3:​1, 2; 4:17.

¹² I te faiga o tena galuega talai, ne akoako ne Iesu ana tino fakalogo‵logo ke iloa ne latou a te uiga alofa fakamagalo o tena Tamana. Ne fai ne Iesu te mea tenei e auala i te tala  fakatusa o te tamaliki ne galo. Ne filifili ne te tamataene tenā se olaga fai agasala mō se vaitaimi. Fakamuli ifo, “ne ala aka . . . tena mafaufau” kae toe foki ki te fale. Ne a mea ne fai ne tena tamana? Ne fai atu a Iesu me i te taimi “koi ‵mao [tena tama] kae lavea a ia ne tena tamana, kae ne ‵fonu te loto o tena tamana i te alofa, tele atu ei, ‵sai ki a ia kae sogi atu ki ei.” Ne manako te tama o fakamolemole atu ke fai fua a ia pelā me se tavini i te fale o tena tamana, kae ne taku a ia ne tena tamana me ko “taku tama tenei” kae toe talia ne ia ki loto i te kāiga. Ne fai atu te tamana: “Taku tama . . . ne galo kae ko toe maua.” (Luka 15:​11-32) A koi nofo a Iesu i te lagi mai mua o vau ki te lalolagi, ne lavea eiloa ne ia a tena Tamana e fakaasi atu ne ia te alofa atafai ki tino agasala e tokouke kolā ko sala‵mo. Ko oko loa i te gali kae fakamafanafana mai ki a tatou ke iloa atu i te tala a Iesu a te lasi o te alofa fakamagalo o te ‵tou Tamana ko Ieova!

13-14. Ne a mea ne tauloto ne te apositolo ko Petelu e uiga ki te salamō, kae ne akoako pefea ne ia a nisi tino e uiga ki ei? (Onoono foki ki te ata.)

¹³ E uke a mea ne tauloto ne te apositolo ko Petelu mai i a Iesu e uiga ki te salamō mo te loto fakamagalo. E uke a mea ‵se ne fai ne Petelu, kae ne fiafia a Iesu o fakamagalo faeloa a ia. E pelā mo te taimi ne fakafiti fakatolu ne Petelu a tena Aliki me e se iloa ne ia, ne mafatia malosi a ia ona ko tena agasala tenā. (Mata. 26:​34, 35, 69-75) Kae i te toetuakaga a Iesu mai te mate, ne fakasae atu a ia ki a Petelu—kāti i te taimi ne nofo tokotasi ei a ia. (Luka 24:​33, 34; 1 Koli. 15:​3-5) Ne iloa ne Iesu me ko salamō eiloa a Petelu, kae ne fia fakamautinoa atu ne ia ki te apositolo loto salamō tenā me ko oti eiloa ne fakamagalo a ia.—Onoono ki te Maleko 16:7.

¹⁴ Ona ko te mea ko malamalama a Petelu i lagonaga o se tino māfai ko salamō kae fakamagalo ana agasala, ne mafai ei o akoako ne ia  a nisi tino e uiga ki mea konā. Mai tua o te ‵kaiga fiafia o te Penitekoso, ne fai ne Petelu se lāuga ki se potukau o tino Iutaia sē tali‵tonu, kae fakamatala atu me ne tamate ne latou te Mesia. Kae ne fakamalosi atu a ia mo te alofa ki a latou: “Tela la, ke sala‵mo koutou, kae ‵fuli mai, ko te mea ke mafai o ‵solo kea‵tea otou agasala, kae ka oko mai foki te taimi ka maua ei te malosi fou mai i a Ieova eiloa.” (Galu. 3:​14, 15, 17, 19) Tenā ne fakaasi mai ei ne Petelu me i te salamō e fakamalosi ne ia te tino agasala ke tiaki ana mafaufauga mo faifaiga ma‵sei, kae ke ‵fuli tena olaga ke fakafiafia ei te Atua. Ne fakaasi mai foki ne te apositolo me ka ‵solo kea‵tea ne Ieova olotou agasala, io me fai ne ia ke ‵galo katoatoa atu. Kae mai tua o se fia sefulu tausaga, ne fai atu a Petelu ki te kau Kelisiano: “A Ieova . . . e kufaki ona ko koutou me e se manako a ia ke fakaseai se tino e tokotasi kae e manako ke sala‵mo a tino katoa.” (2 Pe. 3:9) Ko oko loa i te gali o te mea tenei ki Kelisiano māfai e fai ne latou ne agasala—ke oko foki loa ki agasala matagā!

15-16. (a) Ne tauloto pefea ne te apositolo ko Paulo a mea e uiga ki te alofa fakamagalo? (1 Timoteo 1:​12-15) (e) Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te suā mataupu?

¹⁵ E mafaufau a Saulo mai Taso me e sili atu te manakogina ke salamō a ia kae fakamagalogina i lō nisi tino. Ne fakasaua malosi ne ia a soko pele o Keliso. Ne ‵kilo atu te tokoukega o Kelisiano ki a ia e pelā me ko seai sena fakamoemoega, kae ko seai foki se aoga o tena salamō ki ana mea ne fai. Kae ne ‵kese eiloa te kilokiloga a Iesu telā ne toetu aka mai te mate, mo kilokiloga sē ‵lei a tino. Ne lavea ne lāua mo tena Tamana a uiga ‵lei o Saulo. Ne fai atu a Iesu: “Te tagata tenei ko oti ne filifili ne au.” (Galu. 9:15) Ne fakaaoga foki ne Iesu se vavega ke takitaki atu a Saulo ke salamō. (Galu. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20) I te otiga ne fai pelā me se Kelisiano, ne masani a Saulo—telā ne lauiloa fakamuli me ko te apositolo ko Paulo—o fakaasi mai tena loto fakafetai mō te atafai mo te alofa fakamagalo ne fakaasi atu ki a ia. (Faitau te 1 Timoteo 1:​12-15.) Ne akoako atu te apositolo loto fakafetai tenei: “Te Atua e taumafai o takitaki koe ke salamō ona ko tena atafai.”—Loma 2:4.

¹⁶ I te logoga a Paulo i te fakalavelave e uiga ki amioga fakatauavaga sē ‵tau i loto i te fakapotopotoga Kelisiano i Kolinito, ne faka‵lei pefea ne ia te fakalavelave tenā? Ne fai ne ia i se auala telā e akoako ei tatou e uiga ki polopolokiga a‵lofa a Ieova mo te tāua ke fakaasi atu te alofa fakamagalo. Ka sau‵tala tatou ki mea e uke e uiga ki te tala tenei i te suā mataupu.