Fanatu ki te fakasologa

Fanatu ki te fakasologa o mataupu

MATAUPU MŌ SUKESUKEGA 2

PESE 132 Ko Tasi Nei Māua

Tāgata A‵vaga, Āva ki Otou Avaga

Tāgata A‵vaga, Āva ki Otou Avaga

“Koutou e tāgata a‵vaga, . . . tuku atu ki a latou te āva.”1 PE. 3:7.

MANATU TĀUA

Auala ke fakaasi ne se tagata avaga a te āva ki tena avaga i ana pati mo faifaiga.

1. Se a te pogai e tasi ne fai ei ne Ieova te fakatokaga ki te avaga?

 A IEOVA ko “te Atua fiafia,” kae manako a ia ke fia‵fia foki tatou. (1 Timo. 1:11) Ne tuku mai ne ia meaalofa e uke ko te mea ke fia‵fia tatou i te olaga. (Iako. 1:17) E tasi o meaalofa konā ko te avaga. Kafai ko avaga se tagata ki se fafine, e tauto ke a‵lofa, āva, kae fakapelepele ne te suā tino a te suā tino. Kafai e tumau te ‵pili o te lā fesokotakiga ka maua eiloa ne lāua te fiafia tonu.—Faata. 5:18.

2. Se a te tulaga o avaga e uke i aso nei?

2 E fakafanoanoa me tokouke a tino a‵vaga i aso nei ko puli i a latou olotou tautoga ne fai i te aso ne fakaipoipo ei latou. Tenā ko se fia‵fia ei latou. Ne fai mai se lipoti fakamuli nei mai te World Health Organization me e tokouke a tāgata a‵vaga e ‵ta olotou avaga, fai a pati ‵mafa ki a latou, io me fakalogo‵mae latou i mea tau lagonaga. A te tagata avaga telā e fai ne ia mea konei e mafai o āva ki tou fafine i mua o tino kae fai fakamasei ne ia i te fale. E uke foki fakalavelave e ‵tupu i taki tauavaga māfai e onoono sāle te tagata avaga ki ata ma‵sei.

3. Kaia e fai fakamasei sāle i ei ne tāgata a‵vaga olotou avaga?

3 Kaia e uiga fakasaua sāle i ei a nisi tāgata a‵vaga? Kāti ne puti aka latou ne se tamana uiga fakasaua, tela la ko mafau‵fau me ‵lei eiloa ke fai penā. Nisi tino ne pokotia ona ko tū mo faifaiga ne puti aka ei latou, telā e ‵tau eiloa o pule malō atu te tagata ki tena avaga ke fakaasi atu i ei i a ia se “tinā tagata” eiloa kae ko ia foki te pule. Ne seki akoako a nisi tāgata ke pule atu ki olotou lagonaga e aofia i ei te kaitaua. Ona ko te onoono sāle o nisi tāgata ki ata ma‵sei ko maua i ei ne latou se kilokiloga ‵fuli fakakotua ki fāfine mo faifaiga fakatauavaga. E se gata i ei, e fai mai a lipoti me tokouke a tāgata ne fai fakamasei ne latou olotou avaga i te taimi o te COVID-19. A te ‵tonuga loa, e se ‵tau eiloa mo se tagata avaga o fai fakamasei ne ia tena avaga.

4. Se a te mea e ‵tau o fakaeteete i ei a tāgata Kelisiano a‵vaga, kae kaia?

4 E ‵tau o fakaeteete a tāgata a‵vaga Kelisiano i te mea ma maua ne latou te kilokiloga ‵fuli fakakotua o te lalolagi e uiga ki fāfine. a Kaia? Me i faifaiga a se tino e masani o fakamāfua aka ne mea kolā e mafaufau a ia ki ei. Ne fai atu te apositolo ko Paulo ki Kelisiano fakaekegina i Loma ke “fakagata te fakaakoako ki te olaga masani tenei.” (Loma 12:​1, 2) I te tusiatuga te tusi a Paulo ki te kau Loma, kae ko tai leva loa ne fakatu aka te fakapotopotoga. Kae ne fakauiga a pati a Paulo me koi isi eiloa ne tino i te fakapotopotoga koi tau‵tali i tū mo mafaufauga o te lalolagi. Tenā te pogai ne fakamalosi atu a ia ki a latou ke ‵fuli olotou mafaufau mo faifaiga. E aoga foki eiloa a pati fakatonutonu konā ki tāgata a‵vaga Kelisiano i aso nei. E fakafanoanoa me ko oti ne pokotia a nisi tino i mafaufauga o te lalolagi kae fai fakamasei ne latou olotou avaga. b Se a te mea e manako a Ieova ke fai ne tāgata a‵vaga ki olotou avaga? E maua te tali i te tusi siki fakavae o te mataupu tenei.

5. E ‵tusa mo te 1 Petelu 3:​7, e ‵tau o pefea a faifaiga a se tāgata avaga ki tena avaga?

5 Faitau te 1 Petelu 3:7. Ne fakatonu atu a Ieova ki tāgata a‵vaga ke āva ki olotou avaga. A te tagata telā e āva ki tena avaga e fai faka‵lei ne ia tou fafine mo te atafai mo te alofa. I te mataupu tenei, ka onoono tatou ki auala ke fakaasi atu ne tāgata a‵vaga a te āva ki olotou avaga. Kae muamua la ke sau‵tala tatou ki vaegā amioga kolā e se fakaasi atu i ei te āva ki fāfine a‵vaga.

‵TEKE A FAIFAIGA KOLĀ E FAKALOGO‵MAE ATU KI TAU AVAGA

6. E pefea a lagonaga o Ieova ki tāgata kolā e ‵ta sāle olotou avaga? (Kolose 3:19)

6 Māfai e ta sāle tau avaga. E takalialia a Ieova i tino uiga fakasaua. (Sala. 11:5) Ne fakaasi ‵tonu mai ne ia tena sē fiafia ki tāgata a‵vaga kolā e fai fakamasei olotou avaga. (Mala. 2:16; faitau te Kolose 3:19.) E ‵tusa mo ‵tou tusi siki fakavae, te 1 Petelu 3:​7, kafai e se fai faka‵lei ne se tagata avaga a tena avaga, ka pokotia i ei tena fesokotakiga mo te Atua. Ka fai ei ke se fia fakalogologo a Ieova ki ana ‵talo.

7. E ‵tusa mo te Efeso 4:​31, 32, ne a vaegā pati e se ‵tau o fai ne tāgata a‵vaga? (Onoono foki ki te “Fakamatalaga o te Tugapati.”)

7 Māfai e pati ‵mafa ki olotou avaga. E fai fakamasei ne nisi tāgata a‵vaga olotou avaga ki pati kaitāua kae fakalogo‵mae. Kae ko Ieova e takalialia ki te loto ita, te kaitaua, te paka‵laga valevale, mo pati faka‵mae loto.” c (Faitau te Efeso 4:​31, 32.) E lagona ne ia a mea katoa. E tāua ki a Ieova a te auala e faipati ei te tagata avaga ki tena avaga, faitalia foki loa me ko lāua tokolua eiloa i te fale. A te tagata e faipati sē ‵lei ki tena avaga ka fakamāfua ne ia a fakalavelave i te kāiga penā foki mo tena va fakataugasoa mo te Atua.—Iako. 1:26.

8. E pefea a lagonaga o Ieova e uiga ki ata ma‵sei, kae kaia?

8 Māfai e onoono ki ata ma‵sei. E pefea a lagonaga o Ieova ki ata ma‵sei? E takalialia a ia ki ei. Tela la, a te tagata avaga telā e onoono ki ata ma‵sei ko fakamasei ne ia tena fesokotakiga mo Ieova kae ko se āva foki ki tena avaga. d E manako a Ieova ke tumau te fakamaoni o te tagata avaga ki tena avaga i ana faifaiga e pelā foki mo ana mafaufauga. Ne fai mai a Iesu me i te tagata telā e kilokilo atu ki te suā fafine kae fiafai ki ei ko mulilua eiloa a ia “i tena loto.” eMata. 5:​28, 29.

9. Kaia e takalialia ei a Ieova māfai e faimālō ne te tagata avaga a tena avaga ke fai a amioga fakatauavaga sē ‵tau?

9 Māfai ko faimālō tena avaga ke fai a amioga fakatauavaga sē ‵tau. E faimālō ne nisi tāgata a‵vaga olotou avaga ke fai a amioga fakatauavaga sē ‵tau kolā e fai ei ke maua ne te fafine a lagonaga sē ‵ma kae sē alofagina. E takalialia a Ieova ki amioga sē a‵lofa kae ma‵sei penā. E manako a ia ko te tagata avaga ke alofa kae fakatāua ne ia tena avaga kae ke amanaia foki ki ana lagonaga. (Efe. 5:​28, 29) Kae e pefea la māfai te tagata avaga Kelisiano e ta sāle ne ia tena avaga, pati ‵mafa ne ia, io me onoono faeloa ki ata ma‵sei? E mafai pefea o ‵fuli ne ia ana mafaufauga mo faifaiga?

AUALA KE MANUMALO I FAIFAIGA SĒ ĀVA

10. E aoga pefea ki tāgata a‵vaga a te fakaakoakoga a Iesu?

10 Ne a mea e mafai o fesoasoani ki tāgata a‵vaga ke manumalo i te kaitaua mo faifaiga sē āva? Mai te taumafai o fakaakoako ki a Iesu. E tonu, a Iesu ne seki avaga eiloa, kae ko ana faifaiga ki ana soko e tuku mai ei se fakaakoakoga gali mō tāgata a‵vaga ke iloa o fai faka‵lei olotou avaga. (Efe. 5:25) E pelā me se fakaakoakoga, mafaufau ki mea e mafai o tauloto ne tāgata a‵vaga mai faifaiga a Iesu ki ana apositolo mo te auala ne faipati a ia ki a latou.

11. Ne pefea a faifaiga a Iesu ki ana apositolo?

11 Ne atafai kae ne āva faeloa a Iesu ki ana apositolo. Ne faigata o kaitaua io me fia pule atu ki a latou. E tiga loa ko ia te lotou Aliki mo te Matai, ne seki fakaaoga ne ia tena malosi pule ke pule mālō atu ki ana soko. I lō te fai penā, ne tavini atu a ia mo te loto maulalo ki a latou. (Ioa. 13:​12-17) Ne fai atu a ia ki ana soko: “Fakaakoako mai ki a au me i a au e agamalu kae loto maulalo, kae ka maua ne koutou i ei se malosi fou.” (Mata. 11:​28-30) Ke masaua i a Iesu ne agamalu. A te tino agamalu e sē se tino ‵seva. Kae e maua ne ia te malosi ke pule atu ki ana lagonaga. Kafai ko kaitaua, e nofo filemu eiloa a ia kae mafai eiloa o tataofi tena kaitaua.

12. Se a te auala ne faipati atu a Iesu ki nisi tino?

12 Ne fakaaoga ne Iesu ana pati ke fakamafanafana kae fakamalosi atu a nisi tino. Ne seki faipati kaitaua atu a ia ki ana soko. (Luka 8:​47, 48) Kafai foki loa e taumafai a tino o fai a ia ke kaitaua “ne seki taui atu a ia ki pati ma‵sei.” (1 Pe. 2:​21-23) I nisi taimi, ne fakaiku aka ne Iesu ke nofo filemu i lō te tali atu i se leo kaitaua. (Mata. 27:​12-14) Ko oko loa i te gali o te fakaakoakoga tenā mō tāgata a‵vaga Kelisiano!

13. E ‵tusa mo te Mataio 19:​4-6, e “‵piki ‵mau” pefea se tagata avaga ki tena avaga? (Onoono foki ki te ata.)

13 Ne fakatonu atu a Iesu ki tāgata a‵vaga Kelisiano ke tuamu i te fakamaoni ki olotou avaga. Ne fai mai ne ia a pati a tena Tamana, telā ne fai mai me e ‵tau mo te tagata avaga o “‵piki ‵mau a ia ki tena avaga.” (Faitau te Mataio 19:​4-6.) A te veape Eleni ne fakaaoga i te fuaiupu tenei ki te “‵piki ‵mau” e fakauiga ki se mea telā ne “faka‵piki ki se kulū.” Tela la, e ‵tau o malosi ‵ki te va o te tagata avaga mo tena avaga e pelā eiloa me ne faka‵piki ki se kulū. A te tagata avaga telā e maua ne ia se fesokotakiga penā mo tena avaga ka se onoono eiloa ki so se ata masei. Ka kilo fakavave kea‵tea a ia mai te “kilokilo atu ki mea sē aoga.” (Sala. 119:37) Ko pelā loa me fai ne ia se feagaiga mo ana mata ke mo a ma kilo atu ki se fafine telā e se ko tena avaga kae fiafai ki ei.—Iopu 31:1.

Se tagata avaga fakamaoni e ita fitifiti ma onoono ki ata ma‵sei (Onoono ki te palakalafa 13) g


14. Ne a mea e ‵tau o fai ne se tagata avaga amio fakasaua ke faka‵lei tena fesokotakiga mo Ieova mo tena avaga?

14 A te tagata avaga telā e ta sāle kae fai fakamasei ne ia tena avaga e ‵tau o gasue o faka‵lei tena fesokotakiga mo Ieova pelā foki mo tena avaga. Ne a la a mea e ‵tau o fai ne ia? Tasi, e ‵tau o iloa ne ia me ko fai ne ia se agasala matagā. E seai se mea e mafai o ‵funa mai i mata o Ieova. (Sala. 44:21; Fai. 12:14; Epe. 4:13) Lua, e ‵tau o fakagata ana faifaiga ma‵sei ki tena avaga kae ‵fuli ana amioga. (Faata. 28:13) Tolu, e fakatoese a ia ki tena avaga mo Ieova kae fakamolemole ke fakamagalo a ia. (Galu. 3:19) E ‵tau foki o ‵talo a ia ki a Ieova ke tuku atu te manakoga ki a ia ke ‵fuli kae ke mafai o pule atu a ia ki ana mafaufauga, pati, mo faifaiga. (Sala. 51:​10-12; 2 Koli. 10:5; Fili. 2:13) Fa, e gasuesue a ia e ‵tusa mo ana ‵talo mai te fakamasani ke takalialia ki so se faifaiga fakasaua mo pati ‵mafa. (Sala. 97:10) Lima, e ‵sala fakavave a ia ki se fesoasoani mai tausi mamoe a‵lofa i te fakapotopotoga. (Iako. 5:​14-16) Ono, e fakatoka ne ia se faiga ke mafai o ‵kalo keatea a ia mai amioga konā i aso mai mua. A te tagata avaga telā e onoono sāle ki ata ma‵sei e ‵tau o fai ne ia a mea konei. Ka fakamanuia eiloa ne Ieova ana taumafaiga ke ‵fuli a ia. (Sala. 37:5) Kae e se ‵tau fua o ‵teke atu se tagata avaga ki amioga sē āva penā. E ‵tau foki mo ia o fakaasi atu te āva ki tena avaga. E fai pefea ne ia te mea tenā?

AUALA KE FAKAASI TE ĀVA KI TAU AVAGA FAFINE

15. E mafai pefea o fakaasi atu ne te tagata avaga a te alofa ki tena avaga?

15 Fakaasi atu tou alofa. A nisi taina a‵vaga kolā e fia‵fia i olotou olaga avaga e taumafai faeloa o fai se mea i aso takitasi ke fakaasi atu ki olotou avaga te lotou a‵lofa ki a latou. (1 Ioa. 3:18) E mafai o fakaasi atu ne te tagata avaga a tamā faifaiga a‵lofa ki tena avaga e pelā mo te puke atu ki tena lima io me ‵sai atu ki a ia. E mafai o lafo atu sena meli ki tou fafine o fai atu “Ko misi ne au a koe” io me fesili atu “E a mai te aso?” I nisi taimi e mafai o fakaasi atu tena alofa ki tou fafine e auala i te tusiga o se card. Kafai e fai ne te tagata avaga a mea konei, ko āva eiloa a ia ki tena avaga kae fakamalosi aka te fesokotakiga fakatauavaga o lāua.

16. Kaia e ‵tau ei o tavae ne te tagata avaga a tena avaga?

16 Fakailoa ki ei me pele a ia ki a koe. A te tagata avaga telā e āva ki tena avaga e fakamalosi eiloa ne ia tou fafine. A te auala e tasi ke fai penā ko te masaua faeloa ke fakaasi atu te loto fakafetai mō mea katoa e fai ne tou fafine ke fesoasoani atu ki a ia. (Ko. 3:15) Kafai e tavae ne se tagata avaga a tena avaga, ka maua ne tou fafine a lagonaga tokagamalie, alofagina kae fakaaloalogina.—Faata. 31:28.

17. E fakaasi atu pefea ne se tagata avaga a te āva ki tena avaga?

17 Ke fakaasi atu te atafai mo te āva. A te tagata avaga telā e alofa ki tena avaga e fakatāua kae fakapelepele ne ia tou fafine. E kilo atu a ia ki tou fafine e pelā me se meaalofa tafasili i te gali mai i a Ieova. (Faata. 18:22; 31:10) Ona ko te mea tenā, e fakaasi atu ne ia a faifaiga atafai kae āva ki tou fafine, ke oko foki loa ki taimi kolā e fai ne lāua a faifaiga fakatauavaga. Ka se faimālō ne ia tou fafine ke fai a amioga fakatauavaga sē ‵tau, ke maua lagonaga sē ‵lei, io me fai ei ke masei tena loto lagona. f E ‵tau foki o taumafai a ia ke tumau te ‵ma o tena loto lagona i mua o Ieova.—Galu. 24:16.

18. Ne a mea e ‵tau o fakaiku aka ne tāgata a‵vaga ke fai? (Onoono foki ki te pokisi “ Auala e Fa ke Fai Pelā me se Tagata Avaga Āva.”)

18 Tāgata a‵vaga, e lavea eiloa ne Ieova au taumafaiga e fai ke fakaasi atu te āva ki tau avaga i tou olaga kātoa kae e loto fakafetai a ia ki ei. Ke na fakaiku aka ke mo a ma fai ne koe ki tou fafine a faifaiga sē āva, kae ke fakaasi atu te atafai, mo te alofa ki tou fafine. Mai te fai penā, ko fakaasi atu ne koe me alofa koe ki a ia kae fakatāua ne koe tou fafine. Āva ki tau avaga, me ka puipui ei ne koe te ‵toe va fakataugasoa tafasili i te tāua—ko tou va fakataugasoa mo Ieova.—Sala. 25:14.

PESE 131 “E se Mafai o ‵Tala” me ne Fakatasi ne te Atua

a Ka maua ne tāgata a‵vaga a mea aoga māfai e fai‵tau ki te mataupu “E Mata, e ‵Pau Au Faifaiga ki Fāfine e Pelā mo Ieova?” i Te Faleleoleo Maluga i a Ianuali 2024.

b A tino kolā e ‵ta sāle ne olotou avaga ka aoga ki a latou a te mataupu “Help for Victims of Domestic Abuse” mai lalo o te fakasologa o mataupu i te “More Topics” i te jw.org mo te JW Library®.

c FAKAMATALAGA O TE TUGAPATI: “Pati ‵mafa” e aofia i ei a pati sē ‵tau e fai ki se tino ke maua ne ia a lagonaga sē ‵lei e uiga ki a ia. So se pati sē ‵tau, sē ‵lei, io me fakamasei tino e fai eiloa pelā me ne pati ‵mafa.

d ‵Sala ki te mataupu ko te “Pornography Can Shatter Your Marriage” i te jw.org mo te JW Library.

e A te fafine avaga telā e onoono faeloa tena avaga ki ata ma‵sei ka aoga ki a ia a te mataupu “Au Mea ka Fai Māfai e Onoono Sāle Tau Avaga i Ata Ma‵sei” i Te Faleleoleo Maluga i a Aokuso 2023.

f E se taku mai i te Tusi Tapu a fakamatalaga katoa ki faifaiga fakatauavaga ‵ma io me e se ‵ma e ‵tau o fai ne se tauavaga. E ‵tau o fai ne se tauavaga Kelisiano a fakaikuga kolā e fakaata mai ei a te lā manakoga ke fakaasi atu te āva ki a Ieova, ke fakatau fakafiafia a lāua eiloa, kae ke fakatumau a lā loto lagona ‵ma. E se ‵tau o fakamatala atu ne se tauavaga a lā faifaiga fakatauavaga ki nisi tino.

g FAKAMATALAGA O TE ATA: E taumafai a tino ga‵lue o fai te taina ke onoono ki ata ma‵sei i olotou mekesini.