1-2. Ko oi a Satoka? (1 Nofoaiga Tupu 12:​22, 26-28)

 FAKAATAATA i tou mafaufau a te mea tenei. Ne maopoopo fakatasi se potukau o tāgata e toko 340,000 ke fai ne latou a Tavita mo tupu i Isalaelu kātoa. Ne ‵nofo a tāgata konā i aso e tolu i koga maugā o Hepelona. Ne kata‵kata, sau‵tala, kae usu pese mo te fia‵fia latou i konā. (1 Nofo. 12:39) E isi se tamataene e igoa ki a Satoka ne nofo atu i tāgata konā, kae kāti e se iloa ne tino e tokouke a ia. Kae ne fai ne Ieova ke iloa ne tatou me ne nofo atu eiloa a Satoka i konā. (Faitau te 1 Nofoaiga Tupu 12:​22, 26-28.) Ko oi la a Satoka?

² A Satoka se faitaulaga telā ne ga‵lue fakatasi mo te Faitaulaga Sili ko Aviata. A Satoka foki se pelofeta telā ne maua ne ia te poto mo te atamai mai te Atua ke malamalama i Tena loto. (2 Samu. 15:27) E olo atu a tino ki a Satoka māfai e manakogina ne latou ne pati fakatonutonu. A ia foki se tagata loto toa. Kae tenei te uiga o ia ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei.

3. (a) Kaia e ‵tau ei o loto ‵toa a tino tapuaki a Ieova? (e) Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

³ I aso fakaoti konei, e galue malosi faeloa a Satani o taua atu ki tino o te Atua. (1 Pe. 5:8) E ‵tau o loto ‵toa tatou i te taimi e ‵nofo fakatalitali ei ki a Ieova ke fakaseai atu a Satani mo te olaga masei tenei. (Sala. 31:24) Ke sau‵tala nei tatou ki auala e tolu e mafai o fakaakoako tatou ki te loto toa o Satoka.

KE ‵LAGO ATU KI TE MALO O TE ATUA

4. Kaia e manakogina ei ne tino o Ieova a te loto toa ke ‵lago atu ki te Malo o te Atua? (Onoono foki ki te ata.)

⁴ E pelā me ne tino o Ieova, e ‵lago atu tatou mo te loto kātoa ki te Malo o te Atua, kae e manakogina eiloa ne tatou a te loto  toa ke fai penā. (Mata. 6:33) E pelā mo te lalolagi masei tenei, e manakogina ne tatou te loto toa ke ola e ‵tusa mo tulaga o Ieova kae ke talai atu a te tala ‵lei o te Malo. (1 Tesa. 2:2) E manakogina foki te loto toa ke tumau i te sē ‵kau ki se feitu i mea tau politiki i te lalolagi tenei e ‵fonu i mavaevaega. (Ioa. 18:36) E tokouke a tino o Ieova ne logo‵mae ona ko te sē lava o tupe, ne fai fakamasei, io me ‵pei ki te falepuipui ona ko te ita ma ‵kau atu ki mea fakapolitiki io me ki te kautau.

5. Kaia ne manakogina ei ne Satoka te loto toa ke ‵lago atu ki a Tavita?

⁵ Ne seki fano a Satoka ki Hepelona ke fakamanatu fua te faiga o Tavita pelā me ko te tupu. Ne fano a ia ki konā mo ana meatau kae ko toka foki o taua atu. (1 Nofo. 12:38) Ne loto fiafia a ia o tautali atu i a Tavita ki te taua kae puipui a Isalaelu mai ana fili. Kāti e se apo malosi a Satoka i te taua atu, kae ne loto toa eiloa a ia o fano ki te taua.

6. Ne fakaasi atu pefea ne Tavita se fakaakoakoga ‵lei o te loto toa ki a Satoka ke tautali i ei? (Salamo 138:3)

⁶ Ne maua mai fea ne te faitaulaga ko Satoka a te loto toa? Ne ola fakatasi a ia mo tāgata kolā e ma‵losi kae loto ‵toa. E mautinoa me ne maua ne ia a mea aoga mai i olotou fakaakoakoga. E pelā mo te fakaakoakoga o te loto toa o Tavita ke “takitaki . . . a Isalaelu i ana taua” ne fakamalosi atu ki tino Isalaelu katoa ke ‵lago atu ki a ia mo te loto kātoa. (1 Nofo. 11:​1, 2) Ne fakalagolago faeloa a Tavita ki a Ieova mō se fesoasoani ke taua atu ki ana fili. (Sala. 28:7; faitau te Salamo 138:3.) Ne ola fakatasi foki a Satoka mo nisi tāgata kolā e fai pelā me ne fakaakoakoga fakamalosi loto ki a ia—ko tāgata e pelā mo Ieoiata mo tena tama ko Penaia, telā se toa mafi, fakatasi mo takitaki e toko 22 kolā ne olo atu o ‵kau ki a Tavita. (1 Nofo. 11:​22-25; 12:​26-28) Ne fakaiku aka ne tāgata konei ke ‵lago katoatoa atu latou ki te pulega fakatupu a Tavita.

7. (a) Ne a akoakoga e mafai o tauloto ne tatou mai tala o tino loto ‵toa i aso nei? (e) Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te tala o te taina ko Nsilu i te vitio?

 ⁷ E maua ne tatou te malosi mo te loto toa māfai e mafau‵fau ki fakaakoakoga o tino kolā e loto ‵toa o ‵lago atu ki te pulega a Ieova. A te ‵tou Tupu, ko Keliso Iesu, ne ‵teke katoatoa atu ki fakamalosiga ke aofia i te lalolagi fakapolitiki a Satani. (Mata. 4:​8-11; Ioa. 6:​14, 15) Ne fakalagolago faeloa a ia ki a Ieova ke maua mai i ei te malosi. E uke foki a fakaakoakoga i aso nei o tamataene kolā ne tu ‵mautakitaki i te sē ‵kau atu ki se kautau io me ita fitifiti ma ‵kau atu ki faifaiga fakapolitiki. Kaia e se onoono ei koe ki tala o latou i te jw.org? a

FESOASOANI ATU KI OU TAINA

8. Ko taimi fea ka manakogina ei ne toeaina a te loto toa ko te mea ke avatu a mea e ma‵nako ki ei olotou taina?

⁸ E fia‵fia a tino o Ieova o fakatau fesoasoani te suā tino ki te suā tino. (2 Koli. 8:4) Kae i nisi taimi e manakogina te loto toa ke fai penā. E pelā mo te taimi ne tupu ei se taua, ne iloa ne toeaina o se fakapotopotoga me manakogina ne taina mo tuagane a fakamalosiga, te fesoasoani, e pelā foki mo te tausiga o latou i te feitu faka-te-agaga mo te feitu faka-te-foitino. Ona ko te lotou a‵lofa ki mamoe, ne talia ne toeaina ke ‵tu olotou ola i se tulaga fakamataku ko te mea ke fakaoko atu a mea e manakogina ne taina mo tuagane. (Ioa. 15:​12, 13) Mai te fai penā, ne tau‵tali latou i te fakaakoakoga loto toa a Satoka.

9. E ‵tusa mo te lipoti i te 2 Samuelu 15:​27-29, se a te fakatonuga ne fai atu ne Tavita ki a Satoka? (Onoono foki ki te ata.)

⁹ Ne tu te ola o Tavita i se tulaga fakamataku. Ne taumafai tena tama ko Apisaloma o ‵fao te malo mai i a ia. (2 Samu. 15:​12, 13) Ne ‵tau o tiaki fakavave ne Tavita a Ielusalema! Ne kalaga atu a ia ki ana tavini: “‵Tu ki luga, tatou ka ‵tele kea‵tea, me seai se tino e mafai o sao i a Apisaloma!” (2 Samu. 15:14) I te taimi ko ‵tele  kea‵tea ei ana tavini, ne iloa ne Tavita me ‵tau o nofo se tino ke fakailoa atu ne ia a palani a Apisaloma. Tenā ne toe faka‵foki ei ne ia a Satoka mo nisi faitaulaga ki te fakai ke lipoti atu ne latou a tala mai konā. (Faitau te 2 Samuelu 15:​27-29.) Ne fakaeteete eiloa latou i olotou mea e fai. A te mea ne fai atu ne Tavita ke fai ne faitaulaga konā e fakamataku ‵ki kae e mafai foki loa o ‵mate i ei latou. Mafaufau ki mea e mafai o fai ne Apisaloma—se tagata fakamatamata, sauā, kae fakamataku—ki a Satoka mo nisi faitaulaga māfai ko iloa aka ne ia me e lamalama ne latou a ia ke puipui a Tavita!

10. Ne puipui pefea ne Satoka mo nisi tino a Tavita?

¹⁰ Ne fakamolemole atu a Tavita ki a Satoka mo Husai, se suā taugasoa fakamaoni o Tavita, ke fesoasoani atu ke fakataunu tena palani. (2 Samu. 15:​32-37) Mai te tau‵tali atu i te palani tenā, ne talitonu ei a Apisaloma ki a Husai telā ne fai tena manatu ke fakatoka se kautau kae ke lava foki te taimi o Tavita ke fakatoka o taua atu. Oti aka, fakailoa atu ei ne Husai ki a Satoka mo Aviata a te palani tenā. (2 Samu. 17:​8-16) Tenā ne mafai ei ne tāgata e tokolua konā o avatu se fekau ki a Tavita. (2 Samu. 17:17) Mai te fesoasoani o Ieova, ne tāua ‵ki te tiute o Satoka mo nisi faitaulaga i te puipuiga o te ola o Tavita.—2 Samu. 17:​21, 22.

11. E mafai pefea o fakaakoako tatou ki te loto toa o Satoka māfai ko fesoasoani atu ki ‵tou taina?

¹¹ Kafai e manakogina ke fesoasoani tatou ki ‵tou taina i taimi fakama‵taku, e fakaasi atu pefea ne tatou te loto toa e pelā mo Satoka? (1) Fakalogo ki fakatonuga. I tulaga penā, e tāua eiloa ke tumau tatou i te ‵kau fakatasi. Tautali i fakatonuga mai te otou ofisa lagolago. (Epe. 13:17) E ‵tau mo toeaina o toe onoono faka‵lei ki fakatokaga a te lotou fakapotopotoga mō fakalavelave ‵tupu mo fakatonuga mai te ‵tou fakapotopotoga kātoa ki mea e ‵tau o fai māfai ko pili o tupu se fakalavelave. (1 Koli. 14:​33, 40) (2) Ke loto toa kae fakaeteete foki. (Faata. 22:3) Ke fakaaoga faka‵lei tou mafaufau. Ke mo a ma sona talia a tulaga  faiga‵ta. (3) Fakalagolago ki a Ieova. Ke masaua me saga tonu mai eiloa a Ieova ki te ‵lei o koe pelā foki mo ou taina. E mafai o fesoasoani atu a ia ke fesoasoani faka‵lei koe ki ou taina.

12-13. Ne a au mea ne tauloto mai i tala o Viktor mo Vitalii? (Onoono foki ki te ata.)

¹² Mafaufau ki a Viktor mo Vitalii, ne taina faka-te-agaga kolā ne fesoasoani o fakaoko atu a meakai mo vai ki lā taina tali‵tonu i Ukraine. “Ne ‵sala matou i koga katoa ki ne meakai,” ko pati a Viktor. “Kae e isi faeloa ne tino e fanafana i omotou tafa. Ne tuku fakameaalofa mai ne se taina a meakai mai tena sitoa. Ne aoga ‵ki a te meaalofa tenei ki taina e tokouke ke tausi atu ki a latou mō se taimi tai mata leva. I te taimi koi tali ei ne matou a meakai ki luga i te motoka, kae ne tō ifo se loketi kāti i se 20 mita (66 ft) te ‵mao mai i a matou. Ne ‵talo faeloa au ki a Ieova i te aso kātoa tenā ke tuku mai te loto toa ke tumau i te fesoasoani atu ki taina.”

¹³ “Ne lasi ‵ki te loto toa ne manakogina,” ko pati a Vitalii. “Taku malaga muamua eiloa e 12 itula. Ne ‵talo au ki a Ieova i te malaga kātoa tenā.” Ne loto toa eiloa a Vitalii, kae ne fakaeteete foki a ia. Ana muna: “Ne fakamolemole faeloa au ki a Ieova ke tuku mai te poto mo te mafaufau ‵lei. Ne tele atu fua au i auala kolā ne ‵tala mai ne te malo. A te kilo atu ki taina mo tuagane e ga‵lue fakatasi ne fakamalosi mai ki a au. Ne ‵teu ne latou a auala, fesoasoani ki te ‵taliga o meakai mo nisi mea aka ki luga i motoka, kae fagai kae fakatoka ne koga mo omotou fakamalōlō faka‵lei.”

TUMAU I TE FAKAMAONI KI A IEOVA

14. Ka pokotia pefea tatou māfai ko se fakamaoni se ‵tou tino pele ki a Ieova?

¹⁴ Tasi o tulaga faigata telā e mafai o fakavāivāi malosi mai ki a tatou, māfai ko tiaki ne se kāiga io me se taugasoa pele a Ieova. (Sala. 78:40; Faata. 24:10) Ko te pili o te ‵tou fesokotakiga mo te tino, ko te faigata foki ke talia ne tatou te fakalavelave ko tupu. Kafai ne fepaki koe mo se tulaga fakalogo‵mae penā, e mafai eiloa o fakamalosi atu ki a koe a te fakamaoni o Satoka.

15. Kaia ne manakogina ei ne Satoka te loto toa ke tumau i te fakamaoni ki a Ieova? (1 Tupu 1:​5-8)

¹⁵ Ne tumau a Satoka i te fakamaoni ki a Ieova i te taimi ne fakaiku aka ne tena taugasoa pili ko Aviata ke se fakamaoni a ia. Ne tupu te mea tenei i te fakaotiotiga o te pulega a Tavita. I te taimi ko pili Tavita o mate kae takato i tena moega, ne taumafai tena tama tagata ko Atonia o ‵fao te malo fakatupu telā ne tauto a Ieova me ka tuku atu ki a Solomona. (1 Nofo. 22:​9, 10) Ne fakaiku aka ne Aviata ke ‵lago atu a ia ki a Atonia. (Faitau te 1 Tupu 1:​5-8.) Mai te fai penā, ne seki fakamaoni fua a Aviata ki a Tavita kae ki a Ieova foki! Fakaataata la i tou mafaufau a te fanoanoa mo te sē fiafia o Satoka. Ne ga‵lue fakatasi lāua mo Aviata i loto i se fasefulu tupu tausaga e pelā me ne faitaulaga. (2 Samu. 8:17) Ne tausi fakatasi sāle ne lāua a “te Pusa a te Atua tonu.” (2 Samu. 15:29) Ne ‵lago atu a tāgata konei ki te pulega fakatupu a Tavita—kae fai foki a mea e uke atu i te taviniga ki a Ieova.—2 Samu. 19:​11-14.

16. Se a te mea kāti ne fesoasoani atu ki a Satoka ke tumau i te fakamaoni?

¹⁶ Ne tumau a Satoka i te fakamaoni ki a Ieova faitalia te fakaikuga ne fai ne Aviata. Ne seki fakalotolotolua eiloa a Tavita ki te fakamaoni o Satoka. I te taimi ne iloa aka ei te togafiti a Atonia, ne saga atu a Tavita ki a Satoka, Natano, mo Penaia ke fakasopo a Solomona mo fai te tupu. (1 Tupu 1:​32-34) A te ‵kau fakatasi mo tino tapuaki fakamaoni a Ieova—e pelā mo Natano mo nisi tino kolā e ‵lago atu ki te tupu ko Tavita—kāti ne fakamalosi atu  eiloa ki a Satoka. (1 Tupu 1:​38, 39) I te taimi ne fai ei a Solomona mo fai te tupu, “ne fakasopo aka foki ne [ia] a Satoka te faitaulaga ke sui ei a Aviata.”—1 Tupu 2:35.

17. E mafai pefea o fakaakoako koe ki a Satoka māfai ko se fakamaoni ki a Ieova se tino telā e pili ki a koe?

¹⁷ E mafai pefea o fakaakoako koe ki a Satoka? Kafai ko fakaiku aka ne sou tino pele ke tiaki ne ia a Ieova, fai ke manino ‵lei me tumau loa koe i te fakamaoni ki a Ieova. (Iosu. 24:15) Ka tuku atu ne Ieova te malosi mo te loto toa telā e manakogina ne koe. Ke fakalagolago ki a ia e auala i ‵talo mo te ‵kau fakatasi mo taina tapuaki fakamaoni. E fakatāua ne Ieova a tou fakamaoni, kae ka tuku atu ne ia te taui ki a koe.—2 Samu. 22:26.

18. Ne a au mea ne tauloto mai te tala o Marco mo Sidse?

¹⁸ Mafaufau ki te tala o Marco mo tena avaga, ko Sidse, telā ne tiaki ne lā tama fāfine ma‵tua a te munatonu. Ne fai mai a Marco: “Mai te aso e fa‵nau ei au tama‵liki, e alofa malosi koe ki a latou. Ka fai ne koe so se mea ke puipui ei latou. Tela la, kafai ko fakaiku aka ne latou ke tiakina a Ieova, se mea fakalogo‵mae eiloa te mea tenā.” Ne toe fai mai a ia: “Kae ne fesoasoani mai eiloa a Ieova ke kufaki māua. Ne fakamautinoa ne ia me malosi eiloa taku avaga i te taimi vāivāi ei au, kae kafai ko vāivāi tou fafine, kae malosi eiloa au.” Ne fai mai a Sidse: “Moi se tuku mai ne Ieova te malosi e manakogina ne māua, penei e se mafai o kufaki māua. Ona ko te fanoanoa, ne maua ne au a lagonaga me i o oku te ‵se, tenā ne fakaasi ne au ki a Ieova oku lagonaga konā. E seki leva, kae ne vau se tuagane telā ko leva ne seki fetaui māua i se fia tausaga, nā mai ana lima ki oku tuauma, kilo ‵tonu mai ki oku mata, kae fai mai: ‘Sidse, masaua e se i o koe te ‵se!’ Mai te fesoasoani o Ieova, ne mafai ei o fakatumau toku fiafia i te tavini atu ki a ia.”

19. Se a te mea ka fakaiku ne koe ke fai?

¹⁹ E manako a Ieova ke loto ‵toa ana tino tapuaki katoa e pelā mo Satoka. (2 Timo. 1:7) Kae e se manako ke fakalago‵lago tatou ki ‵tou malosi totino. E manako a ia ke fakalago‵lago tatou ki a ia. Tela la, kafai ko fepaki koe mo se tulaga telā ko manakogina ei te loto toa, ke fakalagolago ki a Ieova. E mautinoa me ka fai ne ia koe ke loto toa e pelā mo Satoka!—1 Pe. 5:10.