1. Kaia ne malosi ei te fakamoemoega o Apelaamo me ka isi eiloa sena tama?

 IEOVA ne tauto ki tena taugasoa ko Apelaamo me ka maua ne atufenua katoa o te lalolagi a fakamanuiaga e auala i tena tama. (Kene. 15:5; 22:18) Ona ko te lasi o te fakatuanaki o Apelaamo ki te Atua, ne talitonu katoatoa a ia me ka taunu eiloa a te folafolaga a te Atua. Kae i te taimi ko 100 ei tausaga o Apelaamo kae ko 90 tausaga o tena avaga, ne seki ai eiloa se lā tama tagata. (Kene. 21:​1-7) Kae ne fai mai te Tusi Tapu: “Ne fakavae eiloa tena fakamoemoega [o Apelaamo] ki tena fakatuanaki me ka fai a ia mo fai te tamana o atufenua e uke e ‵tusa mo pati kolā ko oti ne fai atu.” (Loma 4:18) E iloa ne koe me ne taunu eiloa te fakamoemoega o Apelaamo. Ne fai eiloa a ia mo tamana o te tamaliki telā ko leva ne nofo fakatalitali a ia ki ei, ko Isaako. Kaia ne lasi katoa i ei te loto talitonu o Apelaamo?

2. Kaia ne talitonu ei a Apelaamo me ka taunu eiloa a te folafolaga a Ieova?

² Ona ko te pili o tena va fakataugasoa mo Ieova, “ne talitonu katoatoa” a Apelaamo me ka fakataunu eiloa ne te Atua a te mea telā ne folafola atu ne Ia. (Loma 4:21) Ne talia ne Ieova a Apelaamo kae taku ne ia me e amiotonu ona ko tena fakatuanaki. (Iako. 2:23) E ‵tusa mo te Loma 4:​18, e isi eiloa se sokoga o te fakatuanaki o Apelaamo mo tena fakamoemoega. Ke na mafau‵fau nei tatou ki pati a te apositolo ko Paulo e uiga ki te fakamoemoega, telā ne tusi i te Loma mataupu e 5.

3. Se a te fakamatalaga ne fai mai ne Paulo e uiga ki te fakamoemoega?

³ Ne fakamatala mai ne Paulo a pogai e mafai o mautinoa i a tatou me “e se iku atu a te fakamoemoega . . . ki te fanoanoa.” (Loma 5:5) E fesoasoani mai foki a ia ke iloa ne tatou o fakamalosi aka ‵tou fakamoemoega faka-Kelisiano. I te taimi e sau‵tala tatou ki te Loma 5:​1-5, mafaufau ki te auala ne gasolo aka  ei o malosi tou fakamoemoega mō aso mai mua. Ka sau‵tala foki tatou ki te auala ke fakamalosi te ‵tou fakamoemoega ke malosi atu i lō te taimi nei. Muamua la, ke sau‵tala tatou ki se fakamoemoega gali telā ne fai mai a Paulo me ka se mafai o iku atu ki te fanoanoa.

4. Se a te mea ne fakamatala mai i te Loma 5:​1, 2?

⁴ Faitau te Loma 5:​1, 2. Ne tusi ne Paulo a pati konā ki te fakapotopotoga i Loma. Ne tauloto a taina mo tuagane i konā ki mea e uiga ki a Ieova mo Iesu, ne fakaasi atu ne latou te fakatuanaki, kae ne fai mo fai ne Kelisiano. Tenā ne “taku amiotonugina [latou] ona ko te fakatuanaki,” ne te Atua, kae fakaeke latou ki te agaga tapu. Ao, ne maua ne latou se fakamoemoega tāua kae gali.

5. Se a te fakamoemoega o tino fakaekegina?

⁵ Fakamuli ifo, ne tusi atu a Paulo ki Kelisiano i Efeso e uiga ki te fakamoemoega ko maua ne latou. Ne aofia i te fakamoemoega tenā “se tofi mō tino tapu.” (Efe. 1:18) Kae ne fakailoa atu foki ne Paulo ki te kau i Kolose te koga ka fakamoe‵moe latou ke ola i ei. Ne taku ne ia “ko te fakamoemoega telā e tausi mō koutou i te lagi.” (Kolose 1:​4, 5) Tela la, tenei a te fakamoemoega mō Kelisiano fakaekegina, ka toe‵tu aka latou ke ola ki te se-gata-mai i te lagi, kae ka pule fakatasi latou i ei mo Keliso.—1 Tesa. 4:​13-17; Faka. 20:6.

6. Ne a pati a se taina fakaekegina ne fai mai e uiga ki tena fakamoemoega?

⁶ E fakatāua ne Kelisiano fakaekegina a te fakamoemoega tenā. Ne fai mai ne te taina ko Frederick Franz, a pati konei mo tena loto kātoa: “A te ‵tou fakamoemoega e mautinoa eiloa, kae ka maua ne tino taki tokotasi o te toko 144,000 a mea katoa kolā ne folafola mai ne te Atua. Ka sili fakafia atu te gali o te taui ka maua ne tatou i lō so se mea e mafai o mafau‵fau tatou ki ei.” Mai tua o tausaga e uke ne tavini fakamaoni atu ei a ia ki te Atua, ne fai ‵tonu mai a te taina ko Franz i te 1991: “Koi fakatāua malosi eiloa ne [matou] te motou fakamoemoega. . . . Ko te leva o te taimi  e ‵tau o faka‵tali ki ei, ko te lasi foki o te motou loto fakafetai ki ei. Se mea tāua telā e ‵tau eiloa o faka‵tali ki ei, faitalia foki loa me fia miliona tausaga e manakogina ke faka‵tali ki ei. Ko fakatāua malosi atu nei ne au te ‵tou fakamoemoega tenei i lō taimi mua.”

7-8. Se a te fakamoemoega e maua ne te tokoukega o tino? (Loma 8:​20, 21)

⁷ E ‵kese a te fakamoemoega o te tokoukega o tino tapuaki a Ieova i aso nei. E ‵pau te lotou fakamoemoega mo Apelaamo—ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi mai lalo i te Malo o te Atua. (Epe. 11:​8-10, 13) Ne tusi mai ne Paulo a mea ‵gali e uiga ki te fakamoemoega tenā. (Faitau te Loma 8:​20, 21.) I te taimi muamua ne tauloto ei koe ki te folafolaga i te Tusi Tapu mō aso mai mua, se a te ‵toe mea gali ne olioli koe ki ei? E mata, ko te aso telā ka ‵lei katoatoa ei koe, kae ko se agasala foki? Io me ne fiafia malosi koe ke iloa atu me i ou tino pele kolā ko ‵mate ka mafai o toe ola mai i te lalolagi palataiso? Ona ko te fakamoemoega tenā, ko uke ‵ki a mea e mafai o olioli tatou ki ei.

⁸ Faitalia me fakamoe‵moe tatou ke ola ki te se-gata-mai i te lagi io me i te lalolagi, e maua ne tatou se fakamoemoega gali telā e fai ei tatou ke fia‵fia. Kae ko te fakamoemoega fakafiafia tenā ka gasolo aka eiloa o fai pelā me se mea mautinoa ki a tatou. Ka fakamatala mai i nisi pati a Paulo a te mea tenā. Ke mafau‵fau nei tatou ki ana pati ne tusi e uiga ki te ‵tou fakamoemoega. Ka fai ei ke gasolo aka eiloa o lasi te ‵tou loto tali‵tonu me i te mea e fakamoe‵moe tatou ki ei ka taunu eiloa.

9-10. E ‵tusa mo te fakaakoakoga a Paulo, ne a mea e fakamoe‵moe a Kelisiano me ka mafai o fe‵paki mo latou? (Loma 5:3) (Onoono foki ki ata.)

⁹ Faitau te Loma 5:3. Ke masaua me kafai e puapuaga tatou, ka fai ei ke malosi atu ‵tou fakamoemoega. Kāti e ‵poi tatou i te mea tenā. A te ‵tonuga loa, e fakamoe‵moe a soko katoa o Keliso ke fe‵paki latou mo puapuaga. Mafaufau ki te fakaakoakoga a Paulo. Ne fai atu a ia ki tino i Tesalonia: “I te motou ‵nofoga i a koutou, ko leva ne fai sāle atu matou me ka logo‵mae tatou i puapuaga, kae tenā eiloa  te mea ko oti ne tupu.” (1 Tesa. 3:4) Kae ne tusi atu a ia ki te kau i Kolinito: “E se ma‵nako matou ke se iloa ne koutou, e oku taina, a puapuaga ne fe‵paki mo matou . . . Ne fakalotolotolua malosi matou e uiga ki omotou ola.”—2 Koli. 1:8; 11:​23-27.

¹⁰ E fakamoe‵moe foki a Kelisiano i aso nei me ka fe‵paki latou mo vaegā puapuaga kese‵kese. (2 Timo. 3:12) Kae ko koe? I te taimi ne fakatuanaki koe ki a Iesu kae tautali atu i a ia, e mata, kai fepaki eiloa koe mo ne puapuaga? Kāti ne fakatauemu atu ou taugasoa mo kāiga ki a koe. Kāti ne kaitāua foki ki a koe. E mata, e isi ne fakalavelave ne ‵sae aka i te galuega ona ko tou tumau i te fakamaoni i mea katoa? (Epe. 13:18) Kai ‵teke atu a tino o te malo ona ko te talai atu ne koe tou fakamoemoega ki nisi tino? Faitalia me ne a puapuaga e mafai o fe‵paki mo tatou, kae e fai mai a Paulo me ‵tau mo tatou o fia‵fia. Kaia?

11. Kaia e ‵tau ei o fai ‵tou fakaikuga ke kufaki ne tatou so se tofotofoga?

¹¹ Kafai ko fe‵paki tatou mo puapuaga e mafai eiloa o fia‵fia tatou ona ko ikuga e maua mai i ei. E pelā mo pati i te Loma 5:​3, “i puapuaga e tupu mai i ei te kufaki.” Ka fe‵paki a Kelisiano katoa mo puapuaga, tela la, e ‵tau mo Kelisiano katoa o kufaki. E ‵tau o na fakaiku aka ne tatou ke kufaki so se tofotofoga e fe‵paki mo tatou. Tenā fua te auala ka mafai ei o lavea ne koe te fakataunuga o tou fakamoemoega. E se fia fai tatou e pelā mo tino ne mafaufau a Iesu ki ei i te taimi ne faipati ei e uiga ki fuaga kolā ne ‵to ki te laukele fatufatua. Ne talia ne latou mo te fiafia a te muna i te taimi muamua “kae i te okomaiga o fakalavelave mo fakasauaga,” ne pa‵kū latou. (Mata. 13:​5, 6, 20, 21) E tonu, se tulaga faigata ‵ki māfai ko fe‵paki tatou mo ‵tekemaiga io me ko tofotofoga, kae e uke a mea aoga e maua māfai e kufaki tatou. E pefea la?

12. Ne a mea aoga e maua māfai e kufaki tatou i tofotofoga?

¹² Ne faka‵mafa mai ne te soko ko Iakopo a mea aoga e maua māfai e kufaki tatou i tofotofoga. Ana muna: “Kae ko te kufaki ke fakaoti faka‵lei tena galuega, ko te mea ke ‵lei katoatoa koutou i feitu katoa, e aunoa mo te manako ki se mea.” (Iako. 1:​2-4) Ne fakamatala mai ne Iakopo a te kufaki e pelā me fai ne ia se galuega. Se a te galuega e ‵tau o fakataunu ne te kufaki? E mafai o fesoasoani atu ke fa‵ki malosi koe, ke fakatuanaki, kae ke fakalagolago malosi ki te Atua. Kae e isi se suā mea aoga kae tāua ka maua mai i te kufaki.

13-14. Ne a ikuga o te kufaki, kae se a tena sokoga ki te fakamoemoega? (Loma 5:4)

¹³ Faitau te Loma 5:4. Ne fai mai a Paulo me iku atu te kufaki ki “te taliaga a te Atua.” Kafai e kufaki koe ka maua ne koe te taliaga a Ieova. E se ko tena uiga me fiafia a Ieova ki tofotofoga mo fakalavelave e fepaki mo koe. Ko koe te tino telā e talia ne te Atua. Ona ko tou kufaki ko maua ei ne koe te taliaga a te Atua. Ko oko eiloa i te gali o te fakamanuiaga tenā!—Sala. 5:12.

¹⁴ Ke masaua me ne kufaki ne Apelaamo a tofotofoga e uke kae ne maua ne ia te taliaga a te Atua. Ne kilo atu a Ieova ki a ia e pelā me ko Tena taugasoa kae taku ne ia tou tagata me e amiotonu. (Kene. 15:6; Loma 4:​13, 22) Kae e mafai foki o fai tatou penā. A te taliaga a te Atua e se fakavae ki te uke o ‵tou galuega e fai i tena taviniga io me ko tauliaga e maua ne tatou. E talia ne ia tatou ona ko ‵tou kufaki mo te fakamaoni. Kae faitalia me pefea ‵tou ma‵tua, ‵tou fakanofonofoga, io me ko mea e mafai o fai, e mafai ne tatou katoa o kufaki. E mata, e isi se tofotofoga e kufaki nei ne koe mo te fakamaoni? Kafai e penā loa, ke masaua me ko fakafiafia eiloa ne koe te loto o te Atua. Kae ko te iloa atu me ne fakafiafia ne tatou a  te Atua ka mafai o fakamalosi mai ki ‵tou fakamoemoega.

15. Se a te suā manatu ne fai mai ne Paulo, kae kaia e mafai o ‵numi i ei a nisi tino?

¹⁵ E pelā mo te fakamatalaga a Paulo, kafai e kufaki ne tatou a tofotofoga mo te manuia ka fiafia eiloa a Ieova ki a tatou. Onoono la ki nisi pati ne fai mai ne Paulo: “A te taliaga a te Atua e maua mai i ei a te fakamoemoega, kae e se iku atu a te fakamoemoega tenā ki te fanoanoa.” (Loma 5:​4, 5) Kāti ka ‵numi a nisi tino i te mea tenei. Kaia? Me pelā mo pati ne fai muamua mai ne Paulo i te Loma 5:​2, ne fai mai a ia me ko oti ne maua ne Kelisiano i Loma a te lotou fakamoemoega, ko te “fakamoemoega mai te ‵malu o te Atua.” Ona ko te mea tenā, kāti ka fesili mai se tino, ‘Kafai a Kelisiano konā ko isi se lotou fakamoemoega, kaia ne faipati fakamuli ei a Paulo ki te fakamoemoega?’

16. E gasolo aka pefea o malosi te fakamoemoega o se tino? (Onoono foki ki ata.)

¹⁶ E mafai o malama‵lama tatou i te uiga o pati a Paulo māfai e masaua ne tatou me i te fakamoemoega se mea telā e ‵tau o fakamalosi aka ke malosi. Pelā me se fakaakoakoga: Koi masaua ne koe te taimi muamua ne lagona ei ne koe te fakamatalaga e uiga ki te fakamoemoega gali mai te Tusi Tapu? I te taimi tenā, kāti ne mafaufau koe me i te manatu ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi palataiso se mea gali ‵ki kae e se mautinoa i a koe me ka taunu eiloa io me ikai. Kae i te taimi ko gasolo o iloa ‵lei ne koe a Ieova mo folafolaga i te Tusi Tapu, ko gasolo aka foki o lasi tou loto talitonu me ka taunu eiloa a te fakamoemoega tenei.

17. I te auala fea e gasolo aka i ei o malosi tou fakamoemoega mai tua o tau tukuatuga mo te papatisoga?

¹⁷ Kae i te otiga foki loa ne fai tau tukuatuga mo te papatisoga, ne tumau eiloa te gasolo o malosi atu tou fakamoemoega i te taimi ne tauloto koe ki mea e uke atu, kae ko matua foki i te feitu faka-te-agaga. (Epe. 5:13–6:1)  Kāti ko oti ne ‵tupu ki a koe a mea kolā e fakamatala mai i te Loma 5:​2-4. Ne fepaki koe mo mea faiga‵ta e uke, ne kufaki koe i ei kae lavea ne koe te taliaga a te Atua. Ona ko te mea ko iloa ne koe me alofa kae fiafia te Atua ki a koe, ko na gasolo aka loa o lasi tou talitonu me ka maua eiloa ne koe a folafolaga kolā ne fai mai ne ia. Ka fai ei ke malosi atu tou fakamoemoega i lō te taimi muamua. Ko fai foki e pelā me se mea tonu eiloa telā e talitonu koe me ka maua eiloa ne koe. E otia malosi i ei tou loto, kae ka ‵fuli ne ia a vaega katoa o tou olaga, au faifaiga ki tou kāiga, au fakaikuga, mo te auala e fakaaoga ne koe ou taimi.

18. Se a te mea ne fakamautinoa mai ne Ieova?

¹⁸ Ne toe fai mai ne te apositolo se manatu tāua ‵ki e uiga ki te fakamoemoega ko maua ne koe i te taimi ne talia ei koe ne te Atua. Ne fakamautinoa atu a ia me ka taunu eiloa tou fakamoemoega. Kaia e mautinoa ei i a koe te mea tenā? Ne fai mai ne Paulo te manatu fakaosofia kae mautinoa tenei ki Kelisiano: “E se iku atu a te fakamoemoega tenā ki te fanoanoa; me ko oti ne ‵ligi mai te alofa o te Atua ki ‵tou loto e auala i te agaga tapu telā ne tuku mai ki a tatou.” (Loma 5:5) E maua ne koe a pogai e lava kae ‵toe ke talitonu ki te fakamoemoega tenā—ko tou fakamoemoega.

19. Se a te mea e mafai o mautinoa i a koe e uiga ki tou fakamoemoega?

¹⁹ Ke toe mafaufau ki te tautoga a Ieova ki a Apelaamo mo te auala ne talia ne te Atua a ia kae taku ne ia me ko Tena taugasoa. Ne seki maua ne Apelaamo se fakamoemoega sē mautinoa. E fai mai te Tusi Tapu: “Mai tua o te fakaasiatuga ne Apelaamo a te kufaki, ne maua ne ia te folafolaga tenei.” (Epe. 6:15; 11:​9, 18; Loma 4:​20-22) E mautinoa me ne seki fanoanoa eiloa a ia. E mafai foki o mautinoa i a koe me kafai e tumau koe i te fakamaoni, ka maua eiloa ne koe te taui ne fakamoemoe koe ki ei. A tou fakamoemoega se mea tonu eiloa; e fai ei ke fiafia koe kae ke se fanoanoa! (Loma 12:12) Ne tusi mai a Paulo: “Ke faka‵fonu koutou ne te Atua, telā e tuku mai ne ia te fakamoemoega, ki te fiafia mo te filemu ona ko te otou tali‵tonu ki a ia, ko te mea ke ‵fonu koutou i te fakamoemoega i te ‵mana o te agaga tapu.”—Loma 15:13.