1-3. Ne a tulaga faiga‵ta e mafai o fai ei ke ‵tagi a tino o Ieova?

 SE A te ‵toe taimi ne tagi ei koe? E masani o ‵tagi tatou ona ko te fia‵fia. Kae i te ukega o taimi, e ‵tagi tatou ona ko te logo‵mae. E pelā mo taimi e ‵tagi ei tatou māfai ko galo atu se tino pele i te mate. Ne tusi mai a Lorilei, se tuagane i Amelika, penei: “E isi ne taimi ne fanoanoa malosi au ona ko te logo‵mae i te galo atu o taku tama fafine telā ne foliga mai me ko seai eiloa se mea ne mafai o fakamafanafana mai ki a au. I taimi konā, ne mafaufau au me ne seki mafai o fa‵ki au i toku loto mafatia.” *

² E mafai o ‵tagi tatou ona ko nisi pogai. Ne fai ‵tonu mai a Hiromi, se paenia i Tiapani: “I nisi taimi, e fanoanoa au i te sē fia ‵saga mai o tino i te galuega talai. Tela la, e akai atu au ki a Ieova mo loimata i oku mata ke fesoasoani mai ke maua ne au se tino telā e ‵sala ki te munatonu.”

³ E mata, ne maua ne koe a lagonaga tai ‵pau penā? E tokouke i a tatou ne fai penā. (1 Pe. 5:9) E ma‵nako tatou o “tavini atu ki a Ieova mo te fia‵fia,” kae kāti e tavini atu tatou ki a ia mo loimata ona ko te fanoanoa, loto vāivāi, io me se tulaga fakafi‵ta telā e tofotofo aka ei te ‵tou fakamaoni ki te Atua. (Sala. 6:6; 100:2) E mafai pefea o fa‵ki tatou i vaegā lagonaga penā?

4. Ne a mea ka mafau‵fau tatou ki ei i te mataupu tenei?

⁴ E mafai o fakaakoako tatou ki a Iesu. I nisi taimi, ne pokotia malosi ana lagonaga, kae ne fai ei ke ‘tagi a ia.’ (Ioa. 11:35; Luka 19:41; 22:44; Epe. 5:7) Ke mafau‵fau nei tatou ki mea konā. Kafai e fai tatou penā, ka maua ne tatou ne akoakoga tāua mai i ei. Ka onoono foki tatou ki auala aoga e mafai o fesoasoani  mai ke fa‵ki i tulaga faiga‵ta kolā e fai ei ke ‵tagi tatou.

5. Ne a akoakoga ne tauloto ne tatou mai i a Iesu e ‵tusa mo te tala i te Ioane 11:32-36?

⁵ I te tau ‵moko o te 32 T.A., ne masaki te taugasoa pele o Iesu kae mate atu. (Ioa. 11:3, 14) E tokolua a tuagane o te tagata tenei, ko Malia mo Maleta, kae ne alofa malosi a Iesu ki te kāiga tenei. Ne fanoa‵noa malosi eiloa a fāfine konei i te galo atu o te lā tuagane pele. I te otiga ne mate a Lasalo, ne faimalaga atu a Iesu ki te fa‵kai o Petania, telā e ‵nofo i ei a Malia mo Maleta. I te logoga a Maleta me ko oko atu a Iesu, ne tele fakavave atu ki tua o fakafetaui ki a ia. Mafaufau la ki ana lagonaga fanoa‵noa i ana pati: “Te Aliki, moi ne nofo koe i konei penei e se mate toku tuagane.” (Ioa. 11:21) Mai tua malie ifo, i te laveaga ne Iesu a Malia mo nisi tino e ‵tagi, ne “tagi ei a Iesu.”—Faitau te Ioane 11:32-36.

6. Kaia ne tagi ei a Iesu i te taimi tenā?

⁶ Kaia ne tagi ei a Iesu i te taimi tenā? E tali mai penei te Insight on the Scriptures: “A te mate o tena taugasoa ko Lasalo mo te loto fanoa‵noa o tuagane o Lasalo ne fai ei a Iesu ke ‘mafatia, tagi ei’ a ia.” * Kāti ne mafaufau a Iesu ki te logo‵mae o tena taugasoa pele ko Lasalo, i te taimi ne masaki ei, e penā foki mo lagonaga o tou tagata i te taimi ko iloa ne ia me ko pili a ia o mate. E mautinoa me ne tagi foki a Iesu i te auala ne pokotia malosi ei a Malia mo Maleta i te mate o te lā tuagane. Kafai ko oti ne mate atu sou taugasoa pele io me se tino o te kāiga, e mautinoa me ne penā foki ou lagonaga. Mafaufau ki akoakoga e tolu e mafai o tauloto ne koe mai te mea tenei.

7. Ne a akoakoga ne maua ne tatou e uiga ki a Ieova mai i te taimi ne tagi ei a Iesu ona ko ana taugasoa?

⁷ E malamalama a Ieova i ou lagonaga. A Iesu ko te “fakatusa tonu” o tena Tamana. (Epe. 1:3) I te taimi ne tagi ei a Iesu, ne fakaasi mai ne ia a lagonaga o tena Tamana. (Ioa. 14:9) Kafai ne galo atu sou tino pele, e mafai o mautinoa i a koe me e se lavea fua ne Ieova  a tou fanoanoa kae e alofa malosi foki a ia ki a koe. E manako a ia ke faka‵lei ne ia tou loto mafatia.—Sala. 34:18; 147:3.

8. Kaia e mafai ei o tali‵tonu tatou me ka faka‵tu aka ne Iesu a ‵tou tino pele?

⁸ E manako Iesu o faka‵tu aka ou tino pele. A koi tuai o tagi a ia, ne faipati atu a Iesu ki a Maleta: “Ka toetu mai tou tuagane.” Ne talitonu a Maleta ki a Iesu. (Ioa. 11:23-27) E pelā me se tino tapuaki fakamaoni ki a Ieova, e mautinoa me ne iloa ne Maleta a te faka‵tuakaga ne Elia mo Elisaia a tino ‵mate i te fia o senitenali mai mua atu. (1 Tupu 17:17-24; 2 Tupu 4:32-37) Kae kāti ne logo foki a ia i te faka‵tuga ne Iesu a tino ‵mate. (Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) E mafai foki o talitonu koe me ka mafai o fetaui koe mo ou tino pele kolā ko oti ne ‵mate. E fakatalitonu mai i loimata o Iesu i te taimi ne fakamafanafana atu a ia ki ana taugasoa fanoa‵noa a tena manako malosi ke faka‵tu mai a tino ‵mate!

9. E pelā mo Iesu, e fakamafanafana atu pefea koe ki a latou kolā e fanoa‵noa? Taku mai se fakaakoakoga.

⁹ E mafai o fakamafanafana atu koe ki tino loto fanoa‵noa. Ne seki ‵tagi fua a Iesu fakatasi mo Maleta mo Malia kae ne fakalogologo kae fakamafanafana atu foki ki a lāua. E mafai foki o fai tatou penā ki a latou kolā e fanoa‵noa. Ne fai mai a Dan, se toeaina telā e nofo i Ausetalia: “Mai tua o te matega o taku avaga, ne manako malosi au ki ne fakamafanafanaga. Ne o‵mai a nisi tauavaga i ao mo po o fakalogo‵logo mai fua ki a au. Ne tuku fua ne latou au ke fakaasi atu oku lagonaga fanoa‵noa kae ne seki fai fakaa‵tea latou māfai ko tagi au. Ne fesoasoani malosi mai foki latou ke ‵fulu taku motoka, ‵togi mai a mea i te sitoa, kae fai a kuka māfai ko se mafai ne au o fai a mea konā. Kae ne ‵talo fakatasi faeloa matou. Ne fai eiloa latou e pelā me ne taugasoa mo taina ‵tonu kolā ‘ne fa‵nau mai mō taimi o te puapuaga.’”—Faata. 17:17.

10. Fakamatala mai te mea ne tupu e ‵tusa mo te tala i te Luka 19:36-40.

¹⁰ Ne oko atu a Iesu ki Ielusalema i a Nisani 9, 33 T.A. I tena piliatuga ki te fa‵kai, ne maopoopo atu se vaitino kae ‵fola ne latou olotou gatu i te auala, ke fakaasi atu me ko talia ne latou a ia ke fai mo fai te lotou Tupu. E mautinoa me se taimi fakafiafia eiloa tenā. (Faitau te Luka 19:36-40.) Tela la, kāti ne ‵poi a soko o Iesu i te mea ne tupu mai tua ifo. “I tena piliatuga, ne kilo atu a [Iesu] ki te fakai, tagi ei a ia.” Ne ‵valo mai ne Iesu mo loimata a te tulaga fakafanoanoa ka oko atu ki tino o Ielusalema.—Luka 19:41-44.

11. Kaia ne tagi ei a Iesu mō tino o Ielusalema?

¹¹ Ne ‵mae te loto o Iesu ona ko te iloa atu me faitalia te talimalo ‵lei ne nisi tino a ia, kae ko oti ne fakaasi mai ne tino o te fenua a te lotou ita fitifiti ke talia te fekau o te Malo. Ona ko te mea tenā, ka fakamasei a Ielusalema kae ko so se tino Iutaia telā ne sao atu i ei, ka ave fakapagota. (Luka 21:20-24) Se mea fakafanoanoa me ne ‵teke atu te tokoukega o tino ki a Iesu, e pelā eiloa mo ana pati. E ‵saga atu pefea te tokoukega o tino ki te fekau o te Malo i te koga e nofo koe i ei? Kafai e ‵saga atu fua a nai tino ki au taumafaiga ke akoako atu te munatonu ki a latou, ne a au mea e mafai o tauloto mai i loimata o Iesu? Mafaufau ki nisi akoakoga e tolu.

12. Ne a akoakoga ne maua ne tatou e uiga ki a Ieova mai i te taimi ne tagi ei a Iesu ona ko ana tuakoi?

¹² E atafai a Ieova ki tino. E fakaasi mai i loimata o Iesu a te lasi o te atafai o Ieova ki tino. “E se manako a ia ke fakaseai se tino e tokotasi kae e manako ke sala‵mo a tino katoa.” (2 Pe. 3:9) I aso nei, e fakaasi atu ne tatou te  ‵tou a‵lofa ki tuakoi mai te tumau i te taumafai ke fakaoko atu a te tala ‵lei ki olotou loto.—Mata. 22:39. *

13-14. E fakaasi atu pefea ne Iesu a te alofa atafai ki tino, kae e mafai pefea o ati aka ne tatou a te uiga tenā?

¹³ Ne galue malosi a Iesu i te galuega talai. Ne fakaasi atu tena alofa ki tino mai te tumau i te akoako atu ki a latou i so se avanoaga. (Luka 19:47, 48) Se a te mea ne fakamalosi atu ke fai a ia penā? Ne alofa atafai a Iesu ki a latou. I nisi taimi ne ma‵nako a tino e tokouke o fakalogo‵logo ki a Iesu, tenā ne “seki mafai ei ne latou [mo ana soko] o ‵kai.” (Male. 3:20) Ne toka foki a ia o talai atu i te po—se taimi ‵lei ki se tokotasi o ana tino fakalogo‵logo. (Ioa. 3:1, 2) A te tokoukega o tino kolā ne aofia muamua i tino fakalogo‵logo ki a Iesu, ne seki fai mo fai ana soko. Kae ne maua ne tino katoa kolā ne fakalogo‵logo ki a ia se molimau maea. I aso nei, e ma‵nako tatou ke maua ne tino katoa te avanoaga ke fakalogo‵logo ki te tala ‵lei. (Galu. 10:42) Ke fakataunu te mea tenei, kāti e manakogina ke ‵fuli te auala ke talai atu tatou.

¹⁴ Ke loto fiafia o fai a fakama‵fuliga. Kafai e se ‵fuli ne tatou a ‵tou taimi talai, e se mafai o fetaui tatou mo tino kolā e mafai o talia ne latou te tala ‵lei. Ne fai mai a Maltilda, telā se paenia: “E taumafai māua mo taku avaga ke asi atu ki tino i taimi kese‵kese. I te tafataeao ‵malu, e talai atu māua i koga ga‵lue. I te tutonu, ko te taimi telā ko oloolo ei a tino, e fakaaoga ne māua a ka talai. I te fakaafiafi, e maua ne māua a tino e tokouke i olotou fale.” I lō te talai atu fua i taimi kolā e ‵lei ki a tatou, e ‵tau o loto fia‵fia tatou ke talai atu i taimi kolā e tokouke a tino e fetaui mo tatou. Kafai e fai tatou penā, e mautinoa me ka fiafia eiloa a Ieova.

15. Se a te mea ne tupu i te ‵toe po o Iesu, e tusa mo te Luka 22:39-44?

¹⁵ I te afiafi po o Nisani 14, 33 T.A., ne fanatu a Iesu ki te fatoaga o Ketesemane. I konā, ne fakaasi atu ne ia a mea katoa i tena  loto ki a Ieova. (Faitau te Luka 22:39-44.) I te taimi faigata tenā, “ne ofo atu ne Keliso a . . . fakatagi fakatasi mo te ‵tagi malosi mo loimata.” (Epe. 5:7) Se a te mea ne ‵talo a Iesu e uiga ki ei i tena toe po a koi tuai o mate? Ne ‵talo a ia ke maua te malosi ke tumau te fakamaoni ki a Ieova kae fai Tena loto. Ne lagona ne Ieova a te mafatia i te ‵talo a tena Tama, kae uga atu se agelu ke fakamalosi a ia.

16. Kaia ne mafatia ei a Iesu i te taimi ne ‵talo atu a ia i te fatoaga o Ketesemane?

¹⁶ E mautinoa me ne tagi atu a Iesu i te taimi ne ‵talo atu a ia i te fatoaga o Ketesemane ona ko te mafatia i te mafaufau ki te ‵kilo atu o tino ki a ia e pelā me se tino pati masei ki te Atua. Ne iloa foki ne ia te tiute tāua ne amo ne ia—ke tumau i te fakamaoni mo te fakamalugaga o te igoa o tena Tamana. Kafai e fepaki koe mo se tulaga faigata telā e tofotofo aka ei tou fakamaoni ki a Ieova, ne a akoakoga e tauloto ne koe mai i loimata o Iesu? Mafaufau ki nisi akoakoga e tolu.

17. Ne a akoakoga ne maua ne tatou e uiga ki a Ieova i taimi ne tali ne ia a ‵talo a Iesu?

¹⁷ E fakalogologo a Ieova ki au fakatagi. Ne fakalogologo a Ieova ki fakatagi a Iesu. Kaia? Me i te mea telā ne manavase malosi ki ei a Iesu, ko te fakamaoni ki tena Tamana kae ke fakamaluga aka Tena igoa. Kafai e manava‵se tonu tatou ki ‵tou fakamaoni ki a Ieova mo te fakamaluga aka o tena igoa, ka tali mai ne ia a ‵tou ‵talo mō se fesoasoani.—Sala. 145:18, 19.

18. Ne a auala e fai ei a Iesu mo fai se taugasoa telā e iloa ‵lei ne ia ‵tou lagonaga?

¹⁸ E iloa ‵lei ne Iesu ou lagonaga. Kafai ko fanoa‵noa tatou, se mea fakafiafia eiloa māfai e fakamafanafana mai se taugasoa telā ne fepaki foki mo tofotofoga e tai ‵pau mo tatou. A Iesu ko te taugasoa tenā. E iloa ‵lei ne ia a lagonaga loto vāi‵vai mo taimi e ma‵nako ki se fesoasoani. E maina a ia i ‵tou vāivaiga, kae ka fakamautinoa aka ne ia me e maua ne tatou a te fesoasoani e manakogina “i te taimi tonu.” (Epe. 4:15, 16) E pelā eiloa mo Iesu ne talia ne ia te fesoasoani mai i se agelu i te fatoaga o Ketesemane, e ‵tau foki o talia ne tatou a te fesoasoani e tuku mai ne Ieova, faitalia me e auala i se tusi, se vitio, se lāuga, io me se asiga fakamalosi loto mai i se toeaina io me se taugasoa matua faka-te-agaga.

19. E mafai pefea ne koe o fa‵ki māfai ko fepaki mo se tofotofoga o te fakamaoni ki te Atua? Taku mai se fakaakoakoga.

 ¹⁹ Ka tuku atu ne Ieova a “te filemu o te Atua.” Ka fakamalosi pefea ne Ieova a tatou? Kafai e ‵talo tatou, ka maua ne tatou a “te filemu o te Atua telā e sili fakafia atu i mea katoa kolā e malamalama i ei a tino.” (Fili. 4:6, 7) A te filemu telā e tuku mai ne Ieova e fai ei ke tokagamalie ‵tou loto kae ke mafai o mafau‵fau faka‵lei. Mafaufau ki te auala ne lavea ei ne te tuagane ko Luz a te ‵tonu o te mea tenei. Ne fai mai a ia: “Ne masani o maua ne au a lagonaga fakaa‵lofa. I nisi taimi, e fai ne lagonaga konā ke mafaufau au me e se alofa mai a Ieova. Kae kafai ko tupu te mea tena, e fakaasi fakavave atu ne au ki a Ieova oku lagonaga. E fai ne ‵talo ke maua ne au se lagonaga ‵lei.” E pelā mo tena tala, e mafai o maua ne tatou te filemu e auala i ‵talo.

20. Ne a akoakoga ne tauloto ne tatou mai i loimata o Iesu?

²⁰ Ko oko eiloa i te fakamafanafana kae aoga a akoakoga ne tauloto ne tatou mai i loimata o Iesu! Ne fakamasaua mai ke fakamafanafana atu tatou ki ‵tou taugasoa loto fanoa‵noa kae ke tali‵tonu me i a Ieova mo Iesu ka fesoasoani mai ki a tatou māfai ko galo atu se tino pele. Ne fakamalosi mai ke talai kae akoako atu tatou mo te alofa atafai, me ne fakaasi mai ne Ieova te Atua mo Iesu Keliso a te uiga gali tenei. Kae se fakamafanafanaga eiloa ke iloa atu me i a Ieova mo tena Tama pele e malamalama i ‵tou lagonaga, e iloa ‵lei ne lāua ‵tou vāivāiga, kae e fia fesoasoani mai ke mafai ne tatou o kufaki. Ke na tumau eiloa i te fakagalue aka o mea ne tauloto ne tatou ke oko ki te aso ka fakataunu ei ne Ieova a tena tautoga gali ke “‵solo kea‵tea ne ia a loimata katoa mai i [‵tou] mata”!—Faka. 21:4.