1-2. (a) E ‵tusa mo te Faataoto 16:31, e ‵tau o pefea te ‵tou kilokiloga ki tino ma‵tua fakamaoni? (e) Ne a fesili ka tali aka ne tatou i te mataupu tenei?

A TINO asiasi ki se malae tafaofao i Arkansas, U.S.A., e mafai o maua ne latou a taemani i ei. Kae ko taemani konā ne seki ‵fulu faka‵lei. Tela la, a tino e tokouke kolā e ‵kilo atu ki ei i konā e se iloa ne latou me ne taemani kae faka‵seke atu fua i tafa o koloa konā.

² I nisi feitu, e fai a ‵tou tino ma‵tua fakamaoni e pelā mo taemani konā; ne koloa tāua. E faka‵pau ne te Muna a te Atua a ulu sinā o tino penā ki se kalauna. (Faitau te Faataoto 16:31; 20:29) Kae e mafai fua o se laveagofie atu a koloa tāua konei. A talavou kolā e lavea ne latou a te tāua o tino ma‵tua e mafai o maua ne latou a mea kolā e aoga atu i lō koloa ‵tonu. E tolu a fesili ka tali aka ne tatou i te mataupu tenei: Kaia e kilo atu ei a Ieova ki tino ma‵tua fakamaoni e pelā me ne koloa? Kae se a te aoga o tino penei i te fakapotopotoga a Ieova? Ne a ‵tou mea e mafai o fai ke maua a mea aoga mai i olotou fakaakoakoga?

3. E ‵tusa mo te Salamo 92:12-15, kaia e tāua ei ki a Ieova a tino ma‵tua fakamaoni?

³ A tino ma‵tua fakamaoni e tāua eiloa ki a Ieova te Atua. E iloa ne ia me ko latou ne vaegā tino pefea kae fakatāua ne ia olotou uiga ‵gali. E fiafia a ia māfai e akoako ne tino ma‵tua a talavou ki te poto ne maua ne latou mai te lotou taviniga mo te fakamaoni i olotou olaga kātoa. (Iopu 12:12; Faata. 1:1-4) E fakatāua foki ne Ieova a te lotou kufaki. (Mala. 3:16) Ne fe‵paki  latou mo fakalavelave i olotou olaga; kae ne ‵mautakitaki te malosi o te lotou fakatuanaki ki a Ieova. Ko malosi atu nei te lotou fakamoemoega mō aso mai mua i lō te taimi muamua ne tauloto ei latou ki te munatonu. Kae e alofa a Ieova ki a latou me e tumau latou i te folafola atu o tena igoa i te taimi “foki loa ko ma‵tua” latou.—Faitau te Salamo 92:12-15.

4. Ne a manatu fakamafanafana ki ‵tou taina mo tuagane ma‵tua?

⁴ Kafai koe ko gasolo o matua, ke mo a ma puli me e masaua ne Ieova au galuega ne fai i aso mua. (Epe. 6:10) Ne ‵lago atu koe mo te loto finafinau ki te faiga o te galuega talai, kae ne fakafiafia atu te mea tenā ki te ‵tou Tamana faka-te-lagi. Ne kufaki koe i tofotofoga—ke oko ki mea faka‵mae loto—ne taofi ‵mau ki tulaga amio‵tonu i te Tusi Tapu, tauave a tiute ‵mafa, kae akoako a nisi tino. Ne fai ne koe te ‵toe mea e mafai ke fakafetaui aka ki ‵fuliga e uke i te fakapotopotoga a Ieova. Ne ‵lago kae ne fakamalosi atu koe ki nisi tino ke kausaki atu ki te taviniga tumau. E alofa malosi a Ieova te Atua ki a koe ona ko tou fakamaoni. Ne tauto mai a ia me “ka se tuku tiaki ne ia ana tino fakamaoni”! (Sala. 37:28) E fakatalitonu atu foki a ia ki a koe: “Ke oko ki te taimi e sinā ei tou ulu ka tauave faeloa ne au koe.” (Isa. 46:4) Tela la, ke mo a ma fakaiku aka me ona ko tou matua ‵ki, ko seai sou aoga i te fakapotopotoga a Ieova. E tāua ‵ki eiloa koe!

5. Se a te mea e ‵tau o masaua ne tino ma‵tua?

⁵ E uke a mea aoga e mafai o maua mai tino ma‵tua. E tiga eiloa ko se maua ne latou te malosi ne maua muamua ne latou, kae lasi ‵ki te lotou ata‵mai ne maua mai te fia o tausaga ko ‵teka. E mafai o fakaaoga ne Ieova a latou i auala e uke e pelā mo mea e fakaasi mai ne tala i aso mua mo aso nei.

6-7. Tuku mai ne fakaakoakoga i te Tusi Tapu o tino ma‵tua kolā ne maua a fakamanuiaga ona ko te lotou tavini atu mo te fakamaoni.

⁶ E mafai o maua ne tatou a fakaakoakoga ‵lei o tino fakamaoni i te Tusi Tapu kolā ne tavini fakamaoni ki a Ieova ke oko ki te taimi ko ma‵tua ei. A Mose, kāti ko 80 ana tausaga i te taimi ne kamata o tavini atu pelā me se  pelofeta a Ieova mo se takitaki o te fenua o Isalaelu. Ne tumau i te fakaaoga ne Ieova a Tanielu e pelā me ko Tena avefekau kae kāti ko 90 tupu a tausaga o te pelofeta. Kāti ko 90 tupu foki a tausaga o te apositolo ko Ioane i te taimi ne fakaosofia ei ke tusi ne ia a te tusi o Fakaasiga.

⁷ A nisi tino fakamaoni e tokouke, e se lauiloa io me takutakua, kae faigofie fua ke puli atu latou. Kae ne masaua eiloa ne Ieova a latou kae taui atu ki te lotou fakamaoni. E pelā mo Simeona, se tagata “amiotonu kae fakaaloalogina,” e se uke a taimi ne taku mai ei a ia i te Tusi Tapu, kae ne iloa ne Ieova a ia kae tuku atu ki tou tagata a te tauliaga ke kilo atu ki te pepe ko Iesu kae ‵valo atu e uiga ki te tamaliki mo tena mātua. (Luka 2:22, 25-35) Ke mafaufau foki ki te pelofeta ko mate tena avaga ko Ana. Ko 84 ana tausaga kae “se mafai eiloa o galo a ia mai te faletapu.” A tena “kau atu mo te fakamaoni ki fakatasiga” ne maua ei ne ia se taui lasi i te taimi ne lavea ne ia a te pepe ko Iesu. Ne tāua eiloa ki a Ieova a Simeona mo Ana.—Luka 2:36-38.

8-9. Ne a tusaga tāua koi fai eiloa ne fāfine kolā ko ‵mate olotou avaga?

⁸ I aso nei, e tokouke a tino ma‵tua fakamaoni e fai pelā me ne fakaakoakoga ‵lei ki talavou. Mafaufau ki te tala o Lois Didur. Ko 21 fua ana tausaga i te taimi ne kamata o tavini atu e pelā me se paenia fakapito i Kanata. I te otiga ne avaga, ne ga‵lue fakatasi a ia mo tena avaga ko John, i te galuega faimalaga mō tausaga e uke. Fakamuli ifo, ne tavini lāua i te Peteli i Kanata mō se 20 tupu tausaga. I te taimi ko 58 a tausaga o Lois, ne maua ne lāua se ‵kamiga ke tavini atu i Ukraine. Se a te mea ka fai ne lāua? E mata, ne mafau‵fau lāua me i a lāua ko tō ma‵tua ke tavini i te suā fenua? Ne talia ne lāua te tōfiga, kae ne ‵tofi aka a John ke tavini atu i te Komiti o te Ofisa Lagolago i konā. I te otiga ne mate a John, i tausaga e fitu mai tua ifo, ne fakaiku ne Lois ke tumau a ia i tena taviniga i konā. Nei la, ko 81 ana tausaga, kae koi fai eiloa a Lois mo tavini galue malosi kae alofagina ne te kāiga Peteli i Ukraine.

⁹ A fāfine ko ‵mate olotou avaga e pelā mo Lois kāti ko se lauiloa malosi e pelā mo taimi koi ola ei olotou avaga; kae koi tāua eiloa latou faitalia me ko seai ne olotou avaga. E fakatāua malosi ne Ieova a tuagane kolā ne ‵lago atu ki olotou avaga i tausaga e uke, kae nei koi tumau eiloa i te tavini fakamaoni atu ki a ia. (1 Timo. 5:3) E se gata i ei, e tuku atu ne latou a fakamalosiga aoga ki talavou.

10. Se a te fakaakoakoga gali ne fakaasi mai ne Tony?

¹⁰ A tino ma‵tua fakamaoni e tokouke kolā e ‵nofo i fale tausi tino ma‵tua, e fai foki pelā me ne koloa tāua faka-te-agaga. E pelā mo te taina e igoa ki a Tony, ko nofo nei i se fale tausi tino ma‵tua. Ne papatiso a ia i Pennsylvania, U.S.A., i a Aokuso 1942 kae ko 20 ana tausaga. E seki leva kae ne fakatonu atu ke kau ki te kautau kae ne seki talia ne ia, telā  ne ‵pei ei a ia ki te falepuipui mō se lua mo te āfa tausaga. Ne puti aka ne lāua mo tena avaga ko Hilda, a lā tama‵liki i te munatonu. I tausaga e uke ko ‵teka, ne tavini atu a Tony i fakapotopotoga e tolu e pelā me se toeaina tausi (telā ko te kouotineita o te kau toeaina) kae pelā foki me se ovasia o fono o te seketi. Ne fai ne ia a fakatasiga mo akoga faka-te-Tusi Tapu i se falepuipui. I te taimi ko 98 ei tausaga o Tony, ne seki faifai malie eiloa ne ia tena galuega mō Ieova. Ne tumau a ia i te faiga o te ‵toe mea e mafai o fai ke tavini ki a Ieova kae ga‵lue fakatasi mo taina mo tuagane i tena fakapotopotoga!

11. E fakaasi atu pefea me e fakatāua ne tatou a latou kolā e ‵nofo i fale tausi tino ma‵tua?

¹¹ E fakaaloalo atu pefea tatou ki tino ma‵tua kolā e ‵nofo i fale tausi tino ma‵tua? E mafai ne toeaina o aofia latou i polokalame a te fakapotopotoga māfai e mafai. E mafai o fakaasi ne tatou te ‵tou ‵saga tonu atu mai te āsi io me e sau‵tala mo latou e auala i te neti. E ma‵nako tatou o ‵saga tonu atu ki tino ma‵tua kolā e ‵nofo i fale tausi tino ma‵tua kae e ‵mao mai i olotou fakapotopotoga. Kafai e se ‵saga tonu atu tatou, e mafai o puli i a tatou a tino ma‵tua konei. Kāti e faigata ki nisi tino i a latou ke fai‵pati io me mafau‵fau me se mea sē ‵lei ke fai‵pati fua e uiga ki a latou. Kae ka maua eiloa ne tatou a mea aoga e uke māfai e fakaaoga ‵tou taimi ke sau‵tala mo latou kae fakalogo‵logo māfai ko fakamatala mai a mea ne fai ne latou i te fakapotopotoga a Ieova.

12. Ne a vaegā taina mo tuagane e mafai o maua ne tatou i ‵tou fakapotopotoga?

¹² Kāti ka ‵poi tatou ke iloa aka me e uke ‵ki a tino ma‵tua kolā e fai mo fakaakoakoga o te fakamaoni i ‵tou fakapotopotoga. A te tuagane ko Harriette ne tavini atu mo te fakamaoni ki a Ieova i te fia sefulu tausaga i New Jersey, i U.S.A. Oti aka, ne fanatu a ia ke ‵nofo fakatasi mo tena tama fafine. Ne fakaaoga ne taina i tena fakapotopotoga fou a taimi ke fakamasani mo tou fafine kae ne maua ne latou se koloa tāua. Ne fakamalosi ne ia latou ki ana tala o tena galuega talai i te taimi ne kamata o tauloto a ia ki te munatonu talu mai te 1920. I taimi konā e ave faeloa ne ia tena pulasi nifo māfai ko fano o talai—se iloa fua ma puke fakapagota a ia. A te ‵tonuga loa, ne ‵loka fakalua a ia i te falepuipui mō se vaiaso i te 1933. I taimi konā, a tena avaga telā e sē se Molimau kae ‵lago atu ki a ia, ne tausi atu ki lā tama‵liki e tokotolu. E mautinoa eiloa me e ‵tau o fakatāua ne tatou a tino ma‵tua fakamaoni e pelā mo Hariette!

13. Ne a mea ne tauloto ne tatou e uiga ki te aoga o tino ma‵tua i te fakapotopotoga a Ieova?

¹³ E aoga ‵ki eiloa a ‵tou taina mo tuagane ma‵tua i te fakapotopotoga a Ieova. Ko oti ne lavea ne latou a auala e uke ne fakamanuia ne Ieova tena fakapotopotoga e pelā foki mo latou taki tokotasi. Ne tauloto ne latou a akoakoga tāua mai i mea ‵se ne fai ne latou. Ke ‵kilo atu ki a latou e pelā me ne “punavai o te poto,” kae tauloto mai i olotou tala. (Faata. 18:4) Kafai e fakamasani koe ki a latou, ka mafai o fakamalosi aka tou fakatuanaki kae tauloto ne koe a mea e uke!

14. Se a te mea e fakamalosi mai i te Teutelonome 32:7 ke fai ne talavou?

¹⁴ Ke gasue mua koe o faipati atu ki tino ma‵tua. (Faitau te Teutelonome 32:7.) E tonu, kāti ko se ‵kite ‵lei latou, ko se gasue‵sue malosi, ko fai‵pati malielie, kae koi ma‵losi eiloa olotou loto, kae ko oti foki ne fai ne latou se “igoa ‵lei” i mua o Ieova. (Fai. 7:1) Ke masaua a pogai e fakatāua ei ne Ieova a latou. Tumau i te fakaaloalo atu ki a latou. Ke fai pelā mo  Elisaia. Ne manako malosi ke nofo faeloa a ia i tafa o Elia i te lā toe aso. Ne fai fakatolu mai a Elisaia: “Ka se tiaki ne au a koe.”—2 Tupu 2:2, 4, 6.

15. Ne a fesili e mafai o ‵sili atu ki tino ma‵tua?

¹⁵ Ke fakaasi atu te fiafia tonu ki tino ma‵tua mai te fakafesilisili atu mo te atafai. (Faata. 1:5; 20:5; 1 Timo. 5:1, 2) Fai atu a vaegā fesili penei: “I te taimi koi foliki ei koe, se a te mea ne fakatalitonu atu me ko maua ne koe te munatonu?” “Ne fai pefea ne mea kolā ne ‵tupu ki a koe ke pili atu koe ki a Ieova?” “Se a te mea ne fesoasoani atu ki a koe ke fakatumau tou fiafia i te taviniga ki a Ieova?” (1 Timo. 6:6-8) Ko fakalogologo ei koe ki olotou tala.

16. Ne a mea aoga ka maua ne se tino matua mo se talavou māfai ko sau‵tala lāua?

¹⁶ Kafai e sau‵tala a te tino matua mo se talavou, e maua ne lāua tokolua a mea aoga. (Loma 1:12) Ka gasolo aka eiloa o lasi te loto fakafetai o koutou, talavou, ki te auala ne tausi ne Ieova ana tavini fakamaoni, kae ka maua foki ne te tino matua se lagonaga fakaaloalogina. Ka fiafia a ia o fakamatala atu ki a koe a fakamanuiaga ne maua ne ia mai i a Ieova.

17. Kaia e mafai o fai atu tatou me i tino ma‵tua fakamaoni e gasolo aka o mata‵gali i te ‵tekaatuga o tausaga?

¹⁷ A te gali faka-te-foitino e matafi atu māfai ko matua se tino, kae ko latou kolā e tumau i te fakamaoni ki a Ieova, e gasolo aka eiloa o mata‵gali ki a ia i te ‵tekaatuga o tausaga. (1 Tesa. 1:2, 3) Kaia e tonu ei te mea tenā? Me i te ‵tekaga o tausaga, ne talia ne latou a te agaga o te Atua ke akoako kae ke ati aka ne latou a uiga ‵gali. Ko te lasi o te iloa ‵lei ne tatou a ‵tou taina mo tuagane ma‵tua, fakaaloalo kae tauloto mai i a latou, ko te momea aka foki o te ‵tou ‵kilo atu ki a latou e pelā me ne koloa tāua ‵ki!

18. Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te suā mataupu?

¹⁸ E gasolo o malosi atu te fakapotopotoga māfai e fakatāua ne talavou a tino mātua kae māfai foki e fakatāua ne tino ma‵tua a talavou. I te ‵tou suā mataupu, ka sau‵tala tatou ki auala e mafai o fakatāua ne tino ma‵tua a talavou i te fakapotopotoga.