1. Se a te fakamoemoega aoga e mafai o kausaki atu ki ei i te taimi e gasolo aka ei tatou o ma‵tua?

I TE taimi e olo aka ei o ma‵tua, e mafai o manava‵se tatou me ko se aoga malosi tatou ki a Ieova e pelā mo aso mua. E tiga eiloa se mea tonu me ko se lasi te malosi e maua ne tatou e pelā mo aso mua, kae e mafai o fakaaoga ne tatou te poto mo te atamai ko maua ne tatou, ke akoako atu a talavou ke momea aka te aoga o latou ki te fakapotopotoga a Ieova kae talia a nisi tiute ‵fou. Ne fai mai se toeaina e tokotasi, “I te taimi ne kamata o lagona ne au a te tulaga matua, e fakafetai au me e isi ne taina talavou kolā e toka kae fetaui ‵lei ke fai ne latou te galuega.”

2. Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

² I te mataupu muamua, ne sau‵tala tatou ki te aoga o te fakamasani o talavou ki tino ma‵tua. I te mataupu tenei, ka lavea ne tatou a te auala e aoga ei a uiga pelā mo te loto maulalo, agamalu, loto fakafetai mo te uiga kaimalie ki tino ma‵tua ke ga‵lue fakatasi mo talavou, telā e fai mo fai se fakamanuiaga ki te fakapotopotoga kātoa.

3. E ‵tusa mo te Filipi 2:3, 4, se a te loto maulalo, kae e aoga pefea ki se Kelisiano?

³ E ‵tau mo tino ma‵tua o loto maulalo māfai e ma‵nako latou ke fesoasoani ki talavou. A te tino loto maulalo e kilo atu ki nisi tino me e tāua atu ki a ia. (Faitau te Filipi 2:3, 4.) A tino ma‵tua kolā e fakaasi atu ne latou a te uiga tenei, e iloa ne latou me e uke a nisi auala faka-te-Tusi Tapu kae ma‵goi atu e  mafai ei o fai so se mea. Tela la, e se puke ‵mau fua latou ki te auala ne fai ei ne latou a mea i aso mua. (Fai. 7:10) E tiga eiloa e uke atu olotou ata‵mai tāua ke fakaasi atu ki te kau talavou, e iloa ne latou “me e mafuli‵fuli a mea kolā e ‵tupu i te lalolagi tenei” kae kāti e manakogina ke tauloto latou ki auala ‵fou.—1 Koli. 7:31.

4. Ne fakaasi mai pefea ne ovasia o te seketi se kilokiloga tai ‵pau mo tino Levi?

⁴ E iloa ne tino loto maulalo me i te taimi e olo aka ei latou o ma‵tua, ko se uke olotou mea e mafai o fai e pelā mo aso mua. Ke mafau‵fau ki ‵tou ovasia o te seketi. Kafai ko kātoa olotou 70 tausaga, ko ‵kami ei latou ke fai se isi galuega. E mafai o faigata te mea tenā. Ne fakatāua ne latou a te tauliaga ke tavini atu ki olotou taina. Ne fia‵fia malosi latou ki te lotou tofiga tenā, kae koi ma‵nako malosi latou ke tumau i ei. Kae malamalama latou me ko manakogina a talavou ke fai ne latou te galuega tenā. Tela la, ko fakaasi atu ne latou se kilokiloga tai ‵pau mo tino Levi i Isalaelu mua kolā ne ‵tau o taofi te lotou taviniga i te faleie tapu māfai ko kātoa olotou 50 tausaga. A te fia‵fia o tino Levi ma‵tua konā e se fakavae ki se tauliaga fakapito. Ne fakaaoga faka‵lei ne latou a tauliaga ne maua ne latou kae fai so se mea ke fesoasoani atu ki talavou. (Nume. 8:25, 26) I aso nei, a latou kolā ne tavini atu muamua e pelā me ne ovasia o te seketi, faitalia me ko se tavini atu ki fakapotopotoga e uke, kae ko fai mo fai se fakamanuiaga ki te fakapotopotoga telā ne ‵tofi aka latou ki ei.

5. Ne a au mea ne tauloto mai te fakaakoakoga a Dan mo Katie?

 ⁵ Mafaufau ki te tala o Dan, telā ne tavini atu e pelā me se ovasia o te seketi i tausaga e 23. I te taimi ne kātoa ei te 70 tausaga o Dan, ne ‵tofi aka lāua mo tena avaga, ko Katie, ke fai mo fai ne paenia fakapito. Se a te lā kilokiloga ki te lā tōfiga fou? Ne fai mai a Dan me ko fakalavelave malosi atu nei a ia i lō aso mua! E saga atu a ia ki ana tiute i te fakapotopotoga, fesoasoani atu ki taina ke fai pelā me ne tavini fesoasoani, kae akoako a nisi tino ke aofia i kā talai i fa‵kai ‵lasi mo falepuipui. Tino ma‵tua, faitalia me e aofia koe i te taviniga tumau io me ikai, e uke eiloa au mea e mafai o fai ke fesoasoani atu ki nisi tino. E pefea la? Fakamasani ki ou fakanofonofoga ‵fou, fai ne fakamoemoega ‵fou, kae saga tonu ki mea e mafai ne koe o fai i lō mea e se mafai o fai.

6. Kaia e fai pelā me se mea poto ke agamalu? Fakamatala mai.

⁶ A te tino agamalu e iloa ne ia ana tapula. (Faata. 11:2) E fakamalosi aka a ia ne te agamalu ke ‵fuli tena kilokiloga ki te uke o ana mea e mafai o fai. Ona ko te mea tenā, ka tumau a ia i te fiafia kae uke foki ana galuega e fai. E mafai o fakatusa ne tatou a te tino agamalu ki se tino e fakatele ne ia se motoka ki luga i te mauga. E ‵tau o fakatele malielie aka ne te tino fakatele motoka ko te mea ke tumau eiloa tena tele atu ki luga. E tonu, ka tele malielie a ia kae ka tumau eiloa tena tele atu. I se auala tai ‵pau, a te tino agamalu e iloa ne ia te taimi ke “tele malielie atu” ko te mea ke tumau tena gasuesue malosi i se auala aoga i te taviniga ki a Ieova.—Fili. 4:5.

7. Ne fakaasi atu pefea ne Pasilai a te agamalu?

⁷ Mafaufau ki te tala o Pasilai telā ko 80 ana tausaga i te taimi ne ‵kami a ia ne te Tupu ko Tavita ke fanatu o nofo i te palesi o te tupu. Ne seki talia ne Pasilai, telā ne agamalu a te ‵kamiga a te tupu. Ne iloa ne ia ana tapula ona ko tena matua, telā ne fai ei ne Pasilai a te tamataene ko Kimeama, ke fanatu i lō ia. (2 Samu. 19:35-37) E pelā mo Pasilai, e fia‵fia a tāgata ma‵tua o tuku atu te avanoaga ki talavou tā‵gata ke tausi atu ki te galuega.

8. Ne fakaasi atu pefea ne te Tupu ko Tavita a te agamalu e uiga ki te faitega o te faletapu?

⁸ Ne fakaasi mai foki ne te Tupu ko Tavita se fakaakoakoga o te agamalu. Ne manako a ia mo tena loto kātoa ke faite se fale mō Ieova. Kae i te taimi ne fakailoa atu ne Ieova me i te tauliaga tenei ka tuku atu ki tena tama ko Solomona, ne talia ne Tavita te fakaikuga a Ieova kae ne ‵lago atu mo tena loto kātoa ki te galuega. (1 Nofo. 17:4; 22:5) Ne seki mafaufau a Tavita i a ia ko te tino ‵lei ke fai te galuega me i a Solomona “koi foliki kae e se lasi tena mea e iloa.” (1 Nofo. 29:1) Ne iloa ne Tavita me i te ‵lei o te galuega e faka‵na ki te fakamanuiaga a Ieova, kae e se ki tausaga io me ko te atamai o tino kolā e fai ne latou te takitakiga. I te fakaakoako atu ki a Tavita, e tumau a tino ma‵tua i te ga‵lue malosi faitalia me ko ‵fuli te lotou galuega. Kae e iloa ne latou me ka fakamanuia ne Ieova a talavou kolā ko fai te galuega ne fai muamua ne latou.

9. Ne fakaasi atu pefea ne se sui o te Komiti o te Ofisa Lagolago a te agamalu?

⁹ A te fakaakoakoga i aso nei o te agamalu ko te taina ko Shigeo. Ne ‵tofi a ia ke tavini atu i te Komiti o te Ofisa Lagolago kae ko 30 ana tausaga i te 1976. I te 2004 ne fai a ia mo kouotineita o te Komiti o te Ofisa Lagolago. Fakamuli ifo, ne iloa ne ia ana tapula i te feitu faka-te-foitino kae ko se mafai o fai fakavave ne ia ana galuega. Ne ‵talo kae mafaufau faka‵lei a ia ki mea aoga e maua māfai ko fai ne se  taina talavou a tiute konā. Faitalia me ko se fai nei a ia mo kouotineita i te Komiti o te Ofisa Lagolago kae koi ga‵lue fakatasi eiloa a Shigeo mo latou. E pelā mo tala o Pasilai, te Tupu ko Tavita, mo Shigeo, a te tino telā e agamalu ka se saga a ia ki te sē ata‵mai o talavou kae ki te lotou ma‵losi. Ka se kilo atu a ia ki a latou e pelā me ne tino ke fakatau‵fai ki ei kae e pelā me ne taina tavini.—Faata. 20:29.

10. Se a te kilokiloga a tino ma‵tua ki talavou i te fakapotopotoga?

¹⁰ E ‵kilo atu a tino ma‵tua ki talavou e pelā me ne meaalofa mai i a Ieova kae loto fakafetai latou ki ei. I te taimi e gasolo ifo ei te lotou ma‵losi, e loto fakafetai a tino ma‵tua, me i a latou kolā e maua te malosi fakatalavou, e loto fia‵fia kae mafai ne latou o fai te galuega kae tavini atu i te fakapotopotoga.

11. E fakaasi mai pefea i te Luta 4:13-16 a fakamanuiaga kolā e maua mai te talia mo te loto fakafetai a te fesoasoani o tino tai fo‵liki?

¹¹ A te tino i te Tusi Tapu ko Naomi se fakaakoakoga ‵lei o se tino matua telā ne talia ne ia a te fesoasoani mai i se tino e foliki ifo i a ia. Muamua la, ne fakamalosi atu a Naomi ki a Luta, te avaga a tena tama tagata telā ko mate, ke toe foki ki ana tino. Kae i te taimi ne kinau atu a Luta ke olo lāua mo Naomi ki Peteleema, ne talia ne tou fafine a te ‵lago atu mo te fakamaoni o Luta. (Luta 1:7, 8, 18) Kae se fakamanuiaga eiloa tenā mō lāua tokolua! (Faitau te Luta 4:13-16.) Ka fakamalosi aka a tino ma‵tua ne te loto maulalo ke fakaakoako ki a Naomi.

12. Ne fakaasi atu pefea ne te apositolo ko Paulo a tena loto fakafetai?

¹² Ne loto fakafetai a te apositolo ko Paulo ki te fesoasoani ne maua ne ia. E pelā mo tena  loto fakafetai ki Kelisiano i Filipi mō meaalofa faka-te-foitino ne avatu ne latou ki a ia. (Fili. 4:16) Ne loto fakafetai foki a ia ki te fesoasoani o Timoteo. (Fili. 2:19-22) Kae ne fakafetai a Paulo ki te Atua ona ko latou kolā ne olo atu o fakamalosi a ia i te taimi ne ave fakapagota ei a ia ki Loma. (Galu. 28:15) A Paulo se tino malosi, telā ne faimalaga i se fia afe o maila o talai kae fakamalosi a fakapotopotoga. Kae ne loto maulalo a ia o talia a te fesoasoani mai i taina mo tuagane.

13. E fakaasi atu pefea ne tino ma‵tua te lotou loto fakafetai ki talavou?

¹³ Tino ma‵tua, e mafai o fakaasi atu te otou loto fakafetai ki talavou i te fakapotopotoga i auala e uke. Kafai e fia fesoasoani atu latou o ave koe ki se koga, ‵togi au mea, io me ko nisi mea tāua, ke talia mo te loto fakafetai te lotou fesoasoani. Ke kilo atu ki te vaegā fesoasoani tenā e pelā me se fakaasiga o te alofa o Ieova. E mafai o poi koe i te va fakataugasoa telā e mafai o iku mai i ei. Ke fakaasi atu faeloa te fiafia tonu o koe ki te gasolo ki mua o talavou i te feitu faka-te-agaga, kae fakailoa atu ki a latou a tou fiafia ke lavea atu a talavou e taumafai o tavini i auala e uke i te fakapotopotoga. Kae ke loto fiafia o fakaasi atu a tala o mea ne ‵tupu i tou olaga ki a latou. Kafai e fai koe penā ko ‘fakaasi atu tou loto fakafetai’ ki a Ieova ona ko talavou kolā ne aumai ne ia ki te fakapotopotoga.—Kolose 3:15; Ioa. 6:44; 1 Tesa. 5:18.

14. Ne fakaasi atu pefea ne te Tupu ko Tavita a tena uiga kaimalie?

¹⁴ E maua ne tatou i te fakaakoakoga a te Tupu ko Tavita a te suā uiga tāua telā e ‵tau o fakaasi atu ne tino ma‵tua—ko te uiga kaimalie. Ne tuku atu ne ia a meaalofa e uke mai i ana koloa totino ke fesoasoani atu i te faitega o te faletapu. (1 Nofo. 22:11-16; 29:3, 4) Ne fai ne ia te mea tenei faitalia me ka maua eiloa ne tena tama ko Solomona a tavaega mō te galuega tenā. Kafai ko se lava te ‵tou malosi faka-te-foitino ke aofia i galuega fakatū‵tu a te fakapotopotoga, e mafai o tumau tatou i te ‵lago atu ki galuega konei e auala i ‵tou meaalofa tupe, e ‵tusa mo ‵tou fakanofonofoga. Kae e mafai o fesoasoani tatou ki talavou ke maua a mea aoga mai te atamai ne maua ne tatou i te ‵tekaatuga o tausaga.

15. Ne a meaalofa tāua ne tuku atu ne te apositolo ko Paulo ki a Timoteo?

¹⁵ E ‵tusa mo te uiga kaimalie, mafaufau ki te fakaakoakoga a te apositolo ko Paulo. Ne ‵kami ne ia a Timoteo ke olo tasi lāua i te galuega fakamisionale, kae ne fakaasi atu ne Paulo mo te uiga kaimalie ki tou tagata a te auala ne talai kae akoako atu ei a ia. (Galu. 16:1-3) Ne fesoasoani atu a akoakoga a Paulo ki a Timoteo ke momea aka tena magoi i te folafolaatuga o te tala ‵lei. (1 Koli. 4:17) Kae ne fakaaoga ne Timoteo a akoakoga a Paulo ke akoako a nisi tino.

16. Kaia ne akoako ne Shigeo a nisi tino?

¹⁶ E se manava‵se a tino ma‵tua i aso nei me ka seai se lotou aoga māfai e akoako ne latou a talavou ke fai a te galuega ne fai muamua ne latou i te fakapotopotoga. E pelā mo Shigeo, telā ne taku atu mua, ne akoako ne ia a sui tai fo‵liki o te Komiti o te Ofisa Lagolago i tausaga e uke. Ne fai ne ia te mea tenei ke mafai o fesoasoani a ia ki te faiga o te galuega o te Malo i te fenua ne tavini a ia i ei. Ona ko te mea tenā, i te okoga ki te taimi tonu, ne toka se taina telā ne akoako faka‵lei ke sui a ia e pelā me ko te kouotineita. Koi tumau eiloa a Shigeo i te fakaasi atu o tena atamai mai te 45 tausaga ne tavini atu a ia i te Komiti o te Ofisa Lagolago ki taina tai fo‵liki. Ne fai eiloa a tino penā mo fakamanuiaga ki tino o te Atua!

17. E ‵tusa mo pati i te Luka 6:38, ne a mea e mafai o tuku atu ne tino ma‵tua ki nisi tino?

 ¹⁷ A koutou e taina mo tuagane ma‵tua, ne fakamaoniga ola me i te tavini atu ki a Ieova i te fakatuanaki mo te loto fakamaoni ko te ‵toe olaga ‵lei eiloa. E auala i te otou fakaakoakoga, ne fakaasi mai ne koutou me se mea aoga ke taumafai o tauloto a akoakoga fakavae i te Tusi Tapu kae fakagalue i ‵tou olaga. E iloa ne koutou mai i mea ne ‵tupu a te auala ne fai ei a mea i aso mua, kae e lavea foki ne koutou te manakoga ke tauloto ki mea ‵fou. A koutou tino ma‵tua kolā ne fatoa oti ne papatiso, e uke foki a mea e mafai o tuku mai ne koutou; e mafai o fakaasi mai ne koutou a te fiafia ne maua i te taimi ne fatoa iloa aka ei ne koutou a Ieova. Ka fia‵fia eiloa a talavou ke fakalogo‵logo ki otou tala mo akoakoga ne tauloto ne koutou. Kafai koutou e “fakamasani o tuku atu” a tala ‵gali mai i otou fale ‵teu koloa, ka fakamanuia malosi eiloa ne Ieova a koutou.—Faitau te Luka 6:38.

18. Ne a mea aoga e mafai o maua fakatasi ne tino ma‵tua mo talavou?

¹⁸ I te taimi e gasolo aka ei o pili te va o koutou, tino ma‵tua mo talavou, ka mafai eiloa o fakatau fesoasoani koutou. (Loma 1:12) E maua ne tino taki tokotasi se mea tāua telā e se maua ne te suā tino. E maua ne tino ma‵tua a te poto mo te atamai i te lotou olaga kātoa. E maua ne talavou a te malosi. Kafai e ga‵lue fakatasi a talavou mo tino ma‵tua e pelā me ne taugasoa, e avatu ne latou a tavaega ki te ‵tou Tamana i te lagi, kae fai pelā me se fakamanuiaga ki tino katoa i te fakapotopotoga.