Ke Fakatāua Faka‵lei ne Koe a te Meaalofa Ko te Ola

“Ko tona toto foki [ka] faka‵ma ne ia o‵tou mafaufau ke ‵lei mai galuega ma‵sei, ko te mea ke tavini atu tatou ki te Atua ola.”​—EPELU 9:14.

1. Ne a fakamaoniga e fakaasi mai i ei me e fakatāua malosi ne tatou te ola?

KAFAI e fai atu ki a koe ke galue aka me e fia te ‵togi o tou ola, se a tau tali ki ei? E fakatāua malosi ne tatou a te ola​—ko ‵tou ola pelā foki mo ola o nisi tino. Ke fakamaoni aka te mea tenā, kāti e olo atu tatou ki se tokita o talavai māfai ko ma‵saki io me ke āsi faeloa ne te tokita. E ma‵nako eiloa tatou ke ola kae ma‵losi foki. Ke oko foki eiloa ki tino ma‵tua io me ko tino e se katoatoa olotou foitino e se ma‵nako ke mate latou; e ma‵nako eiloa ke ola latou.

2, 3. (a) Se a te tiute e faka‵mafa mai i te Faataoto 23:22? (e) E aofia pefea te Atua i te tiute telā e fakaasi mai i te Faataoto 23:22?

² A te fakatāua malosi ne koe o te ola e pokotia i ei tou fesokotakiga mo nisi tino. E pelā mo te fakatakitakiga i te Muna a te Atua: “Fakalogo ki tou tamana, moi seai a ia e penei seai foki koe. Kafai ko lomatua tou mātua, masaua o atafai faka‵lei ki ei.” (Faataoto 23:22) E uke atu a mea e fakauiga ki ei a te “fakalogo” i lō te lagona fua o pati; e fakauiga te faataoto tenei ki te lagona mo te fakalogo ki ei. (Esoto 15:26; Teutelonome 7:12; 13:18; 15:5; Iosua 22:2; Salamo 81:13) Kaia ne fakatonu mai ei te Muna a te Atua ke faka‵logo tatou ki ‵tou mātua? E se fai fua penā ona me e ma‵tua atu io me e uke atu a lā mea e iloa i a koe. A te pogai telā e fakaasi mai me “moi seai [laua] e penei e seai foki koe.” E penei nisi ‵fuliga o te fuaiupu tenei: “Fakalogo ki tou tamana telā ne tuku atu ne ia tou ola.” E manino ‵lei me kafai e fakatāua ne koe tou ola, e lagona ne koe tou nofo kaitalafu ki te tino telā ne tuku atu ne ia te mea tenā.

³ E tonu, kafai koe se Kelisiano tonu, e iloa ne koe i a Ieova ko te Māfuaga o tou ola. Ona ko ia, e “ola” ei koe; e mafai koe o “gasuesue,” se mea ola telā e isi ne ana lagonaga; kae ko mafai nei koe o mafaufau io me fai a fakatokaga mō aso mai mua, e aofia i ei ko te ola se-gata-mai. (Galuega 17:28; Salamo 36:9; Failauga 3:11) E ‵tusa mo te Faataoto 23:​22, se mea ‵tau ke “faka‵logo” tatou ki te Atua, kae ma‵nako foki ke malamalama kae takitaki tatou ne tena kilokiloga ki te ola i lō nisi kilokiloga e uiga ki ei.

Fakaasi Atu te Āva ki te Ola

4. Ne kamata pefea o fai a te ola e pelā me se mea tāua i te kamataga o te olaga o tino?

⁴ I te kamataga eiloa o te olaga o tino, ne fakamaina faka‵lei mai ne Ieova me e seki talia ne ia ke fakaaogā (io me fakaaogā ‵se) ne tino a te ola mō so se pogai. Ona ko te loto masei, ne fakagata ne Kaino se ola o se tino ‵lei, ko tena taina ko Apelu. E mata, ne ‵tau o fai ne Kaino se fakaikuga penā e uiga ki te ola? Ne seki mafaufau eiloa penā te Atua. Ne fakamasino ne te Atua a Kaino: “Ai a ko fai ei ne koe se mea matagā penei? A te toto o tou taina ko kalaga mai ki a au mai te laukele.” (Kenese 4:10) Ke onoono aka la me ne sui ne te toto o Apelu i te laukele a tena ola, telā ne fakagata fakavave, kae ne kalaga atu ki te Atua mō se taui ma sui.​—Epelu 12:24.

5. (a) Se a te mea ne fakatapu ne te Atua i aso o Noa, kae ne fakauiga ki a ai? (e) I te auala fea e tāua ‵ki ei te fakatapuga tenei?

⁵ Ne toe kamata faka‵lei a te olaga mai tua o te Lolo, ne tino e tokovalu fua. I tena folafolaga ki tino katoa, e uke atu a mea ne fakaasi mai ne te Atua e uiga ki te ola mo te toto. Ne fai mai a ia me e mafai ne tino o ‵kai ki ‵kano o manu, kae e isi se mea ne fakatapu ne ia: “Ka mafai o ‵kai ne koutou, e pelā foki mo lakau kaina katoa; a mea katoa konā ko tuku atu ne au ke fai mo meakai a  koutou. Ko te mea e se ‵tau o ‵kai ne koutou, ko ‵kano o manu kolā koi isi ne toto i ei; e se talia ne au.” (Kenese 9:​3, 4) Ne fakauiga ne nisi tino Iutaia a te mea tenā me e se ‵tau mo tino o kai ki ‵kano io me ko toto o manu kolā koi ola. Kae fakamuli ifo ne manino mai i ei me i te mea telā ne fakatapu ne te Atua ko te fakaaogāga o te toto ke fakatumau i ei te ola. Kae ko te fakatonuga a te Atua e auala i a Noa se lasaga tāua ‵ki ki te fakataunuga o tena fuafuaga e uiga ki te toto​—se fuafuaga telā e fai i ei ke maua ne tino a te ola se-gata-mai.

6. E auala i a Noa, ne faka‵mafa atu pefea ne te Atua a te tāua o Tena kilokiloga ki te ola?

⁶ Ne toe fai mai te Atua: “So se tino e tatino, e ‵tau o fakasala. Ka fakasala ne au ki te mate so se manu telā e tamate ne ia te tino ola. A te tino ne faite ki foliga o te Atua, telā la, so se mea ola e tamate ne ia te tino, ka tamate a ia ne nisi tino.” (Kenese 9:​5, 6) Tela la, e mafai o iloa ne tatou mai te folafolaga tenei ki tino katoa me e kilo atu a te Atua ki te toto o te tino e pelā me ko te sui o tena ola. Ne tuku atu ne te Atua a te ola ki te tino, kae e se ‵tau o tapale ne se tino a te ola tenā, telā e sui ne te toto. Kafai e tamate ne se tino te suā tino e pelā mo Kaino, e maua ne te Atua te saolotoga ke “fakasala” io me tamate a te tino tatino.

7. Kaia e ‵tau ei o ‵saga atu tatou ki te folafolaga a te Atua ki a Noa e uiga ki te toto?

⁷ E auala i tena folafolaga, ne fakatonu atu a te Atua ke sē sōna fakaaogā ne tino te toto. Kai mafaufau aka eiloa koe me kaia? Ao, kaia ne maua foki ei ne te Atua te kilokiloga tenā e uiga ki te toto? A te tonuga loa, e aofia i te tali tenā se akoakoga tāua e tasi i te Tusi Tapu. E tāua ‵ki te akoakoga tenā ki te fekau telā e folafola atu ne Kelisiano, faitalia te manatu mā‵mā o lotu e uke e uiga ki ei. Se a la te akoakoga tenā, kae e aofia pefea tou ola, au filifiliga mo faifaiga i ei?

Te Toto​—E Fakaaogā Pefea?

8. Ne a fakataputapuga ne tuku atu ne Ieova i te Tulafono e uiga ki te fakaaogāga o te toto?

⁸ Ne tuku mai ne Ieova a fakamatalaga e uke atu e uiga ki te ola mo te toto i te taimi ne tuku atu ei ki te kau Isalaelu a te Tulafono. I te faiga tenā, ne toe fai ei ne ia se isi lasaga i te fakataunuga o tena fuafuaga. Kāti e iloa ne koe me e manakogina i te Tulafono ke ofo atu a taulaga ki te Atua, e pelā mo saito, sinu olive mo uaina. (Levitiko 2:​1-4; 23:13; Numela 15:​1-5) Kae ne isi foki ne taulaga manu. Ne fai atu te Atua e uiga ki mea konei: “A te ola o mea ola katoa ko te toto, tenā te mea ne fai ei a te fakatonuga a te Aliki ke ‵ligi sāle a toto ki luga i te fatafaitaulaga e faka‵ma ei a agasala a te fenua. A te toto telā ko te ola, e faka‵ma ne ia a agasala. Tenā te mea e fakatapu ei ne te Aliki a tino Isalaelu . . . o ‵kai ki ‵kano manu koi isi ne toto i ei.” Ne toe fai atu a Ieova me kafai e tamate ne se tino, kāti se tino atuli manu io me se tino tausi manu, se manu ke kai, e ‵tau o fakasali keatea te toto kae tanu ki one. A te lalolagi, ko te mea tukuvae a te Atua, kae kafai ko ‵ligi atu te toto ki te laukele, e fakailoa atu ne te tino tenā me ko fakafoki atu te ola ki te Tino telā ne tuku mai ne ia.​—Levitiko 17:​11-13; Isaia 66:1.

9. Se a te pogai e tasi fua e mafai ei o fakaaogā te toto, e pelā mo te mea e fakaasi mai i te Tulafono, kae se a te pogai o te mea tenā?

⁹ A te tulafono tenā e se se fakalagi fakalotu fua telā e se tāua ki a tatou. E mata, ko lavea ne koe te pogai ne seki fakaaogā ei ne te kau Isalaelu a te toto? Ne fai atu te Atua: “Tenā te mea e fakatapu ei ne te Aliki a tino Isalaelu . . . o ‵kai ki ‵kano manu koi isi ne toto i ei.” Se a te pogai? “Tenā te mea ne fai ei a te fakatonuga a te Aliki ke ‵ligi sāle a toto ki luga i te fatafaitaulaga e faka‵ma ei a agasala a te fenua.” E mata, e malamalama koe i te pogai ne fai atu ei a te Atua ki a Noa me e se ‵tau o ‵kai a tino ki toto? Ne filifili ne te Atua ke kilo atu ki te toto e pelā me se mea tāua ‵ki, kae ke tausi mō se faiga fakapito telā e māfai o faka‵sao ei a ola o tino e tokouke. Ne ‵tau o tāua ‵ki tena tulaga i te fakamagaloga o agasala. Tela la, mai lalo o te Tulafono, ne talia fua ne te Atua ke fakaaogā te toto i luga i te fatafaitaulaga mō te faka‵saoga o ola o tino Isalaelu, kolā e ‵sala atu ki te fakamagaloga a Ieova.

10. Kaia e se mafai o fakamagalo katoatoa ne toto o manu a agasala, kae se a te mea e fakamasaua mai ne taulaga kolā ne tuku mai i te Tulafono?

¹⁰ E se ‵mao a te mea tenei mai te talitonuga  Kelisiano. Mai te fakasino atu ki te vaega tenei o te Tulafono mai te Atua, ne tusi mai te apositolo Kelisiano ko Paulo: “E ‵tusa mo te Tulafono, e faka‵magina a mea katoa i te toto; tela la, e seai se fakamagaloga o agasala, manafai e se fakamaligi te toto.” (Epelu 9:22) E fakamautinoa mai ne Paulo me e seki fai ne taulaga konei ke ‵lei katoatoa a tino Isalaelu. Ana muna: “A taulaga e fakamasaua ki tino i olotou agasala, mai te suā tausaga ki te suā tausaga. Me i te toto o pulumakau mo kouti, e se mafai lele ne latou o fakamagalo agasala.” (Epelu 10:​1-4) Kae, ne aogā eiloa a taulaga konā. Ne fakamasaua atu i ei ki tino Isalaelu i a latou ne tino agasala kae ne ma‵nako latou ki se isi mea ke fakamagalo katoatoa ei olotou agasala. Kae kafai e se mafai o magalo katoatoa a agasala a tino i toto o manu, e mata, e isi se toto o se isi tino e mafai o fai penā?

Te Faka‵leiga Mai te Māfuaga o te Ola

11. E iloa pefea ne tatou me i taulaga e fai ki toto o manu e fakasino atu ki se isi mea?

¹¹ Ne fakasino atu a te Tulafono ki se isi mea telā e magoi malosi atu i te fakataunuga o te loto o te Atua. Ne fesili mai a Paulo: “Ai a la ne tuku mai ei te Tulafono?” Ne tali mai a ia: “Ne tuku mai o fakaasi mai te mea telā e masei, kae e tumau eiloa penā ki te oko mai o te tama a Apelaamo telā ne fai ki ei te folafolaga. A te Tulafono ne aumai ne agelu ki te tukumuna ko Mose.” (Kalatia 3:19) Ne toe tusi mai foki a Paulo: “A te Tulafono faka-Iutaia, e se ko te ata kātoa io me se tinā fakatusa o mea ‵tonu. Se ata ‵nefu fua o mea ‵lei ka oko mai.”​—Epelu 10:1.

12. E mafai o maina pefea tatou i fuafuaga a te Atua e uiga ki te toto?

¹² Ke fakatoetoe aka, ke masaua me ne fai atu a te Atua i aso o Noa me e mafai o ‵kai a tino ki ‵kano o manu ke ola latou, kae e se ‵tau o fakaaogā ne latou te toto. Fakamuli ifo, ne fai atu te Atua me i “te ola o mea ola katoa ko te toto.” E tonu, ne filifili ne ia ke kilo atu a ia ki te toto e pelā me ko te sui o te ola i ana pati konei: “Tenā te mea ne fai ei a te fakatonuga a te Aliki ke ‵ligi sāle a toto ki luga i te fatafaitaulaga e faka‵ma ei a agasala a te fenua.” Kae ne ‵tau o isi se isi fakaasiga sili o fuafuaga a te Atua. Ne fakaata mai i te Tulafono a mea ‵lei kolā ka oko mai. Ne a la mea ‵lei konā?

13. Kaia ne tāua ‵ki ei te mate o Iesu?

¹³ Ne fakasino atu a te tonuga o mea ki te mate o Iesu Keliso. E iloa ne koe me ne fakasauāgina kae fakasataulogina a Iesu. Ne mate a ia e pelā me se pagota. Ne tusi mai a Paulo: “I te taimi ne sē mafai ei ne tatou o fai se mea, ne mate tonu eiloa a Iesu i te taimi tenā mō tino amio ma‵sei. Ka ko te Atua ne fakaasi mai ne ia ki a tatou a tona alofa, i te taimi koi fai ei tatou mo tino agasala, me ne mate a Iesu mō tatou!” (Loma 5:​6, 8) E auala i tena mate, ne tuku mai ei ne Keliso se togiola ke fakamagalo ei ‵tou agasala. A te togiola tenā ko te fakavae eiloa o te fekau a Kelisiano. (Mataio 20:28; Ioane 3:16; 1 Kolinito 15:3; 1 Timoteo 2:6) E fetaui pefea a te mea tenei mo te toto mo te ola, kae e aofia pefea tou ola i ei?

14, 15. (a) E faka‵mafa pefea ne nisi ‵fuliga o te Efeso 1:7 a te mate o Iesu? (e) Se a te mea tāua i te Efeso 1:7 ne galo?

¹⁴ E fakatāua ne nisi lotu a te mate o Iesu, kae fai mai a tino i ei me i a “Iesu ne mate mō au.” Ke onoono aka la ki te ‵fuliga o te Efeso 1:7 i nisi Tusi Tapu: “E auala i a ia mo tena mate ko maua ei ne tatou te faka‵saoga, ko tena uiga, ko fakaseai ei ‵tou mea ‵se.” (The American Bible, by Frank Scheil Ballentine, 1902) “Ona ko te  mate o Keliso ko saoloto ei tatou, kae ko fakamagalo foki ‵tou agasala.” (Today’s English Version, 1966) “Ona ko ia kae auala i a Keliso mo te taulaga o tena ola ne fakasaoloto ei tatou, se fakasaolotoga telā ko te fakamagaloga o agasala.” (The New Testament, by William Barclay, 1969) “E auala i te mate o Iesu ko magalo ei ‵tou agasala kae ko saoloto foki ei tatou.” (The Translator’s New Testament, 1973) E lavea ne tatou i ‵fuliga katoa konei me e faka‵mafa mai i ei te mate o Iesu. Kāti ka fai mai a nisi tino, ‘kae e tāua ‵ki te mate o Iesu. Kae, se a la te mea e galo i ‵fuliga katoa konei?’

¹⁵ E tonu, kafai e fakalagolago koe ki ‵fuliga konei, kāti ka sē lavea atu ne koe te manatu tāua i ei, kae ka foliki fua tou mainaga i te fekau a te Tusi Tapu e uiga ki ei. E ‵funa aka i ‵fuliga konei a te pati Eleni i te Efeso 1:7 telā e fakauiga ki te “toto.” Tela la, e uke a Tusi Tapu e pelā mo te New World Translation e fetaui ‵lei mo te ‵fuliga i te ‵gana mua: “E auala i a ia ko saoloto ei tatou ona ko te toto o tena taulaga togiola, e tonu, ko te fakamagaloga o ‵tou mea ‵se, ona ko te lasi o tena alofa faivasaga.”

16. Se a te mea e fakaasi mai ki a tatou i te tugāpati ko “te toto o tena taulaga”?

¹⁶ E tāua ‵ki te uiga o te tugāpati, “te toto o tena taulaga” kae e ‵tau o uke a mea e fakaasi mai i ei ki a tatou. E uke atu a mea e manakogina i lō te mate fua, ke oko ki te mate o te tagata ‵lei katoatoa ko Iesu. Ne fakataunu i ei a mea kolā ne fakaata mai i te Tulafono, maise eiloa i te Aso o te Faka‵māga. I te aso fakapito tenā, ne ofo atu i ei a manu kolā e fakatonu mai i te Tulafono. Ko avatu ei ne te faitaulaga sili ne toto ki loto i te Potu Tafasili i te Tapu o te faletapu io me ko te faleie tapu, kae ofo atu ki te Atua e pelā me e tu atu eiloa a ia i ona mua i konā.​—Esoto 25:22; Levitiko 16:​2-19.

17. Ne fakataunu pefea ne Iesu a te mea telā ne fakaata mai i te Aso o te Faka‵māga?

¹⁷ Ne fakataunu ne Iesu a te mea telā ne fakaata mai i te Aso o te Faka‵māga, e pelā mo te fakamatalaga a Paulo. Muamua la, ne fai mai a ia me ne ulu atu te faitaulaga sili o Isalaelu ki te Potu Tafasili i te Tapu fakatasi i te tausaga o ofo atu a toto “ke magalo ana agasala pelā foki mo agasala a tino.” (Epelu 9:​6, 7) E ‵tusa loa mo te mea tenā, i te otiga ne fakatu aka e pelā me se agaga, ne fanatu ‵tonu a Iesu ki te lagi. E pelā me se agaga, telā e seai ne ana ‵kano mo toto, ne mafai ei o fanatu ke fai a ia “mo sui o tatou i mua o te Atua.” Se a te mea ne ofo atu ne ia ki te Atua? E se se mea faka-te-foitino kae se mea tāua ‵ki. Ne toe fai mai a Paulo: “Ka ko Keliso ko leva ne vau e pelā mo se faitaulaga pule . . . ne ulu fakatasi a Iesu ki loto . . . , ne seki ave ne ia a toto o kouti io me ko tamā pulumakau o ofo atu ke fai mo taulaga, kae ne ave eiloa ne ia ko tona toto, maua ei foki i konā mai i a ia a te fakaolataga se gata mai mō tatou katoa. A te toto o kouti mo pulumakau . . . [e] faka‵ma ei latou mai olotou olaga sē ‵ma . . . e sili atu eiloa te lasi o te galuega ne fai ne te toto o Keliso! Ne tuku atu a ia ke fai mo taulaga ‵ma katoatoa ki te Atua, e alatu i te Agaga Tapu o te se gata mai. Ko tona toto foki e faka‵ma ne ia o‵tou mafaufau ke ‵lei mai galuega ma‵sei, ko te mea ke tavini atu tatou ki te Atua ola.” E tonu, ne ofo atu ne Iesu ki te Atua a tena toto fakaola tino.​—Epelu 9:​11-14, 24, 28; 10:​11-14; 1 Petelu 3:18.

18. Kaia e tāua ‵ki ei a pati i te Tusi Tapu e uiga ki te toto, ki Kelisiano i aso nei?

¹⁸ A te munatonu tenei mai te Atua e fai i ei ke malamalama tatou i mea ‵gali kolā e fakaasi mai  i te Tusi Tapu e uiga ki te toto​—te kilokiloga a te Atua ki ei, te kilokiloga e ‵tau o maua ne tatou e uiga ki ei, mo te pogai e ‵tau ei o āva tatou ki mea kolā e fakatapu ne te Atua e uiga ki te fakaaogāga o te toto. Kafai e fai‵tau ki te Tusi Tapu telā ne tusi i te ‵gana Eleni, ka maua ne koe i ei a fakamatalaga e uke e uiga ki te toto o Keliso. (Ke onoono ki te pokisi.) E manino ‵lei i konei me e ‵tau mo Kelisiano taki tokotasi o fakatuanaki ki ‘te toto o [Iesu].’ (Loma 3:25; Tusi Paia, Samoa) E mafai fua o magalo ‵tou agasala kae maua se tulaga filemu mo te Atua “e alatu i te toto o [Iesu].” (Kolose 1:20; Tusi Paia, Samoa) E lavea atu te tonu o te mea tenei maise eiloa mō latou kolā ne fai ne Iesu ki ei se feagaiga fakapito ke pule fakatasi mo ia i te lagi. (Luka 22:​20, 28-30; 1 Kolinito 11:25; Epelu 13:20) Kae penā foki eiloa te “vaitino tokouke” i aso nei, kolā ka ‵sao atu i te “fakasauaga lasi” kae ka maua ne latou te ola se-gata-mai i te lalolagi palataiso. I se auala fakatusa, ka ‘‵ta ne latou olotou gatu ki te toto o te Tama Mamoe.’​—Fakaasiga 7:​9, 14.

19, 20. (a) Kaia ne filifili ei ne te Atua ke fakatapulā te fakaaogāga o te toto, kae e ‵tau o pefea ‵tou lagonaga ki ei? (e) Ne a mea e ‵tau o fia iloa ne tatou?

¹⁹ E mautinoa eiloa, me e isi se uiga fakapito o te toto i te kilokiloga a te Atua. E ‵tau foki o fai penā tatou. E isi se aiā o te Māfuaga, telā e fakatāua ne ia te ola, ke fakatapulā ne ia a faifaiga a tino e uiga ki te toto. Ona ko te fakatāua ne ia o ‵tou ola, ne fakaiku aka ne ia ke fakaaogā te toto i te auala tāua fua e tasi, ko te auala fua telā e mafai o maua i ei te ola se-gata-mai. A te auala tenā e aofia i ei te toto tāua o Iesu. E pefea te lasi o te ‵tou loto fakafetai me ne gasuesue a Ieova te Atua mō te ‵tou ‵lei mai te fakaaogāga o te toto​—ko te toto o Iesu​—i te auala fakaola tino tenei! Kae pefea foki la te ‵tou loto fakafetai ki a Iesu  mō te ‵ligiga o tena toto mō tatou! E tonu, ko mafai nei o malamalama tatou i pati ne fakaasi mai ne te apositolo ko Ioane: “A Iesu Keliso e alofa mai ki a tatou, ko oti foki ne fakasaoloto ne ia a tatou mai i o‵tou agasala e alatu i tona [“toto” NW], kae fai foki ne ia tatou ke fai mo malo o faitaulaga, o tavini atu ki te Atua te Tamana. Ke i a Iesu Keliso te ‵malu mo te ‵mana ki te se gata mai, ki te se gata mai eiloa! Amene.”​—Fakaasiga 1:​5, 6.

²⁰ Ko leva ne nofo i te mafaufau o te ‵tou Atua poto mo te Māfuaga o te ola a te tulaga fakaola tino tenei. Kāti e mafai o ‵sili ifo tatou, ‘E tāua pefea te mea tenei ki ‵tou filifiliga mo faifaiga?’ Ka faipati te suā mataupu ki te fesili tenei.

Ka Tali Mai Koe Pefea?

• Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou e uiga ki te kilokiloga a te Atua ki te toto mai i tala o Apelu mo Noa?

• I te Tulafono, ne a tapulā ne tuku mai ne te Atua e uiga ki te fakaaogāga o te toto, kae kaia?

• Ne fakataunu mai pefea ne Iesu a te mea telā ne fakaata mai ne te Aso o te Faka‵māga?

• E fakasao pefea ne te toto o Iesu a ‵tou ola?

[Fesili mo te Sukesukega]

[Pokisi i te itulau e 18]

I O OI TE TOTO E FAKAOLA NE IA A TINO?

“Ke tausi koutou ne koutou eiloa, ke tausi foki ne koutou a te lafu telā ne tuku atu ne te Agaga Tapu ke onoono faka‵lei koutou ki ei. Ne fakatu ne ia ke fai foki koutou mo tausi mamoe ki te ekalesia a te Atua, telā ne fakatu i te [“toto,” Tusi Paia, Samoa] o tena tama tonu.”​—Galuega 20:28.

“Nei, ko takuamiotonugina tatou i tona toto, kae ka sili atu, i te mea ka fakaola ne ia tatou mai te kaitaua o te Atua.”​—Loma 5:9.

“Ne ‵nofo foki koutou i te lalolagi nei mo te seai o se fakamoemoega, mo te seai foki o te Atua. Kae nei, i te otou ‵soko tasi mo Keliso Iesu, tela la, ko koutou kolā ne ‵mao muamua, nei ko pili mai koutou ki ei, e alatu i te [“toto,” Tusi Paia, Samoa] o Keliso.”​—Efeso 2:​12, 13.

“Me ko loto te Atua ke nofo i loto i a Keliso a ona uiga katoatoa. Ne faka‵lei ne te Atua a te lalolagi kātoa ki a ia e alatu i tena [“toto telā ne maligi,” NW] i luga i te sataulo.”​—Kolose 1:​19, 20.

“Taina, ko maua ne tatou te saolotoga katoatoa o ulu atu ki loto i te Potu Sili i te Tapu, e alatu i te [“toto,” NW] o Iesu.”​—Epelu 10:19.

“A te mea ne ‵togi atu ke saoloto ei koutou mai amioga sē aogā o otou olaga ne maua ne koutou mai i otou tupuga. E se se mea e matafi tena aogā . . . a koutou ne fakasaoloto ki te toto tāua o Keliso, telā e ‵pau eiloa mo se tamā mamoe e seai ne ona masei io me ne ila.”​—1 Petelu 1:​18, 19.

“Kae kafai e ola tatou i te mainaga, e pelā eiloa mo ia e nofo i te mainaga, ko tona uiga e fakatau mafuta fakatasi tatou, ka ko te toto o Iesu tena Tama, e faka‵ma ne ia tatou mai i o‵tou agasala katoa.”​—1 Ioane 1:7.

“E ‵tau i a koe o puke ki te pelugā tusi kae ‵tala ne koe ona fakamailoga. Me i a koe ne tamate, kae mai i tou mate [io me ko te toto] ne fakasaoloto ei ne koe tino mai fenua katoa, matakāiga takitasi, mo ‵gana kese‵kese mō te Atua.”​—Fakaasiga 5:9.

“I te tino telā ne ‵moli ne ia o‵tou taina, . . . ko oti nei ne ‵pei ifo ki lalo. Ne manumalo o‵tou taina ona ko te toto o te Tama Mamoe telā ko Iesu pelā foki mo te muna tonu ne folafola ne latou.”​—Fakaasiga 12:​10, 11.

[Ata i te itulau e 10]

E auala i te Tulafono, ne fakamaea mai ne te Atua me tāua ‵ki a te toto ki te fakamagaloga o agasala

[Ata i te itulau e 11]

E auala i te toto o Iesu, ko faka‵sao ei a ola e uke