1, 2. E kilo atu pefea a Ieova ki ana tavini i te lalolagi?

KAFAI e onoono a mātua ki olotou tamaliki e ta‵fao, e masani o ofo latou i mea e mafai ne tamaliki o fai kolā ne fa‵nau mai mo latou. E a, e mafai ne koe o fakapa‵tonu mai a te mea tenā mai i tau mea e iloa? Kāti e apo io me poto se tamaliki e tokotasi i te tafao, kae ko tena taina e fiafia atu ki nisi tafaoga io me ‵lomi ata io me fai meataulima. Kae faitalia me ne a taleni a olotou tamaliki, e fia‵fia a mātua ke iloa ne latou a mea kolā e mafai ne latou o fai.

² E fiafia foki a Ieova ki ana tamaliki faka-te-lalolagi. E kilo atu a ia ki ana tavini i aso nei e pelā me ne “koloa tāua” mai i atufenua katoa. (Haka. 2:7) E tāua latou ona ko te lotou fakatuanaki kae tuku katoatoa atu. Kāti ne matea ne koe i Molimau i aso nei, me e lasi ‵ki te kese‵kese o olotou taleni. A nisi taina e apo i te fai‵pati i mua o tino e tokouke, kae ko nisi tino e apo loa fakaa‵tea i te fakatokaga o mea. E tokouke a tuagane e poto i te tauloto ki ‵gana fakaa‵tea kae fakaaoga i te galuega talai, kae ko nisi tino ne fakaakoakoga fakaofoofogia i te ‵lago atu ki a latou kolā e ma‵nako ki fakamalosiga io me ko te tausiga o tino ma‵saki. (Loma 16:1, 12) E mata, e se loto fakafetai tatou i ‵tou ‵nofo i loto i te fakapotopotoga fakatasi mo Kelisiano katoa penā?

3. Ne a fesili ka mafau‵fau tatou ki ei i te mataupu tenei?

 ³ E ui i ei, e foliga mai i nisi taina mo tuagane, e aofia i ei talavou io me ko tino kolā ne fatoa papatiso e seki ‵mau olotou aka i te fakapotopotoga. Se a te auala e mafai ei ne tatou o fesoasoani atu ki a latou ke fai a te ‵toe mea e mafai ne latou o fai? Kaia e taumafai ei tatou o ‵kilo atu ki mea ‵lei e fai ne latou, ko ala ei o ‵kilo atu tatou ki a latou e pelā mo te kiloga a Ieova?

4, 5. E fakaasi mai pefea i te tala i te Famasino 6:11-16 me e lavea ne Ieova a mea e mafai ne ana tavini o fai?

⁴ E fakaasi manino mai i tala e uke i loto i te Tusi Tapu me e se ko mea ‵lei fua e lavea ne Ieova i loto i ana tavini kae penā foki a mea e mafai ne latou o fai. Pelā me se fakaakoakoga, i te taimi ne filifili ei a Kitiona ke fakasaoloto ne ia a tino o te Atua mai i te pule fakasauā ne te kau Mitiana, kāti ne poi tou tagata i pati a te agelu: “A te Aliki [Ieova] e fakatasi atu ki a koe, i a koe se tagata toa kae malosi!” E foliga mai me ne seki mafaufau a Kitiona i te taimi tenā i a ia e “malosi.” Ne fakaasi atu ne tou tagata a tena manavase mo tena sē tāua i tena kilokiloga totino. Kae pelā mo te mea ne fakaasi mai i te sautalaga, e uke atu a mea ‵lei e iloa ne Ieova e uiga ki tena tavini i lō Kitiona ki a ia eiloa.—Faitau te Famasino 6:11-16.

⁵ Ne talitonu a Ieova ki a Kitiona ke faka‵sao ne ia a Isalaelu me ko oti ne matea ne Ia ana mea e mafai o fai. A te mea e tasi, ne matea ne te agelu a Ieova te auala ne tuki ei ne Kitiona a saito mo tena malosi kātoa. E isi aka foki se mea telā ne matea ne te agelu. I taimi o te Tusi Tapu, e masani o tuki ne tino ‵toki fatoaga a olotou fuaga i te koga ateatea ko te mea ke agi a kaiga ne te matagi. Kae se mea fakapoi, i a Kitiona e tuki ‵muni a saito i se koga ‵tau uaina ko te mea ke ‵funa ana mu fuaga saito ne maua mai i te kau Mitiana. Mafāga o fuafuaga poto! E setioa o sili atu a Kitiona i te kilokiloga a Ieova i lō se tino ‵toki fatoaga telā e fakaeteete—a ia se tagata poto. Ao, ne matea ne Ieova ana mea e mafai o fai kae ga‵lue fakatasi mo ia.

6, 7. (a) Ne ‵kese pefea te kilokiloga a Ieova ki te pelofeta ko Amosa mai nisi tino Isalaelu? (e) Se a te mea e fakaasi mai i ei i a Amosa e sē se tino ne seki akoga?

⁶ I se auala e tai ‵pau, e lavea ne tatou i te tulaga o te pelofeta ko Amosa me ne matea ne Ieova a mea kolā e mafai ne se tokotasi o ana tavini o fai, faitalia me e se tāua a ia i te kilokiloga a te tokoukega o tino. Ne fakamatala mai ne Amosa a ia eiloa e pelā me se tino tausi mamoe mo se tino tausi fatoaga mati—se vaega telā e fai pelā me ko mea‵kai a tino ma‵tiva. I te taimi ne filifili ei ne Ieova a Amosa ke taku fakamasei a matakāiga e sefulu o Isalaelu, kāti ne mafaufau a nisi tino Isalaelu me se filifiliga masei.—Faitau te Amosa 7:14, 15.

⁷ Ne vau Amosa i se fa‵kai e ‵mao ‵ki, kae ko ana mea e iloa i tuu mo tino pule i taimi konā e fakatalitonu mai i ei i a ia e se valea. E se taumate ne iloa ‵lei ne tou tagata a fakanofonofoga i Isalaelu, kae kāti ne iloa ne ia atufenua i tafa ona ko ana fesokotakiga mo tino faipisinisi. (Amo. 1:6, 9, 11, 13; 2:8; 6:4-6) E tavae atu a nisi tino a‵koga ki te Tusi Tapu i aso nei ki a Amosa ona ko te apo i te tusitusi. Ne seki filifili fua ne te pelofeta a pati faigofie mo pati ‵mafa kae ne fakaaoga faka‵lei ne ia a pati kolā e fetaui ‵lei mo pati faifa‵kata i se auala poto. E tonu, ne fakatalitonu mai i te tali loto toa a Amosa ki te faitaulaga sē fakamaoni ko Amasia me ne filifili ne Ieova a te tino tonu kae fakaaoga ana mea e mafai o fai kolā ne seki matea faka‵lei i te taimi muamua.—Amo. 7:12, 13, 16, 17.

8. (a) Se a te fakatalitonuga ne tuku atu ne Ieova ki a Tavita? (e) Kaia e fakamafanafana mai ei a pati i te Salamo 32:8 ki a latou kolā e se lava te atamai io me ko te loto tali‵tonu ki a latou eiloa?

⁸ Ao, e matea ne Ieova a mea e mafai ne ana tavini taki tokotasi o fai. Ne taku tonu atu ne ia ki te tupu ko Tavita me ka ‵taki faeloa ne ia a tou tagata, kae ‘fakatonutonu a ia.’ (Faitau te Salamo 32:8.) E a, e lavea ne koe te pogai e ‵tau ei o fakamalosi mai te mea tenā ki a tatou? Faitalia te sē  lava o te loto talitonu ki a tatou eiloa, e mafai ne Ieova o fesoasoani mai ki a tatou ke fakataunu a fakamoemoega kolā ne seki mafaufau aka eiloa tatou ki ei. E pelā me se faiakoga e onoono ki se tino e fakaakoako ki te kake ke fesoasoani ki ei i te pukega o ana lima ke ‵mau, e loto fiafia a Ieova o ‵taki tatou i te taimi e ga‵solo ei tatou ki mua i te feitu faka-te-agaga. E mafai foki ne Ieova o fakaaoga a taina mo tuagane tali‵tonu ke fesoasoani mai ke fai ne tatou a te ‵toe mea e mafai ne tatou. E pefea la?

9. E mafai pefea o fakagalue aka ne tatou a te fakamalosiga a Paulo ke “onoono” foki tatou ki mea e ‵lei a nisi tino?

⁹ Ne fakamalosi atu a Paulo ki Kelisiano katoa ke “onoono” foki ki mea e ‵lei ei a taina mo tuagane tali‵tonu. (Faitau te Filipi 2:3, 4.) A te vaega tāua i pati fakatonutonu a Paulo ko tatou ke onoono ki taleni e maua ne nisi tino kae talia a mea konā. E pefea ‵tou lagonaga māfai e fakaasi mai ne se tino a tena fiafia ki te ga‵solo o tatou ki mua? A te mea masani, e fakamalosi aka i ei tatou ke momea aka te ga‵solo ki mua mai te faiga o te ‵toe mea e mafai ne tatou o fai. E penā foki loa, kafai e talia ne tatou a te tāua o ‵tou taina mo tuagane tali‵tonu, e fesoasoani atu tatou ke ga‵solo latou ki mua i te feitu faka-te-agaga.

10. Ko oi eiloa e manakogina ke ‵saga tonu atu tatou ki ei?

¹⁰ Ko oi eiloa a tino e manakogina ke ‵saga tonu atu tatou ki ei? E tonu, e manakogina ne tatou katoa se fesoasoani fakapito i nisi taimi. Koi manakogina eiloa ke iloa tonu ne taina talavou io me kolā ne fatoa papatiso me e aofia latou i galuega a te fakapotopotoga. Ka fesoasoani atu te mea tenei ke iloa ne latou me e isi eiloa se lotou koga i vasia o tatou. I te suā feitu, kafai e fakata‵mala tatou o fakaaofia a taina penā, e mafai o faka‵tuka atu ki olotou taumafaiga ke kausaki ki nisi tiute, se mea telā e fakamalosi atu te Muna a te Atua ke fai ne latou.—1 Timo. 3:1.

11. (a) Ne fesoasoani atu pefea se toeaina ke fakatakavale ne se tamataene a te mata ma? (e) Se a te akoakoga e lavea ne koe i te tala o Julien?

¹¹ E fai mai a Ludovic, se toeaina telā ne maua ne ia a mea aoga mai te fesoasoani atu penā i te taimi koi talavou ei a ia: “I te taimi ne fakaasi atu ei ne au a te fiafia tonu ki se taina, ne gasolo vave a ia ki mua.” E uiga ki se tamataene mata ma e igoa ki a Julien, e fai mai a Ludovic: “Ona ko Julien e taumafai o fakatalitonu atu a ia eiloa i se auala supa, ana amioga e fai e se ne uiga masani. Kae matea ne au i a ia e kaimalie ‵ki kae manako tonu o fesoasoani ki nisi tino i te fakapotopotoga. Tela la, i lō te fakafesili o ana lagonaga, ne saga ‵tonu atu au ki ana uiga tonu mai te taumafai o fakamalosi a ia.” E seki leva, kae fai a Julien e pelā me se tavini fesoasoani, kae nei la, a ia se paenia tumau.

12. Ne a uiga tāua e manakogina ke fesoasoani atu ki se tino ke fai a te ‵toe mea e mafai ne ia? Tuku mai se fakaakoakoga.

¹² E manino ‵lei me kafai e fesoasoani atu tatou ki nisi tino ke fai a te ‵toe mea e mafai ne latou, e ‵tau mo tatou o loto malamalama. E pelā mo te mea e fakamatala mai i te tala o Julien, kāti e ‵tau o ‵kilo tatou mai tua atu o vāivāiga o te tino ko te mea ke malamalama tatou i ana uiga ‵lei mo ana mea e iloa kolā e mafai o ati aka malosi. E tai ‵pau a te mea tenei mo te auala ne kilo atu ei a Iesu ki te apositolo ko Petelu. E ui eiloa ne seki ‵mautakitaki a Petelu i nisi taimi, ne ‵valo mai ne Iesu me ka ‵mautakitaki tou tagata e pelā me se kaupapa.—Ioa. 1:42.

13, 14. (a) Ne fakaasi mai pefea ne Panapa a te loto malamalama e uiga ki te tamataene ko Maleko? (e) Ne maua pefea ne se taina talavou a mea aoga mai i te vaegā fesoasoani telā ne maua ne Maleko? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

¹³ Ne fakaasi mai foki ne Panapa se loto malamalama penā e uiga ki a Ioane, telā e fakaigoa faka-Loma ki a Maleko. (Galu. 12:25) I te malaga fakamisionale muamua a Paulo fakatasi mo Panapa, ne galue a Maleko e pelā me se tino “fesoasoani,”  kāti mai te tausi atu ki lā manakoga faka-te-foitino. Kae i te lotou okoga ki Pafulia, ne tiakina ne Maleko ana taugasoa ke takase‵se. E ‵tau o faima‵laga atu lāua e aunoa mo ia i loto i se kogā koga e lauiloa i tino kai‵soa kae ‵faomea. (Galu. 13:5, 13) E manino ‵lei, me ne seki kilo atu a Panapa ki te amioga a Maleko i te tiakinaga o lāua kae ne fakaaoga fakamuli ne ia a te avanoaga ke fakaoti a tena akoakoga. (Galu. 15:37-39) Ne fesoasoani atu a te mea tenei ke fai a te tamataene mo fai se tavini matua ‵lei a Ieova. Se mea fakafiafia, me ne nofo atu a Maleko i Loma fakatasi mo Paulo, telā ne ‵pei i te falepuipui i te taimi tenā, kae ‵kau fakatasi o avatu a fakatalofaga ki Kelisiano i te fakapotopotoga i Kolose, kae ne faipati malosi eiloa te apositolo e uiga ki a ia. (Ko. 4:10) Mafaufau ki te lasi o te fiafia o Panapa i te taimi ne fakamolemole atu ei a Paulo ke fesoasoani mai a Maleko.—2 Timo. 4:11.

¹⁴ E masaua ne se toeaina ne fatoa fakasopo, ko Alexandre, a te auala ne maua ei ne ia a mea aoga mai i te loto malamalama o se taina: “I te taimi koi foliki ei au, ne faigata ki a au a te talo i mua o tino. Ne fakaasi mai ne se toeaina ki a au a te auala e fakatoka ei au kae sē manavase. I lō te sē toe kalaga mai ki a au, ne tuku mai ne tou tagata a avanoaga ke ‵talo faeloa au i fakatasiga mō te galuega talai. E seki leva, kae gasolo aka a toku loto talitonu.”

15. Ne fakaasi atu pefea ne Paulo a tena loto fakafetai ki ana taina?

¹⁵ Kafai e lavea ne tatou se uiga ‵lei i te suā Kelisiano, e mata, e fakaasi atu ne tatou a te lasi o te fakatāua ne tatou a te uiga tenā? I te Loma mataupu e 16, ne fakafetai atu a Paulo ki taina tali‵tonu e toko 20 tupu mō uiga ‵gali kolā ne fai ei ke pele latou i tena loto. (Loma 16:3-7, 13) Pelā me se fakaakoakoga, ne taku tonu mai ne Paulo me ne leva atu te taviniga a Aneloniko mo Iunia ki te Keliso i lō a ia, e faka‵mafa mai i ei a te lā kufaki e pelā me ne Kelisiano. Ne faipati fakaalofalofa foki a Paulo e uiga ki te mātua o Lufo, kāti ona ko te tausiga alofa a tou fafine ki a ia mai mua atu.

16. Se a te ikuga kāti e mafai o maua mai te tuku o pati fakamālō ki se tamaliki?

¹⁶ Kāti e mafai o maua a ikuga ‵lei māfai e tuku atu ne tatou ne pati fakamālō tonu. Ke mafaufau ki te fakaakoakoga a Rico, se tamaliki tagata i Falani, telā ne loto vāivāi me i tena tamana telā e se ‵pau a lā talitonuga, ne ita ma papatiso a ia. Ne manatu aka a Rico ke faka‵tali a ia ke oko ki te matua telā ko saoloto ei a ia mai lalo i te tulafono ke tavini katoatoa atu ki a Ieova. Ne fanoanoa foki tou tagata me ne fepaki a ia mo fakatauemuga i te akoga. E fai mai a Frédéric, se toeaina i te fakapotopotoga telā ne fakamolemole ki ei ke suke‵suke fakatasi mo te tamaliki tagata: “Au ne fakamālō ki a Rico me e fakaasi mai i ‵tekemaiga penā i a ia ne loto toa eiloa o fakaasi atu a tena fakatuanaki.” Ne fakamalosi atu a pati fakamālō konei ki te fakaikuga a Rico ke tumau i te fai mo fakaakoakoga ‵lei kae fesoasoani ki ei ke pili malosi atu a ia ki tena tamana. Ne papatiso a Rico kae ko 12 ana tausaga.

17. (a) E mafai pefea o fesoasoani atu tatou ki ‵tou taina ke ga‵solo ki mua? (e) Se a te fiafia totino ne fakaasi atu ne se misionale ki taina talavou, kae se a te ikuga?

¹⁷ I taimi katoa e fakaasi atu ei ne tatou a te loto fakafetai ki tofiga kolā ne fai faka‵lei io me ko taumafaiga ne fai, e tuku atu i ei ne tatou ki  ‵tou taina mo tuagane tali‵tonu se fakamalosiga ke momea aka te tavini katoatoa atu ki a Ieova. Ne fai mai a Sylvie * telā ne galue i te Peteli i Falani i tausaga e uke, me e mafai ne tuagane o fakamālō atu ki taina. Ne fai mai tou fafine me kāti e loto fakafetai a fāfine ki vaega io me ko taumafaiga kese‵kese kolā e matea ne latou. Tela la, a olotou “pati fakamalosi e mafai o ‵lago atu ki pati a taina ata‵mai e fai.” Ne toe fai mai tou fafine: “Ki a au, a te tukuatuga o pati fakamālō se tiute.” (Faata. 3:27) Ko oti ne fesoasoani atu aJérôme, se misionale i French Guiana, ki tamataene e tokouke ke fetaui ‵lei mō te taviniga fakamisionale. Ana muna: “Ne matea ne au me kafai e fakamālō atu au ki taina talavou ki se mea fakapito i te lotou galuega talai io me ko olotou tali kolā ne fakatoka faka‵lei, e gasolo aka ki luga a te lotou loto tali‵tonu. Kae e iku atu a te mea tenā ki te atiakaga ne latou a mea kolā e mafai ne latou o fai.”

18. Kaia e aoga ei a te ga‵lue tasi mo taina talavou?

¹⁸ E mafai foki o fakamalosi atu tatou ki taina mo tuagane tali‵tonu ke ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga mai te ga‵lue fakatasi mo latou. Kati e fakamolemole atu se toeaina ki se taina talavou telā e atamai i mea tau komipiuta ke ‵kopi aka ne fakamatalaga mai i te jw.org kolā e mafai o fakamalosi atu ki tino ma‵tua kolā e seai ne olotou komipiuta. Io me kafai e galue koe mai tua o te Kingdom Hall, kaia e se ‵kami ei ne koe se taina talavou ke ga‵lue tasi koulua? A te faiga penā ka maua i ei ne koe avanoaga ke malamalama koe i talavou kae tuku atu ki ei a pati fakamālō kae maua mai i ei a ikuga ‵lei.—Faata. 15:23.

19, 20. Kaia e ‵tau ei o fesoasoani tatou ki nisi tino ke ga‵solo ki mua?

¹⁹ I te taimi ne filifili ei ne Ieova a Iosua ke ‵taki a te kau Isalaelu, ne fakatonu atu foki a Ia ki a Mose ke “fakamalosi” a Iosua. (Faitau te Teutelonome 3:28.) Ko gasolo aka eiloa o tokouke a tino e ‵kau fakatasi mo tatou i te fakapotopotoga saukātoa i te lalolagi. E mafai ne Kelisiano ata‵mai katoa—e se ko toeaina fua—o fesoasoani ki taina talavou mo tino ‵fou ke fai a te ‵toe mea e mafai ne latou o fai. Tela la, e gasolo aka eiloa o tokouke a tino ka ga‵lue i te taviniga tumau, kae ka gasolo aka eiloa o tokouke a tino ka “toka ‵lei o akoako atu a mea konei ki nisi tino.”—2 Timo. 2:2.

²⁰ Faitalia me e ‵nofo tatou i se fakapotopotoga telā ko leva ne fakatu io me se potukau foliki telā e gasolo ki mua ke fai mo fai se fakapotopotoga, ke na fakama‵losi tatou mō te taimi mai mua. A te kī ki ei ko te fakaakoako ki a Ieova, telā e kilo faeloa ki mea ‵lei i ana tavini.