1, 2. Se a te vaegā gasolo ki mua e ‵tau o taumafai ki ei a Kelisiano katoa? Fakamatala mai.

KAFAI e filifili aka ne se fafine avaga atamai a fuagalakau ‵gali i te maketi, e se filifili fua ne ia a fuagalakau ‵lasi kae ‵togi mā‵ma. E onoono a ia ki mea kolā ko ‵pala ‵lei. E manako tou fafine ki fuagalakau kolā e mata‵gali kae e gali i te kai, kae maua foki i ei a niutilisini kolā e aoga ki te foitino. Ao, e filifili ne ia a fuagalakau kolā ko ‵pala kae ma‵tua ‵lei.

² Kafai ko oti ne tuku atu se tino kae papatiso, ka tumau eiloa a ia i te gasolo ki mua. E fakamoemoe eiloa a ia ke fai pelā me se tavini matua ‵lei a te Atua. A te matua ‵lei tenei e fai‵pati tatou ki ei, ko te matua ‵lei i te feitu faka-te-agaga, kae sē i te feitu faka-te-foitino. Ne tusi atu te apositolo ko Paulo ki Kelisiano i Efeso me e ‵tau mo latou o ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga. Ne fakamalosi ne ia latou ke kausaki atu “ke oko ki te taimi e tasi ei [latou] katoa i te fakatuanaki kae tasi foki te iloa o [latou] e uiga ki te Tama a te Atua, ke fai [latou] pelā me se tagata ko matua ‵lei, ko te mea ke katoatoa tena matua ‵lei e pelā mo Keliso.”—Efe. 4:13.

3. Se a te tulaga e tai ‵pau i ei a tino o Ieova i aso nei mo te fakapotopotoga i Efeso?

³ I te taimi ne tusi ei ne Paulo tena tusi, kae ko oti ne fakatu aka  te fakapotopotoga i Efeso mō se fia o tausaga ko ‵teka. A te tokoukega o soko i konā ko oko atu ki te tulaga ma‵tua ‵lei i te feitu faka-te-agaga. Kae ko nisi tino koi taumafai ke ga‵solo ki mua. E ‵pau eiloa mo te tulaga o Molimau a Ieova i aso nei. E tokouke a taina mo tuagane ko leva ne tavini atu ki te Atua kae ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga. Kae e manino ‵lei me e se ko tino katoa e oko atu ki te tulaga tenā. E pelā me se fakaakoakoga, e lau i afe o tino ‵fou e papatiso i tausaga takitasi, tela la, e isi ne tino koi manakogina eiloa ke kausaki atu ki te tulaga matua ‵lei. Kae pefea koe?—Ko. 2:6, 7.

4, 5. Ne aauala e ‵kese i ei a Kelisiano ma‵tua ‵lei taki tokotasi, kae se a te mea e tasi e ‵pau i ei latou? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

⁴ I te taimi e iloilo ei ne koe a fuagalakau ‵pala i te maketi, e lavea ne koe me e se ko fuagalakau katoa e ‵pau. Kae e isi eiloa ne fakailoga e mafai o lavea ne koe me ko ‵pala ‵lei te fuagalakau. I se auala tai ‵pau, e mafai o kese‵kese a fenua, telega, ma‵losi, ma‵tua, mo atamai o Kelisiano kolā ko ma‵tua ‵lei. E mafai o ‵kese latou i olotou uiga mo tuu. Kae ui i ei, e ati aka ne tino kolā e ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga a uiga kolā e lavea atu i ei a te lotou ma‵tua ‵lei. E pefea la?

⁵ E ati aka ne se tavini matua ‵lei a Ieova tena olaga ke ‵pau mo Iesu, telā ne tuku mai ne ia se fakaakoakoga mō tatou “ke tau‵tali faka‵lei atu i ana kalafaga.” (1 Pe. 2:21) Se a te ‵toe mea tāua ne faka‵mafa mai ne Iesu? Ko te alofa ki a Ieova mo tou loto kātoa, foitino mo te mafaufau kātoa, pelā foki mo te alofa ki tou tuakoi e pelā mo koe ki a koe eiloa. (Mata. 22:37-39) A te Kelisiano matua ‵lei e taumafai faeloa o ola e ‵tusa mo te fakatakitakiga tenā. E tuku mai ne ia se fakaakoakoga ki te auala e ola ei a ia ke fakaasi mai ei me fakamuamua ne ia tena fesokotakiga mo Ieova kae fakaasi atu foki ne ia te alofa sē fakapito mō nisi tino.

6, 7. (a) Ne a nisi uiga e lavea i ei te matua ‵lei o se Kelisiano? (e) Ne a mea ka sau‵tala nei tatou ki ei?

⁶ E malamalama tatou me i te alofa se vaega fua e tasi o fuataga o te agaga tapu telā e fakaasi atu ne se Kelisiano telā ko matua ‵lei. (Kala. 5:22, 23) A ko nisi vaega e pelā mo te agamalū, loto pulea mo te kufaki e tāua foki. E mafai o fesoasoani atu ke faka‵lei aka ne ia a tulaga faiga‵ta e aunoa mo te kaitaua kae ke fa‵ki i mea faka‵mae loto e aunoa mo te galo atu o te fakamoemoega. I ana sukesukega totino, e tumau eiloa a ia i te sukesuke mō fakatakitakiga faka-te-Tusi Tapu kolā e mafai o fesoasoani ke iloa ne ia o faka‵kese a te mea ‵lei mo te mea masei. Fakamuli loa, ka fakaasi mai ne ia a tena matua ‵lei i ana fakaikuga e fai. E pelā me se fakaakoakoga, e fakalogo a ia ki tena loto lagona telā ko oti ne akoakogina ki te Tusi Tapu. E fakaasi mai ne te Kelisiano matua ‵lei a te loto maulalo i te auala e kilo atu ei a ia ki auala mo tulaga o Ieova e pelā me ‵lei fakafia atu i lō ana auala. * E talai atu ne ia mo te loto finafinau a te tala ‵lei kae fesoasoani atu ki te ‵kau fakatasi o te fakapotopotoga.

⁷ Faitalia me e pefea te leva ne tavini atu ei tatou ki a Ieova, e mafai o ‵sili ifo tatou taki tokotasi, penei, ‘E mata, e isi ne feitu e ‵tau mo au o tautali faka‵lei atu ki te fakaakoakoga a Iesu, ko te mea ke tumau au i te gasolo ki mua i te feitu faka-te-agaga?’

8. E pefea te lasi o te iloa mo te malamalama o Iesu i te Tusi Tapu?

⁸ Ne malamalama faka‵lei a Iesu Keliso i te Muna a te Atua. I te taimi koi 12 ei ana tausaga, ne mafai o sau‵tala a ia mo faiakoga ki mea faka-te-Tusi Tapu i loto i te faletapu. “Ne ofo faeloa a latou kolā ne fakalogo‵logo  ki a ia i te lasi o tena malamalama, e pelā foki mo ana tali.” (Luka 2:46, 47) Fakamuli ifo, i tena galuega talai i te lalolagi nei, ne fakafilemu ne ia ana tino ‵teke mai te fakaaogaga ne ia o te Muna a te Atua mo te atamai.—Mata. 22:41-46.

9. (a) Ne a fakatokaga mō sukesukega ki te Tusi Tapu e tāua ki se tino telā e manako ke gasolo ki mua i te feitu faka-te-agaga? (e) Se a te aoga o te sukesuke ki te Tusi Tapu?

⁹ E ‵tusa mo te fakaakoakoga ne tuku mai ne Iesu, ka sē lotomalie fua se Kelisiano telā e manako o gasolo ki mua ki te tamā iloaga ko maua ne ia mai te Tusi Tapu. Ka sukesuke ‵loto a ia i aso katoa ki mea i loto i ei, kae ka lavea ne ia me i “mea‵kai ma‵keke e fakatoka mō tino ma‵tua.” (Epe. 5:14) E manino ‵lei, me e manako se Kelisiano matua ‵lei ke maua te ‘iloaga tonu e uiga ki te Tama a te Atua.’ (Efe. 4:13) E mata, e isi sau fakatokaga ki te faitauga ki te Tusi Tapu i aso katoa? E mata, e tautali koe ki tau fakasologa e uiga ki sukesukega totino, mai te taumafai o fakatoka se taimi i vaiaso takitasi mō te tapuakiga a kāiga? I te taimi e sukesuke ei koe ki te Tusi Tapu, ke onoono faka‵lei ki fakatakitakiga fakavae i te Tusi Tapu kolā ka fesoasoani atu ke lavea ‵lei ne koe a mafaufauga mo lagonaga o Ieova. Ka oti, ko taumafai ei o fakagalue a fakatakitakiga konā mai i te faiga o au fakaikuga, kae ka fai i ei ke pili malosi atu koe ki a Ieova.

10. E mafai pefea ne te iloaga o se Kelisiano matua o fakamalosi aka a ia i aso takitasi o tena olaga?

¹⁰ E malamalama eiloa te Kelisiano telā ko matua ‵lei me e uke atu a mea e ‵tau o fai ne ia i lō te mauaga fua o te iloaga. E se gata fua i mea e iloa ne ia, e mata, e pefea tena fiafia ki auala mo fakatakitakiga fakavae o te Atua? E tasi te auala e fakaasi atu i ei te alofa tenā ko te fakamuamua ne tatou i ‵tou olaga a mea kolā e fetaui mo te loto o Ieova i lō ‵tou manakoga totino. E se gata i ei, e mautinoa eiloa me e galue eiloa te Kelisiano ke “tiakina” ana faifaiga mo amioga mua. Kafai e fai ne se  Kelisiano a te ‵fuliga tenā, ko fakapei eiloa ne ia a uiga ‵fou o Keliso, kolā ne “faite e ‵tusa mo te loto o te Atua i te amiotonu mo te alofa fakamaoni.” (Faitau te Efeso 4:22-24.) Ne tusi a te Tusi Tapu mai lalo i te takitakiga a te agaga tapu o te Atua. Kafai e ‵poko te iloa mo te alofa o se Kelisiano mō tulaga o te Tusi Tapu, ka talia eiloa ne tena loto mo tena mafaufau a te fakamalosiga a te agaga tapu. E fesoasoani atu eiloa te mea tenā ki te gasolo ki mua i te feitu faka-te-agaga.

11. Se a te mea ne lavea atu i faifaiga a Iesu ki tena kāiga mo ana soko?

¹¹ I te olaga o Iesu i te lalolagi nei e pelā me se tagata ‵lei katoatoa, ne ‵nofo fakatasi a ia i se fia o tausaga mo tino sē ‵lei katoatoa, e aofia ei ana kāiga mo ana mātua kolā ne puti aka ne lāua a ia. Ne fakamalosi aka foki ne soko ‵pili o Iesu a te uiga fia sili mo te fia pule. E pelā me se fakaakoakoga, i te afiafi mai mua o tamate a Iesu, “ne sae aka foki se kinauga lasi i a latou me ko oi te ‵toe tino sili i a latou.” (Luka 22:24) Kae ne loto talitonu a Iesu me e mafai ne ana soko sē ‵lei katoatoa o ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga kae fakatu aka se fakapotopotoga telā e ‵kau fakatasi. I te afiafi foki loa tenā, ne ‵talo atu a Iesu mō te ‵kau fakatasi o ana apositolo i te alofa, mai te akai atu ki tena Tamana faka-te-lagi, penei: “Ke tasi latou katoa, e pelā eiloa mo koe, te Tamana e ‵kau fakatasi mo au, a ko au e ‵kau fakatasi mo koe, kae ke ‵kau fakatasi foki latou mo tāua, . . . ko te mea ke tasi latou e pelā eiloa mo tāua e tasi.”—Ioa. 17:21, 22.

12, 13. (a) E faka‵mafa mai pefea i te Efeso 4:15, 16 a te manakoga ke fakamalosi aka te uiga ‵kau fakatasi i te fakapotopotoga? (e)  Ne mafai pefea o manumalo se taina i tena vāivāiga kae taumafai o fakamalosi aka te uiga ‵kau fakatasi?

¹² E fakamalosi aka ne se tavini matua ‵lei a Ieova a te ‵kau fakatasi i loto i te fakapotopotoga. (Faitau te Efeso 4:1-6, 15, 16.) E fakamoe‵moe tatou ko tino o te Atua ke “‵soko tasi” kae ke fealofani te suā tino ki te suā tino. E ‵tusa mo te Muna a Ieova, ke maua te uiga ‵kau fakatasi tenā, e ‵tau mo tatou o loto maulalo. Kafai foki loa e fakafesagai atu ki te tulaga sē ‵lei katoatoa o nisi tino, e loto maulalo eiloa se taina io me se tuagane matua ‵lei o taumafai malosi ke maua te ‵kau fakatasi i te fakapotopotoga. Ka saga atu pefea koe māfai e pokotia koe i vāivāiga o se taina io me se tuagane i te fakapotopotoga? Io me e pefea ou lagonaga māfai e fai ne se tino i te fakapotopotoga se mea ‵se ki a koe? E mata, ko tau kilokiloga io me ko ou uiga e fai ei ke isi se vā sē ‵lei o koe mo te tino fai mea ‵se? Io me taumafai koe o ati aka se fesokotakiga ‵lei i te vā o koe mo ia? E taumafai eiloa se Kelisiano telā e matua ‵lei o faka‵lei fakavave te fakalavelave i lō te faite aka o se vā sē ‵lei i a laua.

¹³ Mafaufau ki te fakaakoakoga a Uwe. I taimi ko ‵teka, ne fakaaoga ne ia te tulaga sē ‵lei katoatoa o taina tali‵tonu ke fakavāivāi atu ki a ia. Oti aka, ne fakaiku aka ne ia ke fakaaoga te Tusi Tapu mo te tusi ko te Insight on the Scriptures ke sukesuke ne ia te olaga o Tavita. Kaia ne filifili ne ia Tavita? Ne fakamatala mai a Uwe, penei: “Ne molimau ne Tavita a uiga o nisi taina tali‵tonu kolā e se fakavae ki te Tusi Tapu. E pelā me se fakaakoakoga, ne taumafai te tupu ko Saulo o tamate a ia, ne ma‵nako a nisi tino o peipei a ia ki fatu, ke oko foki loa ki te avaga a Tavita ne fakatauemu ki tou tagata. (1 Samu. 19:9-11; 30:1-6; 2 Samu. 6:14-22) Kae ne seki talia ne Tavita a amioga a nisi tino ke fakavāivāi ei tena alofa mō Ieova. E se gata i ei, ne maua ne Tavita te loto fakamagalo, se mea telā ne manakogina ke ati aka ne au. Ne ‵fuli ne mea kolā ne tauloto ne au mai aku sukesukega a taku kilokiloga ki te tulaga sē ‵lei katoatoa o taina tali‵tonu. Ko se tausi nei ne au se fakasologa o mea ‵se e fai ne nisi tino. I lō te fai penā, e taumafai eiloa au o fesoasoani ki te ‵kau fakatasi o te fakapotopotoga.” E mata, e isi foki sou fakamoemoega ke fakamalosi aka te uiga ‵kau fakatasi i te fakapotopotoga?

14. Ne a vaegā tino ne filifili ne Iesu mo fai ana taugasoa?

¹⁴ Ne fiafia eiloa a Iesu Keliso ki tino katoa. Ne faigofie ki vaegā tino kese‵kese ke olo atu ki a ia—e aofia i ei tagata, fafine, talavou, tino ma‵tua, pelā foki mo tama‵liki. Kae ne filifili faka‵lei eiloa ne Iesu ana taugasoa ‵pili. Ne fai atu a ia ki ana apositolo fakamaoni: “A koutou ko oku taugasoa māfai e fai ne koutou a mea kolā e fakatonu atu ne au ki a koutou.” (Ioa. 15:14) Ne filifili ne Iesu a vaegā taugasoa penā mai a latou kolā ne tau‵tali fakamaoni i a ia kae tavini atu mo te loto kātoa ki a Ieova. E mata, e filifili foki ne koe ou taugasoa ‵pili mai tino kolā e tavini atu ki a Ieova mo te loto kātoa? Kaia e tāua ei te mea tenei?

15. E aoga pefea ki talavou a te fai taugasoa mo Kelisiano kolā ko ma‵tua ‵lei?

¹⁵ A te ukega fuagalakau e ‵pala faka‵lei eiloa i te taimi o te ‵tau mafanafana. I se auala tai ‵pau, a te a‵lofa o ‵tou kautaina e mafai o fesoasoani atu ke gasolo koe ki mua i te feitu faka-te-agaga. Kāti a koe se talavou telā e taumafai ke filifili aka a mea ka fai ne koe i te olaga. Se mea poto māfai e fai taugasoa koe mo taina tali‵tonu kolā e lasi te lotou atamai i te taviniga a Ieova kae fesoasoani foki ki te ‵kau fakatasi o te fakapotopotoga! Kāti ne fakafesagai latou i se fia o tausaga mo fakalavelave pelā foki mo mea faiga‵ta i te taviniga ki te Atua. E mafai o fesoasoani atu latou ke filifili faka‵lei ne koe te ‵toe auala ‵lei i te olaga. A vaegā fesokotakiga fakamalosi loto mo vaegā taina mo tuagane penā, e mafai o fesoasoani atu ki a koe ke fai ne koe a fakaikuga ‵poto kae ke gasolo ki mua pelā me se Kelisiano matua ‵lei.—Faitau te Epelu 5:14.

16. Ne fesoasoani atu pefea a tino ma‵tua i te fakapotopotoga ki se tuagane talavou e tokotasi?

¹⁶ E pelā me se fakaakoakoga, ne masaua ne Helga me i tena toe tausaga i te akoga, ne kamata o fakatusa‵tusa ne tamaliki i tena vasega a olotou fakamoemoega ki nisi tama‵liki. Ne ‵kilo atu a te tokoukega o latou ki akoakoga ma‵luga e pelā me se mea tāua ‵ki, maise loa te fakamoemoega ke maua se galuega ‵togi ‵lei. Ne sau‵tala fakatasi a Helga mo ana taugasoa i te fakapotopotoga ki te tulaga tenā. “A te tokoukega o latou e ma‵tua atu i a au,” e fai mai a ia, “kae ne fesoasoani malosi mai latou ki a au. Ne fakamalosi mai latou ke kausaki atu au ki te taviniga tumau. Fakamuli ifo, ne mafai o aofia au i te galuega fakapaenia mō tausaga e lima. I tausaga fakamuli ifo, ko fiafia nei au me ne saga malosi atu au ki te taviniga ki a Ieova a koi talavou ei au. E seai eiloa soku salamō i taku filifiliga ne fai.”

17, 18. E mafai pefea o fesoasoani mai te matua ‵lei i te feitu faka-te-agaga ke fakataunu ‵tou fakamoemoega i te olaga?

¹⁷ A te taumafai o fakamuamua a te fakaakoakoga a Iesu i ‵tou olaga, ka fesoasoani mai ke ga‵solo tatou ki mua pelā me ne Kelisiano. Ka fakapili‵pili malosi atu tatou ki a Ieova, kae momea aka te ‵tou manakoga ke tavini atu ki a ia ki te ‵toe mea e mafai ne tatou o fai. E mafai o tuku atu ne te tavini a te Atua te ‵toe mea ‵lei māfai ko katoatoa tena matua ‵lei i te feitu faka-te-agaga e pelā me se Kelisiano. Ne fakamalosi atu a Iesu ki ana soko penei: “Ke penā foki o maina atu te otou mainaga ki tino, ko te mea ke mafai o matea ne latou otou galuega ‵lei kae ‵viki atu ei ki te otou Tamana telā i te lagi.”—Mata. 5:16.

¹⁸ E pelā mo te mea ne tauloto ne tatou, e mafai o fai se Kelisiano matua ‵lei e pelā me se fakamalosiga aoga mō te ‵lei o te fakapotopotoga. E mafai o lavea atu te matua ‵lei o se Kelisiano i te feitu faka-te-agaga mai te auala e fakaaoga ei ne ia tena loto lagona telā ne tuku mai ne te Atua. E mafai pefea o fesoasoani mai ‵tou loto lagona ke fai ne tatou a fakaikuga ‵poto? Kae e mafai pefea o fakaasi atu ne tatou te āva ki fakaikuga a ‵tou taina tali‵tonu kolā e fakavae ki olotou loto lagona? Ka sau‵tala tatou ki manatu konei i te suā mataupu.