“Faiga ke Manuia Tou Auala” Pefea la?

A TE tugapati “Ke Manuia”—se tugapati fakafiafia! Ne manuia a olaga o nisi tino mai te maumea mo te takutakua. E moemiti a nisi tino ke manuia latou kae seki fai eiloa penā.

I se kilokiloga lasi, e fakalagolago eiloa tou manuia mai mea kolā e fakamuamua ne koe i tou olaga. A ko nisi auala tāua e lua ko te auala e fakaaoga ne koe ou taimi mo tou malosi mo te auala e saga atu ei koe ki ei.

Ne maua ne te tokoukega o Kelisiano me i te kau katoatoa atu ki te galuega talai e maua i ei a te lotomalie tonu. A te taviniga tumau ko oti ne fesoasoani atu ki talavou mo tino ma‵tua ke manuia latou. E mafau‵fau a nisi tino me i te galuega talai se galuega telā e se gali kae fakatulaga lua ne latou i olotou olaga i te taimi e kausaki atu ei latou ki nisi fakamoemoega. Kaia e mafai ei o tupu a te mea tenei? Ne a au mea e mafai o fai ke saga tonu atu koe ki te ‵toe mea tāua? Kae e mafai pefea koe o “manuia”?​​—Iosua 1:8.

Faigā Mea Fakaopoopo mo Fakafiafiaga

E ‵tau o paleni ‵lei a te kilokiloga a talavou Kelisiano e uiga ki te tavini atu ki te Atua tonu mo te aofia i nisi faigā mea. A latou kolā e fai penā ka manuia olotou olaga kae ke fakamālō atu eiloa ki a latou.

A ko nisi talavou Kelisiano e fakatāua malosi ne latou a faigāmea mo tafaoga. E seai eiloa se mea e masei i faifaiga konā. Kae, e ‵tau o ‵sili ifo a talavou Kelisiano ki a latou eiloa, penei: ‘E mata, e fia a itula e fakamāumāu ne au ki faigāmea konei? Kae ne vaegā tino pefea e fai taugasoa au ki ei? Ne a uiga e fai ne nisi tino kolā e aofia fakatasi mo au i faigāmea konei? Kae se a te mea ka fakamuamua ne au i toku olaga?’ E mafai o masaua ne koe me kafai ko tuku tou mafaufau mo tou malosi ki mea konā, ko mu‵tana ei a taimi e fakamāumāu ne koe e uiga ki tou fesokotakiga mo te Atua. Tenā la, ko lavea ei ne koe a te tāua ke fakamuamua ne koe a mea kolā e tāua ‵ki eiloa.​​—Efeso 5:​15-​17.

Mafaufau la ki te tala o Wiktor. * E fakamatala mai a ia, penei: “I te taimi ne 12 ei oku tausaga, ne kau atu au ki se kalapu volipōlo. I te vaitaimi tenā, ne uke ‵ki oku failoga ne maua. Ne maua ne au te avanoaga ke fai pelā me se tino tafao takutakua.” Fakamuli ifo, ne ma‵sei ‵ki a lagonaga o Wiktor me ko pokotia ‵ki a tena feitu faka-te-agaga ona ko tena tafaoga. I se aso e tasi, ne to tena moe i te taumafaiga ke faitau tena Tusi Tapu. Kae ne lavea foki ne ia me ko sē lasi te fiafia e maua ne ia mai te galuega talai. “Ne galo atu te malosi o toku foitino ona ko taku tafaoga, e seki leva kae fatoa masaua ne au me ko pokotia foki i ei a toku loto finafinau ki mea faka-te-agaga. Ne iloa ne au me ko se fai ne au a mea katoa kolā ne mafai ne au o fai.”

Akoakoga Ma‵luga

A te Kelisiano e isi sena tiute faka-te-Tusi Tapu ke tausi atu ki tena kāiga, kae aofia i ei a te tiute ke tausi atu ki olotou manakoga faka-te-foitino. (1 Timoteo 5:8) Kae e mata, e manakogina i ei ke olo atu ki kolisi mo iunivesiti ke maua ei ne pepa ma‵luga?

Kāti se mea ‵lei ke mafaufau faka‵lei ki pokotiaga e mafai o maua i tou fesokotakiga mo Ieova māfai e kausaki malosi koe ki akoakoga ma‵luga. Ke fai se tala fakatusa ki te mea tenei e auala i se fakaakoakoga mai te Tusi Tapu.

Ne fai a Paluka mo fai se failautusi ki te pelofeta ko Ielemia. I se taimi e tasi, i lō te saga tonu atu ki tena tauliaga ke tavini atu ki a Ieova, ne kamata o kaimanako a Paluka. Ne lavea ne Ieova a te mea tenei kae e auala i a Ielemia, ne fakailoa atu ki a ia, penei: “E a, e taumafai koe o salasala ki se togafiti ‵lei mō koe? Sa fai te mea tenā.”​​—Ielemia 45:5.

Ne a “togafiti” kolā ne salasala faeloa ki ei a Paluka? Kāti ne fakaosoosogina a ia ke fai se igoa mō ia i te fakanofonofoga faka-Iutaia. Io me ko togafiti konā e fakauiga ki te maumea faka-te-foitino. Faitalia me se a te mea ne tupu, ne seki fakamuamua ne ia a mea kolā e tāua atu, ko mea faka-te-agaga kolā ne fesoasoani atu ki a ia ke tumau tena fesokotakiga ‵pili mo Ieova. (Filipi 1:​10) Kae e manino ‵lei me ne fakalogo eiloa a Paluka ki te fakamasauaga a Ieova auala i a Ielemia telā ne sao atu ei a tena ola.​​—Ielemia 43:6.

Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te tala tenei? E fakaasi mai i polopolokiga kolā ne maua ne Paluka me e isi se mea ‵se ne fai ne ia. Ne manako ke takutakua a ia. Kafai e lava au tupe ke tausi ei koe, e mata, e ‵tau o fakamāumāu ou taimi, tupe, mo taumafaiga ke fanatu ki akoakoga ma‵luga ko te mea fua ke fakamalie ne koe a manakoga a ou mātua io me ko ou nisi kāiga?

Mafaufau ki te tala o Grzegorz, se tino fai polokalame i mea tau komupiuta. Ne fakamalosi a ia ne ana taugasoa ke fano a ia o akoga i mea tau komupiuta. Ne fatoa iloa aka ne ia me ko seai sena taimi e ‵toe mō mea faka-te-agaga. E toe fai mai a ia: “Ne mataku eiloa au. Ne masei ‵ki toku loto lagona ona me ko se fakataunu ne au oku fakamoemoega faka-te-agaga.”

Te Fakatāua ne Koe o Tau Galuega ‵Togi i se Auala ‵se

E fakamalosi ne te Muna a te Atua a Kelisiano ‵tonu ke ga‵lue malosi kae ke pelā foki me ne tino e fakatuagagina. Ne tusi mai penei a te apositolo ko Paulo: “So se galuega e fai ne koutou, ke fai mo te loto katoatoa, e pelā eiloa me tavini atu koutou ki te Aliki kae se ki tino.” (Kolose 3:​22, 23) Kae e tiga eiloa a te galue malosi e aoga, kae e isi se mea telā e tāua atu​​—ko te ‵tou fesokotakiga ‵lei mo te ‵tou Mafuaga. (Failauga 12:13) Kafai e fakatāua ne se Kelisiano a tena galuega ‵togi i se auala ‵se, ko faigofie ei ke fakatulaga lua ne ia ana manakoga faka-te-agaga.

A te fakatāua ne se Kelisiano a tena galuega ‵togi e mafai o fai ei ke ‵fita ‵ki a ia mai i tena galuega kae ka fakafaigata ke fakapaleni ne ia tena feitu faka-te-agaga mo te fesoasoani atu foki ki tena kāiga. Ne fakamaoni mai ne te tupu ko Solomona me i “te galue malosi o koe ki ou lima e lua” e fai pelā mo te “taumafai o afuli te matagi.” Kafai e fakatāua malosi ne se Kelisiano a tena galuega ‵togi, e mafai eiloa o iku atu ki te fakafi‵ta ne ia a tena mafaufau mo se taimi leva. Kae e mafai foki o pologa a ia ki tena galuega ‵togi ke oko eiloa ki te taimi ko lagona ei ne tena foitino a te vāivāi. Kafai e penā loa, e mata, e mafai ne ia o ‘fiafia . . . ki mea ne maua ne ia mai tena galuega’? (Failauga 3:​12, 13; 4:6) E pelā me ko te ‵toe mea tāua, e mata, e lava tena malosi faka-te-foitino mo te malosi o tena mafaufau ke fakataunu ei ne ia ana tiute i te kāiga e pelā foki mo mea faka-te-agaga?

A Janusz, telā se tagata mai i Eulopa ki te togāl ā ne fakatāua malosi ne ia tena pisinisi fai fatoaga. E fai mai a ia: “E tavae au ne tino o te lalolagi ona ko toku galue malosi mo te mafai ne au o fakaoti faka‵lei so se galuega e ‵tofi ke fai ne au. Kae ne logo‵mae au i te feitu faka-te-agaga, kae ko se kau atu au ki te galuega talai. E se leva kae taofi toku fanatu ki fakatasiga. Ne fakamatamata eiloa au me ne fakaseaoga ne au a pati polopoloki a toeaina kae ko gasolo o ‵mao keatea au mai te fakapotopotoga.”

E Mafai ne Koe o Fai ke Manuia Tou Olaga

Ne onoono eiloa tatou ki pogai e tolu e mafai ei ne se Kelisiano o galue malosi ki mea o te olaga telā e mafai o pakia ei a ia i te feitu faka-te-agaga. E mata, e aofia koe i se mea e tasi o mea konei? Kafai e fai koe penā, e mafai o fesoasoani atu a fesili, tusi siki, mo fakamatalaga konei ke fakaiku aka ne koe me e sasale koe i te auala ki te manuia io me ikai.

 Faigā mea fakaopoopo mo fakafiafiaga: E mata, e pefea te fakatāua ne koe a polokalame fakaopoopo konei? E mata, ko fakaaoga ne koe a taimi konei kolā e tuku fakapitoa muamua eiloa ne koe mō mea faka-te-agaga? E mata, ko matafitafi malielie i a koe a te gali o te fakatasitasi mo taina tali‵tonu? Kafai ko penā loa, kaia e se fakaakoako atu ei a koe ki te tupu ko Tavita, telā ne fai atu ki a Ieova, penei: “Fakaasi mai te auala e ‵tau au o fano i ei.”​​—Salamo 143:8.

E isi se ovasia faimalaga ne fesoasoani atu ki a Wiktor telā ne fakamatala mai i te kamataga. Ne fakamālō atu a te ovasia ki a ia, penei: “Ne fakamatala faka‵lei mai eiloa ne koe a tala e uiga ki tou fiafia ki te volipōlo.” “Tenā eiloa te mea ne fakaala aka ne ia toku mafaufau,” ko muna a Wik­tor. “Ne lavea ne au a toku ‵mao kea‵tea mo te fakapotopotoga. I se taimi vave loa, ne ‵kati ne au a toku fakatasitasi mo oku taugasoa faka-te-lalolagi i kalapu kolā e kau sāle au ki ei, kae ‵sala atu ki taugasoa i loto i te fakapotopotoga.” I aso nei, ko tavini atu nei a Wiktor ki a Ieova mo te loto finafinau i tena fakapotopotoga. E fakamalosi mai a ia, penei: “Fesili atu ki ou taugasoa, ou mātua, io me ko toeaina i te fakapotopotoga māfai ne lavea atu ne latou me i tou kausaki atu ki faigāmea i te akoga e fesoasoani atu ke pili tou vā mo Ieova io me ‵taki atu ei koe keatea mai a ia.”

Kaia e se fakaasi atu ei ne koe ki toeaina i tou fakapotopotoga me e manako koe o kausaki malosi atu ki tauliaga e uke i tau taviniga ki te Atua? E mata, e mafai o ‵lago atu koe ki tino ma‵tua kolā e manakogina ki se fesoasoani, kāti mai te fesoasoani atu ki te ‵togiga o olotou mea mai i sitoa io me ne galuega i olotou fale? Faitalia ou tausaga, e mafai eiloa koe o aofia i te galuega talai tumau, mai te fakaasi atu ki nisi tino a te pogai o tou fiafia.

Akoakoga Ma‵luga: Ne faipati eiloa a Iesu ki te sē ‵lei o te ‘‵sala ne koe ou tavaega.’ (Ioane 7:​18) Faitalia me se a te mea ne fakaiku ne koe e uiga ki akoakoga e taumafai ke maua ne koe, e mata, ko oti ne ‘fakamautinoa aka ne koe a mea kolā e tāua atu’?​​—Filipi 1:​9, 10.

Ne fai ne Grzegorz, se tino e polokalame sāle ne ia a komupiuta, a fakama‵fuliga ki tena olaga. Ne fai mai a ia: “Mai te fakatāua malosi ne au a muna fesoasoani mai i toeaina, ne fakafaigofie ei ne au a toku olaga. Ne iloa aka ei ne au me e se manakogina ke toe ‵sala atu au ki akoakoga ma‵luga. Ka fakamāumāu fua ne te mea tenā a oku taimi e uke mo toku malosi.” Ko aofia nei a Grzegorz i galuega a te fakapotopotoga. Fakamuli ifo, ne fanatu a ia ki te Akoga telā ko taku nei ki te Akoga ki te Tusi Tapu mō Taina ‵Nofo Taka. E tonu, ne “fakaaoga faka‵lei” ne ia se taimi ke fakalauefa atu tena tauloto ki mea e uiga ki te Atua.​​—Efeso 5:​16.

Galuega ‵Togi: E mata, ne fakatāua malosi ne koe tau galuega ‵togi telā ko fakatafa ei ne koe ki tua a mea faka-te-agaga? E mata, e lava a taimi ke fesokotaki atu ei koe ki tou kāiga? Kae i loto i te fakapotopotoga, e mata, e momea aka ne koe a te ‵lei o ou tofiga i fakatasiga? Kae e pefea a fesokotakiga fakama‵losi loto e fai mo nisi tino? “Mataku ki te Atua, kae tausi ki ana fakatonuga” kae ka maua ne koe a fakamanuiaga mai i a Ieova kae ‘ka fiafia koe ona ko au galuega ‵lei.’​​—Failauga 2:​24; 12:13.

A Janusz, telā ne taku atu muamua, ne seki teletele ‵lei a tena pisinisi fai fatoaga; kae ne iku atu loa ki te ‵pono o tena pisinisi tenā. Ona ko te seai ne tupe e ‵toe i ona lima kae lasi ‵ki a tena kaitalafu, ne saga atu ei a ia ki a Ieova. Ne kamata a Janusz o saga faka‵lei atu ki ana mea e fai, kae nei la ko paenia tumau a ia, kae fai foki e pelā me se toeaina i tena fakapotopotoga. E fai mai a ia: “Kafai ne lotomalie fua au ki mea kolā e maua ne au kae i te taimi foki eiloa tenā e fakaaoga ne au oku taimi mo toku malosi ki mea faka-te-agaga, e maua ne au a te filemu o te mafaufau mo te loto.”​​—Filipi 4:​6, 7.

Ke fakaaoga ne koe ne taimi ke toe fai se iloiloga ‵lei ki ou manakoga ‵tonu mo mea kolā e fakamuamua ne koe. A te tavini atu ki a Ieova ko te auala fua e tasi telā e maua mai i ei se olaga manuia. Ke fai ne koe e pelā me se vaega tāua o tou olaga.

Kāti e manako koe o fai ne nāi ‵fuliga, io me ko te ‵kati eiloa kea‵tea a mea kolā e seai ne aoga ko te mea ke “fakatalitonu ne [koe] me se a te loto o te Atua.” (Loma 12:2) Kae e mafai eiloa ne koe o fai “ke manuia” au taumafaiga mai te tavini atu ki a ia mo tou loto kātoa.

[Fakamatalaga fakaopoopo]

[Pokisi/Ata i te itulau e 31]

E Mafai Pefea o Fai ne Koe ke Manuia Tou Auala?

Ona ko te uke o mea e mafai o fakalavelave atu ki a koe, e mafai pefea o sē ‵kalo keatea koe mai te kilo atu ki toe mea tāua? Fakaavanoa a taimi ke iloilo aka ou lagonaga mo mea kolā e fakamuamua ne koe mai te mafaufau ki fesili konei mai lalo:

FAIGĀ MEA FAKAOPOOPO MO FAKAFIAFIAGA

▪ Ne a vaegā kilokiloga e fakaasi atu ne koe māfai ko aofia koe i faigāmea konā?

▪ E pefea te uke o taimi e fakamāumāu ne koe ki mea konei?

▪ E mata, e fai a mea konei e pelā me ne mea e fakamuamua ne koe i tou olaga?

▪ E mata, ko kaisoa ne koe a taimi e ‵tau o fakamāumāu ne koe mō mea faka-te-agaga ki mea konei?

▪ Kae ne vaegā tino pefea e fai taugasoa koe ki ei?

▪ E mata, e sili atu tou fiafia ki ou taugasoa i lō ou taina tali‵tonu?

AKOAKOGA MA‵LUGA

▪ Kafai e isi ne mea e mafai o tausi ei koe, e mata, e mafai eiloa o fakamāumāu ne koe ou taimi, au tupe, mo au taumafaiga ke ‵sala atu ki akoakoga ma‵luga?

▪ Ke tausi atu koe ki a koe eiloa, e mata, e manakogina ne koe se pepa maluga mai se kolisi io me ko te iunivesiti?

▪ E pokotia pefea a tou kau atu ki fakatasiga ona ko mea konei?

▪ E mata, ko oti ne fakamautinoa aka ne koe a ‘mea kolā e sili atu i te tāua’?

▪ E mata, e fakamalosi aka ne koe a tou loto talitonu ki te mafai ne Ieova o tausi atu ki a koe?

GALUEGA ‵TOGI

▪ E mata, e fai ne tau galuega ‵togi ke ‘uke atu ou taimi fakafiafia i te olaga’?

▪ E mata, e maua ne koe te malosi faka-te-foitino mo te malosi i mea tau lagonaga ke fai ou tiute i te kāiga kae aofia foki i fakatokaga faka-te-agaga?

▪ E mata, e lava tou taimi ke fesokotaki atu mo tou kāiga?

▪ E mata, ko to lasi tou saga atu ki tau galuega ‵togi ko ala ei o fakatafa ne koe a mea faka-te-agaga?

▪ E mata, e pokotia i ei a te ‵lei o ou tofiga i fakatasiga?

 [Ata i te itulau e 30]

Ne fai atu a Ieova ki a Paluka ke fakaeteete e uiga ki se manakoga kaimanako