FAKAAKOAKO KI TE LOTOU FAKATUANAKI | IOSEFA
“E Mafai Pefea ne Au o Fai se Vaegā Mea Masei Penā?”
KO MANAVA atu a Iosefa ki se ea ‵vela, penā foki loa mo te manogi o lakau tala‵tala mo nisi lakau aka. Ne avatu tou tagata ne tino faipisinisi faima‵laga, i loto i kogā fenua ma‵lalo o te vaitafe ko te Naila. Ke fakaatata ne tatou a tagata e takitaki atu olotou kamela i tafa o te vai i te lotou auala ki te suā fakai o Aikupito mo manu e ‵lele fakapoi atu i te kogā koga tenā. Ne mafaufau a Iosefa ki te lotou kāiga i Hepelona telā e selau maila te ‵mao; ko nofo atu nei a ia i se koga fakaa‵tea.
Ke fakaataata foki a leo o magiki e logoa mai i luga i taulu o lakau ‵lasi. Ko oko loa te faigata ki a Iosefa ke maina i te ‵gana telā e fai‵pati ki ei a tino i kogā koga kolā e olo atu latou i ei. Kāti ne taumafai a ia ke maina i nāi pati io me ko fuaiupu kolā e lagona ne ia. Kae se mea ‵lei ke tauloto ki ei. Kāti ne iloa ne ia me ka se toe lavea ne ia tenā kāiga.
Ko tai matua malie a Iosefa—ko 17 io me ko 18 ana tausaga—kae ko fakafesagai atu nei a ia ki tulaga faiga‵ta kolā e ‵tau fua o fe‵paki mo tino ma‵tua. Toeitiiti kae tamate ne ana taina tou tagata, ona ko te loto ma‵sei me ne fai a Iosefa mo fai te ‵toe tama fakapelepele a te lotou tamana. I lō te fai penā, ne ‵togi atu ne latou tou tagata ki tino faipisinisi faima‵laga. (Kenese 37:2, 5, 18-28) Mai tua o nāi vaiaso ne faima‵laga atu ei latou, kāti ne kamata te lotou fia‵fia i te pili atu ki te ‵toe koga telā e tokouke ei a tino, me tenā te koga e mafau‵fau ei latou ke maua tupe e uke mai te ‵togiatuga o Iosefa, e pelā foki mo olotou nisi mea tāua. Ne mafai pefea ne Iosefa o ‵kalo kea‵tea mai te loto mafatia mo te loto fanoanoa? Kae e mafai foki pefea ne tatou i aso nei o puipui ‵tou fakatuanaki mai tulaga faiga‵ta o te olaga? E uke ‵ki eiloa a mea tāua e mafai o tauloto ne tatou mai i a Iosefa.
‘NE FAKATASI ATU A IEOVA KI A IOSEFA’
“Ko oko atu nei a te kau Isamaeli ki Aikupito, fakatasi mo Iosefa telā ne ‵togi mai ne latou mai i ana taina. Ne ‵togi atu ne latou a Iosefa ki te ofisa a te tupu e tokotasi telā e igoa ki a Potifala telā ko te kapeni o sotia tiute i te palesi.” (Kenese 39:1) Mai mu pati konā, e fesoasoani mai te tala tenei i te Tusi Tapu ke lavea ne tatou a te fakamasiasi ki te tamaliki tagata tenei i tena toe ‵togiatuga. Ko pelā fua a ia me se kope telā e fakatau atu sāle! Kāti e mafai o fakaataata ne tatou a Iosefa e tautali atu i tua o tena pule fou, se ofisa Aikupito, ki tena kāiga fou i loto i auala o fa‵kai kolā e tokouke ‵ki ei a tino.
Kāiga! Ne ‵kese ‵mao eiloa mai te kāiga telā ne tagi masausau ki ei a Iosefa. Ne tupu aka a ia i se kāiga maumausolo kolā ne ‵nofo sāle fua i faleie i te taimi e faima‵laga atu ei kae tausi olotou lafu mamoe. I konei, e ‵nofo atu a tino Aikupito e pelā mo Potifala i fale tafasili i te ‵gali kae pēni ki ‵lanu tu ‵kese kae mainaina. Ne lipoti mai ne tino suke‵suke ki mea mua, me ne fia‵fia malosi a tino Aikupito ki te ‵tokiga o fatoaga ‵gali kae ‵pui olotou fatoaga ki lakau ‵lasi kolā e mafai o fakamalumalu i ei mo tāma vai tu loto ke ‵toki i ei a mouku ‵loa, mouku tala‵tala mo nisi lakau aka. A nisi fale e ‵tu loa i loto i va o fatoaga mo olotou fakaosoga ke fakaagiagi i ei, famalama ma‵luga ke mafai o maua atu se ea ‵lei i ei, mo potu ‵lasi, e aofia i ei se koga ‵kai mo te koga e ‵nofo i ei a tavini.
E mata, ne ofo masei a Iosefa i te vaegā olaga maumea penā? E foliga mai me ne seki fai eiloa penā. Kāti ne sili atu tena mafaufau ki tena nofo tokotasi. Ne fai a tino Aikupito e pelā me ne tino fakaa‵tea ki a ia ona ko te lotou ‵gana, gatu mo teuga— kae sili atu i ei ko te lotou lotu. Ne tapuaki latou ki atua kese‵kese, e fai vailakau Kenese 39:2) E mautinoa eiloa me ne fakaasi atu katoa ne Iosefa a mea katoa i tena loto ki te Atua. E fai mai te Tusi Tapu me “e pili faeloa a [Ieova] ki a latou kolā e ka‵laga atu ki a ia.” (Salamo 145:18) Kae ne a foki nisi auala ne mafai ei o fakapilipili atu a Iosefa ki tena Atua?
kae fai mea fakataulaitu, kae fakatāua malosi ne latou a te mate mo te olaga mai tua o te mate. Kae e tasi eiloa te mea telā ne fesoasoani atu ke mo a ma loto fanoanoa a Iosefa ona ko tena nofo tokotasi. E fai mai te tala i te Tusi Tapu: ‘Ne fakatasi atu a Ieova ki a Iosefa.’ (Ne seki talia ne te tamaliki tagata tenei ke faka‵tuka atu a te loto mafatia, kae ne saga tonu atu a ia o fai faka‵lei ana galuega ki te ‵toe mea e mafai ne ia o fai. Ne tuku atu ei ne ia a mea e uke ke fakamanuia ne Ieova, kae ne seki leva kae ne fiafia malosi tena pule fou ki a ia. Ne lavea ne Potifala me ne fakamanuia ne Ieova, te Atua o tino o Iosefa, a tena tavini talavou, kae mautinoa eiloa me ne iku atu a fakamanuiaga penā ki te faiga ke momea aka te maumea o te tagata Aikupito tenei. Ne gasolo malielie aka eiloa te loto talitonu o te matai o Iosefa ki a ia ke oko eiloa ki te taimi ne tuku katoatoa atu ne ia a mea katoa ki lima o te tamataene atamai tenei.—Kenese 39:3-6.
Ne tuku mai ne Iosefa a fakaakoakoga tāua mō talavou kolā e tapuaki atu ki te Atua i aso nei. E pelā mo taimi e ‵nofo atu ei latou i te akoga, e mafai o fai fakaa‵tea a latou i nisi taimi kae e se masani latou mo fakanofonofoga i ei, se lalolagi telā e fakatāua malosi ne latou a faifaiga faivailakau kolā e fakavae ki se kilokiloga matagā kae fakafanoanoa e uiga ki te olaga. Kafai e tu atu koe i se tulaga penā, masaua me e seki ‵fuli eiloa a Ieova. (Iakopo 1:17) E tumau eiloa tena fakatasi atu ki a latou kolā e tumau i te a‵lofa fakamaoni ki a ia kae taumafai malosi ki te auala telā e fakafiafia atu ki a Ia. Ne fakamanuia malosi ne Ia latou kae ka fai foki eiloa penā ki a koe.
I te vaitaimi tenei, e fakaasi mai i te tala me ko matua ‵lei eiloa a Iosefa. Ne gasolo aka eiloa a ia mai i se tulaga talavou ke fai mo fai se tagata matua, e “foitino ‵lei kae tinogali” i te taimi tenā. E fakaasi mai foki ne pati konā me ko fakapilipili atu foki a mea fakama‵taku, me e masani eiloa o ‵saga atu a tino i se auala sē ‵lei kae masei ki se tino matagali.
“KAE E SE TALIA EILOA NE IOSEFA”
Ne fakatāua malosi ne Iosefa a te alofa fakamaoni; faitalia eiloa me ne seki fai penā a te avaga a Potifala. E fai‵tau tatou penei: “Tela, ne fiafai ei a te avaga a Potifala ki a Iosefa, kae ne fai ki a Iosefa ke ‵moe lāua.” (Kenese 39:7) E mata, ne tofotofogina a Iosefa ke talia ne ia a fakamalosiga ma‵sei a te fafine fapaupau tenei? E seai se pogai e tuku mai ne te Tusi Tapu ke mafau‵fau tatou me ne seki maua ne Iosefa a manakoga mo lagonaga kolā e masani o maua ne talavou tāgata io me ne seki manako a ia ki te fafine tenei, te avaga a se ofisa maluga kae maumea. E mata, ne mafaufau a Iosefa me e se mafai o iloa ne tena pule? E mata, ne mafai o tofotofogina a ia ne te manatu me e maua o maumea a ia mai i se vaegā fesokotakiga penā?
Kenese 39:8, 9) Mafaufau ki te tamataene tenei e faipati atu ne ia a pati konā mo te loto katoatoa. E fakalogo‵mae atu foki eiloa ki tou tagata ke mafaufau ki te manakoga o tou fafine ke fai ne ia. Kaia?
A te ‵tonuga loa, e se mafai o iloa ne tatou a mea katoa ne mafaufau ki ei a Iosefa. Kae e maua ne tatou se fakaasiga manino o mea i tena loto. E lavea faka‵lei atu eiloa i tena tali: “Kiloke, e seai eiloa se mea e ‵mafa ei mafaufauga o toku pule i loto i te fale nei, me e talitonu i a au e nofo i konei. Ko oti ne fakasopo ne ia a au ke pule i ana mea katoa. A te malosi o taku pulega e seai eiloa se ‵kese mo te malosi o tena pulega. E seai eiloa se mea i ana mea e seki talia mai ne ia ke pule au i ei, na ko koe fua eiloa. Tela la, e mafai pefea ne au o fai se vaegā mea masei penā, e agasala ei au i mua o te Atua?” (E pelā mo pati a Iosefa, ne talitonu katoatoa tena matai ki a ia. Ko oti ne tuku atu ne Potifala a mea katoa i tena fale ki lima o Iosefa, e seai eiloa se mea ne taofi ne ia mai i tou tagata, kae na ko tena avaga. Ne mafai pefea o fakaseaoga ne Iosefa a te vaegā loto talitonu tenā? Ne takalialia a ia ki te manatu tenā. Kae e isi aka foki se mea telā e sili atu i te matagā: ko te manatu ke fai ne ia se agasala ki tena Atua, ko Ieova. E uke ‵ki a mea ne tauloto ne Iosefa mai i ana mātua e uiga ki te kilokiloga a te Atua ki te fakaipoipoga mo te fakamaoni. Ne fai ne Ieova te fakaipoipoga muamua, kae ne fakaasi faka‵lei mai ana lagonaga e uiga ki ei. E ‵tau o ‵nofo fakatasi a te tauavaga, “telā ko tasi ei lāua.” (Kenese 2:24) Ka logo‵mae eiloa a tino kolā e taumafai o fakaseaoga a te fesokotakiga tenā i te kaitaua o te Atua. E pelā mo tagata kolā ne taumafai ke fakamasei ne latou te avaga a Apelaamo, telā ko te mātua o te tupuna fafine o Iosefa, mo te avaga a Isaako, te tupuna o Iosefa, toeitiiti kae oko atu latou ki se tulaga fakamataku ‵ki. (Kenese 20:1-3; 26:7-11) Ko oti eiloa ne iloa faka‵lei ne Iosefa a te akoakoga tenā, kae ne manako eiloa tou tagata ke ola e ‵tusa mo te mea tenā.
Ne seki fiafia a te avaga a Potifala ki mea ne lagona ne ia. Kāti ne fakaataata ne tou fafine a te pologa malalo tenei e se talia ne ia a ia, kae e fakasino atu ki tena manakoga e pelā me se “vaegā mea masei”! E tiga eiloa te feitu tenā, ne tumau eiloa tena taumafai atu. Kāti ne logo‵mae a ia ona ko te ‵fete mo te fakamatamata, telā ne taumafai eiloa tou fafine ke ‵fuli ne Iosefa tena ikai ki te ao. Ne fakaasi atu eiloa ne tou fafine se uiga e pelā mo Satani, telā ne tofotofo ne ia a Iesu. Ne seki manuia foki a taumafaiga a Satani, kae i lō te ‵fiu, ne faka‵tali loa a Satani “ki se isi taimi ‵lei.” (Luka 4:13) E ‵tau eiloa mo tino fakamaoni o loto malosi kae ‵mautakitaki. Tenā eiloa te mea ne fai ne Iosefa. E tiga eiloa ne tumau te tulaga tenei “i aso takitasi,” ne seki mafai eiloa o faimālōgina tou tagata. E fai‵tau tatou penei: “Kae e se talia eiloa ne Iosefa.” (Kenese 39:10) Kae ne tumau foki eiloa a te avaga a Potifala i te fai mo fai se fafine faka‵se tagata.
Ne filifili aka eiloa ne tou fafine se taimi telā ne ‵galo ei a tavini katoa mai te fale. Ne iloa ne ia te taimi ka vau ei a Iosefa ki loto o fai ana galuega. I te taimi ne ulu mai ei a ia, ne taumafai atu ei tou fafine o ‵po aka tou tagata. Ne ‵futi mai ne ia te gatu o tou tagata, kae toe taumafai atu mō te ‵toe taimi eiloa: “Vau, ke ‵moe tāua.” Ne gasuesue fakavave a Iosefa. Ne taumafai a ia o tele keatea kae ne puke ‵mau tou fafine ki te gatu o tou tagata. Ne fiti aka tou tagata o tele kae ko tena gatu ‵loa ko i lima o tou fafine. Kae ne tele atu ei tou tagata kea‵tea!—Kenese 39:11, 12.
Kāti e masaua ne tatou a pati fakatonutonu mai te Atua kolā ne tusi ne te apositolo ko Paulo: “‵Tele keatea mai i amioga fakatauavaga sē ‵tau.” (1 Kolinito 6:18) Ko se faka‵tau eiloa i te gali o te fakaakoakoga ne tuku mai ne Iosefa mō Kelisiano ‵tonu katoa! E mafai o faimālō tatou ne te lalolagi ke fesokotaki atu ki tino kolā e seai se āva ki tulafono a te Atua i mea tau amioga, kae e se fakauiga i ei me e ‵tau o talia ne tatou olotou fakamalosiga ma‵sei. Faitalia me se a te ikuga, e ‵tau o ‵tele keatea tatou.
I taimi o Iosefa, ne ‵mafa ‵ki te fakasalaga. Ne manako te avaga o Potifala o taui ma sui. Ne kamata fakavave tou fafine o pakalaga, kae ne ‵tele atu ei a nisi tavini i te fale. Ne ‵losi atu tou fafine me ne taumafai a Iosefa o puke mālō a ia kae i te taimi ne pakalaga ei tou fafine ne tele atu keatea tou tagata. Ne tausi eiloa ne ia te gatu ‵loa ke fai mo fakamaoniga ke oko ki te taimi e foki atu ei tena avaga. I te taimi ne fanatu ei a Potifala ki te fale, ne fanatu ei tou fafine o fakaasi atu te loi tenā, kae fai atu me ko te ‵se eiloa o tena avaga mō te avatuga o se tino fakaatea ki loto i te lotou fale. Ne a mea ne fai ne Potifala? E fai‵tau tatou penei: “Ne kaitaua a Potifala”! Ne ‵pei atu ei ne ia a Iosefa ki te falepuipui ke tausi i konā.—Kenese 39:13-20.
“NE ‵SAI ANA VAE KI SENI”
E se uke ‵tou mea e iloa e uiga ki falepuipui o te kau Aikupito i aso konā. Ne maua ne tino sukesuke ki mea mua a mea ne ‵toe mai i aso mua i koga penā—foitino fale ma‵losi mo tamā potu mo potu mai lalo ifo o te laukele. Ne fakamatala fakamuli mai ne Iosefa a te koga tenā ki se pati telā ne fakauiga tonu ki “te piti,” telā e fakauiga Kenese 40:15, footnote, NW) I te tusi o Salamo, e tauloto ne tatou i ei me ne toe fakapuapuagatia a Iosefa: “Ne ‵sai ana vae ki seni, mo te kola fiti e faka‵mau i tena ua.” (Salamo 105:17, 18) I nisi taimi e saisai ne te kau Aikupito a lima o pagota ki seni ke tuku olotou tulilima mai i olotou tua; e faka‵piki atu se kola fiti ki ua o nisi pagota. Ne mafai eiloa o logo‵mae malosi a Iosefa ke sōnafai penā—ona me e seai eiloa sena mea ‵se ne fai ke fakasala ei a ia!
ki se koga e seai se mainaga mo se fakamoemoega i ei. (E sili atu te matagā, me i te mea tenei e sē se fakasalaga toetoe fua. E fai mai te tala me i a Iosefa ne ‘‵pei eiloa ki te falepuipui.’ Ne fakamāumāu ne ia a te fia o tausaga i te koga matagā tenā! * Kae ne seki iloa ne Iosefa me e mata, ka toe fakasaoloto a ia io me ikai. I te taimi ne gasolo aka i ei o leva atu a nai aso faiga‵ta konā ki vaiaso mo masina, ne mafai pefea o ‵kalo keatea tou tagata mai i te taliaga o te ‵fiu mo te loto fanoanoa ke fakavāivāi atu?
E tuku mai i te tala tenei a te tali fakamalosi loto: “Ka ko te Aliki [ko Ieova] ne fakatasi eiloa ki a Iosefa, kae fakamanuia atu foki ki a ia.” (Kenese 39:21) E seai eiloa ne ‵pui o falepuipui, seni, potu pouli e mafai o taofi aka ne latou a te alofa fakamaoni o Ieova mai i ana tavini. (Loma 8:38, 39) E mafai eiloa o fakaataata ne tatou a te fakaasi atu ne Iosefa ana logo‵maega katoa ki tena Tamana faka-te-lagi, i se ‵talo kae ne maua ne ia se vaegā filemu telā e mafai fua o tuku mai ne “te Atua o fakamafanafanaga katoa.” (2 Kolinito 1:3, 4; Filipi 4:6, 7) Ne a foki a nisi mea ne fai ne Ieova ki a Iosefa? E fai‵tau tatou me ne tumau eiloa a Ia i te faiga ke ‘fiafia a te tino tausi pagota ki a Iosefa.’
E mautinoa eiloa me e isi ne galuega e ‵tau o fai ne pagota, kae ne saga tonu atu eiloa a Iosefa o fai, telā ne fakamanuia ei a ia ne Ieova. Ne galue malosi a ia, mai te faiga o te ‵toe mea e mafai ne ia o fai i so se galuega ne tuku atu ke fai ne ia kae tuku atu ne ia a nisi fakalavelave ki lima o Ieova. Ona ko te fakamanuiaga a Ieova, ne maua ei ne Iosefa a te loto talitonu mo te āva, e pelā mo te mea ne maua ne ia i te kaukāiga o Potifala. E fai‵tau tatou ki te tala: “Ne fai ne ia a Iosefa ke pule i pagota katoa, kae ke fakapogai foki ki a ia a mea katoa e fai i loto i te falepuipui. Ne lei katoa a mea e fai ne Iosefa, me i te Aliki e fakatasi mo ia, tela la, a te tagata tausi pagota e se ti onoono sāle ki mea e tausi ne Iosefa me e ‵lei katoa.” (Kenese 39:22, 23) Ko oko eiloa i te fakamafanafana loto ke iloa atu ne Iosefa me e atafai atu eiloa a Ieova ki a ia!
E mafai eiloa o uke a mafuli‵fuliga fakalogo‵mae e fe‵paki mo tatou i te olaga, ke oko foki loa ki nisi faifaiga sē fakamaoni matagā, kae e mafai eiloa o tauloto tatou mai te fakatuanaki o Iosefa. Kafai e fakapili‵pili atu ki a Ieova i ‵talo, tumau i te alofa fakamaoni ki ana fakatonuga, kae galue malosi i te faiga o mea kolā e ‵lei i tena kilokiloga, e mafai o tuku atu ne tatou se mea ke fakamanuia ne ia. I taimi o Iosefa, e uke atu a fakamanuiaga tai ‵lasi atu ne fakatoka ne Ieova, e pelā mo te mea ka lavea atu ne tatou i mataupu fakasolo i aso mai mua.
^ pala. 23 E fakaasi mai i te Tusi Tapu me i a Iosefa kāti ko 17 io me ko 18 ana tausaga i te taimi ne ulu atu ei a ia ki loto i te fale o Potifala kae ne tumau eiloa a ia i konā mō se taimi leva telā ne tupu aka eiloa a ia ki se tamataene—kāti ne nai tausaga. Ko 30 ana tausaga i te taimi ne fakasaoloto mai ei tou tagata i te falepuipui.—Kenese 37:2; 39:6; 41:46.