1-3. (a) Ne a lagonaga o tino e tokouke ki olotou galuega? (e) Ne a fesili ka suke‵suke ki ei tatou i te mataupu tenei?

I TE lalolagi kātoa, a tino e ga‵lue malosi ke tausi atu ki a latou mo olotou kāiga. E tokouke e se fia‵fia ki olotou galuega, kae ko nisi tino e ma‵taku māfai e olo ki olotou galuega i aso takitasi. Kafai e fai koe penā, ne a au mea e mafai o fai ke fiafia koe ki tau galuega? E mafai pefea o fiafia koe i tau galuega?

² Ne fai mai a Ieova: “E ‵tau foki mo tino katoa o ‵kai kae inu kae maua te fiafia mai i olotou galuega ‵mafa katoa. A te mea tenā ko te meaalofa mai i te Atua.” (Failauga 3:13) Ne faite tatou ne Ieova mo te manakoga ke fia‵fia o galue. E manako a ia ke fia‵fia tatou ki mea e fai ne tatou.—Faitau te Failauga 2:24; 5:18.

³ Tela la, ne a mea e fesoasoani mai ke fia‵fia tatou i ‵tou galuega? Ne a vaegā galuega e ‵tau mo Kelisiano o ‵kalo kea‵tea mai ei? E fakapaleni aka pefea ne tatou a ‵tou galuega mo te ‵tou tapuakiga ki a Ieova? Kae se a te ‵toe galuega tāua e ‵tau o fai ne tatou?

4, 5. Se a te kilokiloga a Ieova ki galuega?

⁴ A Ieova e fiafia o galue. E fai mai te Kenese 1:1 penei: “I te kamataga ne faite ne te Atua a te lagi mo te lalolagi.”  I te otiga ne faite ne te Atua a te lalolagi mo mea katoa i ei, ne fai mai a ia me “ko oko eiloa i te ‵lei.” (Kenese 1:31) Ne lotomalie te ‵tou Mafuaga ki ana mea ne faite.—1 Timoteo 1:11.

⁵ E seki gata eiloa te galue o Ieova. Ne fai mai Iesu: “A toku Tamana e galue faeloa ke oko mai eiloa ki te taimi nei.” (Ioane 5:17) E se iloa ne tatou a galuega fakaofoofogina katoa a Ieova, kae e iloa fua ne tatou a nāi mea mai i ei. Ne filifili ne ia a latou kolā ka pule fakatasi mo tena Tama, ko Iesu Keliso, e pelā me ne vaega o tena Malo. (2 Kolinito 5:17) E galue malosi faeloa a Ieova o puipui kae tausi ki tino. Ona ko ikuga o te galuega talai telā e fai i te lalolagi kātoa, e lau i miliona ko iloa ne latou a Ieova kae ko maua foki ne latou te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi palataiso.—Ioane 6:44; Loma 6:23.

6, 7. A Iesu se vaegā tino galue pefea?

⁶ E pelā mo tena Tamana, e fiafia foki a Iesu o galue. Kae koi tuai o vau ki te lalolagi, ne fai a Iesu e pelā me ko te “tufuga apo i te faite mea,” a te Atua, telā ne fesoasoani ki te faitega o mea katoa i te lagi mo te lalolagi. (Faataoto 8:22-31; Kolose 1:15-17) I te taimi ne nofo ei a Iesu i te lalolagi, ne tumau faeloa a ia i te galue malosi. I te taimi ne talavou i ei, ne tauloto a ia ke fai pelā me se kaumuta apo, kāti i te faite meaafale mo fale. Ne ‵lei ‵ki a galuega a Iesu telā ne lauiloa a ia e pelā me ko “te kamuta.”—Maleko 6:3.

⁷ Kae ko te ‵toe galuega tāua a Iesu i te lalolagi nei ko te talaiatuga o te tala ‵lei kae akoako a tino e uiga ki a Ieova. E ‵tusa mo te tolu mo te āfa tausaga ne fai ei tena taviniga, kae ne galue malosi a ia mai i te taeao ‵malu ke oko ki te valuapo. (Luka 21:37, 38; Ioane 3:2) Ne sasale a Iesu i se  fia selau o maila i auala ‵pefu, ke folafola atu te tala ‵lei ki tino e tokouke kolā ne mafai o maua ne ia.—Luka 8:1.

8, 9. Kaia ne fiafia ei a Iesu ki tena galuega?

⁸ Ki a Iesu, a te faiga o te galuega a te Atua e fai pelā me ko ana meakai. Ne maua ne ia te malosi mai tena galuega tenā. E isi ne aso kolā ne galue malosi i ei a Iesu telā ne seki kai eiloa a ia. (Ioane 4:31-38) Ne fakaaoga ne ia so se avanoaga ke fesoasoani atu ki tino ke iloa ne latou tena Tamana. Tenā te pogai ne mafai ei o fai atu a ia penei ki a Ieova: “Ko oti ne faka‵malu ne au a koe i te lalolagi, me ne fakaoti ne au a te galuega telā ne tuku mai ne koe ke fai ne au.”—Ioane 17:4.

⁹ E lavea faka‵lei atu i a Ieova mo Iesu ne ga‵lue malosi kae ne maua ne lāua te fiafia mo te lotomalie ki lā galuega. E ma‵nako tatou ke ‘fakaakoako ki te Atua,’ kae “tau‵tali fakapili‵pili atu i ana kalafaga [o Iesu].” (Efeso 5:1; 1 Petelu 2:21) Tenā te pogai e taumafai malosi ei tatou o ga‵lue malosi kae fai te ‵toe mea e mafai i so se mea e fai ne tatou.

10, 11. Se a te mea ka fesoasoani mai ke maua ne tatou se kilokiloga ‵lei ki ‵tou galuega?

¹⁰ E pelā me ne tino o Ieova, e ga‵lue malosi tatou ke tausi atu ki a tatou mo ‵tou kāiga. E ma‵nako tatou ke fia‵fia tatou ki ‵tou galuega, kae e mafai o faigata te mea tenei. Tela la, ne a ‵tou mea e mafai o fai māfai ko se fia‵fia tatou ki ‵tou galuega?

¹¹ Ke maua se kilokiloga ‵lei. E se mafai ne tatou o ‵fuli te koga io me ko te uke o galuega e ‵tau o fai ne tatou kae mafai o ‵fuli ne tatou ‵tou kilokiloga ki ei. Kafai e malamalama tatou i te mea e manako a Ieova ke fai ne tatou, ka  mafai o fesoasoani mai a te mea tenā ki a tatou. E pelā me se fakaakoakoga: E manako a Ieova ki te ulu o te kāiga ke fai te ‵toe mea e mafai ne ia o fai ke tausi atu ki tena kāiga. Me fai mai te Tusi Tapu i te tino telā e fakatamala o tausi atu ki tena kāiga e “masei atu i lō te tino telā e seai sena fakatuanaki.” (1 Timoteo 5:8) Kafai koe se ulu o te kāiga, galue malosi ke tausi atu ki tou kāiga. Faitalia me fiafia io me e se fiafia koe ki tau galuega, kae iloa ne koe me kafai e tausi koe ki tou kāiga, ka fakafiafia foki ne koe a Ieova.

12. E aoga pefea ki a tatou a te galue malosi mo te fakamaoni?

¹² Galue malosi kae fakamaoni. Ka fai ne te mea tenei ke fiafia koe ki tau galuega. (Faataoto 12:24; 22:29) E tasi te pogai, ko tou pule ka talitonu ki a koe. E ma‵nako a pule ki tino ga‵lue fakamaoni, me e se kaisoa tupe, kope io me ko taimi. (Efeso 4:28) Kae sili atu i te tāua, e iloa ne Ieova māfai e galue malosi kae fakamaoni koe. Ka maua ei ne koe “se loto lagona ‵ma” me iloa ne koe me ko fakafiafia ne koe te Atua telā e alofa koe ki ei.—Epelu 13:18; Kolose 3:22-24.

13. Se a te suā mea e mafai o iku mai i tou fakamaoni i te galuega?

¹³ Masaua me kafai e ‵lei au amioga i te galuega e avatu ei a vikiga ki a Ieova. E tuku mai ne te mea tenei te suā pogai ke fia‵fia ei tatou ki ‵tou galuega. (Tito 2:9, 10) E mafai o fia tauloto ki te Tusi Tapu se tino telā e ga‵lue fakatasi mo koe ona ko au fakaakoakoga ‵lei.—Faitau te Faataoto 27:11; 1 Petelu 2:12.

14-16. Se a te mea e ‵tau o mafau‵fau tatou ki ei māfai ko filifili aka se galuega?

¹⁴ E se tuku mai i te Tusi Tapu se fakasologa o galuega kolā e ‵tau o talia mo galuega kolā e se ‵tau o talia ne se Kelisiano. Kae e maua eiloa i ei a fakatakitakiga kolā e mafai o fesoasoani mai ki a tatou ke fai se fakaikuga ‵lei e  uiga ki galuega. (Faataoto 2:6) Mai te fakaaogaga o fakatakitakiga fakavae mai te Tusi Tapu, e mafai o fesili ifo ne tatou a fesili konei:

¹⁵ E mata, e manakogina i taku galuega tenei ke fai ne au se mea telā e fai mai a Ieova me e ‵se? Ko oti ne tauloto tatou ki mea kolā e takalialia ki ei a Ieova, e pelā mo te kaisoa mo te loi. (Esoto 20:4; Galuega 15:29; Efeso 4:28; Fakaasiga 21:8) Tela la, e fakaeteete tatou kae ‵kalo kea‵tea mai so se galuega telā e se fetaui mo tulaga o Ieova.—Faitau te 1 Ioane 5:3.

 ¹⁶ E mata, e fakamalosi i te galuega tenei se faifaiga telā e taku fakamasei ne Ieova? E pelā me se fakaakoakoga, e a, māfai e maua ne koe se galuega e pelā me se tino tali telefoni i se koga e faka‵to i ei a pepe? E seai se mea ‵se ki te tali telefoni. Kae iloa ‵lei ne koe a lagonaga o Ieova ki te faka‵tōga o pepe. Tela la, e tiga eiloa e se ko koe te tino e galue i te faka‵tōga o pepe, e mata, e iloa ne koe me e isi foki sou tusaga i te mea ‵se tenā, i te kilokiloga a Ieova?—Esoto 21:22-24.

17. Se a te mea ka fesoasoani mai ki a tatou ke fai a fakaikuga kolā e fakafiafia atu ki te Atua?

¹⁷ Mai te fakaaogaga o fakatakitakiga mai i te Tusi Tapu, ka fai eiloa tatou e pelā mo tino kolā e fakamatala mai i te Epelu 5:14, “ko latou kolā ne fakaaoga ne latou kae ne akoako i ei te malosi o olotou mafaufau ke fakavasega aka ei a te mea tonu mai te mea ‵se.” Fesili ifo ki a koe eiloa: ‘Kafai e talia ne au te galuega tenei, e mata, ka fakavāivāi atu ki nisi tino? E mata, ka fai ne te galuega tenei ke tiaki ne au taku avaga mo aku tama‵liki kae fanatu ki se suā fenua? Ka pokotia pefea latou i te mea tenā?’

18. Kaia e mafai ei o faigata ke saga tonu ki te ‵tou tapuakiga?

¹⁸ E mafai o faigata ke fakamuamua ne tatou te ‵tou tapuakiga ki a Ieova i “toe taimi faiga‵ta.” (2 Timoteo 3:1) E mafai eiloa o faigata ke maua se galuega ‵togi kae ke tumau i ei. E manakogina ke tausi tatou ki ‵tou kāiga kae e iloa foki ne tatou me ‵tau o fakamuamua te ‵tou tapuakiga. E se mafai ne tatou o talia a koloa faka-te-foitino ke tō fakatāua ne tatou i ‵tou olaga. (1 Timoteo 6:9, 10) Tela la, e mafai pefea ne tatou o ‘fakamautinoa aka a mea kolā e sili atu i te tāua’ kae tausi atu foki ki ‵tou kāiga?—Filipi 1:10.

19. E fesoasoani mai pefea te talitonu ki a Ieova, ke maua ne tatou se kilokiloga paleni ki ‵tou galuega?

 ¹⁹ Talitonu katoatoa ki a Ieova. (Faitau te Faataoto 3:5, 6.) E iloa ne tatou me iloa ‵lei ne Ieova a mea e ma‵nako tatou ki ei kae atafai malosi mai a ia ki a tatou. (Salamo 37:25; 1 Petelu 5:7) E fai mai tena Muna: “Ke ‵kalo kea‵tea mai te fia‵fai ki tupe i otou olaga, kae ke lotoma‵lie ki mea ko maua ne koutou. Me ne fai mai [te Atua]: ‘Ka se tiaki lele eiloa ne au a koe, kae ka se tuku tiaki lele eiloa ne au a koe.’” (Epelu 13:5) E se manako a Ieova ke manava‵se faeloa tatou ki te tausiga o ‵tou kāiga. I taimi e uke, ne fakaasi mai ne ia me mafai ne ia o tausi atu ki manakoga o ana tino. (Mataio 6:25-32) Faitalia me se a te tulaga o ‵tou galuega, e tauloto faeloa tatou ki te Muna a te Atua, talai te tala ‵lei, kae ‵kau atu ki fakatasiga a Kelisiano.—Mataio 24:14; Epelu 10:24, 25.

20. E mafai pefea o fakafaigofie ne tatou ‵tou olaga?

²⁰ Saga tonu atu. (Faitau te Mataio 6:22, 23.) E fakauiga te mea tenei ki te faiga ke faigofie tou olaga ko te mea ke mafai o saga tonu atu koe ki tau taviniga ki a Ieova. E iloa ne tatou me se mea valea māfai e fakatāua atu ne tatou a tupe, se olaga gali, io me ko tivaisi ‵fou i lō te ‵tou va fakataugasoa mo te Atua. Tela la, se a te mea ka fesoasoani mai ke fakamuamua ne tatou a mea e ‵tau o fakamuamua? E ‵tau o taumafai malosi tatou ke mo a ma fai ne kaitalafu e uke. Kae kafai ko oti ne fai tau kaitalafu, taumafai o tinatina ke fanaifo io me ‵tina atu katoa ke magalo. Kafai e se fakaeteete tatou, ka fakamāumāu ne tatou a taimi e uke mo ‵tou malosi ki kope faka-te-foitino, kae ko seai i ei ne taimi ke ‵talo, fai ‵tou sukesukega, io me talai. I lō te talia ne tatou ‵tou kope faka-te-foitino ke fakalavelave mai ki ‵tou olaga, e ma‵nako tatou ke tauloto ko  te mea ke lotoma‵lie fua ki manakoga tāua o te olaga e pelā mo “‵tou meakai mo ‵tou gatu.” (1 Timoteo 6:8) Faitalia ‵tou tulaga, e ‵lei atu ke iloilo faka‵lei ne tatou a ‵tou fakanofonofoga i nisi ko te mea ke iloa a aka a auala e mafai o tavini faka‵lei atu ei tatou ki a Ieova.

21. Kaia e ‵tau ei mo tatou o fakaiku aka a te mea e ‵tau o fakamuamua ne tatou i ‵tou olaga?

²¹ Ke fakamuamua a mea e ‵tau o fakamuamua. E ‵tau mo tatou o fakaaoga ‵tou taimi, ‵tou malosi, mo ‵tou kope faka-te-foitino i se auala poto. Kafai e se fakaeteete  tatou, e mafai eiloa o māumāu a ‵tou taimi tāua ki mea kolā e se tāua malosi, e pelā mo akoga io me ko sene. Ne fai mai a Iesu: “Ke ‵sala muamua faeloa . . . te Malo.” (Mataio 6:33) A ‵tou filifiliga e fai, ‵tou amioga, ‵tou mea e fai i aso takitasi mo ‵tou fakamoemoega, e fakaasi faka‵lei mai ei a te mea e fakamuamua ne tatou i ‵tou loto.

22, 23. (a) E pelā me ne Kelisiano, se a te ‵toe galuega tāua e ‵tau o fai ne tatou? (e) Se a te mea ka fesoasoaoni mai ki a tatou ke fia‵fia ki ‵tou galuega?

²² A te ‵toe galuega tāua ki a tatou ko te tavini atu ki a Ieova kae talai te tala ‵lei ki nisi tino. (Mataio 24:14; 28:19, 20) E pelā mo Iesu, e ma‵nako tatou o fai te ‵toe mea e mafai o fai i te galuega tenei. Ko oti ne olo a nisi tino o tavini i koga kolā e manakogina malosi i ei a tino talai. A nisi tino e tauloto ki se ‵gana fakaa‵tea ke mafai o talai atu ki tino e fai‵pati ki te ‵gana tenā. Ke sau‵tala mo tino kolā ne fai ne latou a mea konei, kae fesili atu ki a latou e uiga ki ei. Ka fai atu eiloa ne latou me ko sili atu te fia‵fia mo te aoga o te lotou olaga i aso nei.—Faitau te Faataoto 10:22.

²³ I aso nei, e tokouke i a tatou ko fakamāumāu ne latou a itula e uke i galuega, io me uke galuega kese‵kese e ga‵lue i ei ke tausi atu ki manakoga o olotou kāiga. E iloa ne Ieova te mea tenei, kae loto fakafetai a ia mō mea katoa e fai ne tatou ke tausi faka‵lei atu ki ‵tou kāiga. Tela la, ke na tumau faeloa tatou i te fakaakoako atu ki a Ieova mo Iesu mai te ga‵lue malosi, faitalia me se a te vaegā galuega e fai ne tatou. Kae ke masaua ne tatou me i te ‵toe galuega tāua a tatou ko te tavini atu ki a Ieova mo te talai atu te tala ‵lei o te Malo o te Atua. Ka aumai ne te mea tenei te fiafia tonu ki a tatou.