1. Ngei zvakanaka kufunda nge zve ngirozi?

DJEHOVHA anoda kuti tiziye mhuri yake. Ngirozi dzinobatanidzwa mu mhuri ya Mwari. Mu Bhaibheri ngirozi dzinodainzwa “ana a Mwari.” (Djobho 38:7) Ngirozi dzinoita basa rei? Dzakabetsera kudini anhu kareko? Kodi idzona dzingatibetserawo here mazuwa ano?—Onai pakazwi Nyasai Kuzwisisa n.º 7.

2. Ngirozi dzakabvepi? Dzakasikwa dziri dzingana?

² Tinodikana kuziya kuti ngirozi dzakabvepi. Akorosi 1:16 inotibvunza kuti Djehovha paakapedza kusika Djesu, “zviro zvese zvimweni zvakasikwa kudenga ne pa nyika.” Izvi zvinobatanidzawo ngirozi. Dzakasikwa dziri dzingana? Bhaibheri rinotibvunza kuti kune mazana e mamirionji e ngirozi.—Pisarema 103:20; Zvakapangidzwa 5:11.

3. Djobho 38:4-7 inotibvunzei nge zve ngirozi?

³ Bhaibheri rinotifundisawo kuti Djehovha akatanga kusika ngirozi asati asika nyika. Dzakazwa kudini padzakaona nyika payakapera kusikwa? Bhuku ra Djobo rinotibvunza kuti dzakapfara maningi. Idzona dzainga dziri mhuri yakabatana dzeciseenzera Djehovha pamwepo.—Djobho 38:4-7.

4. Tinoziya kudini kuti ngirozi dzinopfarira zvinoizwa no anhu?

⁴ Ngirozi dzagara dzecipfarira zvinoizwa no anhu ne kuda kuzwisisa zvinoda Djehovha kune anhu ne nyika. (Zvierengo 8:30, 31; 1 Pedru 1:11, 12) Dzingadaro kuti  dzakatsukwara maningi Adhamu na Evha paakapandukira Mwari. Zvino uno dzingadaro kuti dzakatotsukwara maningi ngo kuona anhu akawanda ecitama kuzwira Mwari. Asi kana munhu akacunyuka ohwirira kuna Mwari, ngirozi dzinopfara. (Ruka 15:10) Ngirozi dzinopfarira maningi anhu a Mwari. Djehovha anoseenzesa ngirozi kuti dzibetsere ne kudziirira anhu ake pa nyika. (Ahebheru 1:7, 14) Ngationei miezaniso imweni inopangidza izvi.

5. Ngirozi dzakabetsera kudini anhu a Mwari e kare?

 ⁵ Djehovha akatuma ngirozi mbiri kuti dzibetsere Roti ne mhuri yake kubuda mu guta ro Sodhoma no Gomora paaida kuparadza maguta awona. (Genesi 19:15, 16) Mu masure me mazana e makore izvi zvaitika, muphorofiti Dhanyeri akakhandirhwa mu rindi ro mhondoro, asi apana caakaizwa, ngokuti “Mwari akatuma ngirozi yake ikafunga miromo dze mhondoro.” (Dhanyeri 6:22) Pa nguwa imweni, muphostori Pedru paainga akasungwa Djehovha akatuma ngirozi kuti imusudzunure. (Zviito 12:6-11) Ngirozi dzakabetserawo Djesu paainga ari pa nyika pano. Ngo muezaniso, Djesu paakabva kubhabhatidzwa, “ngirozi dzakamuseenzera.” (Marko 1:13) Uye paainga asati auraiwa, ngirozi imweni “yakamubambisa.”—Ruka 22:43.

6. (a) Tinoziya kudini kuti ngirozi dzinobetsera anhu a Mwari mazuwa ano? (b) Ngaipi mibvunzo yaticada kudaira zvino?

⁶ Nyamasi uno, ngirozi adzicaonekwi ne anhu. Asi Mwari aciri kuseenzesa ngirozi kuti dzibetsere anhu ake. Bhaibheri rinoti: “Ngirozi ya Djehovha inogara yakatenderedza aya anomuthya, uye inoanunura.” (Pisarema 34:7) Ngei tecida kudziirirhwa? Ngokuti tino azondi ano simba anoda kutikuwadza. Ndiani awona? Anobvepi? Ari kuedza kudini kutikuwadza? Kuti tidaire mibvunzo ii, ngationei zvakaitika Adhamu na Evha paakandopera kusikwa.

7. Anhu akawanda akaitei ngokucengedzwa na Sathani?

⁷ Takafunda mu Fundo 3 kuti ngirozi imweni yakapandukira Mwari ikada kutonga amweni. Mu Bhaibheri ngirozi iyona inodainzwa Sathani, Dhiyabhorosi. (Zvakapangidzwa 12:9) Sathani aida kuti amweni apandukirewo  Mwari. Akakwanisa kucengedzera Evha, uye na nyamasi uno ari kucengedza anhu akawanda. Asi, anhu akaita hingana Abheri, Inoki na Nowa akagara akathembeka kuna Djehovha.—Ahebheru 11:4, 5, 7.

8. (a) Zvakaitika kudini kuti ngirozi dzimweni dzigare madhimoni? (b) Kuti apone pa Ndambi huru madhimoni akaitei?

⁸ Mu nguwa ya Nowa, ngirozi dzimweni dzakapanduka dzikasiya mbuto yadzo ku denga kuti dzirarame hinga anhu pa nyika. Ngei dzakadaro? Bhaibheri rinotibvunza kuti dzaida kuwaka anakadzi. (Erengai Genesi 6:2.) Asi zvainga zvisikatenderhwi kuti ngirozi dzidaro. (Djudha 6) Kuita hingana ngirozi idzona, anhu akawanda mu nguwa iyona aida zvakashata ne zvemadziyo. Ndipo Djehovha paakaita kuti anhu ese e pa nyika atsakatiswe no ndambi huru. Asi akaponesa anhu ake akathembeka. (Genesi 7:17, 23) Kuti dziponewo, ngirozi dzakashata dzakahwirira kudenga. Bhaibheri rinodainza ngirozi idzi dzakashata kuti madhimoni. Idzona dzakasanangura kubatana na Sathani pakupandukira Mwari, uye Dhiyabhorosi akagara mutongi wadzo.—Mateu 9:34.

9. (a) Cinyi cakaitika no madhimoni padzakahwirira kudenga? (b) Tiri kuda kufundei zvino?

⁹ Ngo kupanduka kaakaita, Djehovha aazi kutendera kuti madhimoni abatanezve ne mhuri yake. (2 Pedru 2:4) Madhimoni aacakwanisizve kudzicinja kuti agare hinga anhu, asi aciri “kucengedza nyika yese inogarhwa.” (Zvakapangidzwa 12:9; 1 Juau 5:19) Ngatifundei kuti anokwanisa kudini kucengedza kana kupausa anhu akawanda.—Erengai 2 Akorinti 2:11.

10. Madhimoni anocengedza kudini anhu?

¹⁰ Madhimoni anocengedza anhu ngo mishobo yakasiyana-siyana. Anhu anoreketa no madhimoni, angazviita  awona pacawo kana eciseenzesa munhu umweni akadai hingana n’anga, muroi kana muphorofiti. Kureketa no madhimoni kunodainzwa zvecidhimoni kana zvemudzimu. Asi Bhaibheri rinotibvunza kuti tinodikana kugara kure no zvese zvinocokuita no madhimoni. (Agaratiya 5:19-21) Ngei? Kuita hingana munhu anoteya murau kuti abate zvinyama, madhimoni anoseenzesa ucengedzi kuti abate uye aonerere anhu.—Onai pakazwi Nyasai Kuzwisisa n.º 24.

11. Kufembera kuita kudini, uye ngei tinodikana kusiyana nako?

¹¹ Mushobo umweni waanoseenzesa kuti acengedze nawo anhu unozwi kufembera. Kufembera kuedza kuziya zve mberi kana zvisikazikanwi peciseenzeswa simba risikazikaniki. Munhu angaedza kuita izvona ngo kuringira nyeredzi, kutenda maninji, kuseenzesa hakata, kuerenga mutaro dze munyara uye kuedza kududzira hope. Anhu akawanda anorangarira kuti apana cakashata kuita izvi, asi andizvopi. Zvino ngozi kuedza kuzviita. Ngo muezaniso, Bhaibheri rinopangidza kuti madhimoni no anhu anofembera anoseenza pamwepo. Mu bhuku re Zviito 16:16-18, tinoerenga nge zve dhimoni rimweni ro “kufembera” rakabetsera musikana umweni “kufembera.” Pauro paakaribvisa, musikanewo ainga asikacakwanisizve kufembera.

12. (a) Ngei zvino ngozi kuedza kureketa no akafa? (b) Ngei anhu a Mwari asikadikani kubatanidzwa mu tsika dze madhimoni?

¹² Madhimoni anoseenzesa mushobo umwenizve kuti abate anhu. Awona anoedza kuita kuti titende kuti zvinoita kureketa no akafa uye kuti akafa aciri kurarama ku mbuto imweni uyezve kuti anokwanisa kureketa na isusu kana kutikuwadza. Ngo muezaniso, munhu akafirhwa no hama kana shamwari angaedza kuenda ku n’anga inozikanwa ngokureketa no akafa. N’angeyo ingakwanisa kumubvunza zviro zvinoshamisa pamusoro pe hama kana  shamwari yake kana kutoteedzera izwi re nyakufewo. (1 Samueri 28:3-19) Tsika dzakawanda dzinoizwa pa rufu dzinoizwa pecirangarirhwa kuti akafa aciri kurarama ku mbuto imweni. Tsika idzona dzinobatanidza ciyaruso, kuponda muceka, kudira adzimu, kuita maseremonya anoizwa no munhu anonga afirhwa no mwamuna kana mukadzi no zvimweniwo zvinopesana no Bhaibheri. MaKristu paanoramba kuita izvona, anyaukana awo kana anhu e mutanha wawo angaashora, kuatuka kana kutogura ukama nawo. Asi maKristu anoziya kuti akafa apana kaarikurarama. Azviiti kureketa nawo uye awona aakwanisi kutikuwadza. (Pisarema 115:17) Tinodikana kungwarira maningi. Ngatisamboedze kureketa ne akafa kana kuti kubatanidzwa mu tsika dze madhimoni.—Erengai Dheuteronomiyo 18:10, 11; Isaya 8:19.

13. Anhu akawanda aimborarama ecithya madhimoni kareko akakwanisa kuitei?

¹³ Madhimoni aacengedzi basi, asi anothyisidzirawo anhu. Nyamasi uno, Sathani ne madhimoni ake anoziya kuti asarirhwa ne “nguwa doko” kuti Mwari aabvise pa nyika, ndiyo ndaa ari kutonyanyisa hasha dzawo no kuzonda kawo anhu kupinda kare. (Zvakapangidzwa 12:12, 17) Asi anhu akawanda aimborarama ecithya madhimoni kareko zvino uno aacathyi. Akaitei kuti adzisudzunure pakuthya madhimoni?

14. Kuita hingana maKristu opakutanga, tinodikana kuitei kuti tidzisudzunure pa madhimoni?

¹⁴ Bhaibheri rinotibvunza kuti tingaramba kudini kuita zvinoda madhimoni ne kudzisudzunura paari. Ngo muezaniso, kainga kune anhu amweni mu guta ra Efeso  aiita zvecidhimoni paainga asati afunda soko ra Mwari. Hino, akadzisudzunura kudini? Bhaibheri rinoti: “Anhu akati wandei aiita zvemasarapita akaunzisa mabhuku awo, kakuwapisa pamberi pe anhu ese.” (Zviito 19:19) Ngokuda kugara maKristu, akapisa mabhuku awo ese aibhuya nge zve masarapita. Ngo mushobo umwewo, ndizvo zvinodikanwa kuizwawo nyamasi uno. Ese aya anoda kunamata Djehovha anodikana kusiya zvese zvinocokuita no madhimoni. Izvi zvinobatanidza zviro zvinopangidza zvecidhimoni hingana zvisikakuwadzi kana kuti zvinodakadza, zvakadai hingana mabhuku, marevhista, mafirme, ngoma, mitambo, kunyazi maphepha anonamirhwa pa madziro. Zvinobatanidzawo zviro zvinopfekwa no anhu ecirangarira kuti zvinowadziirira pa mwiya yakashata.—1 Akorinti 10:21.

15. Tinodikanazve kuitei kuti tirhwise Sathani no madhimoni ake?

¹⁵ Mu masure me makore manganani ekuti Aefeso apedza kupisa mabhuku awo e zve masarapita, muphostori Pauro akatara kuti awona ainga aciri kudikana “kurhwisana no masimba e mwiya yakashata.” (Aefeso 6:12) Honde, kunyazi hawo ainga akatopisa mabhuku awo, madhimoni ainga eciedza basi kuda kuwakuwadza. Hino, aidikanazve kuitei? Pauro akati kaari: “Torai civhikhiro cikuru cekutenda camucakwanisa kudzimisa naco mipasha dzese dzakabaka dze wakashata.” (Aefeso 6:16) Kuita hingana civhikhiro cinodziirira musurudado mu hondo, kutenda kedu kungatidziirira. Kana tikathemba zve zvirokwazvo kuti Djehovha anokwanisa kutidziirira, ticabetserhwa kuti tikwanise kunyisa Sathani no madhimoni ake.—Mateu 17:20.

16. Tinodikana kutei kuti kutenda kedu kuna Djehovha kubambe?

¹⁶ Tinodikana kuitei kuti kutenda kedu kuna Djehovha kubambe? Tinodikana kuerenga Bhaibheri mazuwa ese  uye kufundira kuthemba Djehovha kuti atidziirire. Kana tikathemba zve zvirokwazvo Djehovha, Sathani no madhimoni ake apana caacakwanisa kutiita.—1 Juau 5:5.

17. Cinyizve catingaita kuti tidziirirhwe pa madhimoni?

¹⁷ MaKristu e ku Efeso aidikanazve kuitei? Awona airarama mu thaundi rainga rakadzara no zvecidhimoni. Ngokudaro Pauro akati kaari: “Namatai nguwa dzese.” (Aefeso 6:18) Aidikana kukumbira Djehovha kuti aadziirire nguwa dzese. Zvakadiniwo na isusu? Tiri kuraramawo mu nyika yakadzara no zvecidhimoni. Tinodikanawo kukumbira Djehovha kuti tidziirirhwe, teciseenzesa zina rake patinonamata. (Erengai Zvierengo 18:10.) Kana tikarumbwa tecikumbira Djehovha kuti atidziirire kuna Sathani, Djehovha acadaira minamato yedu.—Pisarema 145:19; Mateu 6:13.

18, 19. (a) Tingawina kudini hondo ye kudzipana na Sathani ne madhimoni ake? (b) Mu fundo inoteera ticadaira mubvunzo upi?

¹⁸ Kana tikaparadza zviro zvese zvinocokuita no zvecidhimoni mu upenyu wedu uye tothemba Djehovha kuti acatidziirira, ticakwanisa kunyisa Sathani no madhimoni ake. Atidikani hedu kuathya. (Erengai Tiyago 4:7, 8.) Djehovha ano simba maningi kupinda madhimoni. Akaaphanica mu nguwa ya Nowa, uye mberiyo acaatsakatisa. (Djudha 6) Edzurirai kuti atiripi tega mu hondo iyona. Djehovha anoseenzesa ngirozi dzake kuti atidziirire. (2 Madzimambo 6:15-17) Ngatigonde hedu kuti no rubetso ra Djehovha, ticakwanisa kuwina hondo ye kudzipana na Sathani ne madhimoni ake.—1 Pedru 5:6, 7; 2 Pedru 2:9.

¹⁹ Asi kana Sathani no madhimoni ake ndiwo ari kudzadza nyika no matambudziko, ngei Mwari asati aatsakatisa? Mubvunzo uwona ucadairhwa mu fundo inoteera.