1. Zvinoda kureyei kucinyuka?

 KANA tikaita ciro cakashata tinodikana kucinyuka. Maererano no Bhaibheri, munhu akacinyuka unotanga kuzonda zviya zvakashata zvaaita, unocinja maitiro ake, unosiya kuita zviro zvakashata zvaaita, uye unosangura kutama kuzviitizve.—Onaiwo Kupanganidzwa ke Masoko, “Kucinyuka.”

2. Ngei tese isusu tecidikana kufunda ngezve kucinyuka? (Neemiya 8:9-11)

² Anhu ese anodikana kufundira ngezve kucinyuka. Asi ngei? Ngokuti tese isusu tinoshaisha mazuwa ese. Isusu tiri ana a Adhamu na Evha, nge ndaa yazvo takagara nhaka ye citema uye rufu. (Aro. 3:23; 5:12) Apana munhu asikashaishi. Kunyazi anhu akatendeka e mu nguwa ye kare, akadai hingana muphostori Pauro, akadikanawo kudzibata kuti aonerere zvido zvawo zvakashata. (Aro. 7:21-24) Nge ndaa yekuti isusu tiri ashaishi, tinodikana kugara takaora mwoyo nguwa dzese here? Haiwa, Djehovha ano usisi wakakura, uye iyena anoda kuti isusu tipfare. Rangarirai zvakaitika no Adjudha e mu nguwa ya Neemiya. (Erengai Neemiya 8:9-11.) Djehovha ainga asikadi kuti awona arumbwe akatsukwara maningi ecirangarira zviro zvaainga aita kare, iyena aida kuti Adjudha amunamate ecipfara. Djehovha unozviziya kuti munhu unocinyuka ungakwanisa kupfara. Ndiyo ndaa ecitifundisa ngezvazvo. Kana isusu tikacinyuka zvitema zvedu, tingagara no rugondo rokuti Baba edu ano usisi acatirekerera.

3. Ticaonei mu fundo ino?

³ Mufundo ino, ticaona zviro zvitatu zvicatibetsera kufundira ngezve kucinyuka. Cokutanga, Djehovha akafundisei ku dzinza re Israeri ngezve kucinyuka? Cocipiri, Djehovha akaitei kuti abetsere ashaishi kuti acinyuke? Uye cocitatu, Djesu akafundisei afundi ake ngezve kucinyuka?

 DJEHOVHA AKAFUNDISEI KU DZINZA RE ISRAERI NGEZVE KUCINYUKA?

4. Djehovha akafundisei ku dzinza re Israeri ngezve kucinyuka?

⁴ Djehovha paakaumba dzinza re Israeri, iyena akaita citenderano nawo. Djehovha akapasa mitemo minganani yaizobetsera Aisraeri kuti adziirirhwe uye akomborerhwe. Uye awona akatendera kuizwira, uye Djehovha akaapasa gondeso ngezve mitemo ii eciti: “Mutemo uu wandiri kumupasai nyamasi aushuphi kutondowedza, uye auripi kure na imwimwi.” (Dhe. 30:11, 16) Kudai Aisraeri akapanduka uye otama kuzwira mitemo ii kana kuti osanangura kunamata madzimwari—amweni, Djehovha ainga asikazoakomborerizve, uye aona aizoshuphika nge ndaa yazvo. Kunyazi zvakadaro, izvona zvainga zvisikareyi kuti Djehovha aizoasiya zvacose. Awona aikwanisa “kuhwirira kuna Djehovha Mwari wawo uye kuzwa izwi rake.” (Dhe. 30:1-3, 17-20) Nge masoko amweni, awona aikwanisa kucinyuka. Uye kana awona akacinyuka, Djehovha aizokhwedera dhuze nawo uye aizoakomborerazve.

5. Djehovha akapangidza kudini kuti aazi kusiya anhu ake? (2 Madzimambo 17:13, 14)

⁵ Kunyazi ainga ari anhu akasanangurhwa na Mwari, Aisraeri akapandukira Djehovha kakawanda. Pane kunamata basi madzimwari amweni, awona akaita zviro zvakawanda zvakashata, nge ndaa yazvo awona akashuphika maningi. Asi Djehovha aazi kusiya kuedza kubetsera anhu aya aiita zviro zvakashata. Kakawanda kese iyena akatuma aphorofita ake kuti adeketerere anhu kuti acinyuke uye amuseenzere no mwoyo wese.—Erengai 2 Madzimambo 17:13, 14.

6. Djehovha akaseenzesa kudini aphorofita ake kuti afundise anhu ngezve kukosha ke kucinyuka? (Onaiwo mufanikiso.)

⁶ Onai migariro minganani yekuti Djehovha akaseenzesa aphorofita ake kuti abvunze Aisraeri ngezve dambudziko raizouya nge ndaa ye zvishaishi zvawo uye kuedza kuabetsera kuti acinyuke uye aite cinjo. Ngo muezaniso, Mwari akaseenzesa Djeremiya kuti abhuye kuti: “Hwirirai kandiri, Israeri imwi apanduki . . . Andizomuringirii no shungu, ngokuti inini ndakagondeka. . . Andizogari ndakatsamwa nokusikaperi. Tenderai basi zvishaishi zvenyu, ngokuti imwimwi makapandukira Djehovha.” (Djer. 3:12, 13) Eciseenzesa Joeri, Djehovha akati: “Hwirirai kandiri no mwoyo wese.” (Joe 2:12, 13) Djehovha akaseenzesawo muphorofita Isaya kuti abhuye kuti:  “Dzicenesei; bvisai mabasa enyu akashata pa mberi pangu; siyai zvakashata.” (Isa. 1:16-19) Eciseenzesa Ezekiyeri Djehovha akabvunzisa kuti: “Kodi inini ndinopfara here nge kufa ke munhu unoita zviro zvakashata? . . . Andidi here kuti iyena acinyuke pamakwanza ake orumbwa ecirarama? Andipfari nge kufa ke munhu, . . . hino siyai zvakashata kuti murarame.” (Ezek. 18:23, 32) Djehovha anopfara maningi panoona kuti munhu acinyuka, ngokuti iyena anoda kuti ese ararame nokusikaperi! Ngokudaro, Djehovha aandoetseri basi kuti mushaishi acinyuke kuti atange kumubetsera. Ngatione miezaniso imweni inobhuya nge zvazvo.

7. Tecibhuya ngezve zvakaitika na Ozeya uye mukadzi wake, Djehovha akafundisei ku anhu ake?

⁷ Onai kuti Djehovha akaseenzesa kudini muezaniso we zviro zvakaitika kamare mu upenyu, kuti afundise anhu ake ngezve kucinyuka. Djehovha akareketa ngezve zviro zvakaitika na Gomeri mukadzi we muphorofita Ozeya. Iyena wakaita zviro zvisikazi kucena uye wakasiya Ozeya kuti aende koogara no anarume amweni. Kodi zvaakaita zvainga zvakashata maningi zvekuti zvainga zvisikakwanisiki kumubetsera here? Djehovha anokwanisa kuona zviri mu mwoyo, akabvunza Ozeya kuti: “Endazve, uye ida mukadzi ari kudiwa no mwanarume umweni uye uri kuita upombwe, kuita hingana Djehovha anoda dzinza re Israeri uku awona ecinamata madzimwari amweni.” (Oze. 3:1; Zvie. 16:2) Onai basi kuti mukadzi wa Ozeya wainga aciri kuita zviro zvakashata, eciita citema cakakura. Kunyazi zvakadaro, Djehovha akabvunza Ozeya kuti aende koomupsvaka, omurekerera uye ohwirirazve kugara mukadzi wake. a Ngo mushobo umwewo, Djehovha ainga asikazi kusiya dzinza re Israeri, kunyazi awona ainga asikazwiri uye ainga asikatenderi zvishaishi. Kunyazi eciita zviro zvakashata maningi, Djehovha ainga aciri kuada uye aida kuabetsera kuti acinyuke uye aite cinjo mu upenyu. Patinoona muezaniso uu, pangamuka mubvunzo wekuti: Kodi izvi zvinoreya kuti Djehovha “muongorori we mwoyo,” anobetsera mnhu anorumbwa eciita citema cakakura eciedza kumubetsera kuti acinyuke here? (Zvie. 17:3) Ngationei.

DJEHOVHA ANOITEI KUTI ABETSERE ANHU AITA CITEMA KUTI ACINYUKE?

8. Djehovha akaitei kuti abetsere Kaini kuti acinyuke? (Genesi 4:3-7) (Onaiwo mufanikiso.)

⁸ Kaini wainga ari mwana wekutanga wa Adhamu na Evha. Hino hingana ana ese a Adhamu na Evha, Kaini wakabarhwawo no citema ca Adhamu na Evha uye wainga akapeyamira pakuita zviro zvakashata. Bhaibheri rinobhuya kuti: “Mabasa ake ainga akashata.” (1 Juau 3:12) Izvi pamweni zvinopanganidza cakaita kuti Djehovha “paakaona cibairo ca Kaini asacipfarire”. Pane kuti acinje maitiro ake, “Kaini wakakurirhwa ne shungu uye wakatsukwara.” Cinyi cakaizwa ndi Djehovha kuti amubetsere? Djehovha akacedza na Kaini. (Erengai Genesi 4:3-7.) Onai kuti Djehovha no unaki akabetsera Kaini kurangarira uye akamubvunza kuti aizomukomborera kudai akaita zviro zvakanaka. Uye Djehovha akangwadza Kaini kuti aizobatana no matambudziko kudai aizorumbwa akashatirhwa. Zvinotsukwarisa kuti Kaini aazi kupurutana Djehovha, iyena aazi kuda kutambira rubetso ra Mwari uye aazi kucinyuka. Djehovha pamweni akatsukwara maningi ndizvo. Asi nge ndaa yazvo, zvinoreya here kuti Mwari akasanangura kuti ainga asikazobetseri munhu umweni kuti acinyuke? Haiwa!

9. Djehovha akaitei kuti abetsere Dhavhidhi kuti acinyuke?

⁹ Djehovha aida maningi Mambo Dhavhidhi. Iyena akaguma pakubhuya nge zvake kuti: “Mwanarume unopfadza mwoyo wangu.” (Zvii. 13:22) Asi Dhavhidhi wakaguma pa kuita zvitema zvakakura, hinga upombwe no kuuraya. Maererano no  mutemo wa Mozesi, Dhavhidhi waitodikana kuuraiwa. (Rev. 20:10; Num. 35:31) Kunyazi zvakadaro, Djehovha akada kubetsera Mambo Dhavhidhi kuti acinyuke. b Iyena akaita ciito co kutumira muphorofita wake Natani kuti avhakacire Mambo, kunyazi Dhavhidhi wainga asikazi kumboita ciro cipi haco cinopangidza kuti wainga acinyuka. Natani wakaseenzesa muezaniso wakasisira kuti abaye mwoyo wa Dhavhidhi. Uye izvona zvakaseenza, Dhavhidhi wakazwisisa kuti iyena wainga arhwadzisa maningi mwoyo wa Djehovha uye wakazocinyuka. (2 Sam. 12:1-14) Dhavhidhi wakatara Mapisarema ecipangidza kuti iyena wainga acinyuka zvecibva pamwoyo no zviya zvaainga aita. (Pis. 51, masoko okutanga) Anhu akawanda akaita zvitema awona anonyasa kuzwisisa paanoerenga pisarema ii uye awona anocinyuka. Imwimwi munozwa kudini pamunorangarira rudo rakapangidzwa na Djehovha kuna Dhavhidhi pa kumubetsera kuti iyena acinyuke?

10. Munozwa kudini pamunorangarira ngezve mwoyo unononoka kutsamwa uye kurekerera ka Djehovha?

¹⁰ Djehovha anozonda citema, uye iyena aapfari paanoona maitiro akashata e anhu. (Pis. 5:4, 5) Asi, iyena anoziya kuti isusu tese tiri ashaishi, uye ngokuti iyena anotida maningi, anoita zviri zvese kuti atibetsere kurhwisana no citema. Djehovha nguwa dzese ari kuedza kubetsera kunyazi mushaishi mukuru kuti acinyuke uye akhwedere kaari. Zvakanaka maningi kuziya izvona! Patinoima torangarira ngezve mwoyo unononoka kutsamwa no rurekerero ra Djehovha, isusu tinosanangura kurumbwa takatendeka kaari uye tocinyuka nokukasika paya patinoita citema. Ngationei zvino kuti ungano ye Cikristu yakafundiswa kudini ngezve kucinyuka.

DJESU AKAFUNDISEI AFUNDI AKE NGEZVE KUCINYUKA?

11-12. Djesu akabetsera kudini afundi ake kuti azwisise ngezve kukura ke rurekerero ra Djehovha? (Onaiwo mufanikiso we pa kapa.)

¹¹ Muzana re makore e kutanga K.A., yainga yaguma nguwa yekuti paoneke Mesiya. Hinga zvataona mu fundo yadarika, Djehovha akaseenzesa Juau Mubhabhatidzi na Djesu Kristu kuti afundise anhu kukosha ke kucinyuka.—Mat. 3:1, 2; 4:17.

¹² Paainga ari pa nyika, Djesu akafundisa afundi ake kuti Baba ake ainga akagadzirira kurekerera  anhu ainga ano citema. Uye Djesu akanyasa kudjekesa paakapanganidza ngano yakanaka maningi, yaireketa ngezve mwana wakashaisha kuseenzesa upfumi. c Pa muezaniso uu, mudjaha umweni unosanangura kubuda pa nyumba otanga kuita zviro zvakashata, asi pedzepo iyena ‘unozonyasa kurangarira’ uye unohwirira kumba. Baba ake anomutambira kudini? Djesu akati mwanewo “paainga aciri kure, baba ake akamuona uye omuzwira usisi, akagogoma omukhumbatira uye onyasa kumupsvoda.” Mwanewo waida kukumbira kuti babewo amubate hinga umwe we asenzi a baba ake, asi baba akati: “Mwana wangu uu . . . wainga wapsveteka uye waoneka”, ngokudaro baba ake akamutendera kuti ahwirire kumba. (Ruka 15:11-32) Djesu paairarama kudenga asati auya pa nyika, zvezvirokwazvo iyena akaona kakawanda kese Djehovha ecipangidza usisi uye ecirekerera nokukasika aya ainga acinyuka. Ngano ii yakapanganidzwa na Djesu inonyaradza maningi uye inopangidza kuti Baba edu Djehovha ano usisi wakakura!

13-14. Muphostori Pedru wakafundei ngezve rurekerero, uye wakafundiseiwo amweni? (Onaiwo mufanikiso.)

¹³ Peciseenzeswa Djesu, muphostori Pedru wakafunda mafundo akawanda anocokuita no kucinyuka uye kurekerera. Pedru wakaita zvishaishi zvakakura maningi uye Djesu ainga akagadzirira kumurekerera. Ngo muezaniso, Pedru wakatoguma pakuramba katatu kese kuti waiziya Djesu uye pedzepo iyena wakatsukwara maningi nge ndaa ye zviro zvaainga aita. (Mat. 26:34, 35, 69-75) Asi mumasure me kumutswa Djesu akaenda kuna Pedru pamweni paainga atori ega. (Ruka 24:33, 34; 1 Ako. 15:3-5) Zviri pamhene kuti Djesu waiziya kuti Pedru wainga acinyuka uye iyena waida kupangidza ku muphostori wake kuti wainga amurekerera.—Onai Marko 16:7 uye masoko e kufunda “Pedru.”

¹⁴ Nge kuona rurekerero ra Djehovha uye ra Djesu, Pedru waikwanisawo kufundisa amweni ngezve kucinyuka uye kurekerera. Mumasure me kudarika nguwa, pa mutambo we Pentekosti, Pedru wakaita mharidzo ku Adjudha akawanda ainga asikatendi muna Djesu, wakaapanganidzira  kuti awona ainga ano ndaa ye ngazi nge ndaa ye kufa ka Mesiya. Kunyazi zvakadaro, Pedru wakaapangidzira rudo uye wakaadeketerera eciti: “Cinyukai zvitema zvenyu, uye tendeukai kuti zvitema zvenyu zvirekererhwe, kuitira kuti nguwa ye kuzorodzwa iuye yecibva kuna Djehovha.” (Zvii. 3:14, 15, 17, 19) Pedru wakapangidza kuti kucinyuka ndikona kunoitisa kuti mushaishi atendeuke kana kuti acinje mushobo wake we kurangarira uye we kuita zviro. Ngokudaro mushaishi waikwanisa kutangisa upenyu upsva uye wopfadza Djehovha. Pedru wakapangidzawo kuti Djehovha aizofudza zvishashi zvo anhu kana kuti aizoita kuti zvisaedzurirhwezve. Uye mumasure mekudarika makore, Pedru wakapasa Akristu gondeso yokuti: “Djehovha . . . anomupangidzirai mwoyo unononoka kutsamwa, ngokuti apana waanoda kuti atsakatiswe, asi anoda kuti anhu ese acinyuke.” (2 Ped. 3:9) Ii i kariro yakanaka yokuti anhu aya akaita citema cakakura angakwanisa kurekererhwa na Djehovha!

15-16. (a) Muphostori Pauro wakafunda mafundo anokosha ngezve rurekerero nge mushobo upi? (1 Timoti 1:12-15) (b) Ticaonei mu fundo inoteera?

¹⁵ Umwe we anhu aida maningi rurekerero ra Mwari, ndi Sauro we ku Tarso. Iyena waiteerera Akristu nge mushobo wakashata maningi. Ku Akristu akawanda, Sauro waioniwa hingana munhu wainga asikazombocinji. Asi mushobo waaioniwa na Djesu, wainga wakasiyana maningi no mushobo waaioniwa no anhu aya. Djesu aizviziya kuti Sauro waikwanisa kucinja uye wocinyuka. Djesu uye Djehovha aiona mawara akakanaka kuna Sauro. Ndiyo ndaa Djesu wakazoguma pakuti: “Kandiri mwanarume uu ndi mudziyo wakasanangurhwa.” (Zvii. 9:15) Djesu wakatoita cishamiso kuti abetsere sauro kucinyuka. (Zvii. 7:58–8:3; 9:1-9, 17-20) Mumasure me kugara Mukristu, Sauro wekuti no kuhamba ke nguwa wakazooziikanwa hinga muphostori Pauro, wakapangidza kakawanda kuti waitenda maningi nge unaki uye usisi wakapangidzwa na Djehovha uye na Djesu kaari. (Erengai 1 Timoti 1:12-15.) Kutenda uku kakatora Pauro kuti abhuye kuti: “Mwari ari kukupangidzira nyasha dzakakura kuti ucinyuke.”—Aro. 2:4.

¹⁶ Zuwa rimweni Pauro wakaziya ngezve nyaya yakashata maningi ye ku ungano ye ku Korinti, mwanarume umweni wakaita uhure uye wainga aciri dii re ungano. Pauro wakaitei paakaziya nge zvazvo? Zvakatarhwa no muphostori Pauro ku ungano ye ku korinti zvinotifundisa kuti Djehovha anopangidza kudini rudo paanopangira aseenzi ake, uye kuti anopangidza kudini usisi kana mushaishi akacinyuka. Mu fundo inotera ticanyasa kuona ngezve zvakaitika mu ungano ii, uye tofundirawo kuti tingateedzera kudini usisi wa Djehovha.