1. Mibvunzo dzipi dzatingakwanisa kudziita?

PAMUNORANGARIRA nge zvicaitika mu nguwa yemberi—kuparadzwa ke citendero ce manyepo, kurhwiswa no Gogi we Magogi, uye hondo inozwi Amagedhoni, imwimwi munonetseka here? Pamweni imwimwi mungadzibvunzisa meciti: ‘Ndicarumbwa ndakagondeka here pa zviitiko zvese izvi?’ Kana mazwiro awona akambopinda mundangariro menyu, masoko a Djesu e tsamba ye musoro we fundo ino, angakwanisa kumubetsera. Djesu akati ku afundi ake: “Musasiye mwoyo yenyu yecishuphika. Garai nokutenda.” (Ju. 14:1) Kana kutenda kedu kakanyasa kubamba, ticakwanisa kurhwisana no ramangwana no rugondo.

2. Tingabambisa kudini kutenda kedu, uye ngazvipi zvaticaona mu fundo ino?

² Ciro cingatibetsera kubambisa kutenda kedu kuti tishingirire zvicaitika mune ramangwana, ngecekuona kuti tirikushingirira kudini miedzo yekutenda nyamasi uno. Patinoima kuti tirangarire zvatinoita patinoedzwa kutenda kedu, tinokwanisa kuona matii atinodikana kugadzirisa kuti tibambise kutenda kedu. Pese patinosongana no miedzo, kutenda kedu kunorumbwa kecibamba. Izvona zvinotibetsera kuti tikwanise kushingirira miedzo ya ramangwana. Mu fundo ino, ticaedzurira migariro mirongomuna ye zviro yakasongana no afundi a Djesu, uye yakapangidza kuti awona aidikana kutunhudzira kutenda kawo. Pedzepo ticaona kuti tingakwanisa kudini kushingirira migariro ye zviro hingana iyona nyamasi uno uye iyona ingatigadzirira kudini mu zviitiko zve ramangwana.

3. Hingana zvakatarhwa pana Mateu 6:30, 33 Djesu akadjekesa fundo ripi rakaringana nokutenda?

³ Zvakadjairika kuti musoro we mhuri apsvake zvekurhya, zvekupfeka uye pekugara ku mukadzi wake uye ku ana ake. Asi pa mazuwa ano anoshupha atirikurarama, izvona azviripi nyore. Hama dzedu dzimweni dzakaruza basa, uye kunyazi dzecipeta masimba  ari ese awona aaripi kuonazve basa ripsva. Hama dzimweni dzakasiya basa ngekuti irona aritenderhwi ku a Kristu. Pamigariro yese ye zviro yakadaro, tinodikana kugara nokutenda kakabamba kekuti Djehovha acatipasa zvese zvinodiwa no mhuri yedu kuti irarame. Djesu akazvipangidza pamhene ku afundi ake pa Mharidzo Yake ye pa Dunhu. (Erengai Mateu 6:30, 33.) Kana tikanyasa kugara no rugondo rekuti Djehovha aazombotisii, ticakanda ndangariro dzedu pa ciro cinokosha—basa re Umambo. Patinoona Djehovha ecitiriritira pa zviro zvekunyama, ayena anonyasa kugara munhu kamare katiri uye kutenda kedu kunonyasa kubamba.

4-5. Cinyi cakabetsera mhuri imweni kuti irhwisane no cinetso ce kudziriritira?

⁴ Onai kuti Djehovha akabetsera kudini mhuri yeku Venezuela kuti irhwisane nekuora mwoyo kuti akwanise kudziriritira. Mhuri ya Castro yaikwanisa kuona zvekurarama nazvo ngekurima munda mudoko waainga anawo. Asi cikwata cimweni ce mabhinya cainga no pfuti, cakatora munda iwona uye akaabambidzira kuti awona abudeyo. Baba e mhuri iyona anozwi Miguel anoti: “Nyamasi uno, tirikukwanisa kurarama ngekurima cimunda cidoko cetakapaswa. Ndinotanga zuwa rimwe na rimwe ndecikumbira Djehovha kuti atipase zvese zvatinoda pa zuwa irona.” Upenyu ku mhuri ii urikushupha maningi, asi awona anotenda kuti Baba edu angaariritira, uye izvona zvinoabetsera kuti akwanise kupinda misangano nguwa dzese uye abude mu basa rekuparidzira. Awona anokanda Umambo wa Mwari pa mbuto yekutanga mu upenyu wawo uye Djehovha anoapasa zvese zvaanoda.

⁵ Pa nguwa yese ii yaishupha, Miguel no mukadzi wake Yurai, akakanda ndangariro dzawo pakuti Djehovha ari kuabetsera kudini. Pamweni paya, Djehovha anoseenzesa hama dze mu ungano kuti dzibetsere mhuri ii pa zviro zvekurarama nazvo kana kuti agumire cimutarakita. Asi pa nguwa dzimweni, Djehovha anoriritira mhuri ii eciseenzesa basa rinobetsera panoitika ngozi rinoizwa no urongwa we firiyari. Djehovha aazi kumbosiya mhuri ya Miguel. Migumisiro yakhona, kutenda ke mhuri ii kuri kurumbwa kecikura. Mumasure mekuti atambira rubetso rakabva kuna Djehovha, mwana we dangwe we mhuri ii unozwi Yoselin, unoti: “Zvinopfadza kuona nyara ya Djehovha pamhene. Inini ndinomuona hingana shamwari yangu kamare, uye ndinoziya kuti ayena acarumbwa ecindibetsera.” Uye iyena unotunhudzira eciti: “Miedzo yese yatakasongana nayo yakatibetsera kuti tigadzirire miedzo inoshupha ye ramangwana.”

6. Mungabambisa kudini kutenda kenyu pamunonga mecisongana no cinetso cekudziriritira?

⁶ Imwimwi muri pamugariro we zviro unoshupha we kudziriritira here? Zvezvirokwazvo, nguwa ii airipi nyore kamuri. Asi, kunyazi mecisongana no mugariro we zviro unoshupha, khorovherai mukana iwona kuti mubambise kutenda kenyu. Namatai kuna Djehovha uye erengai masoko a Djesu atinogumira pana Mateu 6:25-34 uye nyasai kuarangarira. Edzai kurangarira miezaniso ye mazuwa ano inopangidza pamhene kuti Djehovha anoriritira kudini aya anorumbwa akabatikana pa basa rake. (1Ako. 15:58) Izvona zvingabambisa rugondo renyu rekuti, kana Baba enyu e kudenga akabetsera anhu aya pa migariro  ye zviro inoshupha ye kudziriritira, ayena acakwanisawo kumubetsera. Djehovha anonyasa kuziya zviya zvamunoda uye ayena anoziya kuti angamuriritira kuduni pa zviya zvamunoda zvekurarama nazvo. Kana imwimwi mukazwa rubetso ra Djehovha mu upenyu wenyu, kutenda kenyu kaari kucarumbwa kakabamba uye izvona zvicamugadzirira pa miedzo yakakura ye ramangwana.—Ahe. 3:17, 18.

7. Maererano na Mateu 8:23-26, madutu akakura akaedza kudini kutenda ke afundi a Djesu?

⁷ Djesu paainga eciita rhwendo no afundi ake aciseenzesa bharko, asikakariri akasongana no dutu rakakura maningi. Djesu wakaseenzesa ciitiko icona kuti aabetsere kuona kuti awona aidikana kutunhudzira kutenda kawo. (Erengai Mateu 8:23-26.) Dutu irona rakarumbwa recikura uye ma honda e mvura akatanga kudzadza bharko no mvura, asi Djesu airumbwa eciwata asikanetseki. Ngekunetseka, afundi akamumutsa uye akamukumbira kuti ayena aaponese, asi ne upfawi Djesu akaapangira eciti: “Muri kutyei, imwimwi mune kutenda kudoko?” Afundi aidikana kuzwisisa kuti Djehovha aizodziirira Djesu uye na ese ainga pamwepo naye mu bharko. Munokwanisa kuona zvatingafunda here? Kutenda kakabamba kungakwanisa kutibetsera kuti tirhwisane no madutu kamare uye no madutu ekuezanisira e upenyu.

8-9. Anel wakabatana no miedzo ipi yekutenda, uye ngacipi cakamubetsera?

⁸ Onai zvakaitika ku Anel, hanzvadzi imweni isatai yawakwa inogara ku Porto Rico, dutu rakakura maningi rakabambisa kutenda kake. Dutu rakakura maningi raakasongana naro, rainga riri dutu kamare. Zvese zvakatangira mu gore ra 2017, apo dutu rinozwi Maria perakaputsa nyumba ye hanzvadzi Anel. Nge ndaa ye duturo wakapererhwa no basa rake. Iyena unopanganidza eciti: “Mukati me mazuwa awona aishupha maningi, ndakadzirhya mwoyo. Asi ndakafundira kugonda Djehovha ndecinamata kaari uye ndisikasii kuti kudzirhya mwoyo kundipedze simba.”

⁹ Anel unoedzurirazve ciro cimweni cakamubetsera pa mazuwa awona aishupha—kuzwira. Iyena unoti: “Kuzwira nhungamiriro dze sangano kakandibetsera kuti ndirumbwe ndakaterama. Ndakaona nyara ya Djehovha eciseenzesa hama no hanzvadzi, idzona dzakandibambisa uye dzakandipasa zvese zvandaida pakurarama.” Iyena unotunhudzirazve eciti: “Djehovha akandipasa zviro zvakawanda kupinda zviya zvandaizomukumbira, uye kutenda kangu kakanyasa kubamba.”

10. Mungaitei pamunonga mecisongana no “dutu rakakura”?

¹⁰ Imwimwi murikusongana no “dutu rakakura” here? Pamweni murikunetseka nge ndaa ye ngozi inoitika yega. Kana kuti makaora mwoyo musikazii zvekuita nge ndaa ye cinetso cakakura ce uthongo. Pamweni paya mungadzirhya mwoyo, asi musasiye kuti izvona zvimupingaidze kugonda Djehovha. Namatai kaari no mwoyo wese. Bambisai kutenda kenyu ngekunyasa kurangarira zvese zvamakaizirhwa na Djehovha kuti amubetsere mu nguwa yakadarika. (Pis. 77:11, 12) Garai no rugondo rekuti Djehovha aazombomusii—nariini.

11. Ngei tecidikana kugara takashinga kuzwira aya akagadzwa na Djehovha kuti atipase nhungamiriro?

 ¹¹ Ngacipi cingakwanisa kutibetserazve kuti tikwanise kushingirira miedzo? Hingana zvapangidzwa pa muezaniso wa Anel, ndi kuzwira. Fundirai kugonda aya anogondwa na Djehovha uye na Djesu. Nguwa dzimweni, anarume aya akagadzwa kuti atungamirire, angakwanisa kutipasa nhungamiriro dzinoita hingana kuti adzina musoro. Asi Djehovha anokomborera kuzwira nguwa dzese. Peciseenzeswa Bhaibheri uye maeshiperiensiya e hama dzakagondeka, tinofunda kuti kuzwira kunoponesa upenyu. (Eki. 14:1-4; 2 Mak. 20:17) Nyasai kurangarira miezaniso idzi. Kuita izvona kucamubetsera kuti mutunhudzire rugondo renyu rekurumbwa meciteerera nhungamiriro dze sangano ra Djehovha nyamasi uno uye mu nguwa ye mberi. (Ahe. 13:17) Imwimwi mucakwanisawo kugara no ushingi wekurhwisana no dutu rakakura ririkukwedera kupinda ese akamboitika.—Zvie. 3:25.

12. Mufanikiso uri pana Ruka 18:1-8 unotibetsera kudini kuona mubatano uripo pakati pekutenda uye kushingirira kubathwa zvisina unatsi?

¹² Djesu aiziya kuti kubathwa zvisina unatsi kaizoedza kutenda ke afundi ake. Kuti aabetsere kushingirira, Djesu akaapanganidzira mufanikiso watinogumira mu bhuku ra Ruka. Ipona, Djesu anopanganidza ngano yemufirhwakadzi akadeketera ku mutongi umweni kuti amupangidzire unatsi pa ndaa yake. Iyena wainga ano rugondo rekuti kana akarumbwa ecideketera, mutongiwo waizomubetsera. Uye ndizvona kamare zvakazoitika. Zviri pamhene kuti Djehovha amutongipi asina unatsi hingana mutongi watinogumira pa mufanikiso uu. Ngekuti Djesu akareketa eciti: “Hino Mwari angakonerhwa here kuita kuti anhu ake akasanangurhwa anocema kaari usiku ne masikati atongerhwe nyaya dzawo ne unatsi?” (Erengai Ruka 18:1-8.) Uye Djesu akatunhudzira eciti: “Mwana we rume we munhu akaguma, acagumira kutenda kakadai pa nyika here?” Tingafundei? Patinobathwa zvisina unatsi, tinodikana kugara nokutenda kakabamba hingana mufirhwakadzi uu. Tinopangidza kuti tinokutenda ikona, nge kugara anhu ano mwoyo unononoka kutsamwa uye anoshingirira. Kutenda ikona kucatibetsera kuti tigare no rugondo rekuti pa nguwa yatisikakariri, Djehovha acaita ciito. Tinodikanawo kugonda no simba re munamato. Pamweni paya, minamato yedu ingakwanisa kudairhwa nge mushobo unoshamisa.

13. Munamato wakabetsera kudini mhuri imweni yaibathwa zvisina unatsi?

¹³ Onai muezaniso we hanzvadzi inozwi Vero, inogara ku República Democrática do Congo. Vero, mwamuna wake uye mwana wake we mwanakadzi uno makore 15, akatiza kaaigara paakagumirhwa no cikwata ce masurudado. Paainga ari mugwanza, awona akasonganazve no cikwata cimweni cakakura ce masurudado uye akaatyisidzira kuwauraya. Vero paakatanga kucema, mwana wake akaedza kumunyaradza ngekuita munamato no izwi rinozwika, uye ngekuseenzesa kakawanda zina ra Djehovha pa munamato iwona. Paakapedza kuita munamato, mukuru-mukuru we masurudado akamubvunzisa  eciti, “Musikana, ndiani akakufundisa kuita munamato?” Iyena wakadaira eciti, “Ndi mai angu akandifundisa, eciseenzesa munamato wekuezanisira uri pana Mateu 6:9-13.” Mukuru-mukuruwo akati, “Musikana, enda no runyararo no abereki ako, uye Djehovha Mwari wako ngaamudziirire!”

14. Cinyi cingaedza kutenda kedu, uye cinyi cicatibetsera kuti tishingirire?

¹⁴ Ngano dzakaita hingana idzi, dzinotibetsera kuti tisareruse simba re munamato. Asi zvakadini kana minamato yenyu ikatama kudairhwa nokukasika kana kuti nge mushobo unoshamisa? Kuita hingana mufirhwakadzi uri pa mufanikiso wa Djesu, rumbwai meciita munamato. Garai no rugondo rekuti Djehovha aazombomusii, uye ayena acadaira munamato wenyu nge mushobo wamusikakariri. Rumbwai mecideketera kuti Djehovha amupase mwiya mucena wake. (Afi. 4:13) Edzurirai kuti mbai-mbai pano, mucatambira makomborero akawanda a Djehovha zvekuti mucakanganwa matambudziko ese amurikusongana nawo. Kana mukashingirira makagondeka ne rubetso ra Djehovha, mucagara makanyasa kubamba uye mucagarawo makanyasa kugadzirira pa miedzo yekutenda ye ramangwana.—1Pe. 1:6, 7.

15. Maererano na Mateu 17:19, 20, afundi a Djesu akasongana no cinetso cipi?

¹⁵ Djesu akafundisa afundi ake kuti kutenda kaizoabetsera kushingirira zvitsinzwa. (Erengai Mateu 17:19, 20.) Kajinji, afundi aikwanisa kudzingira madhimoni, asi pano nguwa yaakakonerhwa kuzviita. Ngei? Djesu akaabvunza kuti aidikana kutunhudzira kutenda kawo. Ayena akabhuya kuti kudai afundi ake ainga anokutenda kakabamba, aizokwanisa kutekenyesa matunhu kana kuti, kushingirira zvitsinzwa kunyazi zvakakura kudini! Nyamasi uno, isusu tinosonganawo no zvinetso zvinoita hingana kuti zvinoshupha kushingirira.

16. Kutenda kakabetsera kudini Geydi kuti ashingirire paakafirhwa no mwamuna?

¹⁶ Onai muezaniso wa Geydi, hanzvadzi inogara ku Guatemala. Mwamuna wake Edi, wakauraiwa ecibva ku musangano. Kutenda kakabetsera kudini Geydi kuti akunde cinetso ici? Iyena unoti: “Munamato wakandibetsera kuti ndikhandire mutoro wangu kuna Djehovha, uye izvona zvakaita kuti ndizwe runyararo. Ndakaona Djehovha ecindibetsera eciseenzesa mhuri yangu uye shamwari dzangu dze mu ungano. Kugara ndakabatikana mu basa ra Djehovha kakaita kuti ndisanyanye kurhwadziwa, uye kakandibetsera kuti ndirarame zuwa rimwe na rimwe ndisikanyanyi kunetseka nge zve ramangwana. Mu masure me zviro zvese izvi zvakaitika, ndakafunda kuti pasinei no miedzo yandicasongana nayo mu nguwa yemberi, ndicakwanisa kurumbwa ndecishingirira no rubetso ra Djehovha, ra Djesu uye re sangano.”

17. Ngazvipi zvatinodikana kuita kana tecisongana no zvinetso zvakakura zvakaita hingana dunhu?

¹⁷ Imwimwi murikunetseka nge kufirhwa nge munhu wamunoda here? Hino torai nguwa kuti mubambise kutenda kenyu pakariro ye rumuko ngekufunda ngano dze mu Bhaibheri dze aseenzi a Mwari akagondeka aakamutsa. Murikunetseka  ngekuti nhengo imwe ye mhuri yenyu yakadzingwa here? Fundai kuti mugare no cokwadi cekuti mushobo wa Djehovha wekupangira wakanaka nguwa dzese. Pasinei no cinetso cipi haco camurikusongana naco, cionei hingana mukana wekubambisa kutenda kenyu. Fungurai mwoyo wenyu kuna Djehovha. Musagare kenyu mwega, pane kudaro, rumbwai muri padhuze no hama uye hanzvadzi dzenyu. (Zvie. 18:1) Itai mabasa acamubetserai kuti mushingirire, kunyazi mecidikana kuzviita no misodzi pa matama. (Pis. 126:5, 6) Rumbwai mecipinda misangano, mecibatikana pakuparidzira uye mecierenga Bhaibheri nguwa dzese. Uye rumbwai mecikanda ndangariro dzenyu pamakomborero anoshamisa a Djehovha aarikugondesa e mune ramangwana. Pamunoona rubetso ra Djehovha, kutenda kenyu kunonyasa kubamba.

18. Munodikana kuitei kana mukaona kuti pano pamunodikana kubambisa kutenda kenyu?

¹⁸ Kana miedzo yamakasongana nayo mu nguwa yakadarika uye mu nguwa ino yapangidza kuti pano pamunodika kubambisa kutenda, musaore mwoyo. Onai izvona hingana mukana wekubambisa kutenda kenyu. Kumbirai zviro zvimwezvo zvakakumbirhwa no aphostori a Djesu. Awona akati: “titunhudzireiwo kutenda.” (Ru. 17:5) Kupinda izvona, rangarirai nge zve miezaniso yamborekethwa mu fundo ino. Kuita hingana Miguel na Yurai, edzurirai pese pamakambobetserhwa na Djehovha. Kuita hingana mwana wa Vero na Anel, namatai no simba rese kuna Djehovha, maka-maka paya pamunonga muri pa nguwa inoshupha. Uye kuita hingana Geydi, tenderai kuti Djehovha anokwanisa kumupasa rubetso ramunoda eciseenzesa mhuri yenyu uye shamwari dzenyu. Kana mukasiya Djehovha kuti amubetsere kushingirira miedzo yamurikusongana nayo zvino, mucagara no rugondo rekuti ayena acamubetsera kuti mushingirire muedzo upi hawo wamucasongana nawo mune ramangwana.

19. Djesu ainga ano rugondo ripi, uye imwimwi mungakwanisawo kugara no cokwadi cei?

¹⁹ I zvirokwazvo kuti Djesu akabhuya matii e kuti afundi ake aidikana kubambisa kutenda kawo, asi ayena ainga ano rugondo rekuti no rubetso ra Djehovha, awona aizokwanisa kubudirira pakushingirira miedzo yaaizosongana nayo mune ramangwana. (Ju. 14:1; 16:33) Ayena ainga ano rugondo rekuti kaizooneka cikwata cakakura ce anhu caizopona pakutambudzika kukuru nge ndaa yekutenda kawo kakabamba. (Zva. 7:9, 14) Imwimwi munonga muripoo pa cikwata ici here? Nge ndaa ye nyasha dzatisikazi kusisira dza Djehovha, mungaonekepo. Asi kuti zvidaro, khorovherai mikana iri yese nyamasi uno, kuti musakurire uye mubambise kutenda kenyu!— Ahe. 10:39.