1. Zuzee wakabatana no muedzo we kutenda wakadini, uye iyena wakaitei?

 ZUZEE mwana wa Djakobo wakasongana ne muedzo wakakura we kutenda. Zuzee waigara ecibvunzwa no mwanakadzi umweni kuti “wata na inini.” Mwanakadzi uu wainga ari mukadzi wa Potifari, tenzi wa Zuzee. Asi Zuzee aambozi kuwira pa muedzo uu. Pamweni munhu angadzibvunsisa kuti: ‘Ngei Zuzee wakashingirira muedzo uu?’ Potifari wainga asiripi pa nyumba. Uye kusiya izvona Zuzee wainga ari muranda; zvezvirokwazvo mukadzi wa Potifari waikwanisa kuvhiringidza upenyu wa Zuzee kana iyena akatama kuita zvaiida. Asi kunyazi zvakadaro Zuzee aazi kutenda kuwata naye. Ngei? Iyena wakati: “Ngei ndingaita zvakashata kudai ndecishaishira Mwari kudaro?”—Gen. 39:7-12.

2. Zuzee waizviziya kudini kuti kuita uhure kainga kuri kushaishira Mwari?

² Asi Zuzee waizviziya kudini kuti kuita uhure cainga “cishaishi cakakura” kuna Djehovha? Mutemo wa Mozesi wakazotarhwa mumamusure me makore 200, waiti “usaite uhure.” (Eki. 20:14) Asi kunyazi zvakadaro, Zuzee waiziya Djehovha zvekuti waikwanisa kuziya zvaanorangarira ngezve useki. Ngo muezaniso, Zuzee waizviziya kuti Djehovha akasika mucato kuti ugare mubatano we anhu airi basi, mwanarume umwe uye mwanakadzi umwe. Uye zvezvirokwazvo, Zuzee wakazwa ngezve mushobo waakadziirira kairi kese Sara paainga ecida kudziphwa. Ndizvona zvakaitikawo Mwari paakadziirira Rabheka mukadzi wa Izaki. (Gen. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Zuzee wakanyasa kurangarira zvese izvi uye wakakwanisa kuona cinyi cakanaka uye cakashata mu madziso a Djehovha. Zuzee waida Djehovha, ndiyo ndaa wainga wakashinga kuita cido ca Djehovha.

3. Ticaonei mu fundo ino?

 ³ Imwimwi munoda zve unatsi uye zvakanaka mu madziso a Djehovha? Zviri pamhene kuti honde. Asi isusu tiri anhu asikazi kukwana, uye tikatama kungwarira maonero edu e zvakanaka uye zvakashata angakwanisa kucinja oezana no maonero enyika. (Isa. 5:20; Aro. 12:2) Ndiyo ndaa mu fundo ino ticada kuona kuti cinyi cinozwi kugara no unatsi mu maonero a Djehovha uye izvona zvingatibetsera kudini mu upenyu wedu. Pedzepo ticaona zviro zvitatu zvatingaita kuti titunhudzire rudo redu kuzviya zvinorekethwa na Djehovha kuti zvakanaka.

4. Anhu ano marangariro api akashata paanozwa ngezve munhu uno unatsi?

⁴ Anhu paanozwa ngezve munhu uno unatsi, kakawanda kakhona anorangarira kuti i munhu unodzikudza, unotonga umweni uye anomuona hinga akanaka kupinda anhu ese. Asi Mwari aapfariri kana padoko hapo munhu akadai. Djesu paainga ari panyika, ayena akatonga atungamiriri e mazuwa ake ngekuti awona aidziitira mitemo yawo ye zvakanaka uye zvakashata. (Mup. 7:16; Ruka 16:15) Munhu uno unatsi zvezvirokwazvo aadzioni hinga uno unatsi kupinda anhu amweni uye aatoedzi kuita mitemo yake ye zvakanaka uye zvakashata.

5. Maererano no Bhaibheri zvinoda kureyei kugara munhu uno unatsi? Pasai miezaniso.

⁵ Wara re unatsi rakanaka maningi. Kuti tizvipanganidze nge mushobo uri nyore, munhu uno unatsi ndi uya unoita zvakanaka mu madziso a Djehovha. Mu Bhaibheri, soko rekuti unatsi rinoreya kurarama maererano no zviya zvinobhuiwa na Djehovha kuti zvakanaka. Ngo muezaniso, Djehovha akabvunza aya anoita bhizi kuti aseenzese “medida no unatsi.” (Dhe. 25:15) Mumureketero watarhwa tsamba ii yekuti “unatsi” ringareyawo “kugondeka.” Kana kuti Mukristu unoda kugara munhu munatsi mu madziso a Djehovha, unodikana kugara akanyasa kugondeka mu bhizi rake kana mu basa rake. Munhu uno unatsi unozonda kuona munhu ecibathwa zvisina unatsi. Uye iyena unorangarira zvinorangarirhwa na Djehovha pa zvisananguro zvaanoita uye unoita izvona ngekuti “unoda kamare kumupfadza.”—Ako. 1:10.

6. Ngei tingagara no rugondo rekuti Djehovha ndiye angakwanisa kuita cisananguro ceciro cakanaka uye cakashata? (Isaya 55:8, 9)

⁶ Bhaibheri rinopanganidza ngezva Djehovha hingana Manyuku e unatsi e zvirokwazvo. Ndiyo ndaa ayena anodainzwa kuti “mbuto inogara unatsi.” (Djer. 50:7) Djehovha ndiye akasika zvese, nge ndaa yazvo ndiye anodikana kubhuya kuti cakanaka ngacipi uye cakashata ngacipi. Nge ndaa ye kutama kukwana kedu, zvinotishuphira kuzwisisa kuti ngei Djehovha anotibvunza kuti ngei ici cakanaka uye ngei cakashata. Asi ngekuti Djehovha akakwana tingakwanisa kugara no rugondo rekuti ayena anoziya zvaarikuita. (Zvie. 14:12; erengai Isaya 55:8, 9.) Kunyazi tiri anhu asikazi kukwana, isusu takasikwa no mufanikiso wake, nge ndaa yazvo tinokwanisa kurarama maererano no zviya zvaanoda. (Gen. 1:27) Isusu tinopeta masimba kuti tiite zvinodiwa na Mwari wedu ngekuti tinomuda.—Aef. 5:1.

7. Ngei kuteerera nhungamiriro dza Djehovha dzino cokuita no cakanaka uye cakashata zvinotibetsera maningi? Pasai miezaniso.

⁷ Kuzwira Djehovha paanotibvunza kuti ici cakanaka uye cakashata zvingatibetsera. Munokwanisa kuzwisisa kuti ngei? Onai miezaniso dzinoteera. Kana empreza imwe na imwe inoita ngezve basa re kuwaka yosanangura yoga medida yairikuda kuseenzesa, zviro zvaida kushata. Kana medhiko umwe na umwe osanangura ega mushobo waarikuda kurapa atenda, izvona zvaizoita kuti atenda amweni afe. Miezaniso idzi dzinotibetsera kuzwisisa kuti  kuteerera nhungamiriro dzatinopaswa zvinotibetsera maningi. Nge mushobo umwewo, kuteerera nhungamiriro dza Djehovha dzino cokuita no cakanaka uye cakashata zvingatibetsera maningi.

8. Anhu anoita zvakanaka acaona makamborero api mune ramangwana?

⁸ Djehovha anogondesa kukomborera aya anorarama maererano no zviya zvaanoda. Ayena akangodesa kuti: “Anatsi acagara nhaka ye nyika, uye acagaremo nokusikaperi.” (Pis. 37:29) Munokwanisa kurangarira here mushobo waticagara no rubatano, runyararo uye mupfaro kana tikararama maererano no zviya zvinodiwa na Djehovha? Djehovha anoda kuti mugare no upenyu unopfadza, hino izvirokwazvo kuti tese isusu tino zvikonzero zvakawanda kuti tide unatsi wa Djehovha! Asi isusu tingatunhudzira kudini rudo redu ku zviya zvinobhuiwa na Djehovha kuti zvakanaka? Ngatione zviro zvitatu zvatingaita.

9. Cinyi cingatibetsera kuda mitemo ya Djehovha?

⁹ Danho 1: Idai Uya wakasika mitemo unopangidza kuti ici cakanaka uye ici cakashata. Kana tecida mitemo ye unatsi ya Djehovha, tinodikana kutunhudzira rudo redu kaari. Patinonyasa kuda Djehovha zvinotiitira nyore kurarama maererano no mitemo yake ye unatsi. Ngo muezaniso: Kudai Adhamu na Evha ainyasa kuda Djehovha awona aizodapi kumushaishira.—Gen. 3:1-6, 16-19.

10. Cinyi cakabetsera Abrahamu kuti anyase kuzwisisa mushobo unorangarira Djehovha?

¹⁰ Zvezvirokwazvo, isusu atidi kuita citema hinga cakaizwa ndi Adhamu na Evha. Kuti izvona zvisaitike, isusu tinodikana kurumbwa tecifunda nge zva Djehovha, kushamiswa nge mawara ake uye kupeta masimba kuti tinyase kuzwisisa mushobo waanorangarira. Kuita izvona zvingatibetsera kutunhudzira rudo redu kuna Djehovha. Rangaridzai ngezve muezaniso wa Abrahamu. Iyena waida Djehovha no mwoyo wese. Kunyazi panguwa yaainga asikazwisisi zvisananguro zva Djehovha, iyena aambozi kumupandukira. Pane kudaro iyena waipeta masimba kuti anyase kuzwisisa Djehovha. Izvona zvakabuda pamhene panguwa yekuti Djehovha aida kutsakatisa Sodhoma ne Gomora. Paakazwa izvona, pakutanga Abrahamu wakathya kuti Djehovha aizotsakatisa anhu akashata no ano unatsi. Abrahamu wainga asikarangariri kuti izvona zvaizoitika, ndiyo ndaa ecidzidodosa iyena wakaita mibvunzo dzakawanda kuna Djehovha. No mwoyo unononoka kutsamwa, Djehovha akadaira mibvunzo dzese. Abrahamu wakazokwanisa kuona kuti Djehovha anokwanisa kuona zviro zviri mu mwoyo uye Ayena aazotsakatisi munhu akashata pamwepo no akanaka.—Gen. 18:20-32.

11. Abrahamu wakapangidza kudini kuti waida Djehovha uye waimugonda?

¹¹ Kucedza kakaita Abrahamu na Djehovha ngezve thaundi re Sodhoma ne Gomora kakabetsera maningi museenzi uu wakagondeka. Kubvira ipona kwenda mberi iyena wakatanga kunyasa kureremedza uye kuda Djehovha. Nokuhamba ke nguwa, kugonda kaiita Abrahamu Djehovha kakaedzwa. Djehovha akakumbira kuti iyena aite cibairo ce mwana wake waanoda Izaki. Abrahamu wainyasa kuziya Djehovha, paakabvunzwa izvona aazi kuita mubvunzo. Pane kudaro Abrahamu wakaita zvaakakumbirhwa. Asi kunyazi zvakadaro, tinokwanisa kuona mushobo wakanetseka Abrahamu! Pamweni Abrahamu wakarangarira maningi zvaakafunda ngezva Djehovha. Iyena waizviziya kuti Djehovha aaiti ciro cisina unatsi uye cisikapangidzi rudo. Bhaibheri rinobhuya kuti Abrahamu wairangaridza kuti Djehovha aizomutsa Izaki kana akafa. (Aheb. 11:17-19) Pamweni iyena wairangaridza izvona ngekuti Djehovha ainga abhuya kuti Izaki waizogara baba e dzinza, uye panguwa  iyona Izaki wainga asina kana mwana umwe hake. Abrahamu waida Djehovha, nge ndaa yazvo, iyena waigonda kuti Djehovha aizorumbwa eciita zviro zvakanaka. Abrahamu wakazwira Djehovha pamigariro inoshupha kudai.—Gen. 22:1-12.

12. Tingateedzera kudini Abrahamu? (Pisarema 73:28)

¹² Tingateedzera kudini Abrahamu? Kuita hingana Abrahamu, tinodikana kurumbwa tecifunda ngezva Djehovha. Tikaita izvona ticanyasa kukhwedera kaari uye rudo redu kaari ricanyasa kutunhudzirika. (Erengai Pisarema 73:28.) Hana yedu icarowedzwa kurangarira nge mushobo unorangarira Djehovha. (Aheb. 5:14) Kana tikadaro, patinozobatana no miyedzo yekuita ciro cakashata, tinozokwanisa kuikunda. Isusu ticazonda zano ripi haro rinoita kuti Djehovha atsamwe, kana kukuwadza ushamwari wedu naye. Asi cinyi catingaitazve, kuti tipangidze kuti tinoda unatsi wa Djehovha?

13. Tingapeta kudini masimba kuti tigare no unatsi? (Zvierengo 15:9)

¹³ Danho 2: Petai masimba kuti munyanye kuda unatsi. Kana tecida kubambisa muiri wedu tinodikana kuita maezersisiyo mazuwa ese—nge mushobo umwewo kana tecida kusakurira rudo ku mitemo ye unatsi ya Djehovha, tinodikana kupeta masimba akakura. Uye kupeta masimba uku, tinodikana kukuita mazuwa ese. Djehovha ndi Mwari ano maonero ari pakati no pakati uye ayena aadi kuti tiite zviro kupinda zviya zvatinokwanisa. (Pis. 103:14) Ayena anotigondesa kuti “anoda uya anopeta masimba kuti agare no unatsi.” (Erengai Zvierengo 15:9.) Kana tino cinangwa mu basa ra Djehovha tinoita zviri zvese kuti tidzadzise cinangwa icona. Ndizvo zvatinodikana kuita kana tecipeta masimba kuti tigare no unatsi. No mwoyo unononoka kutsamwa, Djehovha anotibetsera kuti tirumbwe tecihambira mberi.—Pis. 84:5, 7.

14. Cinyi cinozwi “civhikhiro cepaditi ce unatsi,” uye ngei tecicida?

¹⁴ No rudo Djehovha anotibvunza kuti kuita zvaanoda azviremi. (1 Juau 5:3) Kusiyana na izvona, zvaanotibvunza zvinotidziirira uye tinoziya kuti tinodikana kudziirirhwa mazuwa ese. Edzurirai zvivhikhiro zvakakwana zvakabhuiwa no muphostori Pauro. (Aef. 6:14-18) Civhikhiro cipi pa zvivhikhiro izvi, caivhikhira  mwoyo we musurudado? Cainga ciri “civhikhiro ce pa diti ce unatsi,” cinoimirira mitemo ye unatsi ya Djehovha. Kuita hingana civhikhiro ce paditi cinovhikhira mwoyo wedu kamare, mitemo ye unatsi ya Djehovha inodziirirawo mwoyo wedu wekuezanisira, kana kuti, zvatiri kamare ngecemukati. Itai zviri zvese kuti civhikhiro ce pa diti ce unatsi ciite dii ce zvivhikhiro zvenyu zvekumwiya!—Zvie. 4:23.

15. Mungapfeka kudini cidziiriro ce pa diti ce unatsi?

¹⁵ Mungapfeka kudini civhikhiro ce pa diti ce unatsi? Imwimwi munopfeka civhikhiro ce paditi ce unatsi pamunozwira Djehovha pa zvisananguro zvenyu zve zuwa no zuwa. Pamunoita zvisananguro zvenyu ngezve zviro zvamunoreketa, ngoma yamucazwa, maprograma amucaona uye mabhuku amucaerenga, zvakanaka kudzibvunzisa kuti: ‘Ndiri kukandei mu mwoyo mangu? Djehovha anozviona kudini? Kodi izvi zvinokohomedzesa here useki, zvecisimba, makaro uye kutama kurangarira amweni?’ (Afi. 4:8) Kana zvisananguro zvenyu zvecienderana no cido ca Djehovha, zvezvirokwazvo mwoyo wenyu unonga wakadziirirhwa pa zviro zvakashata.

16-17. Buku ra Isaya 48:18 rinotibetsera kudini kuona kuti tingakwanisa kurumbwa tecirarama maererano no mitemo ya Djehovha mazuwa ese?

¹⁶ Nguwa dzimweni munosonetseka here ngekurangarira kuti amuzokwanisi kuteerera mitemo ya Djehovha zuwa no zuwa? Onai muezaniso wakaizwa na Djehovha watinogumira mu bhuku ra Isaya 48:18. (Erengai.) Djehovha anogondesa kuti unatsi wedu ungaita hingana “maonda e mubahari.” Izvona zvingaitika kudini? Cimborangarirai kuti imwimwi makaima mu praya meciona bahari rakakura, uye meciona maonda eciuya uye ecienda asikaimi. Mukuona kenyu, imwimwi maizorangarira here kuti maonda aya aizopera? Zviri pamhene kuti haiwa! Imwimwi munoziya kuti maonda akagara ariyo kubvira kare uye acarumbwa ariyo.

¹⁷ Ngo mushobo umwewo, unatsi wenyu ungaita hingana maonda e mubahari! Nge gwanza ripi? Cekutanga, pamunonga mecida kuita cisananguro tangai marangaridza kuti Djehovha aizopfara kana mukaitei. Pedzepo itai ciito maererano no cisananguro cenyu. Kunyazi cisananguro cecishupha kuita, Baba enyu ekudenga anonga ari ku dii renyu, ecimubetserai kurumbwa makabamba mecienderera mberi, uye ecimupasai simba no rubetso kuti mukwanise kuita zvakanaka mazuwa ese.—Isa. 40:29-31.

18. Ngei tisikadikani kutonga amweni tecitsamira pa zvisananguro zvedu?

¹⁸ Danho 3: Siyai kuti Djehovha atonge. Isusu tinopeta masimba akakura kuti tirarame maererano no mitemo ye unatsi ya Djehovha, asi tinodikana kungwarira kuti tisatange kuezanisa zvatinoita no zvinoizwa no amweni, uye totanga kuona kuti takanaka kupinda amweni. Isusu atidikani kutonga amweni tecitsamira pa zvisananguro zvedu, tinodikana kuedzurira kuti Djehovha ndiye basi “mutongi we nyika yese.” (Gen. 18:25) Djehovha aazi kutipasa citederhwa cekutonga amweni. Ndiyo ndaa Djesu akati: “Imai kutonga kuti musatongwe.”—Mat. 7:1. *

19. Zuzee wakapangidza kudini kuti waigonda mushobo we kutonga wa Djehovha?

¹⁹ Ngatimboone muezaniso wa Zuzee. Iyena aazi kutonga amweni, kutobatanidzawo aya akamubata nge mushobo wakashata. Hama dzake dzakamubata nge mushobo wakashata, dzakamutengesa hingana muranda uye dzakanyepera baba ake kuti Zuzee wainga wafa. Nokuhamba ke nguwa, Zuzee wakazosongana no hama dzake. Asi zvino, Zuzee wainga ano masimba  akakura ekutonga uye wainga ano mukana we kutonga hama dzake asikapangidzi usisi. Uye Zuzee wainga ano mukana wekutsiya zvaainga aizirhwa no hama dzake. Hama dza Zuzee dzaithya kuti iyena waizoita izvona kamare, kunyazi idzona dzainga dzacinyuka. Asi Zuzee wakanyaradza hama dzake no masoko ekuti: “Musathye, ndini Mwari here kuti ndimutongei?” (Gen. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Zuzee waizviziya kuti Djehovha ndiye basi ano citenderhwa ce kutonga.

20-21. Cinyi catisikadikani kuita uye ngei?

²⁰ Kuita hingana Zuzee, tinoda kusiya nyaya dzedu mu nyara dza Djehovha. Ngo muezaniso, isusu atikwanisi kuona zviri mu mwoyo me munhu, ndiyo ndaa atikwanisi kuona kuti cinyi caitisa kuti hama ii kana kuti hanzvadzi ii, iite ciro cakadaro. “Djehovha ndiye basi anokwanisa kuongorora zvirikumuitisa kuti adaro.” (Zvie. 16:2) Uye ayena anoda anhu ese azvinei kuti nge we nyika ipi hake. Djehovha anotikohomedzesa kuti ‘tifungure mwoyo wedu.’ (2 Ako. 6:13) Isusu tinopeta masimba kuti tide hama dzedu dzese uye tisaatonge.

²¹ Isusu atidi kutongawo aya asiripi hama dzedu. (1 Ti. 2:3, 4) Imwimwi maizotonga here anyaukama enyu meciti: “Uu aazotendi cokwadi”? Haiwa, ngekuti munoziya kuti munonga mecidzikudza. Zviri pamhene kuti Djehovha “ari kupasa anhu ese” mukana we kucinyuka. (Zvii. 17:30) Edzurirai kuti kuna Djehovha, aya anodziona kuti ano unatsi kupinda amweni zvezvirokwazvo aana unatsi.

22. Ngei imwimwi mashinga kuda unatsi?

²² Rudo ratinaro ku mitemo ye unatsi ya Djehovha rinoita kuti paoneke mupfaro katiri uye ku amweni, izvona zvinoitika ngekuti tinonyasa ku khwedera dhuze kuna Djehovha uye kubetserawo amweni kuita izvona. Isusu atidi kuima “kuzwa nzara uye mukaha we unatsi.” (Mat. 5:6) Imwimwi mungagara no cokwadi cekuti Djehovha ari kuona kupeta masimba kamuri kuita kuti mumupfadze uye zviro zvakanaka zvamuri kuita. Anhu mu nyika ino, ari kubambirira kutama kuteerera mitemo ye unatsi ya Djehovha! Asi imwimwi, mungagara no rugondo rekuti “Djehovha anoda anhu ano unatsi.”—Pis. 146:8.