Skip to content

Skip to table of contents

MUSORO WE KUFUNDA 7

“Purutanai Masoko Ane Ungwaru”

“Purutanai Masoko Ane Ungwaru”

“Teyai nzee yenyu kuti mupurutane masoko ane ungwaru.” —ZVIE. 22:17.

NGOMA 89 Purutanai, Mozviita Kuti Mukomborerhwe

ZVATICAFUNDA *

1. Tingapaswa mazano nge mushobo upi, uye ngei tecidikana kuatambira?

 NGUWA dzimweni tese hedu ticapaswa mazano. Pamweni makakumbira mazano aona ku munhu wamunoreremedza. Pamweni pano munhu wakamupasa mazano musati maita ciro cakashata. (Aga. 6:1) Uye pa migariro imweni mungapaswa mazano nge ndaa yeciro cakashata camunonga maita. Mazano angapaswa nge mishobo yakasiyana-siyana, asi cinokosha nge cekutendera zano irona. Kuita izvona kungabetsera isusu wene uye kungaponesa upenyu wedu!—Zvie. 6:23.

2. Maererano na Zvierengo 12:15 ngei zvakanaka kutendera mazano?

2 Tsamba yakawakirhwa fundo ino inoti: “Purutanai masoko ane ungwaru” (Zvie. 22:17) Apana unoziya zvese. Cokwadi ngecekuti panozooneka munhu uno ruziyo rakawanda uye no maesperiyensia akawanda kupinda isusu. (Erengai Zvierengo 12:15 ne masoko e pasi.) Hino patinotambira mazano atinopaswa tinonga tecidzidodosa. Izvi zvinopangidza kuti tinoziya zvatisikakwanisi kuita uye tinoziya kuti tinodikana kukumbira rubetso kuti tidzadzise cinangwa cedu. Djehovha akafemera Mambo Soromoni kuti atare eciti: “Kana anhu anopasa mazano akawanda zviro zvinobudirira.”—Zvie. 15:22.

Pa mishobo miiri ii ye mazano, ngaupi mushobo unomushuphira kutambira zano? (Onai mandima 3-4)

3. Tingatambira mazano nge mishobo ipi?

3 Isusu tingapaswa mazano nge mushobo wakananga uye nge mushobo usikazi kunanga. Cinyi cinozwi mazano asikazi kunanga? Pamweni isusu tingaerenga kubva mu Bhaibheri kana kuti mu mabhuku zviro zvinoita kuti tirangaridze ciro catinodikana kugadzirisa. (Ahe. 4:12) Aya anozwi mazano asikazi kunanga. Hino cinyi cinozwi mazano akananga? Pamweni mukuru kana kuti hama imweni yakakura pakunamata ingabhuya nge zve ciro camunodikana kugadzirisa. Aya ndiwo mazano akananga. Kana munhu ecitida zvekutoti unoguma pakutipasa mazano anobva mu Bhaibheri, zvatinodikana kuita nge zve kupurutana mazano awona uye kupeta masimba e kuaseenzesa.

4. Maererano na Muparidzi 7:9, zvinyi zvatisikadikani kuita patinopaswa mazano?

4 Kubhuya zvazviri, zvinoshupha maningi kutendera mazano akananga. Kunyazi tecitendera kuti tiri anhu asikazi kukwana, zvinganetsa maningi kutendera mazano munhu paanobhuya ngo mushobo wakananga zviro zvatinodikana kucinja. (Erengai Muparidzi 7:9.) Isusu tingapedzesera taakupasa zvikonzero. Tingapedzesera tanyangadzirhwa munhuwo tecirangarira kuti iyena waita izvona ngekuti aatipfariri. Tingapedzesera taakurangarira kuti: ‘Iyena unombodziona hingana ani kuti andipase mazano? Iyena ndi munhuwo usikazi kukwana!’ Pakupedzesera, kana zanoro ratinonga tapaswa risiripi irona rataida kuzwa, tingapedzesera taramba zvinonga zvarekethwa uye tokumbira mazano ku anhu amweni. Kana kuti tingakumbira mazano ku anhu amweni dakara tagumira zviro zvatinoda kuzwa.

5. Ticaonei mu fundo ino?

5 Mu fundo ino, ticaona miezaniso minganani ye Bhaibheri ye anhu akaramba mazano uye ye anhu akatendera mazano. Uye ticaonawo zviro zvingatibetsera kuti titendere mazano uye kuti tibetsereke nawo.

AWONA AAZI KUTENDERA MAZANO

6. Tingafundei kubva pa maitiro a Robhuwamu paakapaswa mazano?

6 Muezaniso waticatanga kuona nge wa Robhuwamu. Paakagara mambo ku Israeri anhu akaita cikumbiro kaari. Aona aida kuti Robhuwamu apungure basa rawo. Pakutanga, Robhuwamu wakaita ciro cakanaka ngekukumbira mazano ku anarume akuru e ku Israeri kuti aziye zvokuita. Anarume aona acembera, akamukohomedzesa kuti aite zvainga zvarekethwa no anhu, ngekuti dai adaro awona aizomutsigira. (1 Mad. 12:3-7) Asi Robhuwamu aazi kunyasa kupfarira zano raakapaswa no anarume aya akura. Ndiyo ndaa, iyena wakaenda kokumbira mazano ku shamwari dzake dzaakakura nadzo. (2 Mak. 12:13) Zvinoita hingana kuti anarume aya ainga ano makore 40, uye ainga ano maesperiensiya padoko. (1 Mak. 12:8-11) Asi mazano aakapasa Robhuwamu ainga akashata maninga. Aona akareketa kuti Robhuwamu waidikana kutunhudzira mabasa e anhu. Mu masure mekupaswa mazano mairi akasiyana, Robhuwamu waidikana kubvunzisa Djehovha kuti aone kuti i zano ripi raaidikana kuteerera. Asi pane kudaro, Robhuwamu wakasanangura kuteerera mazano aaida kuzwa, mazano aakapaswa no shamwari dzake dzecidjaha. Mugumisiro we cisananguro ici cakashatira Robhuwamu no anhu ese. Zviro zvakaita hingana izvi zvingaitikawo katiri. Tingapaswa mazano asiripi aya ataida kuzwa. Kunyazi zvakadaro, kana zano irona rakatsamira mu Bhaibheri tinodikana kurizwa.

7. Tinofundei ne muezaniso wa mambo Uziya?

7 Mambo Uziya aazi kutendera zano. Iyena wakapinda mu mbuto imweni ye mu tempro maipindhwa nge apristi basi uye wakaedza kupisira rusenzi. Apristi akamubvunza kuti: “Azvizi kunaka kuti iwewe, Uziya, upisire rusenzi kuna Djehovha! Apristi ega ndiona anodikana kupisira rusenzi.” Uziya wakaitei? Kudai naakadzidodosa otendera zano uye obuda mu tempro nokukasika pamweni Djehovha aizomurekerera. Asi pano kudaro, “Uziya . . . wakanyangadzwa maningi uye aazi kutendera zano raakapaswa. Ngei? Pamweni iyena wairangarira kuti wainga unocitenderhwa cokuita zvese zvaaida ngekuti wainga Mambo. Asi Djehovha ainga asikarangariri kudaro. Nge ndaa ye zviro zvaakaita, iyena wakabathwa ne mapere uye wakarumbwa akadaro “dakara pakufa kake.” (2 Mak. 26:16-21) Muezaniso wa Uziya unotifundisa kuti azvinei kuti tiri ani, tese tinodikana kutendera mazano e mu Bhaibheri kana tecida kupfarirhwa na Djehovha.

AWONA AKATENDA ZANO

8. Djobo wakaitei paakapuwa zano?

8 Kusiyana ne miezaniso dzataona, Bhaibheri rinobhuya nge zve anhu akakomborerhwa nge kutendera mazano. Onai muezaniso wa Djobo. Iyena waida maningi Djehovha uye waida kumupfadza asi Djobo wainga ari munhu usikazi kukwana. Paaibatana ne matambudziko, iyena wakareketa zviro asikazi kurangarira. Ngekudaro, iyena wakapaswa zano rakananga na Eriyu uye na Djehovha. Djobo wakaitei? Iyena wakadzidodosa uye wakatenda zano raakapaswa. Djobo wakati: “Ndareketa ndisikazi kuzwisisa . . . Ndinocinja zvandareketa uye ndinocinyuka pa marota.” Djehovha akakomborera Djobo ngekuti wakadzidodosa.—Djo. 42:3-6, 12-17.

9. Mozesi wakaitei paakapaswa zano uye ngei ari muezaniso wakanaka katiri?

9 Mozesi muezaniso wakanaka we munhu wakatendera kugadziriswa mumasure mekuita cishaishi cakakura. Pano nguwa yaakakanganwa kugara ne mwoyo unononoka kutsamwa uye aazi kupasa mbiri Djehovha. Nge ndaa yazvo, Djehovha akabvunza Mozesi kuti wainga asikazopindi mu Nyika Yakapikirhwa. (Num. 20:1-13) Mozesi paakakumbira Djehovha kuti aongororezve cisananguro cake Djehovha akati: “Usareketezve neni nge zve nyaya iyi.” (Dhe. 3:23-27) Kunyazi zvakadaro, Mozesi aazi kutsamwa ndizvo. Kusiyana nazvo, iyena wakatenda cisananguro ca Djehovha, ndiyo ndaa Djehovha akarumbwa ecimuseenzesa kuti atungamirire Aisraeri. (Dhe. 4:1) Djobo na Mozesi akatendera mazano aakapswa, awona muezaniso wakanaka katiri. Kuna Djobo iyena wakagadzirisa maonero ake uye aazi kupasa zvikonzero. Mozesi wakaite? Iyena wakarumbwa akagondeka kuna Djehovha kunyazi mumasure mekuruza cikomborero caaikoshesa maningi, wakapangidza pamhene kuti wakatendera zano ra Djehovha.

10. (a) Maererano na Zvierengo 4:10-13 ngei zvakanaka kutenda zano? (b) Hama dzimweni dzakaitei padzakapaswa mazano?

10 Patinoteedzera miezaniso ye anarume akagondeka hingana Djobo na Mozesi zviro zvicatihambira zvakanaka. (Erengai Zvierengo 4:10-13.) Hama ne hanzvadzi dzakawanda dzirikuteedzerawo miezaniso ii. Onai zvakaitika ku hama inozwi Emmanuel, inogara ku Congo, iyona yakati: “Inini ndakapurutana mazano aakandipasa, ndiyo ndaa andizi kubatana ne matambudziko akawanda.” * Mupionero umweni unozwi Megan unogara ku Canadá wakareketa zvinoteera nge zve kutambira mazano, iyena wakati: “Anguwapi yese yandinoda kuzvizwa, asi nguwa dzese ndinodikana kuzvizwa.” Uye hama Marko inogara ku Croácia akati: “Mu nguwa yakadarika, inini ndakaruza makomborero angu. Pandinorangarira nge zve nguwa iyona, ndinozwisisa kuti mazano andakapaswa akandibetsera kubambisa ushamwari wangu na Djehovha.”

11. Hama Karl Klein akabhuyei nge zve kutendera mazano?

11 Muezaniso umweni we munhu wakatendera mazano uye wakabetserhwa nawo ndi hama Karl Klein, akaseenza hingana nhengo ye Dare Rinotungamirira. Mu nhoroondo yawo ye upenyu, hama Klein akapaswa zano rakananga nge shamwari yawo hama Joseph F. Rutherford. Hama Klein akati pakutanga aazi kupfarira zvaakazwa. Aona anoti: “[Hama  Rutherford] akandibvunza kuti: ‘Unotamba here Karl!’ Asi ndainga ndicakanyangadzwa uye ndakando nyunyuta basi. Aona akati: ‘Karl, ngwarira! Dhiyabhorosi uri sure kako!’ Ndakanyangadzwa uye ndakadaira ndeciti: ‘Andizvopi hama Rutherford.’ Asi aona ainyasa kuziya nge zvazvo, uye akaphindazve eciti: ‘Zvakanaka. Asi ngwarira! Dhiyabhorosi uri sure kako.’ Aona ainga ari mugwanza. Patinonyangadzirhwa hama ngekuti inonga yatipasa zano rataida, tinowira pa murau wa Dhiyabhorosi.” * (Aef. 4:25-27) Hama Klein akatendera zano ra hama  Rutherford uye awona akarumbwa ano ushamwari.

CINYI CINGATIBETSERA KUTENDA MAZANO

12. Cinyi cingatibetsera kutenda mazano, uye ngei? (Pisarema 141:5)

12 Cinyi cingatibetsera kutenda mazano? Tinodikana kudzidodosa ngekuti kajinji kakhona tinoshaisha. Djobo wainga ano maonero akashata. Asi iyena wakacinja maonero ake e kurangarira uye Djehovha akamukomborera nge nda yazvo. Ngei? Ngekuti Djobo waidzidodosa. Iyena wakapangidza kuti waidzidodosa paakatendera mazano aakapaswa na Eriyu, kunyazi hazvo Eriyu wainga ari djaha kupinda Djobo. (Djobho 32:6, 7) Kudzidodosa kucatiitisa kuti titende mazano kunyazi tisikatenderani nawo, kunyazi patinopaswa ne munhu mudoko kupinda isusu. Mukuru we ku Canadá wakati: “Isusu atikwanisi kuona zvishaishi zvedu asi izvona zvinoonekwa nge anhu amweni, hino tingagadzirisa kudini pasina munhu unotipasa mazano?” Cokwadi ngecekuti tese tinodikana kugadzirisa zviro uye hingana aKristu tinodikana kuseenza ne simba kuti tigare ne cibereko ce mwiya mucena uye kugadzirisa maparidzire atinoita.—Erengai Pisarema 141:5.

13. Tinodikana kuona kudini mazano atinopaswa?

13 Onai mazano hinga cipangidziro ce rudo ra Mwari. Djehovha anoda zvakatinakira nguwa dzese. (Zvie. 4:20-22) Ayena paanotipasa mazano eciseenzesa Soko rake, mabhuku anotsamira mu Bhaibheri uye ne hama, icona cipangidzo cekuti anotida. “Ayena anoita izvi kuti tibetsereke,” inodaro Ahebheru 12:9, 10.

14. Tinodikana kukanda nzero dzedu pa cinyi patinopaswa zano?

14 Kandai ndangariro pa zano ramapaswa, haiwa mushobo wemapaswa. Nguwa dzimweni tingarangarira kuti zano irona, atizi kuripaswa nge mushobo wakanaka. Zviri pamhene kuti munhu anopa zano anodikana kupasa nge mushobo wakanaka. * (Aga. 6:1) Asi zvakadini kana tiri isusu tiri kuapaswa mazano? Kana zvakadaro tinodikana kukanda nzero dzedu pa zano haiwa kurangarira kuti taidikana kuripaswa nge mushobo wakanaka. Atidikani kurangarira kuti: ‘Andizi kupfarira mushobo wandapaswa zano iri here? Ndingasama kurangarira kusama kukwana ke munhuwo ndokanda ndangariro pa zviro zvaabhuya here?’ Tingakwanisa kufunda zvakanaka pa zano ratapaswa.—Zvie. 15:31.

KUBETSEREKA KATINGAITA NGE KUKUMBIRA MAZANO

15. Ngei tecidikana kukumbira mazano?

15 Bhaibheri rinoti tinodikana kukumbira mazano. Zvierengo 13:10 inoti: “Ungwaru une anhu anopsvaka mazano.” Ici icokwadi kamare! Anhu anokumbira mazano kajinji anoita zvisananguro zvakanaka uye anobudirira pakunamata uye unodarika munhu unoetsera kuti munhu umweni auye kuzomupasa mazano. Hino tangai imwimwi kukumbira mazano.

Ngei hanzvadzi yecidjaha yecidikana kukumbira zano hanzvadzi yakura pakunamata? (Onai ndima 16)

16. Migariro ipi yatinodikana kukumbira mazano?

16 Migariro ipi ingaita kuti tikumbire mazano? Onai miezaniso minganani. (1) Hanzvadzi imweni inokumbira muparidzi wagara ne basa kuti imuperekedze ku fundo yayo ye Bhaibheri, mumasure mazvo iyona inokumbira mazano kuti ingaita kudini kuti igare mufundisi wakanaka. (2)  Hanzvadzi imweni inokumbira mazano ku hanzvadzi yakura pakunamata, kuti iziye macira ainodikana kutenga. (3) Hama yakagadzwa kuti iite mharidzo ku anhu esse, inokumbira muiti we mharidzo wagara ne basa kuti anyase kupurutana mharidzo yayo yayagadzirira. Pedzepo inokumbira hama ii kuti ipase mazano kuti ione painodikana kugadzirisa. Kunyazi hama dzaano makore dzeciita mharidzo, idzona dzinodikana kukumbira mazano ku aiti amweni e mharidzo agara ne basa kuti aziye kuti ngapapi paangagadzirisa pa basa iri rokufundisa.

17. Tinodikana kuitei kana tikapaswa mazano?

17 Patisikakariri, tese ticapaswa zano rakananga kana kuti zano risikazi kunanga. Kana zvikaitika edzai kuedzurira zvatafunda. Dzidodosei. Kandai nzero dzenyu pa zano, haiwa pa mushobo we mapaswa. Tendai zano ramunonga mapaswa. Apana munhu wakabarhwa eciziya zvese. Asi Bhaibheri rinotigondesa kuti: “Tikapurutana mazano uye totenda mupango” we Soko ra Mwari “ticagara anhu ane ungwaru.”—Zvie. 19:20.

NGOMA 124 Rumbwa Wakatendeka

^ par. 5 Hinga aseenzi a Djehovha tinoziya kuti zvinokosha kupurutana uye kuseenzesa mazano anobva mu Bhaibheri. Asi pa nguwa imweyo, azviripi nyore kutenda mazano. Ngei izvona zveciitika? Uye ngazvipi zvingatibetsera kuti titende mazano?

^ par. 10 Mazina amweni akacinjwa.

^ par. 11 Onai Despertai, 22 Setembro wa 1987, mapaji. 16-22.

^ par. 14 Mu fundo inoteera, ticaona kuti tingapasa kudini mazano nge mushobo wakanaka.