Maizviziya Here?
Mu nguwa dze Bhaibheri anhu aizviziya kudini kuti taa mu mwedzi kana mu gore idzva?
KU AHEBHERU nyika yakapikirhwa gore raitanga muna Setembro na Otubro, nguwa yaairima ne kuparira.
Anhu aierenga nguwa ecitsamira pakubarhwa uye pakupera ke mwedzi (izvona zvaitora mazuwa 29 kana 30) uye aierenga nguwa inokwana gore rimwe ecitsamira pa zuwa. Asi gore raierengwa pecitsamirhwa pa mwedzi rainga rakadodoka pakuezaniswa no riya rinoerengwa maererano no zuwa. Hino zvaidikana kugumira mushobo wekubatanidza mishobo miri ii yekuerenga nguwa. Izvona zvaiitika nge kutunhudzira mazuwa manganani, nguwa dzimweni kutotunhudzira mwedzi umwe gore ripsva risati ratanga, nge mushobo iwona karendariyo yaigara maererano no nguwa yekuparira uye kukorora.
Mu nguwa ya Mozesi Mwari akabvunza anhu ake kuti gore raidikana kutanga muna Abhibhi, kana Nisani, kana kuti nguwa ye kurima ne kuparira. (Eki. 12:2; 13:4) Mu mwedzi iwona wa Nisani kaiizwa mabiko ainga akaringana ne kukororhwa ke sevhadha.—Eki. 23:15, 16.
Mufundi Emil Schürer wakatara mu bhuku rake rinozwi The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ, (175 B.C.–A.D. 135) kuti: “Mutemo waibetsera pakuita cisananguro cekutunhudzira mwedzi kana kuti haiwa wainga uri nyore maningi.” “Mabiko e paskwa aipembererhwa mu (14 ya Nisani) pakupera ke mwedzi, izvona zvairumbwa zveciitika mumasure kekutanga ne kurima ne kuparira ku equinosio kana kuti usiku ne masikati kecitora nguwa imweyo, asi pakupera ke gore aona oona kuti paskwa re gore rinotera raizoitika equinosio isati yatanga hino aona aitunhudzirazve mwedzi umwe pa gore irona.”
Apupuri a Djehovha anorangaridzawo izvona pakusanangura zuwa re Kurarira ka Tenzi, irona rinoitika mu nguwa ye kurima ne kuparira, maererano no karendariyo ye ciHebheru rinoitika mu zuwa 14 ya Nisani. Ungano dze mu nyika yese dzinoziiswa pacino ngua nge zve zuwa irona. *
Asi Aisraeri azviziya kudini kuti mwedzi waakupera uye waakutanga? Nyamasi uno izvona zvaa nyore maningi, mungaringira basi mu karendariyo kana mu thurufunu yenyu. Asi mu nguwa dze Bhaibheri izvona zvainga zvisiripi nyore kudai.
Asi mu nguwa ye Ndambi, mwedzi dzese dzainga dzino mazuwa 30. (Gen. 7:11, 24; 8:3, 4) Asi mumasure mazvo ku Aisraeri amwedzipi dzese dzainga dzino mazuwa 30. Mu karendariyo ye ciHebheru mwedzi waitanga paya paikwanisika kuoneka mwedzi upsva. Nge mushobo uwona mwedzi dzese dzainga dzino mazuwa anokwana 29 kana 30.
Pa nguwa imweni Dhavhidhi pamwepo na Djonatani akabhuya nge zve kutanga ke mwedzi umweni eciti: “Mangwana mwedzi unonga wecibarhwa.” (1 Sam. 20:5, 18) Zviri pamhene kuti mu nguwa ya Dhavhidhi, mwedzi dzaierengwa paciri no nguwa. Asi Aisraeri aizviziya kudini kuti mwedzi upsva waakuda kutanga? Tingagumira masoko manganani akaringana na izvona pa Mishnah, mundandanda ye mitemo uye tsika dze ciDjudha. Iyona inopangidza kuti mumasure me kuti Adjudha ahwirira ku uranda ku Bhabhironi, Sinedhriyo, (dare re pamusoro re Adjudha) ndirona raibatanidzwa pakusanangura izvona. Mu zuwa reci 30 pa mwedzi yese minomwe yaizwa mabiko darero raiungana. Uye anarume aya aizosanangura kuti mwedzi unoteera waizotanga rini. Asi awona aitsamira pa cinyi kuti aite cisananguro icona?
Anarume amweni aigara ku mbuto dzakakhwirira ku Djerusarema uye airingisa kudenga, paaiwona cipangidzo ce mwedzi upsva awona aiziisa dare nokukasika. Paaitenderana kuti mwedzi upsva wainga wabuda, awona aiziisa kuti mwedzi umweni wainga watanga. Asi aizoita kudini kana denga rikafukidzwa ne makuta uye arindiri okonerhwa kuona kuti mwedzi wabarhwa? Pazvaidaro, awona aitenderana kuti mwedzi waizopera ne mazuwa 30, uye mwedzi waizoteera waizotanga mumasure me mazuwa awona.
Mishnah inopanganidza kuti dare re Sinedhriyo riziise mwedzi upsva ku anhu e Djerusarema raibakidza muriro ku Dunhu re ku Orivheira rainga riri dhuze ne Djerusarema. Ku Israeri rese, muriro waibakidzwa ku mbuto dzakakwirira kuti aziise masoko. Kunze ke muriro, nhorondo inopangidza kuti nguwa dzimweni kaiseenzeswa atumwa. Nge mushobo iwona anhu ese ku Djerusarema, ku Israeri uye ku mitanha dzakataraukira, ese aizogara eciziya kuti mwedzi mupsva watanga. Ndiyo ndaa ese aikwanisa kupemberera mabiko pa nguwa imweyo.
Zvingaita kuti tabhera iri pa fundo ino, ingakwanisa kumubetsera kunyasa kuzwisisa mwedzi dze karendariyo dze ciHebheru, mabiko, mushobo waiizwa uye kuzwisisa kuti zvese zvaiizwa kudini.
^ Onai Murindiri wa 15, ya Fevrero ya 1990, paji. 15, uye “Perguntas dos Leitores” mu Murindiri wa 1 ya Otubro ya 1977, mu ciPutukezi.
