1-2. Cinyi cakarekethwa no mutari umweni, uye ticareketa ngezvei mu fundo ino?

MAZUWA ano, mamirionji e anhu anoti anotenda muna Djesu, asi awona aatendi zviro zvaakafundisa. (2Ti. 4:3, 4) Zvezvirokwazvo, mutari umweni wakati: “Cimborangarirai kuti kana pakati pedu nyamasi pooneka Djesu umweni uye ayena oreketa zviro zvimwezvimwezvo zvakarekethwa na ‘Djesu’ wene kamare . . . , taizomuramba here hinga mushobo wetakaita makore 2000 adarika? . . . Mhinduro yakhona kajinji nge ye kuti: Honde, isusu taizodaro.”

² Anhu akawanda mu nguwa yekare, akazwa Djesu ecifundisa uye akamuona eciita zvishamiso, kunyazi zvakadaro awona aazi kutenda maari. Ngei? Mu fundo yakadarika, takaona zvikonzero zvirongomuna zvakaita kuti anhu asiye kuteera Djesu nge ndaa ye zvaakareketa uye zvaakaita. Mu fundo ino, ticaonawo zvikonzero zvirongomuna. Uyewo, ticaona kuti ngei anhu mazuwa ano eciramba ateeri a Djesu uye zvatingaita kuti tisasiye kuteera Djesu.

3. Cisananguro cipi cakaizwa ndi Djesu cakaita kuti amweni akuhunyike?

³ Paainga ari pasi pano, Djesu wakasanangura kushamwaridza no anhu e madzinza ese. Iyena wairhya no apfumi pamwepo no ane masimba, asi waipedzawo nguwa yake yakawanda no arombo uye no aya airingirirhwa pasi. Kutunhudzira pane izvi, iyena waipangidza usisi ku anhu aya aionekwa hingana “ashaishi.” Anhu amweni aidziona hingana anatsi, akakuhunyika no zviro zvaithwa na Djesu. Awona akabvunzisa afundi ake kuti: “Ngei mecirhya ne kumwa no arongosi e musoho uye  no ashaishi?” Djesu akaadaira kuti: “Aya ane uthongo wakanaka aadi murapi, asi aya anorhwara ndiwona anomuda. Andizi kuuira anhu akanaka, asi ashaishi.”—Ru. 5:29-32.

4. Maererano no muphorofita Isaya, aDjudha aidikana kukarirei nge zva Mesiya?

⁴ Matarhwa anoreketei? Kubvira kare Mesiya asati auya, muphorofiti Isaya wakapanganidza nge zvake hinga munhu waizorambwa no nyika. Uphorofiti wakareketa kuti: “Ayena akashorhwa uye akarambwa nge anhu . . . Zvaiita hingana kuti hope yake yainga yakaigwa kuitira kuti tisaione. Akashorhwa uye taimuona hingana asikabetseri.” (Isa. 53:3) Hingana zvinopangidzwa no uphorofiti, Mesiya waizorambwa “nge anhu,” hino aDjudha aya e mu nguwa ye kare aidikana kukarira kuti Djesu waizorambwa.

5. Akawanda mazuwa ano anoona kudini ateeri a Djesu?

⁵ Dambudziko iri riri kuitikawo here mazuwa ano? Honde. Atungamiriri akawanda anokarira kutambira anhu ane mbiri uye ano upfumi mu magereja awo, uye anoonekwa nge nyika hinga anhu akangwara. Atungamiriri akadaro, anoita izvi ne anhu apsva kunyazi anhu awona asikararami maererano no mitemo ya Mwari. Atungamiriri amwe-amwewo anozonda anamati a Djehovha. Kunyazi ecipeta masimba ari esse uye ecirarama maererano no mitemo ya Mwari, aKristu e zvirokwazvo aakosheswi no nyika. Hingana zvakarekethwa ndi muphostori Pauro, Mwari unosanangura aya “anoringirirhwa pasi.” (1Ako. 1:26-29) Asi kuna Djehovha, anamati ake ese akagondeka anokosha.

6. Tingateedzera kudini muitiro wa Djesu uri pana Mateu 11:25, 26?

⁶ Tinodikana kuitei kuti tisapauswe? (Erengai Mateu 11:25, 26.) Musacengedzwe nge maonero anoita nyika anhu a Mwari. Ziyai kuti Djehovha anoseenzesa anhu anodzidodosa kuti aite kuda kake. (Pis. 138:6) Uye rangarirai nge zve zviro zvakawanda zvaakaita eciseenzesa anhu aya anoonekwa no nyika hinga anhu asina ungwaru.

7. Ngei Djesu akadaidza Afarisi kuti anyepi, uye awona aizwa kudini?

⁷ No ushingi, Djesu wakashora tsika dzakashata dze magereja e mu nguwa yake. Ngo muezaniso, iyena wakabudisa pamhene manyepo e a Afarisi, awo ainyanya kukoshesa kukarawa nyara kudarika pakucengeta kaaita abereki awo. (Mt. 15:1-11) Afundi a Djesu pamweni akashamiswa no masoko ake. Hino, akamubvunzisa kuti: “Munozviziya here kuti Afarisi ashatirhwa nge kumuzwa mecireketa kudai” Djesu wakadaira kuti: “Muti wese unomera usikazi kusimwa na Baba wangu we kudenga ucabvithwa. Arekerei kudaro. Awona mapofu anosesedza mapofu amweni. Hino, kana bofu rikasesedza bofu rimweni, ese acawira murindi.” (Mt. 15:12-14) Djesu aazi kutendera kuti maitiro akashata e atungamiriri e magereja amuimise kureketa cokwadi.

8. Djesu wakapangidza kudini kuti amanamatirepi ese anotenderhwa na Mwari?

⁸ Djesu akabudisawo pamhene fundiso dzekunyepa dze magereja. Iyena aazi kuureketa kuti tsika dzese dze magereja dzinotenderhwa na Mwari. Pane kudaro, iyena wakareketa nge zve anhu akawanda aizonga ari mu gwanza rakakura rinoenda mukuparadzwa, nepoo anhu anganani basi ndiwo aizonga ari mu gwanza rakatetepa rinoenda ku upenyu. (Mt. 7:13, 14) Iyena wakadjekesa kuti amweni aaiita hinga anamati a Mwari, asi cokwadi ngecekuti ainga asikamunamati. Iyena wakaziisa kuti: “Ngwarirai aphorofiti e kunyepera awo anouya kamuri akaita hinga mabira, asi mukati mawo i  mhumhi dzinoparadza. Mucaaziya nge micero yawo.”—Mt. 7:15-20.

9. Ngadzipi fundiso dze magereja e kunyepera dzakabudiswa pamhene na Djesu?

⁹ Matarhwa anoreketei? Uphorofiti we mu Bhaibheri wakareketa kuti kudzipira ka Mesiya ku nyumba ya Djehovha kaizomupedza. (Pis. 69:9; Ju. 2:14-17) Kudzipira uku ndikona kakaita kuti Djesu abudise pamhene tsika dze magereja e kunyepera no maitiro awo. Ngo muezaniso, Afarisi aitenda kuti mwiya aufi; asi Djesu wakafundisa kuti akafa akawata. (Ju. 11:11) Asadhusi akaramba kutenda kuti akafa acazoraramazve; asi Djesu wakapurumutsa shamwari yake Razaro. (Ju. 11:43, 44; Zvi. 23:8) Afarisi aitenda kuti zviro zvese zvaiitika, zvainga zvakatorongwa na Mwari; asi Djesu wakafundisa kuti anhu angadzisanangurira ega kuti oseenzera Djehovha here kana kuti haiwa.—Mt. 11:28.

10. Ngei akawanda anotiramba nge daa ye kufundisa katinoita?

¹⁰ Dambudziko iri riri kuitikawo here mazuwa ano? Honde. Anhu akawanda ari kukuhunyika nge ndaa ye kufundisa katinoita zvicibva mu Bhaibheri, zvecibudisa pamhene ndangariro dze magereja e kunyepera. Ngo muezaniso, kuti akwanise kuonerera anhu, atungamiriri e magereja anofundisa anhu kuti Mwari anopisa ashaishi mu gehena. Kusiyana na izvi, hingana anamati a Djehovha, Mwari we rudo, tinobetsera anhu kuzwisisa fundiso idzi dze kunyepa. Afundisi e magereja anofundisawo kuti mwiya aufi. Kusiyana na izvi, isusu tinopangidza pamhene kuti fundiso idzi dzecihedheni adzibudi mu Bhaibheri, uye kana zviri zvirokwazvo kuti mwiya aufi—apana munhu waizoda kupurumutswa. Uye kunyazi hazvo magereja akawanda ecifundisa kuti zvese zvatinoita zvakarongwa kare na Mwari kana kuti no simba risikaoneki, isusu tinofundisa kuti munhu une rusununguko re kusanagura uye unokwanisa kusanangura kuseenzera Mwari. Atungamiriri e magereja anozwa kudini? Kajinji, awona anoshatirhwa!

11. Maererano no masoko a Djesu ari pana Ju. 8:45-47, Mwari anoda kuti anhu ake aitei?

¹¹ Tinodikana kuitei kuti tisapauswe? Kana  tecida cokwadi, tinodikana kutenda uye kupurutana masoko a Mwari. (Erengai Juau 8:45-47.) Kusiyana na Sathani Dhiyabhorosi, isusu tinorumbwa takabamba mu cokwadi. Atizi kumbobvira taramba zvatinotenda. (Ju. 8:44) Mwari anoda kuti anhu ake “azonde zviro zvakashata” uye “obatisisa zviro zvakanaka” hingana zvakaizwa na Djesu.—Aro. 12:9; Ahe. 1:9.

12. Ngei mafire akaita Djesu akaita kuti aDjudha akawanda amurambe?

¹² Ngacipi cikonzero cimweni cakaita kuti aDjudha arambe Djesu? Pauro akati: “Isusu tinoparidzira nge zva Kristu akakhomerwa pamutanda, asi ku aDjudha zvakaita hinga buwe rinokugunyisa.” (1Ako. 1:23) Ngei aDjudha akawanda akanetseka nge mafire akaita Djesu? Kaari, kufa kakaita Djesu pamutanda, kakaita kuti iyena aonekwe hinga tsotsi uye mushaishi—haiwa hinga Mesiya.—Dhe. 21:22, 23.

13. Aya akaramba Djesu aazi kuziyei?

¹³ ADjudha aya, akakuhunyuwa nge ndaa ya Djesu, aazi kuziya kuti iyena wainga asina ndaa, kuti wakapumhwa zviro zve kunyepa, uye kuti wakabathwa zvisina unatsi. Aya aitungamirira Djesu paaitongwa aazi kuzviita no unatsi. Dare re pamusoro re aDjudha rakaungana nokukasika, uye aazi kutondoedza mutemo paaitonga. (Ru. 22:54; Ju. 18:24) Pane kuti apsvake umboo pa manyepo aipumhwa Djesu asikasananguri, atongi akhona akapsvaka “upupuri we kunyepa we kupumha Djesu kuti amuuraye.” Izvi pazvisikazi kukwanisika, mupristi mukuru akaita kuti Djesu arekete masoko aizomupasa ndaa pacake. Izvi zvainga zvisikapindirani no mitemo ye pa nguwa iyona. (Mt. 26:59; Mk. 14:55-64) Uye mumasure mekuti Djesu wamutswa kubva ku akafa, atongi aya ainga asina unatsi akapagari masurudado e Roma aicengeta guwa rake “mare yakawanda ye prata” kuti abararise masoko e kunyepa e kupanganidza kuti ngei mu guwa mainga musina ciro.—Mt. 28:11-15.

14. Matarhwa akareketei nge zve kufa kaizoita Mesiya?

¹⁴ Matarhwa anoreketei? Kunyazi aDjudha  akawanda e mu nguwa ya Djesu ainga asikakariri kuti Mesiya waizodikana kufa, onai zvakaphorofithwa mu Matarhwa: “Iyena akadurura upenyu wake dakara pa rufu uye akaerengwa pamwepo no ashaishi; akathwara citema ce anhu akawanda, uye akagara pa mbuto ye ashaishi.” (Isa. 53:12) Hino aDjudha ainga asina cikonzero cekukuhunyika Djesu paakauraiwa hinga mushaishi.

15. Apupuri a Djehovha anopumhwei, uye izvona zvinokonzerei?

¹⁵ Dambudziko iri riri kuitikawo here mazuwa ano? Tiri kuriona! Djesu wakapumhwa uye wakatongerhwa ndaa pasina caakaita, uye nyamasi uno ndizvona zvirikuitikawo no Apupuri a Djehovha. Onai miezaniso minganani. Mu makore 1930 uye 1940 ku Estados Unidos, rusununguko redu pakunamata Mwari rakaphikiswa kakawanda mu matribhunari. Atongi amweni aida kutikuwadza. Ku Quebec, Canadá, Gereja no Atongi akaseenza pamwepo pakupingaidza basa redu. Aparidzi akawanda akaendaswa mu karaboso nge nda ye kucedza no anyacigarisano awo nge zve Umambo wa Mwari. Utongi we ciNazista ku Alemanha, wakauraya hama dzakawanda dzecidjaha dzainga dzakagondeka. Uye mu makore adarika, hama dzedu dzakawanda dze ku Rússia dzakatongwa uye dzakakandhwa mukaraboso nge ndaa ye kureketa nge zve Bhaibheri, basa rinoonekwa hinga “kupandukira.” Kunyazi no Bhaibheri reShanduro yeNyika Itsva mu mureketero we ciRússia rakarambidzwa uye rakazwi “mabhuku ekupandukira” ngekuti rinoseenzesa zina rekuti Djehovha.

16. Hingana zvapangidzwa pana 1 Juau 4:1, ngei tisikadikani kupauswa nge masoko e kunyepa nge pamusoro pe anhu a Djehovha?

¹⁶ Tinodikana kuitei kuti tisapauswe? Fundai cokwadi. Mu Mharidzo yake ye Padunhu, Djesu wakangwadza apurutani ake kuti amweni “aizoreketa manyepo” nge zvawo. (Mt. 5:11) Manyepo aya anobva kuna Sathani. Iyena unocengedzera azondi kuti abararise manyepo nge zve aya anoda cokwadi. (Zva. 12:9, 10) Tinodikana kuramba manyepo anorekethwa no muzondi wedu. Atimbodikani kutendera kuti manyepo aya atityisidzire pakuseenzera Djehovha kana kukangaidza kutenda kedu.—Erengai 1 Juau 4:1.

17. Zvinyi zvakaitika Djesu asati afa zvakaita kuti amweni akuhunyike?

¹⁷ Paainga ari dhuze kufa, Djesu wakapandukirhwa nge umwe we aphostori ake 12. Muphostori umweni wakaramba Djesu katatu, uye aphostori ake ese akamusiya ega pa usiku wake wekupedzesera asati afa. (Mt. 26:14-16, 47, 56, 75) Djesu aazi kushamisika nazvo. Iyena wainga atoreketa kuti izvi zvaizoitika. (Ju. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Nge kuona izvi, amweni pamweni aikwanisa kukuhinyika ecirangarira kuti, ‘Kana zviri izvona zvinoita apohostori a Djesu, hino andidi kugara umwe we cikwata ici!’

18. Uphorofiti upi wakadzadzika Djesu asati afa?

¹⁸ Matarhwa anoreketei? Makumi e makore izvi zvisati zvaitika, Djehovha akaziisa mu Soko rake kuti Mesiya waizotengeswa nge mare inokwana kuita 30 ye prata. (Zak. 11:12, 13) Mutengesi wakhona wainga ari umwe we shamwari ye pa dhuze ya Djesu. (Pis. 41:9) Muphorofiti Zakaria akatarawo kuti: “Ponda muushi, uye mabira abararike.” (Zak. 13:7) Anhu akagondeka aazi kuramba Djesu nge ndaa ye zviitiko izvi. Zvingaita hingana kuti awona akabambiswa nge kuona zviphorofita izvi zvecidzadzika pana Djesu.

19. Aya ano mwoyo wakagondeka anoziyei?

¹⁹ Dambudziko iri riri kuitikawo here mazuwa  ano? Honde. Munguwa dzino dzatiri, Apupuri amweni anonyasa kuziikanwa akasiya cokwadi, awona akapauka pakutenda, osiya cokwadi, uye akaedza kupausa amweni. Awona anobararisa masoko akashata, uye manyepo akaringana no Apupuri a Djehovha mu majornari uye interneti. Asi aya ane mwoyo wakagondeka aapauswi. Kusiyana no izvi, awona anoziya kuti Bhaibheri rakareketa kuti zviro izvi zvaizoitika.—Mt. 24:24; 2Pe. 2:18-22.

20. Cinyi catingaita kuti tisapauswe no aya akasiya cokwadi? (2 Timoti 4:4, 5)

²⁰ Tinodikana kuitei kuti tisapauswe? Tinodikana kuita kuti kutenda kedu kurumbwe kakabamba nge kugara tecifunda Bhaibheri nguwa dzese, kurumbwa tecinamata, uye kurumbwa tecibatikana mu basa retakapaswa na Djehovha kuti tiite. (Erengai 2 Timoti 4:4, 5.) Kana tikapangidza kutenda, atizonetseki patinozwa masoko akashata nge zve Apupuri a Djehovha. (Isa. 28:16) Kuda katinoita Djehovha, Soko rake, uye hama dzedu kucatibetsera kuti tisapauswe no aya akasiya cokwadi.

21. Kunyazi anhu akawanda mazuwa ano eciramba masoko atinoparidzira, rugondo ripi ratinaro?

²¹ Muzana re makore e kutanga, akawanda akapauswa, uye awona akaramba Djesu. Asi, akawanda amweni akatenda maari. Uye pakati pe anhu aya, painga pano imwe nhai ye Sanihedrini ye ciDjudha uye kutobatanidzawo no “cikwata cakawanda ce apristi.” (Zvi. 6:7; Mt. 27:57-60; Mk. 15:43) Zvimwezvimwezvoo nyamasi uno, mamirionji e anhu akasanangura kuteera Djesu. Ngei? Ngekuti awona anoziya uye anoda cokwadi ciri mu Matarhwa. Soko ra Mwari rinoti: “Aya anoda mutemo wenyu ane runyararo rakakura; Apana cingaita kuti akuhunyike.”—Pis. 119:165.