Maizviziya Here?
Mabungwe aiseenzeswa kugadzira mabharko mu nguwa dzekare here?
Muti we mabungwe
Zvinoziikanwa kuti mabungwe ndiwona ainyanya kuseenzeswa pakutarira ciro mu Edjipitu yekare. AGrego ne aRoma aitarawo pa mabungwe. * Zvinoziikanwawo kuti mabungwe ainga asikaseenzeswi basi pakutarira, asiwo pakugadzira mabharko.
Mishobo miiri ye mabharko e mabungwe yakaonekwa mukati me mapako e ku Edjipitu
Ke makore anodarika 2500 muphorofita Isaya wakatara kuti anhu aigara “mu muceto me murambo dze ku Etiópia” akatuma “atumwa mu bahari ari mu mabharko e mabungwe.” Nokuhamba ke nguwa, muphorofita Djeremiya wakareketa kuti thaundi ro Bhabhironi peraizopambwa nge a Média ne Pérsia, awona aizopisa “mabharko e mabungwe” e a Bhabhironi kuti asatize.—Isa. 18:1, 2; Dje. 51:32.
Bhaibheri rakafemerhwa na Mwari, ndiyo ndaa zvisikashamisi ku afundi e Bhaibheri kuti zviro zvinoonekwa panocerhwa mapuwe zvinopangidza kuti mabungwe aiseenzeswa pakugadzira mabharko mu nguwa dzekare. (2Ti. 3:16) Cinyi cakaonekwa? Anhu anocera mapuwe akaona cokwadi cakadzara cokuti mabungwe aiseenzeswa pakugadzira mabharko mu Edjipitu.
BHARKO REMABUNGWE RAIGADZIRHWA KUDINI?
Zvicerhwa zvakaonekwa mu Edjipitu zvinopanganidza maizirhwe, kukororhwa nekugadzira mabharko. Madzui e mabungwe anomakhona matatu. Kana mabungwe akanyasa kusungwa awona anoita musumbu wakanyasa kubamba. Maererano ne bhuku rinozwi A Companion to Ancient Egypt, mabharko e mabungwe aikwanisa kureba kudarika ma metro 55 (17), zveciita kuti paoneke mbuto 10 kana kuti 12 dze anhu anocovha mabharko.
Kugadzirhwa ke bharko re mabungwe
NGEI AGADZIRI E MABHARKO AISEENZESA MABUNGWE?
Mabungwe ainyanya kuonekwa mu Murambo wa Nilo. Kusiya izvona mabharko e mabungwe ainga asikanesi kugadzira. Kunyazi matabwa e miti akazonyanya kusenzeswa pakugadzira mabharko akakura, zvinoita hingana kuti anhu anoedza ne anovhimisa airumbwa eciseenza mabungwe pakugadzira mabharko.
Mabharko ekare e mabungwe akarumbwa eciziikanwa ke nguwa yakareba. Hingana kureketa ke mutari we ci Grego Plutarch, wakararama pakati pe zana remakore ekutanga ne recipiri K.A., mipumburu ye mabungwe yainga iciziikanwa ne aerengi e nguwa yekare.
^ par. 3 Mabungwe anomera mu madziya e mvura uye mu mirambo. Bungwe rimwe ringakura dakara ma metro (5) uye dzuwi rakhona ringapamhama ma metro (15).