Ndakabarhwa mu 19 ya Mauwe ya 1940, mu thaundi ra Amioûn, ku Líbano. Mu masure me makore manganani, mhuri yedu yakafuruka yoenda ku thaundi re Trípoli, ndikona ke ndakarerhwa mu mhuri ine rudo uye yaida Djehovha Mwari. Inini ndainga we kupedzesera pa ana ashanu, asikana atatu uye akomana airi. Ku abereki angu, mare yainga iri pa mbuto ye cipiri. Upenyu wedu wainga wakatsamira pakuita fundo ye Bhaibheri, kuenda ku misangano ye ciKristu uye kubetsera amweni kuti aziye Mwari.

Mu ungano yedu mainga muno aKristu akadzodzwa akawanda. Umwe wawo ndi Michel Aboud, wakatungamirira zvataakudainza nyamasi uno kuti fundo ye Bhaibheri ye ungano. Iyena wakafunda cokwadi ku Nova York uye wakatanga basa rekuparidzira mu Líbano mukutanga ke gore ra 1920. Ndiciri kuedzurira rureremedzo uye kubetsera kaaita hanzvadzi mbiri dzakapedza Cikora ce Guiriedhi—Anne na Gwen Beavor. Awona akagara shamwari dzedu dzakanaka. Mumakumi e makore adarika, ndakapfara maningi ngokuziyana na Anne ku Estados Unidos. Paa papera cinguwa, ndakasongana na Gwen, wakazocata na Wilfred Gooch uye aiseenza ku Bheteri rokufiriari roku Londres, ku Inglaterra.

Pandainga ndiri djaha, mu Líbano mainga muno Apupuri a Djehovha akashomeka. Asi no mupfaro, takaparidzirawo amweni zviya zvetaiziya mu Bhaibheri.  Takazviita kunyazi petaizondhwa nge atungamiriri amweni e magereja. Asi pano ciro candisikanganwi.

Zuwa rimweni, inini no hanzvadzi yangu Sana taiparidzira nge zve masoko e Bhaibheri mu predhiyo. Padhre umweni wakauya petaicedza no anyasamuzi. Padhre wakatanga kutuka hanzvadzi yangu. Iyena wakandunda Sana mu masikada ecimukuzvura. Pane munhu wakafonera mapurisiya uye akauya oita kuti iyena araphwe nokukasika. Akaendesa padhre ku mapurisiya uye akaona kuti iyena wainga anopfuti. Mutungamiriri we mapurisiya wakamubvunzisa kuti: “Umboriani kamare? Unofundisa anhu nge zva Mwari here kana kuti uri mutungamiriri we apanduki?”

Zuwa rimweni randisikakanganwi, ndipona ungano yedu peyakarugari karu kuti tiende ku mbuto isina anhu akawanda, kataida kuparidzira nge zve masoko akanaka. Tainga tecipfara uye padhre we mbuto iyona wakazwa zvataiita uye wakaunganidza anhu kuti atiponde. Awona akatishupha, akatikandirira mapuwe uye baba angu akakuzvuka. Ndiciri kuedzurira pendakawona hope yawo yakadzara no ngazi. Awona akahwirira mu karu na mai angu, uye isusu takateera tecinetseka. Hino, andikanganwi zvakareketa mai angu paaipukuta baba angu, awona akati: “Ndapota Djehovha, arekererei. Awona aazii zvaari kuita.”

Zuwa rimweni, takaenda kovhakacira hama dzedu ku nyika yatakabarirhwa. Ikona takagumira mutungamiriri we gereja uno mbiri, na padhre ku nyumba ya tsekuru angu. Padhre waiziya kuti abereki angu ainga Apupuri a Djehovha. Iyena wakandikheta kunyazi ndainga no makore matanhatu ekubarhwa. Iyena wakati: “Iwe, ausati wabhabhatidzwa ngei?” Ndakadaira kuti ndiciri mwana uye kuti ndibhabhatidzwe, ndinodikana kuziya zvakawanda nge zve Bhaibheri uye kugara nokutenda kakabamba. Asikapfadzwi no mhinduro yangu, iyena wakabvunza tsekuru angu kuti, inini ndainga ndisikazi kuareremedza.

Maeshiperiensiya akashata aya ainga ari padoko. Kajinji anhu e ku Líbano ane ushamwari uye anotambirana zvakanaka. Ngo kudaro, takacedza zvakawanda nge zve Bhaibheri uye takaitisa fundo dze Bhaibheri dzakawanda.

Pendainga ndiciri ku cikora, hama imweni yecidjaha ye ku Venezuela yakavhakacira ku Líbano. Iyona yaipinda misangano ku ungano yedu uye yakaziya hanzvadzi yangu Wafa. Paa padarika cinguwa, awona akacata uye akaenda koogara ku Venezuela. Mu tsamba dzake, Wafa wakakohomedzesa baba angu kuti aende koogara ku Venezuela no mhuri yese. Iyena wakaita izvi ngekuti waizwa cisuwo cedu. Pakupedzesera, iyena wakakwanisa kuita kuti tifuruke!

Takaguma mu Venezuela mu gore ra 1953 uye takagara ku Caracas, padhuze no nyumba ya prezidhenti. Ngekuita djaha, ndaipfadzwa maningi nge kuwona prezidhenti ecidarika hake ari mu karu na motorista. Asi azvizi kuitira nyore abereki angu kuti adjairane no nyika ipsva, mureketero,  tsika, zvokurhya uye mugarire we kunza. Zvezvirokwazvo, paainga otanga “kudjaira” pakaitika ciro cakashata.

Baba angu akatanga kurhwara. Izvi zvakatishamisa maningi, ngekuti awona ainga ari munhu wakabamba uye ane uthongo. Zvainga zvisikaiti kurangarira kuti awona airhwara. Mu masure mazvo awona akaoneka kuti ainga ane nhenda ye câncer uye akaoperarhwi. Zvinotsukwarisa kuti awona akazofa mu masure me sumana imwe.

Zvinoshupha kureketa kurhwadza kezvakaita katiri, ne mugariro watainga tiri. Ndainga ndino makore 13. Takarhwadziwa uye zvaiita hingana kuti nyika yatiwira. Ke cinguwa cidoko basi, zvaishuphira mai angu kuona kuti mwamuna wawo wainga asiripopizve. Asi takaona kuti upenyu waidikana kurumbwa wecienda mberi uye no rubetso ra Djehovha, takazvikwanisa. Pandainga no makore 16, ndakapedza cikora ce pakati ne pakati, hino ndaizwa ndecida kuriritira mhuri yangu.

Pa nguwa ii, hanzvadzi yangu Sana wakacata na Rubén Araujo, wakapinda Cikora ce Giriedhi uye wakahwirira ku Venezuela. Awona akasanangura kuenda ku Nova York. Mhuri yangu peyakasanangura kuti ndiende koofunda ku universidade, ndaikwanisa kuzviitira ikona uye kuona mbuto yekuti ndigare. Hanzvadzi yangu no mwamuna wayo, akandibetsera maningi pakukura mune zvekunamata pendainga ndecigara nawo. Kusiya izvona, mu ungano medu ye ciespanyori ye ku Brooklyn mainga muno hama dzakakura pakunamata. Airi awo endakaziya uye andakasirira, ndi hama Milton Henschel na Frederick Franz; awona akaseenza ku Bheteri ro ku Brooklyn.

Gore rangu rekutanga ku universidade paraiguma kumapeto ku New York, ndakatanga kusama kugara ne cokwadi nge zvandaiita mu upenyu wangu. Ndainga ndaerenga uye kurangarira nge zve fundo ye Murindiri yakaringana no kugara no zvinangwa zvinobetsera. Ndakawona kupfara kaaita mapionero ne mabheterita e mu ungano yedu uye ndaida kuita hingana awona, asi ndainga ndisati ndabhabhatidzwa. Mu nguwa doko basi, ndakaona kukosha kunoita kudzipira upenyu wangu kuna Djehovha. Ndakaita izvona uye ndakatora danho rinokosha rekubhabhatidzwa mu 30 wa Mauwe mu gore ra 1957.

Mu masure mekutora danho riya rinokosha, ndakarangarira nge zve danho rimweni randaida kutora—kupinda mu basa re nguwa yakadzara. Izvi zvakaita kuti cido cangu cirumbwe cecikura mu mwoyo mangu, asi ndaiziya kuti kutora danho iri, zvaizondishuphira. Ndaizoita kudini basa iri no urongwa wangu weku universidade. Tsamba dzaiita hingana dzaimbururuka ku Nova York no ku Venezuela pendakapanganidzira mai angu no hama dzangu kuti ndainga ndasanangura kusiya kufunda, kuti ndihwirire ku Venezuela uye kuti ndigare piyonero.

Ndakahwirira ku Caracas mu mwedzi wa Mhenza mu gore ra 1957. Hino, ndakaona kuti migariro  ye mhuri yangu yainga isikazi kunaka. Awona aida rubetso re munhu umweni. Ndaizobetsera kudini? Ndakatambira basa ku bhanku, asi ndaida maningi kugara piyonero. Zvezvirokwazvo, ndicona cikonzero cakaita kuti ndihwirire. Ndainga ndakashinga kuzviita. Ke makore akawanda ndakaseenza ku bhanku uye hingana piyonero. Ndainga ndisati ndakambogara ndakabatikana kudaro uye ndecipfara!

Pakutunhudzira mupfaro wangu, ndakaziya uye ndakacata na Sylvia, hanzvadzi imweni ye ku Alemanha yaida Djehovha. Iyona yakafuruka yoenda koogara ku Venezuela no abereki ayo. Pakupedzesera, takabereka ana edu airi, mwana wedu we mukomana Michel (Mike), no Mwana wedu we musikana Samira. Uye ndakatora ubaba wekucengeta mai angu. Awona akauya koogara na isusu. Kunyazi ndainga ndasiya basa rangu re upiyonero kuti ndicengete mhuri, ndakarumbwa ndino cido cekugara mu piyonero. Inini na Sylvia tiri mapiyonero e ebetsero pese panomuka mukana pa nguwa ye ma feriya.

Ana ainga aciri kucikora pendakaona eshiperiyensiya yarekethwa mu kutanga ke fundo ino. Ndinotendera kuti upenyu wangu wainga wakanaka uye ndaionekwa no rureremedzo ku bhanku. Kunyazi zvakadaro, inini ndaida kuonekwa hingana museenzi wa Djehovha. Marangariro andainga ndinawo zuwero aazi kundisiya ndakaterama. Hino inini no mukadzi wangu takagara pasi tocedza nge zve mare yedu. Nge ndaa ye kuti tainga tisina magaa, takarangarira kuti kana tikarerusa upenyu wedu, ticagara no mare inokwana kutiraramisa ke nguwa yakareba.

Zvainga zvisiripi nyore kutora danho iri, asi mukadzi wangu unodiwa uye mai angu, akanyasa kutsigira. Hino, ndakazobatanazve no aseenzi e mu nguwa yakadzara. Ndakapafara maningi! Gwanza rainga riri mberi, raiita hingana rakadjeka. Mu nguwa doko basi, takatambira masoko akatishamisa.

Zuwa rimweni médico wakatibvunza kuti Syilvia wainga ano pamuwiri. Zvakatishamisa maningi! Takapfara maningi, kunyazi zvakadaro, ndakarangarira zvandakaita sureno—kugara kendakaita mupioneiro. Cisananguro ici caizobatwa-batwa kudini? Takatanga kugadzirisa marangariro ne nzero dzedu zvokuti taizotambirazve nhengo imweni mu mhuri. Hino urongwa wangu wandainga ndaronga waizoenda ngekupi?

 Mumasure mekucedza nge zve zvinangwa zvedu, takasanangura kurumbwa tino urongwa wedu wekare. Mwana wedu Gabriel wakabarhwa mu mwedzi wa Mhingani mu gore ra 1985. Kunyazi zvakadaro, ndakakumbira kusiya basa ku bhanku uye kuhwirira kugara piyonero we nguwa dzese mu mwedzi wa Mhingani we gore ra 1985. Papera cinguwa, ndakagara no cikomborero cekuseenza no dare re firiari. Asi firiari yainga isiripi ku Caracas, zvinoreya kuti ndaihamba mukuwo unokwana 50 miles (80 km) mazuwa mairi kana matatu pasumana.

Firiari inooneka mu thaundi re ku La Victoria, isusu hingana mhuri takasanangura kuthutha kuenda koogara ku La Victoria dhuze neku Bheteri. Rainga danho rakakura maningi katiri. Andikwanisi kutenda mhuri yangu. Muitiro wawo wakandibetsera maningi. Hanzvadzi yangu Baha, yainga yakashinga kucengeta mai angu. Mike wainga ano mukadzi, asi Samira na Gabriel ainga aciri pa nyumba. Kusiya izvona, mudiwa wangu Sylvia waidikana kudjairana no cithaundi cidoko, cisina anhu akawanda. Tese taidikana kudjairana ne kurarama mu nyumba doko. Honde, zvese zvaitsamira pakufuruka ketakaita kubva ku Caracas kuenda ku La Victoria.

Kunyazi zvakadaro, zviro zvakacinjazve. Gabriel wakawaka uye Samira wakagara ega. Hino, inini na Sylvia takapikwazve kuti tihwirire ku Bheteri muna 2007, ndikona katiri dakara na nyamasi uno. Mike, mwana wedu mukuru, urikuseenza hingana piyonero uye hingana mukuru we ungano pamwepo no mukadzi wake Monica. Gabriel mukuru we ungano uye uri kuseenza ku Itália no mukadzi wake Ambra. Samira, pane kuseenza basi hingana mu piyonera, unobetsera Bheteri ari panyumba.

Honde, upenyu wangu wainga wakadzara no zviro zvekuita. Inini anditsumbi nge zvandakaita. Ndaizoita zvisananguro zvimwezvimwezvo. Ndinotenda maningi nge mabasa endaipaswa kuti ndiseenzere Djehovha. No kuhamba ke makore, ndakaona kuti zvakanaka maningi kugara no ushamwari wakabamba na Djehovha. Kunyazi tikaita matanho madoko kana makuru, iyena unokwanisa kutipasa runyararo “rinodarika kuzwisisa kese.” (Afi. 4:6, 7) Inini na Sylvia tiri kupfadzwa no basa redu pa Bheteri uye takaona kuti matanho etakatora mu upenyu, akakomborerhwa ndi Djehovha.