Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Te pu radio WBBR i 1924

TA TATOU I HAAPUTU

Te haapurororaa i te parau apî oaoa

Te haapurororaa i te parau apî oaoa

 I Tapati 24 no Fepuare 1924, i te ahiahi, ua faataˈihia te WBBR, oia hoi te pu radio a te Feia haapii Bibilia, a no te taime matamua. Mai te aha te huru o te haapurororaa matamua? O vai tei faaroo i te reira? E e nafea te mau Ite no Iehova i faaohipa ˈi i te mau ravea roro uira apî roa ˈˈe no te faaite i “te parau apî oaoa o te Faatereraa arii e ati aˈe te fenua”?—Mataio 24:14.

Hoê taeae e hiˈopoa ra te matini ia tere maitai te WBBR

“Ua reva”

 Ua haamata te haapurororaa matamua i te hora vaˈu e te afa i te po e ua tere te reira e piti hora i te maoro. Ua faataˈihia te porotarama haapurororaa mai te piha apî patuhia i Staten Island, i New York. Te haamanaˈo ra o taeae Ralph Leffler, te taeae e haapao ra i te maitai o te taˈiraa o te haapurororaa, e “ua oaoa rahi e ua mǎtaˈu rii” ratou pauroa. Ua manaˈo o ˈna: “E faaroo anei iho â te taata i te haapurororaa? Ua tuama vau i te porotarama e ua reva. Ua manaˈonaˈo noa atoa râ matou: ‘Maitai eita te porotarama e mau.’”

 O taeae Victor Schmidt tei haapao i te tere-maite-raa o te porotarama. O ˈna tei paraparau matamua i taua haapurororaa ra faufaa roa. Ua haamata o ˈna ma te faaite o vai te feia himene e faataˈi upaupa, e mero hoi ratou pauroa o te pǔpǔ Feia haapii Bibilia. A tahi, ua hauti te hoê taeae i te tahi upaupa i nia i te piana. I muri iho, ua himene o Cora Wellman i te himene “Na iva ahuru ma iva” (Beretane), niuhia i nia i te faahohoˈaraa a Iesu no nia i te mamoe i moˈe. (Luka 15:4-7) E rave rahi tei himene i muri iho, oia atoa o Frederick Franz tei apiti i roto i te himene “Tei tatarahapa,” hoê faatiaraa aamu apitihia e te upaupa no nia i te faahohoˈaraa o te tamaiti i moˈe.—Luka 15:11-25.

Te mahana matamua i faataˈihia ˈi te WBBR

 I taua taime ra, o Joseph Rutherford te taeae tei aratai i te ohipa a te Feia haapii Bibilia. Ua vauvau o ˈna i te hoê oreroraa parau o tei faaite i te fa o tera vahi haapurororaa, oia hoi “te tururaa i te ohipa a te Faatereraa arii a te Mesia.” Ua parau o ˈna: “Ua farii Iehova ia haamau te taata i te haapurororaa radio. Papu maitai ïa, te oaoa nei o ˈna ia faaohipa tatou i te reira no te haapii atu i te taata no nia i te tupuraa o ta ˈna mau parau tohu faahiahia mau.”

“Ua faaroo maitai au i te mau parau atoa”

 E rave rahi taata i te pae apatoerau hitia o te râ o Marite tei faaroo i tera haapurororaa matamua. I ora na te hoê taata i Morrisville, i Vermont, hau atu i te 320 kilometera te atea i te vahi haapurororaa e ua parau o ˈna: “Ua oaoa roa vau i te fanaˈo i te haapurororaa i taua taime ra. . . . Mea au roa te reo o taeae Rutherford. . . . Ua faaroo maitai au i te mau parau atoa.” Ua tae roa ˈtu te haapurororaa i Monticello, i Floride! Ua tere maitai te haapurororaa radio e e rave rahi tei papai mai i te rata no te haamauruuru mai.

Joseph Rutherford e paraparau ra i te vahi haapurororaa o te WBBR. O Victor Schmidt tei peretiteni i te porotarama

 Ua haapurorohia te poroi Bibilia e 33 matahiti te maoro, b i te mau vahi iho â râ i te pae apatoerau hitia o te râ i Marite. I muri iho râ, ua ohipa amui te WBBR e te tahi atu mau pu radio, a nehenehe atu ai mirioni taata i Marite, Kanada e te tahi atu mau fenua e fanaˈo i te porotarama. Te na ô ra te Buka matahiti a te mau Ite no Iehova 1975 (Farani): “O 1933 te matahiti i haapuroro-rahi-roa ˈˈe-hia te porotarama. Ua faaohipahia 408 vahi haapurororaa radio no te faaite i te poroi na te ao nei. Ua haapurorohia 23 783 oreroraa parau Bibilia taa maitai. . . . I taua tau ra, ua patahia te porotarama a te Watch Tower i nia e rave rahi haapurororaa radio i te hoê â taime. Ua nehenehe ïa te taata atoa e faaroo i te mau parau mau o te faahanahana ra i te Atua.”

Mea maitai aˈe te pororaa i tera e tera fare i te haapurororaa radio

 I to te Feia haapii Bibilia haamataraa i te faaohipa i te WBBR, ua taiohia 1 064 taata poro i Marite. Maoti te haapurororaa radio, ua nehenehe tera pǔpǔ iti e poro i e rave rahi atu â taata. I 1957 râ, ua taiohia 187 762 taata poro i Marite e 653 273 taata poro na te ao nei. Hau atu, maoti te mau faaineineraa fanaˈohia i te mau putuputuraa, ua aravihi atu â te mau taeae e tuahine itoito rahi i te pororaa i tera e tera fare e i roto i te tahi atu tuhaa taviniraa.

 No tera mau tauiraa maitai, ua hiˈopoa faahou te mau taeae aratai i te faufaaraa o te haapurororaa radio ia faaauhia i te mau farereiraa i tera e tera fare. Eaha te faahopearaa? Ua faaotihia ia hoo atu te WBBR, te pu haapurororaa hoê roa a te Taiete Watchtower. Ua hoohia ˈtu te reira i te 15 no Eperera 1957. Te mahana na mua noa ˈˈe, i te haapurororaa hopea, ua anihia ia Nathan Knorr no te aha ratou i hoo atu ai i te radio haapurororaa? Ua faataa o ˈna e ua rahi roa mai te numera o te mau Ite no Iehova maoti te pororaa i tera e tera fare. Ua parau o ˈna i muri iho: “E rave rahi tei fanaˈo i te tauturu na roto i te mau porotarama haapurororaa a te WBBR. Tera râ, mea rahi aˈe tei tauturuhia na te ao nei, ia faaauhia i te mau vahi i faaroohia ˈi te WBBR.” Ua taa i te mau taeae e mea rahi aˈe te ohipa te nehenehe e ravehia i te pororaa i tera e tera fare, ia faaauhia i te ohipa na roto i te haapurororaa. Tera râ; aita te haapurororaa i hope i taua taime ra. Tau ahuru matahiti i muri iho, ua faaohipa-faahou-hia te haapurororaa, na roto râ i te tahi atu ravea.

Te haapurororaa i teie mahana

 I 6 no Atopa 2014, ua ite te faanahonahoraa a Iehova i te hoê tupuraa faahiahia mau. Ua matara mai te haapurororaa teata na nia i te natirara, piihia te JW Haapurororaa teata. E mataitai te mau Ite no Iehova e te tahi atu mau taata i te haapurororaa teata i te mau avaˈe atoa ma te faaohipa i te matini roro uira, te porotarama roro uira JW Library aore ra te mau mauhaa haapurororaa. c I te tahi râ mau vahi, te faaohipa noa nei â te mau Ite no Iehova i te haapurororaa radio e teata. E nafea ïa?

Te matararaa mai i te JW Haapurororaa teata i nia i te natirara, i Atopa 2014

 Aita i maoro aˈenei, ua faaohipa te faanahonahoraa a Iehova i te radio e te afata teata i vai na no te haapuroro atu i te mau putuputuraa a te amuiraa o te hebedoma taitahi e te mau tairururaa i te mau vahi aita e natirara. Ua fanaˈo atoa te feia e ere i te Ite no Iehova i te mau porotarama, oia atoa te feia tei hinaaro e ite atu â no nia i te poroi Bibilia. Ei hiˈoraa, i te mau matahiti 2021 tae atu 2022, ua faaitehia i te amaa a te mau Ite no Iehova i Afirika hitia o te râ e ua au roa te feia e ere i te Ite no Iehova i te mau putuputuraa haapurorohia. Na te feia haapao i te mau pu radio tei faatae atu i te mau poroi haamauruururaa ta ratou i fanaˈo. E rave rahi taata tei faaroo i te porotarama i Kenya, Soudan no apatoa e i Tanzanie e tei ani i te hoê haapiiraa Bibilia.

 Te ravea matamua râ ta te mau Ite no Iehova e faaohipa ra no te faaite i te poroi Bibilia, o te pororaa i tera e tera fare, te mau vairaa papai afaifai e te reni natirara jw.org no te haaparare i te poroi Bibilia na te ao nei. Maoti ta matou reni natirara, e nehenehe te feia e anaanatae ra i te Bibilia e taio i te Bibilia e te mau papai Bibilia na roto hau atu 1 080 reo, e ma te tamoni ore. E pahono-atoa-hia ta ratou mau uiraa no nia i te Bibilia. E e ite ratou ihea e afea te mau putuputuraa e tupu ai. Maoti te mau tutavaraa e faanahoraa ravehia e te mau Ite no Iehova, ua fanaˈo rahi roa ˈˈe te mau taata i te parau apî oaoa a te Faatereraa arii. Papu, te porohia ra te poroi “ati aˈe te fenua” mai ta te Bibilia i tohu.—Mataio 24:14.

a I 1931, ua farii te Feia haapii Bibilia e amo i te iˈoa Ite no Iehova.

b I te hoê area taime, ua haamau atoa te mau Ite no Iehova i te mau haapurororaa radio i te tahi atu mau fenua, mai ia Auteralia e Kanada.