Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Aravihi o te oreroraa e tauiuiraa i te reo

Aravihi o te oreroraa e tauiuiraa i te reo

Haapiiraa 32

Aravihi o te oreroraa e tauiuiraa i te reo

1, 2. Eaha te tuhaa o te aravihi o te oreroraa i roto i te hoê oreroraa parau?

 1 Na te aravihi o te oreroraa e te tauiuiraa i te reo e faaieie e e faaoraora i te hoê oreroraa parau. Ia ore anaˈe taua mau huru ra, eita te mau manaˈo e afaro e erehia ˈtu ai i to ratou anaanatae. E hiˈopoa na mua tatou i te aravihi o te oreroraa, no te mea i te rahiraa o te taime e huru ohie aˈe teie ia faaohipa.

2 A tapea i roto i to outou feruriraa i te tapao o te aravihi o te oreroraa. O te haapapuraa ïa i te mau parau aore ra i te mau manaˈo o te haamatara i te auraa mau e te mau faito faufaa taa ê o te mau faahitiraa parau. E nehenehe te aravihi o te oreroraa parau e haapuaihia aore ra e haamamahia, i te tahi taime e tia e ia taa ê rii te faahitiraa.

3-7. A faaite e nafea e nehenehe ai e faarahi i te aravihi o te oreroraa.

3 Haapapu i te mau taˈo e faaite ra i te manaˈo. No te faaohipa i te aravihi o te oreroraa, e tia na mua ia maiti eaha te mau taˈo te tia ia haapapu. Ia taa-noa-hia te parau o te faahiti ra i te manaˈo e maoti te haapapuraa e haamatara ˈtu ia faaauhia i te tahi mau parau na pihai iho. Mai te peu e e haapapu outou i te mau parau hopea nei, eita ïa te manaˈo e afaro aore ra e maramarama mai.

4 Te rave nei te rahiraa o te mau taata e ia taahia ta ratou paraparauraa i te mau mahana atoa. Peneiaˈe te vai ra ta outou i te hoê peu huru ê, mai te haapapuraa i te mau taˈo tuatiraa, e ere i te mea fifi na outou ia ite i te taˈo te tia ia haapapu. I te rahiraa o te taime, e faaite mai te hoê paruparu i roto i taua tuhaa ra e te vai ra te hoê huru peu matauhia. Mai te peu e tera to outou fifi, a rave i te mau tutavaraa atoa no te faaore i taua peu matauhia ra. I te rahiraa o te taime, eita e navai noa hoê aore ra e piti oreroraa parau no te tatara i te hoê peu au ore. No reira, taa ê noa ˈtu i te mea e eita outou e faaafaro i te mau manaˈo, e faatia te taeae aˈo e ia haere outou i te mau tapao i muri iho. Teie nei râ, mai te peu e e hinaaro outou e paraparau ma te puai maitai e te aravihi, a tamau noa e tae roa i te taime e ite ai outou eaha te mau taˈo te tia ia haapapu.

5 I te rahiraa o te taime, e tia ia tatou ia haapao rahi atu â i te aravihi no te oreroraa mai te peu e e taio tatou i mua i te huiraatira, i te faahitiraa i te hoê oreroraa parau tei faanahohia i te reira iho taime. Te ohipa ïa e tupu ia taio tatou i te tahi mau irava bibilia e faahitihia i roto i te oreroraa e oia atoa ia taio tatou i te mau paratarapha i te haapiiraa o Te Pare Tiairaa. Mai te peu e e tia ia haapao rahi atu â i te aravihi o te oreroraa no te taio i te hoê parau papai, no te mea te mau manaˈo e taiohia ua papaihia e te tahi atu taata. E tia ïa ia tatou ia haapii maite i te tumu parau, ia hiˈopoa i te mau manaˈo e ia faahiti faahou i te parau papai e tae roa i te taime e matau roa outou i te reira.

6 Nafea e nehenehe ai e haapapu i te parau? E rave rahi ravea, ia faaohipahia o ˈna anaˈe aore ra ma te amui: na roto i te haapuairaa i te reo; ma te faarahi atu â i te horuhoru aore ra i te manaˈo hohonu; na roto i te hoê taˈiraa reo haruru aˈe aore ra teitei; na roto i te hoê reo taere e te faito maitai aore ra ma te vitiviti; na roto i te hoê faafaaearaa na mua ˈˈe aore ra i muri aˈe (i te tahi taime na mua ˈˈe e i muri iho) i te hoê haapapuraa parau; na roto i te tahi mau hautiutiraa rima e na roto i te tahi mau hautiraa o te hohoˈa mata.

7 A tutava na mua ia haapapu i te vahi tano e ia navai maitai i te puai no te haamatara i te mau parau tumu. Mai te peu e e tia ia outou ia taio i ta outou oreroraa parau, a haapapu i te reira i te roaraa o ta outou faaineineraa. Mai te peu e e oreroraa parau tei faaineinehia i te reira iho taime, a hiˈo e eaha te mau manaˈo tumu, a faaite i te mau parau tumu i nia i ta outou tino parau e a haapapu atu i te reira.

8, 9. No te aha e mea faufaa ia haapapu i te mau manaˈo matamua o te oreroraa parau?

8 A haapapu i te mau manaˈo tumu o te oreroraa parau. I ǒ nei te aravihi o te oreroraa e ere-pinepine-hia ˈi. Mea pohe roa te hoê oreroraa parau e aita te mau manaˈo tumu i haapapuhia. Aita roa hoê aˈe mea e matara mai i roto i te taatoaraa. Mea fifi roa no te feia e faaroo ra ia haamanaˈo i te hoê parau papu. Noa ˈtu e ua faaineine-maitai-hia te mau manaˈo tumu, e paruparu to ratou mana aore ra e ere-roa-hia mai te peu e eita e haapapuhia i te taime o te oreroraa parau.

9 No te faatitiaifaro i taua fifi ra, a hiˈopoa na mua i te mau manaˈo o ta outou oreroraa parau. Eaha te mau manaˈo tumu? Eaha te piti o te manaˈo tumu o te oreroraa parau? Mai te peu e e tia ia haapoto i ta outou oreroraa parau na roto i te hoê aore ra e piti pereota, eaha ïa ta outou e maiti? Tera te hoê ravea maitai roa no te ite i te mau manaˈo tumu. Ia taa ia outou i te reira, a reni i nia i ta outou tino parau aore ra ta outou parau papai. Na te reira e tauturu ia outou ia aratai maitai e ia faariro atu ei manaˈo matamua. Te reira te mau manaˈo tumu o ta outou oreroraa parau e, mai te peu e e vauvau maitai outou, ma te haapapu atu ma te navai maitai i te puai, e haamanaˈo te feia e faaroo ra. O te reira te tapao o ta outou oreroraa parau.

**********

10-12. A faataa e eaha te tauiuiraa reo.

10 No ˈna noa, na roto i te aravihi o te oreroraa e nehenehe te feia e faaroo ra e taa i ta outou e parau ra, ma te faahuru rau râ i ta outou mau haapapuraa maoti te tauiuiraa reo, mea au aˈe ïa ta outou oreroraa parau ia faaroo. Te faaohipa maitai ra anei outou i te tauiuiraa reo i roto i te pororaa aore ra i roto i te mau oreroraa parau tei riro ei haamaitairaa na outou ia horoa i roto i te amuiraa?

11 Te tauiuiraa reo o te tauiraa ïa i te taˈiraa reo, te rahiraa parau e te puairaa no te tapea mai i te ara-maite-raa o te feia faaroo e no te faatia ia ˈna ia apee maite i te tereraa tamau o te mau manaˈo e o te mau manaˈo hohonu o te taata orero. No te riro ei taata aravihi, e haafaufaa te tauiuiraa reo i te mau haapueraa ravea atoa e horoahia ra e te tumu parau. Te vai ra i roto i te haapueraa teitei, tei anaihia no te haere i raro, te faahiahia, te aau tae e te anaanatae rahi; i ropu te vai ra te anaanatae au noa, e i roto i te haapueraa i raro aˈe te vai ra te huru papu e te faarahi.

12 Eiaha roa ˈtu to tatou huru e au i to te hautiraa teata ra; e ape ïa tatou i te faarahi roa. Papu maitai, e tia e ia oraora ta tatou mau oreroraa parau, eiaha râ e pee i te huru paieti faarahi o te upoo faatere haapaoraa eiaha atoa te huru maamaa o te tahi mau taata poro evanelia. Na te faatura e vai ra ia tatou no te poroi o te Basileia e tapea ia tatou ia faaohipa i taua mau huru peu ra e ere no te kerisetiano.

13, 14. Eaha te auraa o te parau ra e huru rau o te puairaa o te reo?

13 Tauiraa o te puairaa o te reo. Te huru ohie roa ˈˈe no te faaohipa i te tauiuiraa reo mea na roto paha i te tauiraa o te puairaa o te reo. E nehenehe ïa tatou e tapao te mau manaˈo matamua e e haapapu te tahi atu mau manaˈo faufaa o te oreroraa parau. Teie nei râ, no te haamatara i te hoê manaˈo, eiaha i te mau taime atoa e haamaraa i te puairaa o te reo. E faahepo paha te hoê haapuairaa rahi i te ara-maite-raa o te feia e faaroo ra, eita râ e horoa mai i te mau taime atoa i te faahopearaa e hinaarohia ra, no te mea e ani te tahi mau manaˈo i te mahanahana e te manaˈo hohonu maoti i te puairaa. I roto i taua tupuraa ra, e tia ia faaiti i te puairaa o te reo e ia faateitei râ i te reo. Mea titauhia te reira, mai te peu e te hinaaro nei tatou e faaite i te hepohepo aore ra te mǎtaˈu.

14 Ahiri e e titauhia i te tauiraa o te puairaa o te reo no te tauiui i te reo, e tia râ ia haapao maitai e eiaha ia faaiti roa i te reo e eita ïa vetahi e faaroo faahou ia outou. Tera râ, e ape tatou i te faahuru ê i te feia e faaroo ra na roto i te hoê puairaa o te reo hau atu i te tia.

15-17. Nafea te mau faahuru-ê-raa i te rahiraa parau ia faateitei i te hoê oreroraa parau?

15 Tauiraa o te paraparauraa. Mea iti roa te feia orero apî o te nehenehe e faahuru rau i ta ratou huru paraparauraa na mua mai. Teie nei râ, te na reira nei hoi tatou i roto i te aparauraa i te mau mahana atoa, no te mea te matara ra ta tatou mau parau ia au i te mau hinaaro o to tatou mau manaˈo. I te rahiraa râ o te taime, te faaere nei te taata orero apî i te neheneheraa e paraparau maitai na mua mai. E faaineine maitai oia i ta ˈna mau pereota e ta ˈna mau parau ta ˈna e faahiti ma te ore e tauiui i te tereraa. Ia paraparau maoti te tauturu o te hoê tino parau, mea ohie aˈe no ˈna ia na nia ˈtu i taua paruparu ra.

16 E au noa te huru paraparau tano o ta outou oreroraa parau. E nehenehe te mau tapao faufaa iti aˈe, te faatiaraa aamu, te rahiraa o te mau faaauraa parau, e te vai atu â, e faahitihia ma te oioi. I te rahiraa o te taime, e faahitihia te mau faataaraa hopea e te mau manaˈo faufaa ma te taere aˈe. No te haapapu taa ê i te tahi mau manaˈo, e nehenehe tatou e faaohipa i te hoê huru paraparau mǎrû aˈe e te faitohia, e e rave atoa i te hoê faafaaearaa, ma te taui roa i te huru paraparau.

17 Haapao maitai râ! Eiaha e faarahi roa i te vitiviti e eita tatou e taa-faahou-hia. No reira, te hoê haamataroraa maitai oia hoi te taioraa ma te reo puai ma te vitiviti roa ˈˈe ma te ore e turori. A taio i taua noa iho paratarapha ra e rave rahi taime, ma te haavitiviti i te huru paraparau i te mau taime atoa e a haapao ia faahiti maitai outou i te parau. E a tamata i te taio atu ma te taere roa ˈˈe ma te f-a-a-t-a-e-r-e i te mau vauera. I muri iho, a taio i te tahi taime ma te vitiviti e te tahi taime ma te mǎrû, tae roa i te taime e faaau ohie to outou reo e e nehenehe atu ai outou e faaohipa ia au i to outou hinaaro. E nehenehe ïa outou e taui i te huru paraparau ma te ohie ia au i te auraa o ta outou parau.

18-20. A faataa e nafea ia faahuru ê i te taˈiraa reo.

18 Tauiraa o te taˈiraa reo. O te huru rau o te taˈiraa reo paha te tuhaa fifi roa ˈˈe o te tauiuiraa reo, e mea faufaa hoi te reira. Oia mau, e faahuru ê tatou paatoa i te taˈiraa o te reo no te haapapu i te tahi mau parau. E faahiti tatou i taua mau parau ra ma te puai rii atoa. Mai te huru ra e te tupaˈipaˈi nei tatou i te faahitiraa.

19 No te faaohipa ma te hohonu i te mau ravea o te tauiuiraa reo, ia taui rahi atu â ïa tatou i te taˈiraa o te reo. A taio ma te puai i te Genese 18:3-8 e 19:6-9. E tapao outou e te titau nei taua mau irava ra i te huru rau i roto i te rahiraa parau e te taˈiraa reo. E faahitihia i te mau taime atoa i te oaoa e te ieie na roto i te hoê taˈiraa reo teitei aˈe i te hoê huru oto e te hepohepo. A faahuru ê ïa i te taˈiraa reo ia au i te huru hohonu ta outou e faaite ra.

20 Te hoê o te mau tumu matamua o te paruparu i roto i taua tuhaa ra o te navai ore o te huru o te reo. Mai te peu e tera ta outou paruparu, a ohipa no te faatitiaifaro i te reira. A rave i te mau haamataroraa mai tei parauhia na mua ˈtu, maoti râ i te taui i te rahiraa parau, a taui i te taˈiraa o to outou reo, ma te rave i te tahi taime i te reo teitei e i te tahi taime i te reo haruru aˈe.

21-24. No te aha e tia e ia tano maitai te tauiuiraa reo i te manaˈo aore ra i te manaˈo hohonu i faahitihia?

21 E tano i te manaˈo aore ra i te manaˈo hohonu e faahitihia ra. I roto i te mau parau atoa na mua ˈtu, ua matara mai e eita tatou e nehenehe e faaohipa i te tauiuiraa reo no te faatupu noa i te huru rau. E tia ia haapao i te mau manaˈo e faahitihia. Afea tatou e haamata ˈi i te feruri i te tauiuiraa reo? I te taime tatou e faaineine ai i ta tatou oreroraa parau. Mai te peu e o te hoê anairaa faataaraa noa aore ra aˈoraa, mea papu maitai e eita te huru oreroraa e tauiui rahi roa ˈˈe. No reira, e tia ia hiˈopoa outou i ta outou tino parau ia oti anaˈe, no te ite e ua huru ê anei te faataaraa o te tumu parau no te faaohipa i te tauiuiraa reo i roto i te aravihi o te oreroraa.

22 I te tahi taime e nehenehe e itehia e i te ropuraa o te oreroraa parau, e mea titauhia te hoê rahiraa parau. Te haamata ra te oreroraa parau i te faataere. Eaha ta tatou e nehenehe e rave i roto i taua tupuraa ra? I ǒ nei â e taa-faahou-hia ˈi i te faufaaraa o te oreroraa parau i faaineinehia i taua iho taime ra. E faatia oia i te taata orero ia tauiui i ta ˈna huru oreroraa. Nafea ïa? E nehenehe oia e maiti e faaô i te hoê irava bibilia. Aore ra e nehenehe oia e taui i te hoê parau na roto i te hoê uiraa e ma te tuu i te hoê faafaaearaa no te haapapu i te manaˈo. E nehenehe atoa e faaô i te hoê faaauraa ma te faatano i te hoê faahitiraa i tuuhia i roto i ta ˈna tino parau.

23 Oia mau, no te rave i taua huru tauiuiraa ra i roto i te roaraa o te oreroraa, ia riro ïa tatou ei taata orero aravihi. E nehenehe râ outou e haapao i taua mau aˈoraa ra ia faaineine outou i te tumu parau i horoahia na outou.

24 Na te tauiuiraa reo e horoa i te haviti o te parau. Ia faaohipa outou i te reira ma te tano e te puai e hinaarohia, e haamatara oia i te hohonuraa o ta outou mau manaˈo e e faaroo mai te feia i putuputu mai ma te au.

[Uiraa haapiiraa]