Eaha to roto?

Tapura tumu parau

E faaroo i te parau, e farii i te aˈo

E faaroo i te parau, e farii i te aˈo

Pene 16

E faaroo i te parau, e farii i te aˈo

1. a) Te vai ra anei i rotopu ia tatou te hoê taata aita e hinaaro ra ia aˈohia ˈtu oia aore ra aita e hinaaro ra ia faatitiaifarohia ˈtu? b) E, teie nei râ, e tia ia tatou ia feruri i tei hea uiraa?

 TE FARII papu mau nei tatou paatoa i teie faahitiraa a te Bibilia: “Te hapa nei hoi tatou atoa i te mau mea atoa e rave rahi”. (Iak. 3:2). E ere roa i te mea fifi ia faahaamanaˈo tatou i te tahi mau taime e ore ai tatou e faaite i te huru taata o ta te Parau a te Atua e faaitoito maira ia na reira tatou e o ta tatou iho hoi e titau ra. No reira te farii nei tatou e ua tano iho â te Bibilia ia parau oia e: “E faaroo i te parau, e farii i te aˈo, ia paari oe ia tae i to oe ra hopea.” (Mas. 19:20). Ua ite tatou e te hinaaro ra tatou i taua huru tauturu ra. Peneiaˈe paha e, ua taui aˈena tatou i to tatou oraraa no te faaau atu i nia i te mea o ta te mau Papai e haapii maira ia tatou. Eaha ïa to tatou huru ia aˈo noa mai te hoê o to tatou mau taeae kerisetiano ia tatou no te mea aita tatou e tano ra i roto i tera e tera tuhaa aore ra ia horoa noa mai oia i te tahi manaˈo iti no te tauturu ia tatou ia maitai atu â tatou i roto i te hoê o te mau tuhaa o ta tatou taviniraa?

2. a) No te aha e tia ˈi ia tatou ia haafaahiahia i te mau aˈoraa e horoahia mai no tatou? b) Eaha te huru e ore e tia ia tatou ia faaite?

2 Noa ˈtu e e huru-ê-hia tatou no to tatou natura taata hara nei, e tia ia tatou ia faaite i te hoê aau mehara no te mau aˈoraa e ia faaitoito i te faaohiparaa i te reira. Mai te peu e na reira mau tatou, e riro ïa ei maitai no tatou iho (Heb. 12:11). Teie râ, ia aˈohia mai tatou, peneiaˈe paha e imi tatou i te tahi hororaa, e faaiti mai tatou i te ino o ta tatou hapa aore ra e pari tatou ia vetahi ê. Ua na reira aˈenei anei tatou? I muri iho, e inoino noa ra anei tatou i te taata i aˈo mai ia tatou? E peu anei na tatou i te faaite-noa-raa ˈtu i ta ˈna mau hapa rii aore ra te faahaparaa ˈtu i ta ˈna huru aˈoraa mai ia tatou, ei haamoe-rii-raa i to tatou iho mau paruparu? E nehenehe anei te Bibilia e tauturu mai ia tatou ia upootia i nia i teie mau huru?

E mau hiˈoraa i papaihia ei maitai no tatou

3. a) Eaha, i roto i te Bibilia, o te nehenehe e tauturu ia tatou ia farii i te hoê hiˈoraa maitai no nia i te mau parau e te aˈoraa? b) Ia au i te mau uiraa i horoahia i roto i te paratarapha, a tuatapapa na i te huru o Saula e o Uzia i mua i te mau aˈoraa.

3 Aita te Parau a te Atua e horoa noa mai nei i te mau aˈoraa e rave rahi no nia i teie tumu parau. Te horoa atoa mai nei râ oia i te mau hiˈoraa no nia i te oraraa iho o te mau taata i aˈohia. E mea pinepine roa e, ua riro te mau parau mai te hoê aˈoraa, inaha e titauhia hoi i te taata tei aˈohia ˈtu ia taui i to ˈna huru aore ra i to ˈna haerea. Ia faaohipa anaˈe outou i te mau uiraa i muri nei no te tuatapapa i te tahi o teie mau hiˈoraa, e ite ïa tatou e e rave rahi roa mau mea te tia ia tatou ia haapii.

 SAULA, TE TAMAITI A KISA: Aita oia i auraro maite ia Iehova, no te mea i roto i te tamaˈi i tupu i rotopu ia ˈna e te mau Amaleka, ua faaora mai oia i to ratou arii e ta ratou mau animala maitatai atoa ra (Sam. 1, 15:1-11).

 I roto i te huru o Saula a aˈohia ˈtu ai oia, eaha tei haapapu mai e ua hinaaro oia e faaiti mai i ta ˈna mau hapa (Irava 20)? Ua pari oia ia vai (Irava 21)? A farii ai oia e ua hara oia, eaha te hororaa ta ˈna i rave (Irava 24)? E tae roa i taua taime ra, eaha ta ˈna haapeapearaa matamua (Mau irava 25, 30)?

 UZIA: Ua haere atu oia i roto i te hiero o Iehova no te tutui i taua mea noanoa ra, o te mau tahuˈa anaˈe hoi tei haapaohia no te reira (Par. 2, 26:16-20).

 I to te tahuˈa rahi tamataraa i te tapea i te arii ra o Uzia, no te aha oia i riri ai (hiˈo i te irava 16)? Eaha te faahopearaa (Mau irava 19-21)?

4. a) No te aha i riro ai ei mea fifi roa no Saula e o Uzia ia farii i te mau aˈoraa? b) No te aha teie fifi e ite-noa-hia ˈi i teie mahana?

4 No te aha na taata toopiti nei i ore ai e farii e ia aˈohia ˈtu raua? No to raua ïa teoteo, oia hoi te manaˈo ra raua e mea hau aˈe raua ia vetahi ê. I teie nei â mahana, te fifihia nei e rave rahi mau taata no taua huru ra. No te mea te manaˈo ra ratou e ua taeahia ia ratou te hoê roo no to ratou matahiti aore ra no to ratou tiaraa, eita ˈtura ratou e farii faahou i te mau aˈoraa, ma te manaˈoraa hoi e e faaino te reira i to ratou aravihi aore ra i to ratou roo. Inaha, na to ratou iho hoi teoteo e faaite maira i to ratou paruparu. E ere roa teie i te hoê hapa e nehenehe e vaiiho-noa-hia no te mea te ite-pinepine-hia nei te reira huru. Ua riro râ ei marei na Satani no te haapouri i te feruriraa o te mau taata e no te turai ia ratou ia patoi i te tauturu o ta Iehova e horoa maira, ma te aroha hoi, na roto i ta ˈna Parau e ta ˈna faanahonahoraa ite-mata-hia. No reira, te faataa maira Iehova e: “O te teoteo to te pohe ra na mua, e te aau faateitei to te hiˈa.” — Mas. 16:18; hiˈo atoa Roma 12:3; Maseli 16:5.

5. Ma te tauturuhia e te mau uiraa e vai ra i roto i te paratarapha, a huti mai i te haapiiraa no nia i te mau aamu o Mose e o Davida.

5 Te faaite atoa mai nei hoi te mau Papai ia tatou i te huru o vetahi mau taata o tei farii i te mau aˈoraa. Ua riro ïa te reira ei mau hiˈoraa maitai e nehenehe ai tatou e huti mai i te tahi mau haapiiraa faufaa mau. E faahiti anaˈe na tatou ia:

 MOSE: Ua horoa ˈtura to ˈna metua hoovai tane i te hoê aˈoraa faufaa mau no te tautururaa ˈtu ia ˈna ia amo i ta ˈna hopoia teimaha rahi mau ia ore o ˈna ia paruparu roa. Ua faaroo atura Mose ia ˈna e ua faaohipa oioi noa ˈtura oia i ta ˈna i parau maira (Exo. 18:13-24).

 Noa ˈtu â ïa te mana rahi i horoahia no ˈna, no te aha Mose i farii noa ˈi i te mau aˈoraa faufaa mau (hiˈo Numera 12:3)? Eaha te faufaaraa o te huru o ta ˈna i faaite no tatou (Zeph. 2:3)?

 DAVIDA: Ua faaturi oia, ua imi aˈera i te pohe no te tane o to ˈna hoa vahine ia nehenehe oia i muri aˈe e faaipoipo atu ia ˈna e e huna i ta ˈna hapa. Tau avae râ tei mahemo, ua tono atura Iehova ia Natana no te aˈo ia Davida (Sam. 2, 11:2 e tae atu i te 12:12).

 Ua faahua riri mai anei Davida, ua imi anei oia i te tahi hororaa no te faaiti mai i te ino o ta ˈna mau hapa aore ra ua pari haavare anei oia ia vetahi ê (Sam. 2, 12:13; Sal. 51, te omuaraa parau e te mau irava 1 e tae atu i te 3)? Mai te peu e ua farii te Atua i te tatarahapa a Davida, ua ore anei oia e to ˈna utuafare e roohia i te mau faahopearaa peapea mau o to ˈna haerea iino (Sam. 2, 12:10, 11, 14; Exo. 34:6, 7)?

6. a) Eaha te mau manaˈo hohonu o Davida no nia i te feia i horoa i te mau aˈoraa tano maitai na ˈna? b) Mai te peu e e farii mau tatou i te mau aˈoraa, eaha te mau haamaitairaa e noaahia mai ia tatou? c) Mai te peu e aˈo-etaeta-hia mai tatou, eaha te mea e ore e tia ia moehia ia tatou?

6 Ua papu maitai i te arii ra o Davida te mau haamaitairaa e noaahia mai ia faaroo-anaˈe-hia i te mau aˈoraa tano maitai e, ia tupu anaˈe te hoê ohipa, e haamauruuru oia i te Atua o tei aˈo mai ia ˈna na roto i te arai o te hoê taata (Sam. 1, 25:32-35; hiˈo atoa Maseli 9:8). Ua riro anei tatou mai ia ˈna te huru? Mai te peu e e, e ape ïa tatou i te parau e e rave i te mau ohipa o ta tatou e tatarahapa i muri iho. Mai te peu noa ˈtu e e topa tatou i roto i taua atoa huru ra e e aˈo-maite-hia mai tatou, mai ia Davida i muri aˈe i to ˈna hararaa e o Bateseba, eiaha roa ia moehia ia tatou e ua riro te aˈo ei tapao no te here o ta Iehova e faaite mai nei ia tatou no to tatou oaoa mure ore. — Mas. 3:11, 12; 4:13.

Te mau huru faufaa mau

7. Ia au i te mau parau a Iesu, eaha te huru faufaa roa e tomo ai te taata i roto i te Basileia?

7 Mai te peu e te hinaaro ra tatou e faatupu i te mau taairaa maitatai e o Iehova e to tatou mau taeae kerisetiano, e mea tia ïa ia tatou ia faatupu i te tahi mau huru. Ua faaite maira Iesu i te faufaa o te hoê o taua mau huru ra i to ˈna tuuraa mai i te hoê tamarii rii i rotopu i ta ˈna mau pǐpǐ e ua parau atura: “Ia ore outou ia faahuru-ê-hia e ia riro mai te tamarii rii ra, e ore roa outou e ô i te basileia ra o te ao. E teie nei, o tei faahaehaa ia ˈna iho e mai teie nei tamaiti iti, oia te rahi i te basileia o te ao ra.” (Mat. 18:3, 4). Oia mau, e tia i te mau pǐpǐ ia haapae roa i to ratou teoteo e ia faaohipa i te haehaa.

8. a) I mua ia vai tatou e faaite ai i te haehaa, e no te aha? b) Mai te peu e na reira tatou, eaha ïa to tatou huru ia aˈohia mai tatou?

8 Ua papai atura te aposetolo Petero i muri roa iho i to ˈna mau taeae kerisetiano: “E o outou atoa hoi e auraro maite ia outou iho, e ia faaahuhia outou i te haehaa: e patoi hoi te Atua i tei teoteo, e horoa maira i te maitai no tei haehaa.” (Pet. 1, 5:5). Ua ite iho â tatou e mea tia ia faaite tatou i te haehaa i mua i te Atua. Area râ, te faaite mai nei teie irava e ei feruriraa haehaa atoa to tatou i roto i to tatou mau taairaa e to tatou mau taeae i roto i te faaroo. Mai te peu e mai te reira mau tatou, eita ïa tatou e inoino ia horoa noa mai ratou i te tahi mau manaˈo. Ua ineine noa râ ïa tatou no te haapii atu i te tahi e te tahi (Mas. 12:15). Mai te peu hoi e te manaˈo ra to tatou mau taeae e mea maitai ia aˈo mai ia tatou, eiaha roa ïa tatou e amuamu, ia papu râ ia tatou e te faaite maira Iehova i to ˈna aroha na roto i te faaohiparaa ia ratou no te tauturu mai ia tatou. — Sal. 141:5.

9. a) Eaha te tahi atu â huru tei taai-maite-hia i te haehaa? b) No te aha e tia ˈi ia tatou ia tapitapi i nia i te ohipa ta to tatou haerea e nehenehe faatupu i nia i to tatou taata-tupu?

9 Te tahi atu â huru e taai-maite-hia i te haehaa, o te tapitapiraa ïa ma te aau tae mau no to vetahi ê maitai. E farii iho â tatou e e ohipa ta tatou haerea i nia ia ratou. Ua aˈo atura te aposetolo Paulo i te mau kerisetiano no Korinetia e to Roma ia haapao atoa i te haava manaˈo o vetahi ê. Aita oia i ani atu ia ratou e ia haapae i te taatoaraa o te mau mea e mea au-roa-hia aˈe e ratou, ua aˈo atu râ oia ia ratou eiaha e rave i te hoê mea e turai i te hoê taata ia ofati i te ture o to ˈna haava manaˈo, o te aratai ïa ia ˈna i to ˈna pohe i te pae varua. Ma te faataa-papu-raa ia ratou i te faaueraa tumu o tei aratai i to ratou haerea, ua papai aˈera Paulo e: “Eiaha roa e taata e imi i to ˈna anaˈe iho maitai, e imi râ te taata atoa i te maitai o vetahi ê atoa. (...) E teie nei, te amu ra e te inu ra hoi, e te mau mea atoa ta outou e rave na, e rave ïa ma te haamaitai i te Atua. Eiaha outou ei turoriraa, i te ati Iuda, e te Heleni, e te ekalesia [amuiraa] atoa a te Atua.” — Kor. 1, 10:24-33; 8:4-13; Roma 14:13-23.

10. Eaha te nehenehe e faaite mai e e mea matau anei na tatou i te farii aore ra aita i teie aˈoraa a te Bibilia?

10 Ua matau anei outou i te tuu i te maitai o vetahi ê na mua ˈˈe i to outou iho mau hinaaro? E nehenehe e itehia te reira i roto e rave rahi mau huru raveraa, e hiˈopoa noa râ tatou i te hiˈoraa i mua nei: Oia hoi, i te mea e e vai haehaa noa tatou, e vai mâ noa tatou e e atuatu tatou i to tatou tino, ua riro atura to tatou huru faanehenehe i te pae no te ahu e no te rouru ei ohipa na tatou iho. Mai te peu râ e e faaroo outou, i roto i te vahi o ta outou e noho ra e no te vahi hoi ratou i paari ai, te ape nei te tahi pae taata i te faaroo i te parau o te Basileia no te huru o to outou faaahuraa aore ra te huru faaneheneheraa i to outou rouru, e taui anei outou i te mau peu matauhia e outou? E mea faufaa aˈe anei no outou te ora o te hoê taata i te raveraa i te mau mea e auhia ra e outou?

11. No te aha e tia iho â i te taata e hinaaro ra ia riro mai ei kerisetiano ia faahotu iho â ma te ore e tiai i teie mau huru?

11 Ia riro anaˈe te mau huru o ta tatou i faahiti iho nei ei tuhaa papu i roto i to tatou huru, te faaite ra ïa tatou e te haamata ra i te noaa mai ia tatou te manaˈo o te Mesia. Oia mau, na roto i to ˈna haehaa, ua vaiiho mai Iesu no tatou te hoê hiˈoraa tia roa (Ioane 13:12-15; Phil. 2:5-8). Na roto i to ˈna taviniraa i to ˈna mau taata-tupu, eiaha râ i te haapao-noa-raa ia ˈna iho, ua faariro oia ia ˈna ei hiˈoraa o te tia ia tatou ia pee. — Roma 15:2, 3.

Eiaha e faarue i te aˈo a Iehova

12. a) Eaha te mau tauiraa e tia ia tatou paatoa ia faatupu e auhia mai tatou e te Atua? b) Eaha te mea e tauturu mai ia tatou?

12 No te mea hoi e e feia hara anaˈe tatou, e tia ïa ia tatou ia taui i to tatou huru, i ta tatou mau parau e to tatou haerea mai te peu e te hinaaro ra tatou e faaite i te huru o to tatou Atua. E tia ia tatou ia “faataata apî” ia tatou. (Kol. 3:5-15; Tito 2:11-14.) Inaha, te tauturu mai nei te mau parau e te aˈoraa ia tatou ia ite tatou i to tatou iho huru mau o te tia ia faatitiaifarohia e ia taa maitai e nafea e taeahia ia tatou.

13. a) Mea na roto i tei hea ravea Iehova e horoa mai ai no tatou i ta ˈna mau parau e ta ˈna aˈoraa? b) Eaha ïa te tia ia tatou ia rave?

13 No roto mai i te Bibilia iho teie huru haapiiraa (Tim. 2, 3:16, 17). Hau atu, na roto i te mau buka e tatara ra i te manaˈo o te Bibilia e te mau putuputuraa i faaineinehia e ta ˈna faanahonahoraa ite-mata-hia, te tauturu nei Iehova ia tatou ia ite e nafea ia faaohipa i te reira. E farii anaˈe na tatou ma te haehaa e te hinaaro mau nei tatou i taua haapiiraa ra e e imi uˈana tatou i te haamaitai hau atu â ia tatou.

14. Eaha te tahi atu â tauturu ta Iehova e horoa maira no tatou tataitahi?

14 Teie râ, eita Iehova e vaiiho mai e na tatou anaˈe e tatara i to tatou iho mau fifi e ere hoi i te mea ohie ia faatitiaifaro. No to ˈna here ia tatou ua faanaho mai oia no tatou i te hoê tauturu. Ua fanaˈo e rave rahi mirioni taata i teie huru tautururaa na roto i te hoê haapiiraa bibilia. I to ratou pae, e hopoia na te mau metua te haapiiraa ˈtu i ta ratou mau tamarii ia ore ratou ia pee i te hoê haerea e horoa mai na ratou e rave rahi mau mauiui i roto i to ratou oraraa taata paari (Mas. 6:20-35; 15:5). Hoê â ïa, i roto i te amuiraa, e hopoia na te feia e faaî ra i te mau titauraa i te pae varua i te faaohiparaa i te mau Papai no te faatitiaifaroraa i to ratou mau taeae i te taime e hinaarohia, na roto râ i te mǎrû (Gal. 6:1, 2). Mea na reira Iehova ia aˈo mai ia tatou e ia faatitiaifaro mai, ia nehenehe tatou ia haamori ia ˈna na roto i te autahoê.

Ei haapoto-noa-raa

● Mea nafea Iehova ia tauturu mai ia tatou ma te here ia ite e i roto i tei hea mau tuhaa e tia ˈi ia tatou ia taui?

● No te aha e mea fifi mau no e rave rahi ia farii i te mau aˈoraa? E mea ino anei?

● Eaha te mau huru faahiahia mau e tauturu mai ia tatou ia farii i te mau aˈoraa? Mea nafea to Iesu horoaraa mai i te hiˈoraa i roto i taua tuhaa ra?

[Uiraa haapiiraa]