Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Ia mau maite outou i te Parau a te Atua

Ia mau maite outou i te Parau a te Atua

Pene 3

Ia mau maite outou i te Parau a te Atua

1. a) Mea nafea to te mau Iseraela papuraa i te parau mau o te Parau a te Atua? b) No te aha te reira e tano atoa ˈi no tatou i teie mahana?

 ‘UA ITE atoa hoi outou i roto i to outou aau, e i roto i to outou mau varua, e aore roa te hoê o te mau mea maitatai ta to outou Atua ta Iehova i parau mai ia outou ra i ore i te tia; ua hope roa i te tupu ia outou, aore roa te hoê i toe.’ O te mau parau ïa ta Iosua i parau atu i te feia tahito no Iseraela ei faahaamanaˈoraa ia ratou i muri aˈe i to ratou parahiraa i te Fenua i tǎpǔhia maira. I te mau matahiti râ i muri iho, aita te mau ati Iseraela i haapao e i auraro tamau i te Parau a te Atua. Eaha ihora ïa te faahopearaa? Te faaite papu maira te Bibilia e mai te peu e e nehenehe te mau parau tǎpǔ no nia i te mau haamaitairaa i faatupuhia e Iehova e tiaturihia, ua haapao atoa o Iehova i ta ˈna parau i te faautuaraa oia i te mau Iseraela no to ratou auraro ore (Iosua 23:14-16). Taua aamu ra, e tae noa ˈtu hoi te Bibilia taatoa, ua tapeahia mai ïa ei haapiiraa ia tatou, ia “noaa to tatou tiairaa” e ia ore tatou ia rave i te hoê haerea o te riro i te faaere ia tatou i taua tiaturiraa ra. — Roma 15:4.

2. a) Mea ‘faauruahia te Bibilia e te Atua’ i roto i tei hea auraa? b) Eaha ïa ta tatou hopoia?

2 Ua faaohipa Iehova fatata e maha ahuru “feia papai” no te papai i te Bibilia, o ˈna râ hoi te Tumu mau no taua buka ra. Te hinaaro ra anei matou e parau e na ˈna i aratai i te papairaa e tae noa ˈtu te mau mea atoa i roto? E, te reira. Mai ta te aposetolo Paulo i papai ma te tano mau hoi, “te mau parau moˈa atoa i papaihia ra e mea faaurua mai ïa e te Atua”. No te mea hoi e o ta matou ïa e tiaturi nei, te titau rû atu nei matou i te mau taata atoa, noa ˈtu eaha te vahi o ta ratou e faaea ra, ia taio i te Bibilia e ia faaau i to ratou oraraa i nia i te Bibilia, mai ta matou atoa iho e faaitoito nei i te na reira. — Tim. 2, 3:16; Tes. 1, 2:13.

Na te aha e tauturu ia vetahi ê a farii popou i te Bibilia?

3. Eaha te ravea faahiahia roa ˈˈe no te tauturu e rave rahi mau taata tei ore i papu maitai e te Bibilia o te Parau ïa a te Atua?

3 Parau mau, e rave rahi taata o ta tatou e paraparau atu o te ore roa ˈtu e papu ra mai ia tatou nei e, te Bibilia o te Parau ïa a te Atua. Nafea hoi tatou e nehenehe ai e tauturu ia ratou? Te ravea faahiahia roa ˈˈe, o te faaiteraa ˈtu ïa ia ratou eaha to roto. “E mea ora hoi te parau a te Atua, e te puai rahi, e te ooi rahi hoi to te reira i to te ˈoˈe mata piti ra (...), e te hiˈopoa hoi i te manaˈo e te opua o te aau ra.” (Heb. 4:12). Na roto i te parau ra “te parau a te Atua”, te hinaaro ra ïa matou e parau no nia i ta ˈna parau tǎpǔ i papaihia i roto i te Bibilia. E ere i te parau pohe, mai te hoê noa aamu tahito, mea ora râ, e e tupu mau â oia. E riro atoa te mau manaˈo mau, te mau manaˈo o te mafatu o te feia tei noaa ia ratou i te ite i te Bibilia, i te taa-papu-hia, ia faaî ratou i te mau huru e titauhia maira e te Atua. Mea puai aˈe te ohipa o te Parau a te Atua i te mau mea atoa ta tatou iho e nehenehe e parau.

4. I muri aˈe i te faataaraahia ˈtu ia ratou i tei hea mau parau mau bibilia, te tahi mau taata i te tauiraa i ta ratou huru hiˈoraa i te Bibilia? No te aha?

4 No te rahiraa o te taata, te ite-noa-raa i te iˈoa o te Atua i roto i te Bibilia, ua riro ïa ei mea faufaa roa no ratou. Ua opua hoi te tahi pae e haapii i te Bibilia i muri aˈe i te faaiteraahia ˈtu ia ratou i te mea o ta ˈna e parau ra no nia i te tumu mau o te oraraa aore ra i te faataaraahia ˈtu ia ratou no te aha te Atua i faatia ˈi i te ino, eaha te auraa te mau ohipa e tupu ra aore ra te tiaturiraa papu maitai i haamauhia i nia i te Basileia o te Atua. I roto i te mau fenua i reira te mau taata e faahepo-noa-hia ˈi e te mau varua iino, no te tahi hoi mau ohipa faaroo matauhia, ua faaara mai te faataaraa ta te Bibilia e horoa maira no nia i te tumu mau o taua mau ohipa ra e mea nafea ia tiamâ mai i te reira, i te anaanatae o e rave rahi o ratou. No te aha hoi ratou i faahiahia roa ˈi i te mau mea ta te Bibilia e parau ra? No te mea o te Bibilia anaˈe te horoa mai i te mau haamaramaramaraa e nehenehe e tiaturihia, i nia i te mau tumu parau faufaa roa mai te reira te huru. — Sal. 119:130.

5. Ia parau mai te hoê taata e aita oia e tiaturi ra i te Bibilia, eaha peneiaˈe te tumu? Nafea tatou e nehenehe ai e tauturu atu ia ˈna?

5 E nafea ïa tatou ia parau mai te hoê taata ia tatou e aita oia e tiaturi ra i te Bibilia? O te hopearaa iho â ïa o te paraparauraa? Eita roa ˈtu ïa, mai te peu e e hinaaro oia e faahohonu atu â i te parau. E tia ia tatou ia ite mau e e hopoia na tatou i te parururaa i te parau a te Atua ma te tiaturi mau. Peneiaˈe te faariro ra taua taata ra i te Bibilia mai te hoê buka i neneihia e te amuiraa faaroo kerisetiano i ite-noa-hia na hoi te haavare i reira, te ohipa politita e te mau titauraa moni tuutuu ore. E nehenehe iho â ïa te reira e faataa mai i to ˈna huru au ore i te Bibilia. No te aha hoi tatou e ore ai e ani atu ia ˈna e tera anei te tumu oia e ore ai e tiaturi i te Bibilia? E nehenehe hoi te mau irava bibilia e patoi ra i te huru o te amuiraa faaroo kerisetiano i mua i teie nei ao aore ra e faaite mai i te mau taa-ê-raa i rotopu i te amuiraa faaroo kerisetiano e te kerisetianoraa, e faaara i to ˈna anaanatae. — Hiˈo Mataio 15:7-9; Iakobo 4:4; Mika 3:11, 12.

6. a) Na te aha e haapapu maira ia tatou iho e te Bibilia o te Parau ïa a te Atua? b) Eaha ˈtu â ta tatou e nehenehe e parau no te tauturu atu i te tahi mau taata ia farii e no ǒ mai iho â te Bibilia i te Atua ra?

6 No te tahi atu mau taata, e riro te hoê aparauraa tahaa noa no nia i te mau haapapuraa e faaite mai e mea faaurua-mau-hia te Bibilia e te Atua ei mea faufaa roa. Na te aha i haapapu ia outou iho e no ǒ mai iho â te Bibilia i te Atua ra? Na te mea anei ta ˈna iho e parau ra no nia i to ˈna tumu mau (Tim. 2, 3:16, 17; Apo. 1:1)? Inaha, i te mea e te vai ra i roto i te Bibilia e rave rahi mau parau tohu no nia i te hoê ite papu i te oraraa no a muri atu, eaha ïa te mau parau tohu no ô mai i te hoê tumu tei hau ê i te taata nei? (Pet. 2, 1:20, 21; Isa. 42:9)? E riro atoa paha e na te tuatiraa e vai ra i rotopu i te mau buka o te Bibilia tei papaihia hoi na te mau taata e rave rahi i nia i te hoê roaraa e 1 610 matahiti. Aore ra no te tano te mau parau a te Bibilia i te pae no te ite aravihi, oia i taa ê maitai ai e te tahi atu mau papai o taua iho tau ra? Aore ra, na te parau mau a to ˈna mau taata papai? E ere anei ïa no te mea e ua vai noa mai oia e tae roa mai i to tatou nei tau noa ˈtu te mau tutavaraa ino i ravehia no te faaore roa ia ˈna? Noa ˈtu â ïa e eaha te mau haapapuraa ta outou i manaˈo e mea faahiahia mau, a faaohipa i te reira no te tauturu ia vetahi ê.

Ta tatou taioraa bibilia

7, 8. a) Eaha te tia ia tatou iho ia rave? b) Taa ê atu i te taioraa tatou anaˈe i te Bibilia, eaha ˈtu â ta tatou e hinaaro, e mea nafea te Bibilia i te faataaraa mai i te reira? c) Mea nafea i te noaaraa mai ia tatou iho i te ite mau no nia i te mau opuaraa a Iehova?

7 Eita noa e tia ia tatou ia tauturu i te tahi atu mau taata ia tiaturi i te Bibilia, e tia atoa râ ia tatou iho ia taio tamau i te reira. Te na reira ra anei tatou? I roto i te mau buka atoa i neneihia, o te Bibilia te mea faufaa roa ˈˈe. Parau mau, e ere ïa te auraa e mai te peu e e taio tatou iho i te Bibilia, eita ïa tatou e hinaaro i te tahi atu mea. Te faaara maira te mau Papai ia tatou ia ore tatou ia faataa ê ia tatou, ia ore atoa hoi tatou ia manaˈo e e maramarama tatou na roto i ta tatou iho mau maimiraa. No te riro ei mau kerisetiano aifaito, eita noa tatou e hinaaro e tuatapapa i te Bibilia tatou anaˈe ra, e hinaaro atoa râ tatou e amui tamau atu i roto i te mau putuputuraa a te amuiraa kerisetiano. — Mas. 18:1; Heb. 10:24, 25.

8 Ia nehenehe tatou e huti mai i te hoê haapiiraa, te faaite maira te Bibilia i te parau no te hoê taata tiaraa teitei no Etiopia ta Philipa, poro evanelia kerisetiano, tei arataihia ˈtu e te hoê melahi, i farerei a taio noa ˈi taua taata toroa ra i te parau tohu a Isaia. Ua na ô atura Philipa ia ˈna: “Te ite na oe i ta oe e taio na?” Ua pahono maira taua taata Etiopia ra ia ˈna ma te haehaa e: “Eaha vau e ite ai, ahiri e taata te faaite mai ia ˈu ra?” Ua taparu aˈera o ˈna ia Philipa ia faataa mai oia ia ˈna i te auraa o taua irava o te Bibilia ra. E ere râ hoi o Philipa i te hoê taata taio noa i te Bibilia o ˈna anaˈe ra, o tei horoa ˈtu i taua taime ra, i to ˈna iho manaˈo no nia i te mau Papai. Eita, te faaite maira te aamu e e mau auraa fatata roa to ˈna e te mau aposetolo i roto i te amuiraa no Ierusalema e no roto atoa hoi oia i te faanahonahoraa itehia a Iehova. E nehenehe iho â ïa ta ˈna e tauturu i taua taata Etiopia ra ia fanaˈo atoa i te haapiiraa ta Iehova e horoa maira na roto i te arai o taua faanahonahoraa ra (Ohi. 6:5, 6; 8:5, 14, 15, 26-35). Mai te reira atoa i to tatou nei tau. O vai i roto ia tatou nei tei noaa ia ˈna te hoê ite papu no nia i te mau opuaraa a Iehova na roto i ta ˈna iho mau tutavaraa? Ua noaa ia tatou e mea hinaaro noâ na tatou i te tauturu ta Iehova e horoa mai nei ma te here na roto i te arai o ta ˈna faanahonahoraa itehia.

9. Eaha te mau tabula taioraa bibilia te nehenehe e horoa mai i te mau haamaitairaa na tatou?

9 Te tauturu mai nei te faanahonahoraa a Iehova ia tatou ia faaohipa e ia papu maitai i te mau Papai ma te horoa mai i te mau tumu parau bibilia faahiahia mau i roto i Te Pare Tiairaa e i roto i te tahi atu mau buka mai te reira te huru. Taa ê atu, ua faaineinehia te hoê tabula taioraa bibilia i roto i te tuhaa no te Haapiiraa o te taviniraa teotaratia faanahonahohia i roto i te mau amuiraa atoa a te mau Ite a Iehova. Hau atu i taua tabula i faaineinehia na te taatoaraa, e faaineine atoa te mau Ite na ratou iho i te hoê taioraa tamau no nia i te mau Papai. E mau haamaitairaa e rave rahi te noaa mai ia tatou ia faaherehere tatou i te taime no te taio i te mau Papairaa Moˈa (Sal. 1:1-3; 19:7, 8). Ua taio anei outou iho i te taatoaraa o te Bibilia? Mai te peu e aita, a rave i te hoê tutavaraa taa ê no te taio i te Bibilia. Noa ˈtu â ïa e aita outou e taa mau ra i te mau parau atoa, e noaa râ ia outou i te hiˈoraa no nia i te taatoaraa o te Bibilia, tei riro hoi ei mea faufaa roa. Mai te peu e e taio noa outou e maha aore ra e pae api i te mahana, fatata hoê ïa matahiti e oti pauroa ˈi ia outou i te taio i te Bibilia.

10. a) Eaha te taime ta outou i faataa no te taio i te Bibilia? b) No te aha e mea faufaa roa ia taio tamau i te reira?

10 Eaha te taime ta outou i faataa no taua taioraa ra? Mai te peu e e horoa outou ahuru e tae atu i te ahuru ma pae minuti i te mahana, e ite ïa outou i te mau haamaitairaa e rave rahi. Mai te peu e eita ta outou e nehenehe e na reira, a horoa maa taime iti e rave rahi taime i roto i te hebedoma e a faatura i taua tabula ra. Ia riro hoi te taioraa i te Bibilia ei peu matauhia na outou i roto i to outou oraraa e tia ˈi mai ta outou i matau ia tamaa atoa. Mai ta outou i ite, mai te peu e eita te hoê taata e haapao maitai i te mau maa ta ˈna e amu ra, e nehenehe ïa oia e maˈihia. Na reira atoa hoi i te pae varua. Tei te peu ta tatou e rave no te amu tamau i ‘te mau mea atoa i haapaohia e Iehova’ to tatou ora. — Mat. 4:4.

11. Eaha te tapao ta tatou e titau ia taio tatou i te Bibilia?

11 Ia taio tatou i te Bibilia, eaha te tapao ta tatou e titau ra? Te taio-noa-raa te tahi tau api e a noaa ˈtu ai te ora mure ore? Mea hape mau te reira. Ia noaa ia tatou i te mau haamaitairaa e vai maoro atu, ei mau manaˈo teitei to tatou e tia ˈi, mai: te here i te Atua, te hinaaroraa e ite hau atu o vai mau na o ˈna, te ite-mau-raa i to ˈna hinaaro e te pûpûraa ˈtu i te hoê haamoriraa e auhia mai e ana (Ioane 5:39-42). Ia hoê â to tatou manaˈo e to te papai salamo tei parau e: “E faaite mai oe ia ˈu i to mau eˈa, e Iehova; e haapii mai oe ia ˈu i to mau haerea.” — Sal. 25:4.

12. a) No te aha e mea faufaa roa ia noaa te “ite mau”, e eaha te tutavaraa te tia ia tatou ia rave ia taio tatou i te Bibilia e taeahia ˈtu ai ia tatou taua tapao ra? b) Mai ta te api 27 e faaite ra, nafea tatou e nehenehe ai e feruri i nia i te mau mea ta tatou e taio ia huti mai tatou i te mau haamaitairaa e rave rahi? c) A horoa mai i te tahi mau hiˈoraa no nia i na ravea e pae ra ma te ui mai i te mau uiraa i faaitehia i te hopea o teie nei paratarapha. A faaohipa i te Bibilia.

12 Ia noaa ia tatou taua haapiiraa ra, ta tatou e titau, ia noaa ïa te “ite mau”. Mai te peu e aita ra, nafea ïa e nehenehe ai ia tatou ia haapao maite i te Parau a te Atua i roto i to tatou nei oraraa aore ra ia faataa maitai atu ia vetahi ê (Kol. 3:10; Tim. 2, 2:15)? Teie râ, ia noaa mai taua ite mau ra, e tia iho â ïa ia tatou ia taio maitai i te Bibilia. Mai te peu e mea hohonu te irava peneiaˈe paha ïa e tia ia tatou ia taio hau atu i te hoê taime ia taa maitai ia tatou i te auraa. Mea faufaa atoa ia rave i te taime no te feruri hohonu i nia i te mau mea o ta tatou i taio, ia feruri maite i nia i to ˈna auraa i roto i tera aore ra tera tuhaa. Te horoa maira te api 27 e pae huru ravea no te feruri i nia i te mau mea o ta tatou e taio. E nehenehe e rave rahi mau tuhaa o te Bibilia e tuatapapahia na roto hoê aore ra e rave rahi o taua mau ravea ra, e e riro hoi te reira i te faatupu mai i te mau haamaitairaa e rave rahi. E ite outou nafea râ, ia pahono mai outou i te mau uiraa i muri nei.

 1) E pinepine te tuhaa o te Bibilia o ta outou e taio ra i te horoa mai i te mau haamaramaramaraa no nia i te huru o Iehova.

 Ia feruri hohonu tatou ma te mauruuru i nia i te mea ta te Bibilia e parau ra no nia i te mau mea i poietehia e Iehova, eaha ïa to tatou manaˈo ia ˈna (Sal. 139:13, 14; i roto i te Ioba pene 38 e tae atu i te 42, a tapao mai te 38:1, 2; 40:2, 8; 42:1-6)?

 Ia au i ta Iesu i parau i roto i te Ioane 14:9, 10, eaha ta tatou e nehenehe e parau no nia ia Iehova ia taio tatou i te mau aamu mai tei faaitehia i roto i te Luka 5:12, 13?

 2) A feruri na e mea nafea te aamu o ta outou e taio ra ia turu i te tumu parau o te Bibilia, oia hoi te faatitiaifaroraa i te iˈoa o Iehova na roto i te ravea o te Basileia arataihia e Iesu Mesia, te Huaai i tǎpǔhia mai.

 Eaha te auraa e vai ra i rotopu i te mau ati i tupu i Aiphiti e taua tumu parau nei (hiˈo Exodo 5:2; 9:16; 12:12)?

 Eaha ihora ïa no nia i te aamu faahiahia mau o te vahine Moabi ra o Ruta (Ruta 4:13-17; Mat. 1:1, 5)?

 E tano te mau parau ta te melahi ra o Gaberiela i faaite atu ia Maria no nia i te fanauraa o Iesu, i nia i taua tumu parau ra i roto i tei hea tuhaa (Luka 1:26-33)?

 No te aha e mea faufaa roa te faatavairaahia te mau pǐpǐ a Iesu e te varua moˈa i te mahana Penetekose (Ohi. 2:1-4; Pet. 1, 2:4, 5, 9; Pet. 2, 1:10, 11)?

 3) E haapapuhia mai te auraa o te hoê irava na te tumu parau tei reira taua irava ra.

 No vai te mau parau i faaitehia i roto i te Roma 5:1 e te 8:16 (hiˈo Roma 1:7)?

 Ia au i te tumu parau, te parau ra anei te Korinetia 1, 2:9 no nia i te oraraa i nia i te fenua nei i roto i te amuiraa apî o te mau mea i tǎpǔhia mai e te Atua? Ia au i te mau irava 6 e tae atu i te 8, to vai mata e to vai tariˈa te ore e taa ra i te mau mea o ta Paulo i papai?

 4) A aniani e nafea outou iho e nehenehe ai e faaohipa i te mea o ta outou e taio ra.

 Te aamu no nia i te taparahiraahia o Abela na Kaina, e aamu rii noa anei aore ra te vai ra i roto i taua aamu ra te hoê haapiiraa no tatou (Gen. 4:3-12; Ioane 1, 3:10-15; Heb. 11:4)?

 Ia taio tatou (mai te Exodo e tae atu i te Deuteronomi) no nia i te mau ohipa i itehia e te mau Iseraela i roto i te medebera, eaha te faaohiparaa ta tatou iho e nehenehe e rave (Kor. 1, 10:6-11)?

 E tano atoa anei te mau aˈoraa i horoahia ˈtu i te mau kerisetiano faatavaihia no nia i to ratou haerea, no te mau kerisetiano e tiaturi ra e ora e a muri noa ˈtu i nia i te fenua nei (hiˈo Numera 15:16; Ioane 10:16)?

 Mai te peu e e mea herehia tatou i roto i te amuiraa kerisetiano, mea tia anei ia tatou ia feruri e nafea tatou e nehenehe ai e faaohipa maitai atu â i te mau aˈoraa ta tatou i ite aˈena (Kor. 2, 13:5; Tes. 1, 4:1)?

 5) A feruri e nafea outou e nehenehe ai e faaohipa i te mea o ta outou e taio ra no te tauturu i te tahi atu mau taata.

 O vai ta tatou e nehenehe e tauturu ma te faaohipa i te mau irava e faataa ra no nia i te tia-faahou-raa o te tamahine a Iaeiro (Luka 8:41, 42, 49-56)?

13. Eaha te mau faahopearaa ta tatou e nehenehe e tiaturi mai te peu e e tabula taioraa bibilia ta tatou e mai te peu e e haapii tatou e te faanahonahoraa a Iehova?

13 E riro te taioraa o te Bibilia ei taioraa faufaa roa ia na reira tatou i te rave; e riro mau â te reira ei ohipa te tia ia tatou ia rave, ei ohipa faufaa roa ta tatou e nehenehe e faaohipa i roto i to tatou oraraa atoa. Ia na reira tatou, e rahi atu â ïa tatou i te puai i te paeau varua. E atuatu hoi tatou i te mau auraa fatata roa ˈtu â e o Iehova, to tatou Metua here, e tae noa ˈtu hoi e to tatou mau taeae kerisetiano, e e ohie roa ˈtu â tatou i te pee i te aˈoraa a Paulo e ‘mau maite i te parau ora’. — Phil. 2:16.

Ei haapoto-noa-raa

● No te aha te Bibilia i papaihia ˈi e i vai mai ai e tae roa mai i to tatou nei tau?

● Nafea tatou e nehenehe ai e tauturu i te tahi atu mau taata ia farii popou ia ˈna?

● No te aha te taioraa tatou iho i te Bibilia ma te tamau e riro ai ei mea faufaa roa? Eaha na ravea taa ê e pae ta tatou e nehenehe e feruri no nia i te mea o ta tatou e taio ra ia faufaahia tatou?

[Uiraa haapiiraa]

[Tumu parau tarenihia/Hohoˈa i te api 27]

Ia taio outou i te bibilia a aniani na ia outou iho

eaha ta te tuhaa tataitahi i taiohia e haapii maira ia outou no nia ia Iehova.

eaha to ˈna taairaa e te tumu parau a te Bibilia.

eaha ta te tumu parau e faaite ra no nia i to ˈna auraa.

eaha ta te reira e faatupu i nia i to outou oraraa.

nafea outou e nehenehe ai e faaohipa i te reira no te tauturu i te tahi atu mau taata.