Eaha to roto?

Tapura tumu parau

AAMU

E tavini faufaa ore au, ua rave noa vau i tei faauehia mai

E tavini faufaa ore au, ua rave noa vau i tei faauehia mai

E TORU ahuru matahiti i te maoro to Donald Ridley parururaa i te mau Ite no Iehova i mua i te ture. Ua ohipa maite oia no te tauturu i te taata ia taa i te tiaraa o te feia maˈi e patoi i te pâmuraa toto. Ua tauturu oia i te mau Ite no Iehova ia upootia i roto e rave rahi tupuraa i tuuhia i mua i te mau tiripuna teitei i Marite. E taata haapao maite Donald i roto i te ohipa, te haehaa e te imi atoa i te maitai o vetahi ê.

I 2019, ua itehia e maˈi roro varavara roa to Donald e aita e ravea rapaauraa. Ua rahi oioi mai to ˈna maˈi e ua pohe oia i te 16 no Atete 2019. Teie to ˈna aamu.

Ua fanauhia vau i Saint Paul i Minnesota, i Marite i te matahiti 1954. No roto mai au i te hoê utuafare Katolika navai i te pae faufaa. O vau te piti o na pae tamarii. I to ˈu tamariiraa, ua haere au i te fare haapiiraa Katolika e e tauturu na vau i te perepitero i te fare pureraa. Mea iti roa ta ˈu i ite no nia i te Bibilia. Ua farii au te vai ra te hoê Atua tei hamani i te mau mea atoa, aita râ vau i tiaturi e nehenehe te haapaoraa Katolika e tauturu ia ˈu ia haamori i te Atua.

TO ˈU HAAPIIRAA I TE PARAU MAU

I te matahiti matamua i William Mitchell, te fare haapiiraa no te mau toroa i te paeau o te ture, ua haere mai te Ite no Iehova i to ˈu fare. Te puˈa ra vau i te ahu, ua farii ïa na hoa faaipoipo e hoˈi faahou mai e farerei ia ˈu. I to raua hoˈiraa mai, e piti uiraa ta ˈu: “No te aha o te feia ino te maitai aˈe i teie mahana?” e “E nafea te taata e oaoa mau ai?” Ua farii au i te buka Te parau mau e aratai i te ora mure ore ra e te Bibilia matie, Huriraa o te ao apî o te mau Papai Moˈa (Beretane). Ua haamata atoa vau i te haapii i te Bibilia, e mea rahi te haapiiraa ta ˈu i taa. Ua faahiahia roa vau i te iteraa e faatere mai te Faatereraa arii a te Atua i te fenua. Ua taa atoa aita te taata i manuïa i roto i ta ratou huru faatereraa e ua hopoi mai i te oto, te mauiui, te parau-tia ore e te ati.

I 1982, ua pûpû vau ia ˈu i te Atua e i tera iho â matahiti, ua bapetizohia i te tairururaa mataeinaa “Te parau mau no nia i te Basileia” tei tupu i te tahi fare rahi i te oire Saint Paul. I te hebedoma i muri iho, ua hoˈi â vau i reira no te hoê hiˈopoaraa ia fariihia vau i te tiripuna i Minnesota. I Atopa, ua faaarahia mai ua manuïa vau i tera hiˈopoaraa, e nehenehe ïa vau e tia ˈtu i te tiripuna ei paruru.

I te tairururaa “Te parau mau no nia i te Basileia,” ua faataa mai Mike Richardson te hoê mero o te Betela i Brooklyn ia ˈu, ua haamauhia te Piha e haapao i te mau ohipa i te pae o te ture i te pu rahi. Haamanaˈo atura vau i ta te taata tiaraa teitei Etiopia i parau i roto i te Ohipa 8:36 e na ô ihora vau, ‘Eaha te tapea ra ia ˈu ia ohipa i roto i tera tuhaa?’ Faaî atura vau i ta ˈu parau aniraa no te tavini i te Betela.

Aita to ˈu na metua i oaoa i te riroraa mai au ei Ite no Iehova. Ua ani mai to ˈu papa eaha te faufaa no ˈu ia ohipa na te taatiraa Watchtower. Ua faataa ˈtu vau e ohipa vau ei rima tauturu e e fanaˈo vau e 75 tara Marite (8 133 F CFP), te tino moni e horoahia i te mero tataitahi no ta ˈna mau haamâuˈaraa o te avaˈe.

Ua tarima aˈena vau i te tahi parau faaauraa no te rave i te ohipa i te tiripuna, i 1984 noa ïa vau i te haamataraa i ta ˈu taviniraa i te Betela i Brooklyn i roto i te Piha e haapao i te mau ohipa i te pae o te ture. Ua faaineine ta ˈu ohipa i te tiripuna ia ˈu ia amo i te hopoia i horoahia mai i muri aˈe.

TE FAAAPÎRAAHIA TE FARE HAUTIRAA TEATA STANLEY

I te hooraahia mai te fare hautiraa teata Stanley

I Novema 1983, ua hoohia mai te fare hautiraa teata Stanley i te hoê oire i New Jersey. Ua ani te mau taeae te parau faatia no te faaapî i te uira e te mau auri pape. Ua faataa ratou i te feia mana o te oire, te opua ra ratou e faaohipa i taua vahi ra ei piha tairururaa na te mau Ite no Iehova. Te fifi râ, ia au i te mau ture o te oire, e faatia-noa-hia te hoê fare haamoriraa i te mau vahi nohoraa taata. Area te fare hautiraa teata Stanley tei te vahi tapihooraa, eita ïa te parau faatia e horoahia. Aita râ te mau taeae i mauruuru i tera faaotiraa.

I ta ˈu hebedoma matamua i te Betela, ua tuu te faanahonahoraa i teie ohipa i mua i te tiripuna. E no te mea no oti noa ˈtura ta ˈu faaineineraa e piti matahiti i te tiripuna rahi i Saint Paul, Minnesota, ua matau maitai ïa vau i te faanahoraa. Ua parau hoê o to matou mau paruru i faaohipa na te fare hautiraa teata Stanley no te mau tupuraa huru rau mai te arui teataraa e himeneraa atoa, no te aha ïa e opanihia ˈi ia faatupu i te rururaa no te haamori i te Atua? Ua hiˈopoa te tiripuna i tera ohipa e faaoti atura ua ofati te oire Jersey City i te tiamâraa o te mau Ite no Iehova i te pae o te haamoriraa. Ua faaue te tiripuna i te oire ia horoa i te parau faatia i anihia. Ua ite au i ta Iehova haamaitairaa i roto i te mau ohipa i te pae o te ture ia tupu iho â ta ˈna opuaraa. Ua oaoa roa vau i te tururaa i te reira.

E faaapîraa rahi tei ravehia i te fare hautiraa teata Stanley. Hoê noa matahiti i muri iho, i te 8 no Tetepa 1985, ua faatupuhia i reira te opereraa parau tuite no te 79raa o te Piha haapiiraa no Gileada. Ua oaoa roa vau i te ohipa ei paruru no te turu i te Faatereraa arii. Ua rahi aˈe to ˈu oaoa i tera taime i na mua ˈˈe a ohipa ˈi au ei paruru i roto i teie nei ao. Aita vau i manaˈo noa ˈˈe e faaohipa â Iehova ia ˈu no te tahi atu mau ohipa i roto i ta ˈna faanahonahoraa.

TE PARURURAA I TE TIARAA E PATOI I TE PÂMURAA TOTO

I 1980, aita te mau fare maˈi e taote e farii na i te aniraa a te mau Ite no Iehova eiaha e faaohipa i te toto no te rapaau ia ratou. O te mau vahine hapû tei haafifi-rahi-hia, pinepine hoi te mau haava i te parau aita to te mau vahine e tiaraa no te patoi i te pâmuraa toto. I to ratou manaˈo, ia ore e pâmuhia te toto, o te aiû noa te ora mai, area te metua vahine e pohe ïa.

I te 29 no Titema 1988, ua tahe rahi te toto o te tuahine Denise Nicoleau i muri aˈe i to ˈna fanauraa i ta ˈna tamaiti. Ua topa roa to ˈna toto i raro aˈe i te faito 5 e ua ani te taote ia ˈna ia farii i te pâmuraa toto. Aita râ te tuahine i farii. I te poipoi aˈe, ua ani te fare maˈi i te parau faatia a te tiripuna ia pâmuhia iho â te tuahine i te toto. Ma te ore e tâuˈa i te manaˈo o tuahine Nicoleau e to ta ˈna tane, ua faatia te haava i te aniraa a te fare maˈi.

I te Mahana pae 30 no Titema, ua pâmuhia te tuahine Nicoleau i te toto noa ˈtu te patoiraa a ta ˈna tane e a te tahi atu mau mero utuafare. I tera ahiahi, ua tapeahia te tahi mau fetii e matahiapo. Ua parihia ratou i te parururaa i te tuahine ia ore o ˈna ia pâmuhia i te toto. I te poipoi Mahana maa 31 no Titema, ua haapuhara te mau vea e radio i te ohipa i tupu.

To mâua Philip Brumley apîraa

I te Monire poipoi, ua paraparau vau ia Milton Mollen, te haava o te tahi tiripuna rahi, ua faataa vau ia ˈna i te ohipa i tupu e ua faaite atoa ˈtu aita te tahi atu haava i tâuˈa i te manaˈo o tuahine Nicoleau. Ua ani mai te haava Mollen ia haere au i ta ˈna piha ohipa i taua avatea ra ia hiˈopoa mâua i te mau ture no tera tupuraa. Ua apee mai to matou tiaau o Philip Brumley e ua titau atoa te haava i te paruru o te fare maˈi. Ua tupu te aimârôraa. I te hoê taime, ua papai te taeae Brumley i nia i ta ˈna buka no te ani mai ia tamǎrû ia ˈu. E aˈoraa maitai roa no te mea ua mârô noa vau ua hape te paruru o te fare maˈi.

Mai te aui tae atu i te atau: Richard Moake, Gregory Olds, Paul Polidoro, Philip Brumley, o vau e o Mario Moreno, te mau paruru a te faanahonahoraa a tupu ai te haavaraa no te hororaa a te Watchtower i te oire o Stratton i mua i te Tiripuna teitei o Marite.—A hiˈo i te Réveillez-vous! 8 no Tenuare 2003

Fatata hoê hora i muri aˈe, parau maira te haava Mollen tera te haavaraa matamua te ravehia i te poipoi aˈe. A faarue ai matou i ta ˈna piha ohipa, ua parau te haava Mollen e ohipa rahi ta te paruru o te fare maˈi ananahi. E titauhia hoi ia ˈna ia haapapu mai e tiaraa iho â anei to te fare maˈi ia faahepo i te tuahine Nicoleau ia farii i te pâmuraa toto. Mai te huru ra te faaite mai ra Iehova, e turu o ˈna ia matou. Ua faahiahia roa vau i te iteraa mea nafea Iehova ia faaohipa ia matou no te faatupu i to ˈna hinaaro.

Ua ohipa matou i tera po taatoa no te faaineine i ta matou e parau. Mea piri roa te fare haavaraa i te Betela i Brooklyn, mea na raro noa ïa te rahiraa o ta matou piha ohipa i te haereraa mai. E maha haava tei faaroo ia matou, na ratou ïa i faaoti ua hape te tiripuna i te faatiaraa i te pâmuraa toto. Ua turu te tiripuna teitei i te tuahine Nicoleau e ua haapapu atoa ia ravehia te hoê faaotiraa ma te ore e faatura i te tiaraa o te taata maˈi, e ofatiraa ture ïa.

I muri iho, ua haapapu te tiripuna teitei roa ˈˈe o New York e tiaraa to tuahine Nicoleau ia patoi i te pâmuraa toto. Tera te faaotiraa matamua o na e maha hororaa ta ˈu i haapao tei manuïa i mua e rave rau tiripuna i Marite. (A hiˈo i te tumu parau “ Upootiaraa i mua i te mau Tiripuna teitei i Marite.”) Ua apiti atoa vau i te tahi atu mau paruru o te Betela i roto i te mau hororaa no te haapao i te tamarii, no te faataa i te hoa faaipoipo e no te mau faufaa.

TO ˈU FAAIPOIPORAA E TO ˈU ORARAA UTUAFARE

O vau e ta ˈu vahine Denise

I te taime matamua a farerei ai au i ta ˈu vahine o Denise, e toru tamarii ta ˈna e ua faataa oia i ta ˈna tane. Te rave ra o ˈna i te ohipa e tei roto atoa i te taviniraa pionie. E ere to ˈna oraraa i te mea ohie, ua faahiahia roa vau i to ˈna itoito i te tavini ia Iehova. A haere ai i te tairururaa mataeinaa “Te feia amo i te maramarama” i te oire no New York i 1992, ua ani au ia ˈna e nehenehe anei mâua e haamatau. Hoê matahiti i muri iho, ua faaipoipo mâua. E vahine feruriraa paari Denise i te pae varua e te ite atoa i te hauti, e ô mau oia no ǒ mai ia Iehova. Ua hamani maitai mai Denise ia ˈu i roto i to mâua oraraa atoa.—Mas. 31:12.

I to mâua faaipoiporaa, 11, 13 e 16 matahiti to te mau tamarii. Ua hinaaro mau vau e riro ei metua tane maitai no ratou, ua taio maite au i te mau papai atoa no nia i to ˈu tupuraa. E ere i te mea ohie, ua oaoa râ vau i to te mau tamarii fariiraa ia ˈu mai te hoê hoa papu e te hoê papa î i te here. Mea farii mâua i te hoa o te mau tamarii, mea oraora roa i te fare!

I 2013, ua haere mâua Denise e ora i Wisconsin no te aupuru i to mâua nau metua ruhiruhia. Ua maere au, aita ta ˈu taviniraa i te Betela i tapeahia. Ua anihia vau ia tamau i te apiti i roto i te mau ohipa i te pae o te ture a te faanahonahoraa ei rima tauturu.

TE HOÊ TAUIRAA RAHI

I Tetepa 2018, ua ite au i te tahi mea huru ê i roto i to ˈu arapoa. Ua hiˈopoa te taote ia ˈu, aita râ i taa eaha te fifi. I muri aˈe, ua faaitoito mai te tahi atu taote ia haere e farerei i te taote roro. I Tenuare 2019, ua manaˈohia e maˈi roro taa ê roa to ˈu o te haaparuparu mǎrû noa i to ˈu tino taatoa.

E toru mahana i muri aˈe, a faaanaanatae ai au, ua fati to ˈu puoiraa rima. I reira to ˈu taaraa te haaparuparu atu ra to ˈu tino. Ua maere au i to ˈu ino-oioi-raa no tera maˈi roro. Mea fifi no ˈu ia paraparau, ia hautiuti e ia horomii.

Ua mauruuru roa vau i te ohiparaa ei paruru na te faanahonahoraa a Iehova. Ua nehenehe atoa vau e papai e rave rahi tumu parau i roto i te tahi mau vea no te mau taote, paruru e haava. Ua haere atoa vau i te mau rururaa na te ao nei no te faataa i te tiaraa o te mau Ite no Iehova ia patoi i te faaohiparaa o te toto i roto i te rapaauraa e te tâpûraa. Noa ˈtu râ, te parau nei au mai ia Luka: ‘E tavini faufaa ore au. Ua rave noa vau i tei faauehia mai.’—Luka 17:10.