Eaha to roto?

Tapura tumu parau

E te mau metua, a tauturu i ta outou tamarii ia faatupu i te faaroo

E te mau metua, a tauturu i ta outou tamarii ia faatupu i te faaroo

“Te mau taata apî, . . . o te reira te haamaitai i te iˈoa o Iehova.”—SAL. 148:12, 13.

HIMENE: 88, 115

1, 2. (a) No te aha e ere i te mea ohie no te mau metua ia haapii i ta ratou tamarii ia faatupu i te faaroo ia Iehova? Eaha te ravea otahi e vai ra ia ratou? (b) Eaha na tuhaa faufaa e maha ta tatou e hiˈopoa mai?

 UA PARAU na metua i Farani: “Te tiaturi nei mâua ia Iehova, e ere râ te auraa e na reira atoa ta mâua tamarii. Eita te faaroo e nehenehe e horoahia. Na ratou e faatupu mǎrû noa i to ratou iho faaroo.” Ua papai te hoê taeae i Auteralia: “Te tautururaa i ta oe tamarii ia faatupu i te faaroo i roto i to ˈna aau, tera paha te mea fifi roa ˈˈe ia rave. E manaˈo oe e ua pahono maitai oe i te tahi uiraa a ta oe tamarii. I muri aˈe râ, e tuu faahou mai o ˈna i taua noa iho â uiraa! Peneiaˈe e oaoa o ˈna i te pahonoraa ta oe i horoa i teie mahana, eita râ te reira e navai no ananahi.” A paari mai ai te tamarii, e taa iho â i te mau metua e e titauhia ia faataa roa ˈtu â i taua noa â mau parau. Oia atoa ia faaohipa i te mau ravea taa ê no te haapii i ta ratou tamarii ia here ia Iehova.

2 E te mau metua, e ui paha outou i te tahi taime: E tae anei ia ˈu ia haapii i ta ˈu tamarii ia here ia Iehova e ia tavini noa ia ˈna a paari mai ai? Aita e nehenehe e taio i nia i to tatou iho puai. (Ier. 10:23) Mea faufaa roa ia turui i nia ia Iehova no te tauturu mai. Mea rahi te aratairaa ta ˈna i horoa mai. E nafea e tauturu ai i ta outou tamarii? (1) A matau maitai ia ratou. (2) A haapii atu i te mau mea no nia ia Iehova e vai ra i roto i to outou aau. (3) A faaohipa i te mau faahohoˈaraa. (4) A pure no te ani i te varua moˈa e a faaite i te faaoromai ia ratou.

A MATAU MAITAI I TA OUTOU TAMARII

3. E nafea te mau metua e pee ai i te huru haapiiraa a Iesu i nia i ta ˈna mau pǐpǐ?

3 E pinepine Iesu i te ani i te manaˈo o ta ˈna mau pǐpǐ. (Mat. 16:13-15) A na reira atoa na. A paraparau ai aore ra a rave ai i te ohipa e ta outou tamarii, a ani atu i to ratou manaˈo. A vaiiho ia ratou ia faaite mai i to ratou huru aau. Peneiaˈe te feaa ra ratou. Ua parau te hoê taeae, 15 matahiti, i Auteralia: “Pinepine papa i te paraparau mai ia ˈu no nia i to ˈu faaroo e i te haaferuri mai. E ani mai o ˈna: ‘Eaha ta te Bibilia e parau ra?’ ‘Te tiaturi ra anei oe i ta te reira e parau ra?’ ‘No te aha oe e tiaturi ai?’ Hinaaro o ˈna ia pahono vau ma ta ˈu iho mau parau, eiaha ma te faahiti noa i ta ˈna aore ra ta mama mau parau. A paari mai ai, ua tia ia ˈu ia faataa ˈtu â i ta ˈu mau pahonoraa.”

4. No te aha mea faufaa ˈi ia faaite i te faaoromai e ia pahono i te uiraa a ta outou tamarii? A faataa.

4 Ia ore ta outou tamarii e tiaturi oioi i te tahi haapiiraa Bibilia, a faaite i te faaoromai. A tauturu atu ia imi i te pahonoraa i ta ratou mau uiraa. Ua parau te hoê papa: “A haafaufaa i te uiraa a ta oe tamarii. Eiaha e ape i tera mau uiraa no te mea te huru ê nei oe.” Mea maitai ia tuu mai ratou i te uiraa, te hinaaro ra ïa ratou e maramarama ˈtu â. Ua tuu atoa Iesu i te uiraa i to ˈna apîraa. (A taio i te Luka 2:46.) Ua parau te hoê taata apî i Danemata: “I to ˈu parauraa e te uiui nei au e tei roto anei matou i te haapaoraa mau, ua faaite noa to ˈu na metua i te mǎrû noa ˈtu e ua haapeapea raua no ˈu. Ua pahono raua i ta ˈu mau uiraa atoa ma te faaohipa i te Bibilia.”

I te mau mahana atoa a rave ai i te tahi ohipa e ta outou tamarii, a paraparau no nia ia Iehova

5. Ia aha te mau metua noa ˈtu e au ra e te tiaturi ra te tamarii ia Iehova?

5 A matau maitai i ta outou tamarii. Eiaha e manaˈo e te tiaturi nei ratou ia Iehova no te mea noa e poro e e haere ratou i te putuputuraa. Eaha to ratou huru aau no Iehova? Eaha to ratou manaˈo i te Bibilia? A faaitoito i te imi e te vai ra anei te tahi mea o te haafifi ra ia ratou ia vai taiva ore ia Iehova. I te mau mahana atoa a rave ai i te tahi ohipa e ta outou tamarii, a paraparau no nia ia Iehova. A pure no ta outou tamarii, tei pihaiiho anaˈe ratou aore ra aita.

A HAAPII ATU I TE MAU MEA NO NIA IA IEHOVA E VAI RA I ROTO I TO OUTOU AAU

6. E nafea te iteraa hau atu â no nia ia Iehova e te Bibilia e tauturu ai i te mau metua ia haapii i ta ratou tamarii?

6 Mea au na te taata ia faaroo ia Iesu no te mea ua here o ˈna ia Iehova e ua ite maitai i te mau Papai. Ua ite atoa e ua here Iesu ia ratou. Ua faaroo maitai ïa ratou ia ˈna. (Luka 24:32; Ioa. 7:46) Oia atoa, ia ite ta outou tamarii i to outou here ia Iehova, e tauturu te reira ia ratou ia here atoa ia ˈna. (A taio i te Deuteronomi 6:5-8; Luka 6:45.) A tamau ïa i te haapii maite i te Bibilia, i te taio i ta tatou mau papai, e i te ite atu â no nia i te mau mea ta Iehova i poiete. (Mat. 6:26, 28) Hau atu â outou i te ite no nia ia Iehova, hau atu â ïa mea ta outou e nehenehe e haapii atu no nia ia ˈna.—Luka 6:40.

A faaite i ta outou tamarii i ta outou i haapii mai no nia ia Iehova

7, 8. Eaha te rave ia haapii mai outou i te tahi mea no nia ia Iehova? Ua nafea te tahi mau metua?

7 A faaite i ta outou tamarii i ta outou i haapii mai no nia ia Iehova. A na reira i te mau taime atoa, eiaha noa a faaineine ai i te putuputuraa aore ra i te haamoriraa utuafare. O ta te hoê mama e te hoê papa ïa i Marite e rave nei. E paraparau raua no nia ia Iehova i ta raua tamarii a ite ai i te tahi nehenehe o te natura aore ra a amu ai i te hoê maa au mau. Ua na ô raua: “E haamanaˈo atu mâua i te tamarii i te here e te haapao maitai o Iehova itehia i roto i te mau mea atoa ta ˈna i horoa mai.” No na hoa faaipoipo i Afirika Apatoa, mea au na raua e paraparau no nia i te poieteraa a ohipa ˈi i roto i te aua e ta raua na tamahine. Ei hiˈoraa, te riroraa mai te huero ei tumu raau. Ua parau na metua: “E faaitoito mâua i te haapii ia raua ia faaite i te faatura rahi no te ora e no te huru faahiahia o te mau mea poietehia.”

8 Ua afai te hoê papa i Auteralia i ta ˈna tamaiti 10 matahiti i te fare faaiteiteraa taoˈa tahito. Ua faaohipa o ˈna i tera taime no te tauturu i ta ˈna tamaiti ia haapuai i to ˈna faaroo e ia papu e o Iehova te Atua poiete. Ua ite raua i te mau animara tahito i ora na i roto i te miti. Ua parau tera papa: “Maere roa mâua, no te mea mai te mau animara i teie mahana, mea nehenehe e mea faahiahia atoa tera mau animara no tahito ra. Ahani ua taui iho â te mau mea ora no te riro mai ei mea faahiahia ˈtu â, no te aha ïa mea faahiahia ê na teie mau animara no tahito ra? Ua maere roa vau i te reira e ua faaite atu vau i ta ˈu tamaiti.”

A FAAOHIPA I TE MAU FAAHOHOˈARAA

9. No te aha mea maitai ai ia faaohipa i te mau faahohoˈaraa? Ua nafea te hoê metua vahine?

9 I faaohipa na Iesu i te mau faahohoˈaraa. E haapiiraa faufaa ta ˈna i faataa ˈtu ma te faatia i te hoê aamu aore ra ma te rave i te hoê hiˈoraa. (Mat. 13:34, 35) Maoti te faahohoˈaraa, e faaohipa ta outou tamarii i to ratou feruriraa. E tauturu te reira ia ratou ia feruri i ta oe e haapii atu ra, ia taa maitai e ia haamanaˈo i te reira. E au atoa ratou i te haapii. A hiˈo na i teie mama i Tapone. Ua hinaaro o ˈna ia haapii ta ˈna na tamaroa e te faaite ra te reva mataˈi o te fenua i to Iehova hinaaro e aupuru ia tatou. E vau matahiti to te hoê tamaroa e e ahuru to te tahi atu. Ua faaohipa ïa o ˈna i te hoê faahohoˈaraa ta raua e taa. Ua horoa atu o ˈna ia raua ra i te û, te tihota e te taofe e ua ani ia raua ia hamani i te taofe na ˈna. Te faataa ra tera mama: “Ua haapao maitai raua. I to ˈu aniraa ˈtu no te aha raua i haapao maitai ai, ua parau mai e ua hinaaro raua e hamani i te taofe mai ta ˈu e au. Ua faataa ˈtu vau e ua haapao maitai atoa te Atua i te hamaniraa i te mataˈi ora, ia tano te reira no tatou.” Ua oaoa na tamaroa i tera haapiiraa e aita roa ˈtu i moehia ia raua!

A faaohipa i te mau faahohoˈaraa ohie ia taa no te faaite atu e e Atua poiete to tatou (A hiˈo i te paratarafa 10)

10, 11. (a) Eaha te faahohoˈaraa e faaohipa no te faaite i ta outou tamarii e e Atua poiete to tatou? (A hiˈo i te hohoˈa matamua.) (b) Eaha te mau faahohoˈaraa ta outou i faaohipa?

10 Eaha te faahohoˈaraa e faaohipa no te faaite i ta outou tamarii e e Atua poiete to tatou? E nehenehe outou e tunu e o ˈna i te hoê faraoa monamona ma te pee i te aratairaa o te hoê buka. A faataa no te aha mea faufaa ia pee maite i te reira. A horoa ˈtu i te hoê apara aore ra te tahi atu maa hotu ia ˈna ra e a ani: “Ua ite anei oe e e buka aratai atoa to roto i teie apara?” A tâpû i tera apara na ropu e a horoa ˈtu i te hoê huero ma te faataa e tera te buka aratai o te apara. To roto te mau haamaramaramaraa no te hamani i te apara. Mea faahiahia ˈtu â râ te reira i te mau haamaramaramaraa no te tunu i te hoê faraoa monamona. A ani atu: “Na te hoê taata i papai i teie buka aratai no te hamani i te faraoa monamona. Na vai ïa i papai i to te apara?” Mai te peu e mea huru paari aˈe te tamarii, e faataa ˈtu ïa outou e to roto i te ADN itehia i roto i te huero te mau haamaramaramaraa no te faatupu i te hoê tumu apara e hau atu â apara. A faaite atoa ˈtu i te mau hohoˈa e hiˈoraa i te api 10 tae atu i te 20 o te buka rairai E pae uiraa no nia i te tumu o te ora (Farani).

11 Mea rahi te metua e taio nei e ta ratou tamarii te anairaa tumu parau “Mea poietehia anei?” i roto i te A ara mai na! Mea nainai anaˈe te tamarii, e faaohie noa ïa te mau metua i te faataaraa. Ei hiˈoraa, ua faaau na hoa faaipoipo i Danemata i te mau manureva i te mau manu. Ua parau raua: “E au te manureva i te manu. E ofaa anei râ te manureva i te huero a haamahanahana ˈtu ai i te manureva nainai? E titauhia anei i te manu te hoê vahi tauraa taa maitai? E a faaau na i te taˈi o te manureva e o te manu. O vai ïa te mea maramarama aˈe, tei hamani i te manureva aore ra Tei hamani i te manu?” Ia na reira outou i te haaferuri i ta outou tamarii a uiui atu ai ia ratou. E tauturu atu outou ia faaohipa i to ratou “haapao maitai,” aore ra aravihi i te feruri, e ia haapuai i to ratou faaroo ia Iehova.—Mas. 2:10-12.

12. E nafea e faaohipa ˈi i te faahohoˈaraa no te haapii i te tamarii e mea tano noa ta te Bibilia e parau ra?

12 E nehenehe e faaohipa i te faahohoˈaraa no te haapii i te tamarii e mea tano noa ta te Bibilia e parau ra. Ei hiˈoraa, e taio atu paha outou i te Ioba 26:7. (A taio.) Eiaha e parau noa ˈtu e no ǒ mai te mau parau i roto i teie irava ia Iehova ra. A tauturu râ ia ratou ia faaohipa i to ratou feruriraa. E faataa ˈtu ïa oe e i te tau o Ioba, aita te rahiraa o te taata i tiaturi e tei roto te fenua i te aore. Ua ite hoi ratou eita te tahi ohipa mai te hoê popo aore ra te hoê ofai e mau i roto i te aore. I tera tau, aita e taata i haapapu atura e tei roto te fenua i te aore, aita hoi i hamanihia ˈtura te hiˈo fetia aore ra te manureva o te haere na te reva teitei. Te haapiiraa? Noa ˈtu e ua papaihia te Bibilia mea maoro i teie nei, mea tano noa iho â te reira. No ǒ mai hoi ia Iehova ra.—Neh. 9:6.

A HAAPII ATU NO TE AHA MEA MAITAI IA ARATAIHIA E TE BIBILIA

13, 14. E nafea te mau metua e nehenehe ai e haapii i ta ratou tamarii ia pee i ta te Bibilia e parau ra?

13 Mea faufaa atoa ia haapii atu outou e e oaoa ˈtu â ratou a pee ai i ta te Bibilia e parau ra. (A taio i te Salamo 1:1-3.) Ei hiˈoraa, a ani i ta outou tamarii ia feruri e e haere ratou e ora i nia i te hoê motu. Mea tia ia maiti ratou i te tahi mau taata no te ora ia ratou ra. A ui: “O teihea huru taata ta outou e rave ia maitai noa outou paatoa?” I reira, a taio i te Galatia 5:19-23 no te hiˈo o teihea huru taata ta Iehova e hinaaro ra i roto i te ao apî.

14 E piti ïa haapiiraa ta te tamarii e apo mai. A tahi, te haapii mai ra Iehova e nafea ia fanaˈo i te hoê oraraa oaoa i teie nei â e ia vai noa te hau e te tahi atu. Te piti, te haapii mai ra o ˈna e nafea ia ora i roto i te ao apî. (Isa. 54:13; Ioa. 17:3) E nehenehe atoa outou e faaite atu e nafea te Bibilia i tauturu ai i to tatou mau taeae. A imi paha i te tahi faatiaraa i roto i ta tatou mau papai, peneiaˈe i roto i te anairaa tumu parau “Ua taui te Bibilia i to ˈu oraraa” i roto i Te Pare Tiairaa. Aore ra a ani i te tahi Kerisetiano i roto i ta outou amuiraa ia faatia mai i mua i te tamarii e nafea te Bibilia i tauturu ai ia ˈna ia taui no te faaoaoa ia Iehova.—Heb. 4:12.

15. Eaha te tauturu ia outou ia haapii i ta outou tamarii?

15 A faaohipa i to outou feruriraa ia oaoa e ia anaanatae ta outou tamarii i te haapii. A feruri i te mau ravea taa ê o te tauturu ia ratou ia oaoa i te haapii no nia ia Iehova e ia haafatata ˈtu â ia ˈna. A na reira noa e a paari roa mai ai ratou. Ua parau te hoê papa: “Eiaha e rohirohi i te tamata i te mau ravea apî no te faataa ˈtu i te mau mea tahito.”

A PURE NO TO IEHOVA VARUA MOˈA E A FAAITE I TE FAAOROMAI

16. No te aha mea faufaa roa ˈi ia faaite i te faaoromai a haapii ai i te tamarii? Ua nafea te tahi mau metua?

16 Maoti te tauturu a te varua o Iehova, e nehenehe ta outou tamarii e fanaˈo i te faaroo puai. (Gal. 5:22, 23) E titauhia râ te taime. A faaite ïa i te faaoromai e a tamau i te haapii ia ratou. Ua parau te hoê papa i Tapone, hoê tamaroa e hoê tamahine ta ˈna: “No ta mâua tamarii, e tariˈa faaroo noa to mâua. Mai to raua nainairaa, e haapii atu vau ia raua 15 minuti i te mahana taitahi, eiaha râ i te mahana e putuputuraa ta matou. E ere i te mea fifi roa 15 minuti no matou e no raua.” Ua papai te hoê tiaau haaati: “Ei taurearea, mea rahi roa ta ˈu uiraa e feaaraa ta ˈu i ore i faahiti aˈenei. Ua pahonohia râ te reira i te mau putuputuraa, i ta ˈu iho haapiiraa Bibilia aore ra i te haapiiraa utuafare. No reira mea faufaa ˈi ia tamau noa te mau metua i te haapii i ta ratou tamarii.”

No te haapii maitai i te tahi atu, e mea tia ia haafaufaa outou i te Parau a te Atua (A hiˈo i te paratarafa 17)

17. No te aha mea faufaa ˈi ia haapuai te mau metua i to ratou iho faaroo? E nafea na metua i Bermudes e tauturu ai i ta raua mau tamahine ia tiaturi ia Iehova?

17 Mea rahi ta te tamarii e haapii mai ia ite ratou e mea puai to outou faaroo ia Iehova. E hiˈo ratou i ta outou e rave. A tamau ïa i te haapuai i to outou iho faaroo. Ia ite ratou mai te aha mau na Iehova no outou. A hiˈo na i teie na metua i Bermudes. A haapeapea ˈi raua no te tahi ohipa, e pure raua e ta raua mau tamahine a ani atu ai ia Iehova te aratairaa. E faaitoito atoa ˈtu raua ia na reira. Te parau ra raua: “E parau atoa mâua i ta mâua matahiapo, ‘A tiaturi papu ia Iehova, a tamau noa i ta oe taviniraa e eiaha e haapeapea roa.’ Ia ite oia i te faahopearaa, e taa ia ˈna e te tauturu mai ra Iehova. Puai atu â ïa to ˈna faaroo i te Atua e i te Bibilia.”

18. Eaha te titauhia ia haamanaˈo te mau metua?

18 E te mau metua, a haamanaˈo: Eita e nehenehe e faahepo i te tamarii ia faatupu i te faaroo. Na outou e tanu e e faarari atu i te pape, na Iehova râ e faatupu mai. (Kor. 1, 3:6) A ohipa puai ïa no te haapii i ta outou tamarii here no nia ia ˈna. A pure ia tauturu to ˈna varua moˈa ia ratou ia faatupu i te faaroo. E haamaitai mai iho â Iehova.—Eph. 6:4.