Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Ei haerea paari mau â to outou i mua i to teie nei ao

Ei haerea paari mau â to outou i mua i to teie nei ao

Ei haerea paari mau â to outou i mua i to teie nei ao

“Ei haerea haapao maitai to outou ia ratou i to rapae au ra.”—KOLOSA 4:5.

1. Ua faaruru te mau kerisetiano matamua i te aha, e eaha te aˈoraa a Paulo i te amuiraa no Kolosa?

 E FAARURU tamau noa na te mau kerisetiano matamua e ora na i roto i te mau oire o te ao roma i te ohipa haamori idolo, i te ohipa taiata, e i te mau oroa e te mau peu etene. Eita e ore te feia e ora na i Kolosa, te hoê oire i te pae tooa o te râ-ropu no Asia Iti, i te faaruru i te parau no te haamoriraa i te metua vahine-ruahine e i te ohipa tahutahu a te mau taata no Pherugia, te mau manaˈo philosopho a to Heleni, e te haapaoraa ati iuda a te mau faanahoraa ati iuda. Te aˈo ra te aposetolo Paulo i te amuiraa kerisetiano e “ei haerea haapao maitai” to ˈna i te feia “i rapae au ra.” e tia ˈi.—Kolosa 4:5.

2. No te aha te mau Ite no Iehova i teie mahana e hinaaro ai e haere ma te paari i mua i te aro o te feia i rapae au ra?

2 I teie mahana, te farerei nei te mau Ite no Iehova i taua mau huru ohipa ino ra, e hau atu â. E hinaaro atoa râ ratou e faaohipa i te paari i te pae no to ratou mau taairaa e te feia i rapae au i te amuiraa kerisetiano mau. E rave rahi mau taata i roto i te mau faanahoraa faaroo e politita e tae noa ˈtu hoi te mau ravea haapurororaa e haaparareraa parau, teie e patoi nei i te mau Ite no Iehova. Te tamata nei vetahi o taua mau taata patoi ra, ma te aro tahaa roa mai paha aore ra, e pinepine ma te parau roa mai, i te faaino i te roo o te mau Ite no Iehova e i te faatupu i te tahi faahaparaa ino roa i nia ia ratou. Mai te mau kerisetiano matamua i hiˈo-hape-hia ei “pǔpǔ faaroo” manaˈo paetahi e te atâata, e pinepine atoa te mau Ite no Iehova i teie mahana i te riro ei tumu no te mau faahaparaa e no te mau manaˈo hape.—Ohipa 24:14; Petero 1, 4:4.

Ia na nia ˈˈe i te mau manaˈo hape

3, 4. (a) No te aha te mau kerisetiano e ore roa ˈi e herehia mai e to teie nei ao, eaha râ ta tatou e faaitoito i te rave? (b) Eaha ta te tahi vahine papai buka i papai no nia i te mau Ite no Iehova i tapeahia i roto i te hoê aua haavîraa nazi?

3 Aita te mau kerisetiano mau e titau ra e ia herehia mai ratou e to teie nei ao, teie, ia au i ta te aposetolo Ioane e parau ra, e “vai noa nei i raro aˈe i taua varua ino ra.” (Ioane 1, 5:19) Te faaitoito maira râ te Bibilia i te mau kerisetiano ia tauturu i te mau taata no te farii ia Iehova e ta ˈna haamoriraa viivii ore. E na reira tatou maoti te ohipa pororaa e maoti atoa to tatou haerea maitai. Ua papai te aposetolo Petero e: “Ia maitai ta outou parau i rotopu i te mau Etene: ta ratou hoi i faaino mai ia outou mai te mea e feia rave parau ino, ia hiˈo râ ratou i ta outou parau maitai, ia haamaitai ratou i te Atua i te mahana e roohia mai ai ra.”—Petero 1, 2:12.

4 I roto i ta ˈna buka A faaore i ta vetahi ê ra hapa—Eiaha râ e haamoe (beretane), te na ô ra te vahine papai buka ra o Sylvia Salvesen, no nia i te mau vahine Ite no Iehova tei riro hoi ei hoa no ˈna i roto i te aua haavîraa nazi e: “Ua tauturu rahi mai e piti o ratou oia hoi o Käthe raua o Margarethe, e vetahi atu â, ia ˈu, eiaha noa na roto i to ratou faaroo, na roto atoa râ i ta ratou ohipa i rave. Na ratou i horoa mai i te mau ahu mâ matamua no te rapaau i to matou mau pepe . . . Ei haapoto-noa-raa, tei roto matou i te mau taata e hinaaro i te maitai no matou nei, e o tei faaite i to ratou mau manaˈo auhoa na roto i te mau ohipa ot a ratou e rave.” Auê hoi faaiteraa faahiahia mau no “to rapae au ra” e!

5, 6. (a) Eaha te ohipa ta te Mesia e rave ra i teie nei tau, e e ore roa e moehia ia tatou i te aha? (b) Eaha ïa to tatou huru i nia i te mau taata o teie nei ao, e no te aha?

5 E nehenehe ta tatou e rave hau atu â no te tatai i te manaˈo faahapa na roto i to tatou haerea haapao maitai i nia i to rapae au ra. Parau mau, te ora nei tatou i te tau to tatou Arii e faatere ra o Iesu Mesia, e faataa ê ai i te mau taata o te mau nunaa, “mai te tiai mamoe e faataa i te mamoe i te puaaniho.” (Mataio 25:32) Eita roa ˈtu râ e moehia ia tatou e o te Mesia te haava; na ˈna e faaoti e o vai “te mamoe” e o vai “te puaaniho.”—Ioane 5:22.

6 E ohipa hoi te reira i nia i to tatou haerea i nia i te feia aita to roto i te faanahonahoraa a Iehova. E manaˈo tatou ia ratou mai te mau taata o teie nei ao, teie râ ua riro ratou ei tuhaa no te ao o te huitaata ta te “[Atua i here] mai . . . e ua tae roa i te horoa mai i ta ˈna Tamaiti fanau tahi, ia ore ia pohe te faaroo ia ˈna ra, ia roaa râ te ora mure ore.” (Ioane 3:16) Mea maitai aˈe ia faariro tatou i te taata ei mamoe maoti hoi i te faaoti papu e e mau puaaniho ratou. Ua patoi uˈana vetahi pae i mutaa ihora i te poroi, e i teie mahana e mau Ite pûpûhia ratou. E rave rahi o ratou tei farii no te mau ohipa hamani maitai i ravehia i nia ia ratou, hou ratou e farii ai i te pororaa iho. A hiˈo, ei hiˈoraa i te hohoˈa o te api 18.

Itoito, eiaha râ haavî

7. Eaha te faahaparaa ta te pâpa i faahiti, e eaha râ te uiraa ta tatou e ui?

7 Ua faaino te pâpa Ioane Paulo II i te mau pǔpǔ faaroo atoa, i te mau Ite no Iehova iho â râ, ia ˈna i parau e: “Te itoito rahi haavî ta vetahi pae e faaite nei i te maimiraa i te mau taata apî na ratou, ma te haere i tera fare e i tera fare, aore ra i te pororaa na roto i te mau aroâ, o te hoê ïa te reira hiˈoraa hape no te itoito aposetolo e mitionare.” E riro mau â hoi i te uihia e, mai te peu e to tatou itoito “e hiˈoraa hape no te itoito aposetolo e mitionare,” ihea ïa te itoito mau i te pae no te pororaa i te parau apî maitai e itehia ˈi? Papu maitai, eita i roto i te mau katolika, eita atoa i roto i te mau porotetani aore ra i roto i te mau melo o te mau ekalesia orthodoxes.

8. Nafea tatou ia rave i ta tatou ohipa pororaa i tera fare e i tera fare, e eaha te faahopearaa ta tatou e tiaturi ra?

8 Area râ, no te patoi atu i te faahaparaa e na ô ra e e ohipa pororaa haavî ta tatou, e tia ia tatou ia tamau noa i te riro ei mau taata maitatai, faatura, e te ite i te peu, ia haafatata ˈtu tatou i te taata. Teie ta te pǐpǐ ra o Iakobo i papai: “O vai te taata paari e te ite i roto ia outou na? ia na te haapao maitai oia i te faaite mai i ta ˈna ohipa, ma te mǎrû o te paari mau ra.” (Iakobo 3:13) Te aˈo maira te aposetolo Paulo ia tatou “eiaha roa ei parau ino i te taata atoa ra.” (Tito 3:2) Ei hiˈoraa, maoti hoi i te ore roa ˈtu e farii i te mau tiaturiraa a te hoê taata ta tatou e poro atura, no te aha ïa e ore ai e faaite atu i to tatou anaanatae ia ˈna aore ra i to ˈna mau manaˈo? E ia oti, a faaite atu i te taata i te parau apî maitai ia au i te itehia ra i roto i te Bibilia. Ia haafatata ˈtu tatou i te taata ma te hoê manaˈo maitai e ma te faatura ˈtu i te mau taata mea taa ê ta ratou mau tiaturiraa, e nehenehe ïa tatou e tauturu ia ratou ia faatupu i te hoê huru feruriraa maitai aˈe i te pae no te horoaraa mai paha i te tariˈa faaroo, e peneiaˈe ratou i te ite i te faufaa mau o te poroi a te Bibilia. E te faahopearaa, eita e ore e “haamaitai ratou i te Atua.”—Petero 1, 2:12.

9. Nafea tatou e nehenehe ai e faaohipa i te aˈoraa a Paulo i horoahia (a) i roto i te Kolosa 4:5? (b) e te Kolosa 4:6?

9 Te aˈo ra te aposetolo Paulo i te na ôraa e: “Ei haerea haapao maitai to outou ia ratou i to rapae au ra, ma te faaherehere hoi i te taime.” (Kolosa 4:5) Ma te tatara mai i teie pǔpǔ parau hopea nei, teie ta te taata ra o J. B. Lightfoot i papai: “Eiaha e vaiiho i te hoê taime, i te parauraa e i te raveraa i te mau mea e riro i te tavini i te Atua.” (Papai faataoto, na matou.) Oia mau, e tia ia tatou ia ineine noa i te parau e te faaohipa i te taime au ra. E titau atoa taua paari ra e ia maiti tatou i te taime au o te mahana no te haere e poro. Mai te peu eita ta tatou parau e fariihia, no te mea anei e aita te mau taata e anaanatae ra i te reira, aore ra no te mea te poro ra tatou i te hoê taime au ore? Teie atoa ta Paulo i papai: “Ei parau mǎrû maitai anaˈe â ta outou, ia rapaauhia i te miti ra i te ite, ia ite outou i te mea tia ia parau atu i te taata atoa ra.” (Kolosa 4:6) E titau te reira i te manaˈo ineine e te here taata-tupu mau. E ia faaite noa hoi tatou i te parau no nia i te Basileia ma te au maitai e tia ˈi.

Te faatura e te “faatia i te mau ohipa maitatai atoa ra”

10. (a) Eaha te aˈoraa a te aposetolo Paulo i te mau kerisetiano e ora na i Kereta? (b) Mea nafea to te mau Ite no Iehova riroraa ei hiˈoraa i te pae no te apeeraa i te aˈoraa a Paulo?

10 Eita tatou e nehenehe e faahuru ê i te mau faaueraa tumu a te Bibilia. I te tahi aˈe pae, eita tatou e mǎrô i nia i te mau parau aita roa ˈtu e titau ra i te haapao maitai kerisetiano. Teie ta te aposetolo Paulo i papai: “E faaite atu ia ratou [te mau kerisetiano no Kereta], e e auraro maite i te hui arii e te feia mana, e faaroo i te feia haava ra, e faatia i te mau ohipa maitatai atoa ra. Eiaha roa e parau ino i te taata atoa ra, eiaha ei marǒrô, ia mǎrû râ, e te mamahu i te taata atoa ra.” (Tito 3:1, 2) Teie ta te taata tutatapapa Bibilia ra o E. F. Scott i papai no nia i teie irava: “Eita noa te mau kerisetiano e auraro i te mau hui mana, e tia atoa râ ia ratou ia ineine noa i te rave i te mau ohipa maitatai atoa ra. Te . . . auraa ra, mai te peu e titauhia, o te mau kerisetiano ïa te feia matamua e faaite i te hoê huru feruriraa hamani maitai. Te ite-tamau-hia ra te mau ati auahi, te tahi mau fifi, te mau huru ati atoa, ia hinaaro te mau taata maitatai atoa e tauturu i to ratou mau taata-tupu.” I roto i teie nei ao, mea rahi te mau ati i tupu e o te mau Ite no Iehova to roto i te feia matamua e horoa i te rima tauturu. E ere to ratou mau taeae anaˈe ta ratou i tauturu, te mau taata rapae atoa râ.

11, 12. (a) Eaha te huru o te mau kerisetiano i nia i te mau taata mana toroa? (b) Eaha ta te auraroraa i te mau taata mana toroa e titau ra, no nia i te paturaa i te mau Piha o te Basileia?

11 Te haafaufaa atoa ra teie mau irava a te episetole a Paulo ia Tito, i te parau no te faatupuraa i te hoê haerea tura i nia i te feia mana toroa. E riro te mau kerisetiano taurearea, no to ratou tiaraa e haapae i to teie nei ao e tia ˈtu hoi i mua i te mau haava, ia haapao maitai ei haerea paari to ratou i to rapae au ra. E nehenehe ratou e faaino i te roo o te nunaa o Iehova, na roto i to ratou haerea, i ta ratou huru paraparau i teie mau taata mana toroa. E tia ia ratou ia “tuu atu i te mea e au . . . o tei faateiteihia ra, e faateitei atu â ïa,” e ia faaite atu i to ratou tiaraa ma te faatura rahi.—Roma 13:1-7; Petero 1, 2:17; 3:15.

12 E ite-atoa-hia i roto i “te feia mana toroa”, te feia haamanahia o te faatereraa. I teie nei, te rahi noa ˈtura te mau Piha o te Basileia i te patuhia, e mea titauhia hoi ia ohipa ˈtu tatou e te feia mana toroa o te fenua. E pinepine te mau matahiapo i te farerei i te fifi. Ua ite-atoa-hia râ e i te vahi te mau tia o te amuiraa e haamau ai i te tahi taairaa maitai e te mau taata toroa e ia tahoê atu ratou i roto i te parau no te faanahoraa o te oire, e nehenehe taua fifi nei e ore. E pinepine te hoê faaiteraa maitai i te horoahia i te mau taata tei ite paha maa vahi iti aore ra aita roa ˈtu no nia i te mau Ite no Iehova e ta ratou poroi.

‘Peneiaˈe o te tia ra, a parahi hau noa e te taata atoa’

13, 14. Eaha te aˈoraa a Paulo i te mau kerisetiano no Roma, e nafea tatou e nehenehe ai e faaohipa i te reira i roto i to tatou mau auraa e te mau taata no rapae au ra?

13 Ua horoa Paulo i te aˈoraa i muri nei i te mau kerisetiano e ora na i Roma etene ra: “Eiaha roa te ino e tahoohia i te ino i te taata atoa nei. E haamanaˈo na i te mea maitai i te aro o te taata atoa nei. Peneiaˈe o te tia ra, e parahi hau noa outou i roto i te taata atoa nei. E au mau here e, eiaha outou e tahoo, tuu noa ˈtu râ i te riri; ua papaihia hoi e, Te parau maira Iehova, Ei ia ˈu te riri, na ˈu ïa e tahoo atu. E teie nei, te poia ra to enemi, faaamu atu ia ˈna; e te poihâ ra, faainu atu ia ˈna; te haapue ra hoi oe i te auahi arahu i nia iho i tana upoo i reira. Eiaha ia pohe i te ino, ia pohe râ te ino ia oe i te maitai.”—Roma 12:17-21.

14 I roto i to tatou mau auraa e te feia no rapae au ra, e farerei iho â tatou te mau kerisetiano mau, i te feia e patoi mai ia ratou. Ia au i te mau irava i nia nei, te faaite ra o Paulo e te eˈa o te paari, te faaitoitoraa ïa tatou i te na nia ˈˈe i te patoiraa na roto i te faatupuraa i te mau ohipa maitatai ra. Mai te mau arahu veavea ra, e nehenehe teie mau huru hamani maitai e faatahe i te au ore e e faaitoito i te taata patoi ia faatupu i te hoê huru maitai aˈe i nia i te nunaa o Iehova, peneiaˈe na roto paha i te faaararaa i to ˈna anaanatae no te parau apî maitai. Ia tupu mai te reira te huru, ua pohe ïa te ino i te maitai.

15. Afea te mau kerisetiano e tia ˈi ia haapao maitai i te haere ma te paari i mua i te aro o te feia no rapae au ra?

15 Mea faufaa roa te haerea paari i nia i te feia no rapae au ra, i roto i te mau utuafare aita te hoê hoa i farii atura i te parau mau. Inaha, ia haapaohia i te mau faaueraa tumu bibilia, e riro ïa i te itehia i te mau tane maitai aˈe, i te mau vahine maitai aˈe, i te mau metua tane maitai aˈe, i te mau metua vahine maitai aˈe, e i te mau tamarii auraro aˈe e te haapao atoa hoi i ta ratou mau ohipa haapiiraa. E tia i te hoê taata aita i roto i te parau mau ia ite i te faahopearaa maitai o te mau faaueraa tumu bibilia i nia i te taata i roto i te parau mau. No reira, “[e riro vetahi pae i te farii maoti te haerea]” o te mau melo pûpûhia o to ˈna utuafare.—Petero 1, 3:1, 2.

‘E hamani maitai i te taata atoa’

16, 17. (a) Eaha te mau tusia ta te Atua e farii maitai? (b) Nafea tatou ia “hamani maitai” i to tatou mau taeae e i te feia no rapae au atoa ra?

16 Te ohipa maitai roa ˈˈe ta tatou e nehenehe e rave no to tatou taata-tupu, te faaiteraa ïa ia ˈna i te poroi o te ora e te haapiiraa ˈtu ia ˈna i te parau no te faaoraraa a Iehova maoti o Iesu Mesia. (Roma 5:8-11) No reira te aposetolo Paulo e faaitoito mai ai ia tatou i te na ôraa mai e: “E teie nei, e na ô tatou ia ˈna ra i te pûpû i te tusia ra i te haamaitai i te Atua, eiaha e tuutuu, oia hoi ta te vaha nei, i te haamaitairaa i to ˈna ra iˈoa.” (Hebera 13:15) Te na ô râ o Paulo e: “Area te hamani maitai, e te horoa, eiaha roa ïa e haamairihia: te mauruuru roa ra hoi te Atua i te reira tusia.” (Hebera 13:16) Hau atu i ta tatou ohipa pororaa i te vahi taata, eiaha roa ˈtu ia moehia ia tatou i te “hamani maitai.” E tuhaa faufaa roa hoi te reira no te mau tusia ta te Atua e mauruuru roa.

17 Papu maitai, e hamani maitai tatou i to tatou mau taeae i te pae varua, e hinaaro ra paha e ia hamani-maitai-hia ˈtu i te pae no te mau manaˈo hohonu, i te pae varua, i te pae tino, aore ra i te pae materia. Ua haapapu mai o Paulo i te reira ia ˈna i papai e: “E teie nei, te vai nei ta tatou ravea, e hamani maitai tatou i te taata atoa, ia rahi atu râ i to te fetii faaroo ra.” (Galatia 6:10; Iakobo 2:15, 16) Teie râ, eiaha roa ˈtu ia moehia ia tatou i te mau parau, “e hamani maitai tatou i te taata atoa.” Ia hamani maitai tatou i te hoê fetii, i te hoê taata tapiri mai, aore ra i te hoê hoa ohipa, e riro ïa te reira i te faaore i te tahi manaˈo hape to ratou ia tatou nei, e i te haamahora i te mafatu o te taata i nia i te parau mau.

18. (a) Eaha te mau fifi te tia ia tatou ia ape? (b) Nafea tatou ia faaohipa i to tatou huru maitai no te turu i ta tatou ohipa pororaa i te vahi taata?

18 No te faatupu i taua ohipa ra, eita e titauhia ia faahoa ˈtu tatou i te feia no rapae au. Mea atâata roa hoi taua mau huru amuimuiraa ra. (Korinetia 1, 15:33) E aita e faufaa ia faahoa ˈtu e to teie nei ao. (Iakobo 4:4) E nehenehe râ to tatou hamani maitai e turu i ta tatou ohipa pororaa. I roto i te tahi mau fenua, ua itehia e mea fifi roa ia paraparau atu i te mau taata i to ratou mau fare. Ua paruruhia te tahi mau piha o te mau fare tahua i te mau ravea e ore e faatia ia tatou ia farerei i te feia e faaea ra i reira. I roto i te mau fenua ona, te pûpû mai nei te niuniu paraparau i te tahi ravea no te pororaa. I roto e rave rahi mau fenua, e nehenehe te pororaa i roto i te mau aroâ e fariihia. Inaha, i roto i te mau fenua atoa, e riro te hamani maitai, te ite i te peu, e te tauturu, i te haamatara i te uputa no te faaore i te manaˈo faahapa e i te horoa atoa i te hoê faaiteraa maitai.

Haamamû i te feia patoi

19. (a) I te mea hoi e aita tatou e titau ra ia au mai te taata ia tatou, eaha ïa ta tatou e nehenehe e tiaturi? (b) Nafea tatou ia faaitoito i te apee i te hiˈoraa o Daniela e ia faaohipa i te aˈoraa a Petero?

19 E ere te mau Ite no Iehova i te feia e titau e ia auhia mai ratou e te taata, e ere atoa hoi ratou i te feia haamǎtaˈu taata. (Maseli 29:25; Ephesia 6:6) Ua ite maitai ratou e noa ˈtu ta ratou mau tutavaraa atoa i te horoaraa paha i te hiˈoraa i te pae no te aufauraa i ta ratou mau tute e te riroraa ei mau taata maitai, e haaparare noa iho â te mau taata patoi i te mau parau rii haavare tairoiro e e faaino noa mai ia ratou. (Petero 1, 3:16) Ma te ite i te reira, te tamata nei ratou i te pee i te hiˈoraa o Daniela, ta to ˈna mau enemi i parau e: “Aita roa a tatou e pariraa e itea i teie nei taata ia Daniela nei, maori râ ei te ture a to ˈna iho Atua e noaa ˈi.” (Daniela 6:5) Eita roa ˈtu tatou e faahuru ê i te mau faaueraa tumu a te Bibilia ia au mai te taata ia tatou. I te tahi aˈe pae, eita tatou e tutava e ia hamani-ino-hia mai tatou. E faaitoito tatou i te ora ma te hau e i te pee i te aˈoraa a te aposetolo e na ô ra e: “O to te Atua ïa hinaaro, ia opani outou i te vaha o te ite ore o te taata maamaa ra i ta outou parau maitai.”—Petero 1, 2:15.

20. (a) Te tiaturi papu nei tatou i te aha, e eaha te faaitoitoraa a Iesu ia tatou? (b) Nafea tatou ia haere ma te paari i mua i te aro o te feia no rapae au ra?

20 Ua papu maitai ia tatou e ua tuati maite to tatou tiaraa e haapae roa mai i to teie nei ao, e te Bibilia. Te turu ra hoi te aamu o te mau kerisetiano o te senekele matamua, i te reira. Mea faufaa roa na tatou i te mau parau a Iesu e na ô ra e: “E pohe to outou i teie nei ao. E faaitoito râ, ua riro te re o teie nei ao ia ˈu.” (Ioane 16:33) Eita tatou e mǎtaˈu. “E na vai outou e hamani ino mai, ia pee outou i te mea maitai? E ia pohe â outou i te parau-tia ra, e ao â to outou; eiaha e mǎtaˈu i ta ratou i haamǎtaˈu mai, eiaha hoi e puauau atu; e faateitei râ outou i te Fatu ra i te Mesia i roto i to outou aau: e ia vai ineine â outou ia parau atu i te taata atoa ia ui mai ia outou i te tiaturi i roto ia outou na, ma te mǎrû e te auraro maite atu.” (Petero 1, 3:13-15) Ia na reira tatou, e haere ïa tatou ma te paari e te feia i rapae au ra.

Ei faahaamanaˈoraa

◻ No te aha te mau Ite no Iehova e hinaaro ai e haere ma te paari i mua i te aro o te feia i rapae au ra?

◻ No te aha te mau kerisetiano mau e ore roa ˈi e tiaturi e e herehia mai ratou e to teie nei ao, eaha râ ta ratou e tamata ra i te rave?

◻ Eaha to tatou huru i nia i te mau taata o teie nei ao, e no te aha?

◻ No te aha tatou e “hamani maitai atu” ai eiaha noa i to tatou mau taeae, i te feia no rapae au atoa râ?

◻ Nafea to tatou haerea paari i mua i te aro o te feia no rapae au ra ia tauturu ia tatou i roto i ta tatou ohipa pororaa i te vahi taata?

[Uiraa haapiiraa]

[Hohoˈa i te api 19]

I te pae aui: Mau kerisetiano mau i Farani e tauturu ra i to ratou taata-tupu i muri aˈe i te hoê pape pue

[Hohoˈa i te api 20]

E nehenehe te mau huru hamani maitai o te kerisetiano e rave hau atu â i te faaore-noa-raa i te hoê manaˈo faahapa

[Hohoˈa i te api 23]

E tia i te mau kerisetiano “ia ineine i te rave i te mau ohipa maitatai ra”