Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Nafea outou ia hiˈo ia outou iho?

Nafea outou ia hiˈo ia outou iho?

Nafea outou ia hiˈo ia outou iho?

E TAATA teoteo oia. Nominohia i te hoê tiaraa teitei a te hau, ua oaoa roa oia i te faahanahanaraa e te haapopouraa tei faataehia i nia ia ˈna. Aita râ te tahi atu taata toroa i farii i te faahanahana ia ˈna aita roa ˈtu oia i au. No te tahoo, ua opua ihora te taata toroa teoteo e haamou i te taata atoa i roto i te hau emepera hoê â nunaa e to te taata faaino. Auê ïa manaˈo hape no nia i te haafaufaaraa ia ˈna iho e!

O Hamana te taata opua, te hoê taata toroa teitei i te aorai o te Arii Peresia ra o Ahasueru. E te tumu o to ˈna riri? O te hoê ïa ati Iuda, o Moredekai te iˈoa. Noa ˈtu e ua uˈana te manaˈo o Hamana e haamou i te nunaa, te faaite maira te reira i te mau faahopearaa atâta e te ino mau o te teoteo. Aita to ˈna feruriraa teoteo i faatupu noa i te hoê fifi no vetahi ê, ua aratai atoa râ te reira i to ˈna faahaehaaraahia i mua i te taata e i te pae hopea ua pohe oia.—Esetera 3:1-9; 5:8-14; 6:4-10; 7:1-10.

Aita te feia haamori mau i paruruhia i te teoteo

Te titau maira Iehova e ia “haere” tatou ‘ma te haehaa i te aro o to tatou Atua.’ (Mika 6:8) Te vai ra i roto i te Bibilia te mau aamu huru rau o te mau taata o tei ore i tapea i te hoê hiˈoraa haehaa no nia ia ratou iho. Ua hopoi mai te reira i te mau fifi e te oto no ratou. E tauturu mai te tuatapaparaa i te tahi o teie mau hiˈoraa ia ite tatou i te maamaa e te atâta o te feruriraa faito ore.

Aita te feruriraa o te peropheta a te Atua ra o Iona i vai faito noa, inaha ua tamata oia i te horo ê a faauehia ˈi oia e te Atua e faaara i te feia iino no Nineve no nia i te haavaraa a Iehova i nia ia ratou. (Iona 1:1-3) I muri aˈe, a manuïa ˈi ta ˈna ohipa pororaa i turai i to Nineve ia tatarahapa, ua faariri Iona. Ua tapitapi roa oia i to ˈna iho roo ei peropheta i te ora o te mau tausani taata no Nineve tei riro ei mea faufaa rii aore ra e ere roa ˈtu. (Iona 4:1-3) Mai te peu e e haafaufaa rahi roa tatou ia tatou iho ma te teoteo, mea fifi paha no tatou ia tapea i te hoê hiˈoraa pae tahi ore e te hoê manaˈo tano no nia i te mau taata e te mau tupuraa e haaati ra ia tatou.

A hiˈo atoa na ia Uzia, i riro na ei arii maitai o Iuda. A hape ai to ˈna manaˈo i roto i to ˈna feruriraa, ua tamata oia ma te teoteo i te haru i vetahi mau hopoia a te tahuˈa. No to ˈna teoteo e ta ˈna mau ohipa faateitei rahi, ua roohia oia i te maˈi e ua erehia i te farii maitai a te Atua.—Paraleipomeno 2, 26:3, 16-21.

Ua fatata te mau aposetolo a Iesu i te hema i te feruriraa faito ore. Ua tapitapi roa ratou i to ratou iho hanahana e mana. I te taime a tupu ai te tamataraa rahi, ua faarue ratou ia Iesu e ua horo ê. (Mataio 18:1; 20:20-28; 26:56; Mareko 9:33, 34; Luka 22:24) Ua fatata to ratou ereraa i te haehaa e to ratou mau manaˈo e haafaufaa ia ratou iho i te turai ia ratou ia haamoe i te opuaraa a Iehova e i to ratou tiaraa i taaihia e to ˈna hinaaro.

Mau faahopearaa iino o te haafaufaaraa ia ˈna iho

E nehenehe te hoê hiˈoraa faito ore no nia ia tatou iho e faatupu i te oto e e faaino i to tatou mau taairaa e o vetahi ê. Ei hiˈoraa, te parahi ra paha tatou i roto i te hoê piha e te ite ra paha tatou i te tahi nau hoa faaipoipo e paraparau ra te tahi i te tahi e e ata ra. Mai te peu e e manaˈo noa tatou ia tatou iho, e faaoti paha tatou ma te tano ore e te faaooo ra raua ia tatou no te mea te paraparau mǎrû roa ra raua. Eita paha to tatou feruriraa e faatia ia tatou ia hiˈo i te tahi atu faataaraa e vai ra no to raua haerea. Inaha, no vai atu â ta raua e paraparau nei? E riri paha tatou e e faaoti eiaha roa e paraparau faahou i taua nau hoa faaipoipo ra. Ia na reira tatou, e nehenehe te hoê hiˈoraa faito ore e haafaufaa ia tatou iho e faatupu i te mau taa-ore-raa e e faaino i te mau taairaa e te mau hoa, te mau melo utuafare, e o vetahi ê.

E riro paha te feia e haafaufaa rahi roa ia ratou iho ei taata faatietie, o te faatiatia noa i to ratou mau aravihi, mau ohipa, aore ra mau faufaa rahi. Aore ra o ratou anaˈe paha te paraparau, ma te faahiti noa i te tahi mea no nia ia ratou iho. Te faaite ra teie huru paraparau i te hoê ereraa i te here mau e e nehenehe e taahoa-roa-hia. No reira, e faaatea pinepine te feia teoteo ia ratou iho ia vetahi ê.—Korinetia 1, 13:4.

Ei Ite no Iehova, e nehenehe tatou e tâhitohitohia e e patoihia i roto i ta tatou taviniraa i mua i te taata. E tia ia tatou ia haamanaˈo e te faatae-mau-hia ra teie patoiraa, eiaha i nia ia tatou iho, i nia râ ia Iehova, te Tumu o ta tatou poroi. Teie râ, e nehenehe te hoê hiˈoraa hape e faarahi roa ia tatou iho e aratai i te mau faahopearaa iino. E mau matahiti i teie nei, ua manaˈo te hoê taeae e o ˈna iho ta te hoê fatu fare e taora parau ra e ei faahoˈiraa, ua paraparau iria atoa oia. (Ephesia 4:29) I muri aˈe i te reira, aita roa ˈtu te taeae i poro faahou i roto i te taviniraa na te mau fare. Oia, e nehenehe te teoteo e faaere oioi ia tatou i to tatou faaoromai ia poro tatou. Ia tutava tatou ia ore roa ˈtu te reira e tupu. E imi râ tatou ma te haehaa i te tauturu a Iehova no te tapea i te manaˈo tano no te haamaitairaa e haere i roto i te taviniraa Kerisetiano.—Korinetia 2, 4:1, 7; 10:4, 5.

E nehenehe atoa te hoê haerea e haafaufaa ia tatou iho e tapea ia tatou eiaha e farii i te mau aˈoraa e hinaaro-rahi-hia. I te hoê fenua i Marite no Ropu tau matahiti i teie nei, ua vauvau te hoê taurearea tamaroa i te hoê tumu parau i te Haapiiraa o te Taviniraa Teotaratia i te amuiraa Kerisetiano. I to te tiaau o te haapiiraa horoaraa na ˈna te tahi mau aˈoraa etaeta, ua taora te taurearea i riri i ta ˈna Bibilia i raro e haere atura i rapae i te Piha a te Basileia ma te opuaraa eiaha roa e hoˈi faahou mai. Tau mahana râ i muri aˈe, ua horomii oia i to ˈna teoteo, ua faahau e te tiaau o te haapiiraa, e ua farii ma te haehaa i ta ˈna mau aˈoraa. I muri iho, ua riro mai teie taata apî ei Kerisetiano feruriraa paari.

E nehenehe te teoteo e te haafaufaa rahi roa ia tatou iho e faaino i to tatou mau taairaa e te Atua. Te faaara ra te Maseli 16:5 [MN] e: “Te [au ore] ra Iehova i te feia atoa i teoteo te aau ra.”

Te hoê hiˈoraa faito noa no nia ia tatou iho

Papu maitai e eiaha tatou e haafaufaa rahi roa ia tatou iho. Oia mau, aita e parauhia ra e eiaha tatou e haapao maitai i te mea ta tatou e rave ra aore ra e parau ra. Te faaite ra te Bibilia e e tia i te mau tiaau, te mau tavini tauturu—oia mau, te feia atoa i roto i te amuiraa—ia riro ei taata haapao maitai. (Timoteo 1, 3:4, 8, 11; Tito 2:2) No reira, nafea te mau Kerisetiano e nehenehe ai e faatupu e e tapea i te hoê hiˈoraa haehaa, faito noa, e te haapao maitai no nia ia ratou iho?

Te horoa maira te Bibilia e rave rahi hiˈoraa faaitoito no te feia i tapea i te hoê hiˈoraa faito noa no nia ia ratou iho. E mea faahiahia te hiˈoraa o Iesu Mesia no nia i te haehaa. No te rave i te hinaaro o to ˈna Metua e no te faaora i te huitaata, ua ineine te Tamaiti a te Atua i te faarue i to ˈna tiaraa hanahana i nia i te raˈi no te riro ei taata haehaa i te fenua nei. Noa ˈtu te mau faainoraa, te hamani-ino-raa e te hoê pohe ino mau, ua tapea oia i to ˈna hitahita ore e to ˈna tura. (Mataio 20:28; Philipi 2:5-8; Petero 1, 2:23, 24) Nafea Iesu i nehenehe ai e na reira? Ua turui taatoa oia i nia ia Iehova e ua opua papu e rave i te hinaaro o te Atua. Ua haapii maite Iesu i te Parau a te Atua, ua pure uˈana, e ua rohi puai i roto i te taviniraa. (Mataio 4:1-10; 26:36-44; Luka 8:1; Ioane 4:34; 8:28; Hebera 5:7) E nehenehe te peeraa i te hiˈoraa o Iesu e tauturu ia tatou ia faatupu e ia tapea i te hoê hiˈoraa faito noa no nia ia tatou iho.—Petero 1, 2:21.

A hiˈo atoa na i te hiˈoraa maitai o te tamaiti a te Arii o Saula ra o Ionatana. No te faaroo ore o to ˈna metua tane, ua erehia o Ionatana i te ravea e mono ia Saula ei arii. (Samuela 1, 15:10-29) Ua inoino anei Ionatana i to ˈna ereraa i te reira? Ua pohehae anei oia ia Davida, te taata apî i faatere i nia i to ˈna tiaraa? Noa ˈtu e mea paari aˈe e mea aravihi aˈe paha o Ionatana ia Davida, ua farii oia ma te haehaa i te faanahoraa a Iehova e ua turu ma te taiva ore ia Davida. (Samuela 1, 23:16-18) E tauturu te hoê hiˈoraa maramarama i te hinaaro o te Atua e te ineine i te auraro i te reira ia tatou ‘eiaha ia hau te manaˈo ia tatou iho i tei au ia manaˈo ra.’—Roma 12:3.

Ua haapii Iesu i te faufaaraa ia faaite i te haehaa. Ua faahohoˈa oia i te reira ma te parau e ia haere noa ˈtu ta ˈna mau pǐpǐ i te hoê oroa faaipoiporaa, eiaha ratou e rave “i te vahi teitei” no te mea e nehenehe te tahi taata faahiahia roa e haere mai e e nehenehe ratou e faahaehaahia i te haereraa i te vahi haehaa roa. Ia maramarama maitai te haapiiraa, te na ô faahou ra Iesu e: “O tei faateitei hoi ia ˈna ihora, e faahaehaahia ïa; e o tei faahaehaa ia ˈna ihora, e faateiteihia ïa.” (Luka 14:7-11) E mea paari no tatou ia haapao maite i te mau aˈoraa a Iesu e ia ‘faaahu ia tatou i te haehaa.’—Kolosa 3:12; Korinetia 1, 1:31.

Te mau haamaitairaa o te hoê hiˈoraa faito noa

E tauturu te hoê feruriraa haehaa i te mau tavini a Iehova ia ite i te oaoa mau i roto i ta ratou taviniraa. E mea ohie aˈe i te aparau atu i te mau matahiapo ia “faaherehere” ratou ma te haehaa “i te nǎnǎ.” (Ohipa 20:28, 29) E mea ohie aˈe ïa no te feia atoa i roto i te amuiraa i te paraparau ia ratou e i te imi i ta ratou tauturu. E nehenehe ïa te amuiraa e faatupu i te mau taairaa piri i rotopu ia ratou ma te here, te mahanahana e te tiaturi.

E tauturu te oreraa e haafaufaa rahi roa ia tatou iho ia noaa mai te mau hoa maitatai. E tapea te haehaa ia tatou eiaha e faatupu i te hoê feruriraa faatitiaua e e tamata i te na nia ˈˈe ia vetahi ê i roto i te mau ohipa aore ra i te mau taoˈa materia. E tauturu teie mau huru maitatai no ǒ mai i te Atua ra ia haapao hau atu â tatou ia ratou, e no reira, mea ohie aˈe no tatou ia tamahanahana e ia turu i te feia e erehia ra. (Philipi 2:3, 4) Ia putapû te taata i te here e i te maitai, e farii maitai noa ratou. E eita anei te hoê taairaa miimii ore mai teie e riro mai ei niu e patuhia ˈi te mau auhoaraa puai? Auê ïa haamaitairaa ia ore e haafaufaa rahi roa ia tatou iho ma te teoteo e!—Roma 12:10.

Maoti te hoê hiˈoraa faito noa no nia ia tatou iho mea ohie aˈe i te farii i ta tatou mau hapa ia faainoino tatou i te tahi taata. (Mataio 5:23, 24) E faatupu te reira i te mau taairaa maitatai aˈe, e faatia i te faahau e i te faatura te tahi i te tahi. Mai te peu e e taata haehaa ratou, e nehenehe ïa te feia e mau hopoia tiaau ta ratou, mai te mau matahiapo Kerisetiano, e rave i te ohipa maitai no vetahi ê. (Maseli 3:27; Mataio 11:29) E ite atoa te hoê taata haehaa e mea ohie aˈe ia faaore i te hapa a vetahi ê i nia ia ˈna. (Mataio 6:12-15) Eita oia e riri roa i te iteraa i te mau hape rii e e tiaturi oia ia Iehova no te faaafaro i te mau tupuraa e ore e afaro na roto i te tahi atu ravea.—Salamo 37:5; Maseli 3:5, 6.

Te haamaitairaa rahi roa ˈˈe e noaa mai na roto i te hoê hiˈoraa haehaa no nia ia tatou iho, o te fanaˈoraa ïa i te hamani maitai e te farii maitai a Iehova. “E patoi hoi te Atua i tei teoteo, e horoa maira i te maitai no tei haehaa.” (Petero 1, 5:5) Eiaha roa ˈtu tatou e topa i roto i te marei o te manaˈoraa e e mea maitai aˈe tatou i to tatou huru mau. Ia farii râ tatou ma te haehaa i to tatou tiaraa i roto i te faanahoraa o te mau mea a Iehova. E mau haamaitairaa faahiahia te tiai maira i te feia atoa e farii ra i ta ˈna titauraa ‘e haere ma te haehaa e te Atua.’

[Hohoˈa i te api 22]

Ua turu Ionatana ia Davida ma te haehaa