Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Te faaherehere-maite-raa i te taime no te taioraa e te haapiiraa

Te faaherehere-maite-raa i te taime no te taioraa e te haapiiraa

Te faaherehere-maite-raa i te taime no te taioraa e te haapiiraa

“[A] faaherehere maite i te taime, no te mea e anotau ino teie.”—EPHESIA 5:16.

1. No te aha e haerea paari ia faanaho tatou i to tatou taime, e eaha ta tatou huru faaohiparaa i to tatou taime e faaite no nia ia tatou?

 UA PARAUHIA e “te maitiraa i te taime, te oreraa ïa e haamâuˈa i te reira.” Te taata o te faataa i te taime taa maitai no te tahi mau mea e tia ia ravehia, e pinepine oia i te faufaahia ˈtu â i to ˈna taime. Ua papai te arii paari ra o Solomona e: “E tau to te mau mea atoa nei, e taime to te mau mea atoa i imihia i raro aˈe i te raˈi nei.” (Koheleta 3:1) Hoê â rahiraa taime to tatou paatoa; tei ia tatou noa e ta tatou huru faaohiparaa i te reira. I nia i te hoê faito rahi, e faaite ta tatou huru haamauraa i te mau ohipa matamua e rave e faataaraa i to tatou taime eaha ta to tatou aau e hinaaro roa ˈˈe.—Mataio 6:21.

2. (a) I roto i ta ˈna Aˈoraa i nia i te mouˈa, eaha ta Iesu i parau no nia i to tatou veve i te pae varua? (b) Eaha te hiˈopoaraa ia tatou iho e titauhia?

2 Mea titauhia ia rave tatou i te taime no te tamaa e no te taoto no te mea e mau hinaaro pae tino teie. Eaha râ no to tatou mau hinaaro pae varua? Ua ite tatou e e tia ia haapao-atoa-hia te reira. I roto i ta ˈna Aˈoraa i nia i te mouˈa, ua parau Iesu e: “E ao to tei ite i to ratou veve i te pae varua.” (Mataio 5:3, MN) No reira “te tavini haapao maitai e te paari” e haamanaˈo tamau noa ˈi mai ai ia tatou i te faufaaraa ia rave i te taime no te taio e no te haapii i te Bibilia. (Mataio 24:45) Ua taa paha ia outou te faufaaraa o te reira, tera râ, te manaˈo ra paha outou e aita to outou e taime no te haapii aore ra no te taio i te Bibilia. Mai te peu e te reira iho â, e hiˈo mai tatou i te tahi mau ravea no te faataa i te taime i roto i to tatou oraraa no te taioraa i te Parau a te Atua, no te haapiiraa taitahi, e no te feruriruriraa.

Te itearaa mai te taime no te taioraa e te haapiiraa Bibilia

3, 4. (a) Eaha te aˈoraa ta te aposetolo Paulo i horoa no nia i te faaohiparaa i to tatou taime, e eaha te auraa o te reira? (b) Eaha te auraa o te aˈoraa a Paulo e ‘faaherehere maite i te taime’?

3 Ia hiˈohia te tau ta tatou e ora nei, e hinaaro tatou paatoa e pee i te mau parau a te aposetolo Paulo: “E tena na, e ara ia tia to outou haerea, eiaha mai ta te ite ore ra, mai ta te feia ite râ, ma te faaherehere maite i te taime, no te mea e anotau ino teie. E eiaha to outou ei manaˈo ore, ia ite râ outou i to te Fatu ra hinaaro.” (Ephesia 5:15-17) Parau mau, e au teie aˈoraa i te mau tuhaa atoa o to tatou oraraa ei Kerisetiano pǔpǔhia, tae noa ˈtu i te itearaa mai te taime no te pure, te haapiiraa, te mau putuputuraa, e no te rave faahope roa i te pororaa i “te evanelia o te basileia,” ia au i tei maraa ia tatou.—Mataio 24:14; 28:19, 20.

4 E au ra e i teie mahana, mea fifi no te mau tavini a Iehova e rave rahi ia taio e ia haapii hohonu i te Bibilia i roto i to ratou oraraa. Papu maitai e eita ta tatou e nehenehe e faaroa ˈtu â i to tatou mahana oraraa hoê hora hau, no reira, e auraa ê to te aˈoraa a Paulo. I roto i te reo Heleni, te auraa o te mau parau ra “faaherehere maite i te taime,” oia ïa hoo mai i te taime i nia i te tahi atu ohipa. I roto i te hoê buka (Expository Dictionary) a W. E. Vine, te faataa ra oia i te reira mai “te haafaufaa-roa-raa i te mau taime maitai atoa, te faaohipa-hope-raa i te reira, no te mea ua mairi anaˈe, eita e noaa faahou mai.” I nia i te aha tatou e faaherehere maite ai i te taime no te taioraa e te haapiiraa Bibilia?

E tia ia tatou ia haamau i te mau ohipa e rave na mua

5. No te aha e nafea e tia ˈi ia tatou ia ‘hiˈopoa i te mau mea faufaa aˈe’?

5 Taa ê atu i ta tatou mau hopoia i roto i te ao, mea rahi ta tatou mau ohipa pae varua e haapao. Ei mau tavini pûpûhia a Iehova, mea ‘rahi ta tatou e rave i roto i te ohipa a te Fatu.’ (Korinetia 1, 15:58) No reira Paulo i faaue ai i te mau Kerisetiano i Philipi e ‘hiˈopoa i te mau mea faufaa aˈe.’ (Philipi 1:10, MN) Te auraa ra, e tia ia haamau i te mau ohipa e rave na mua. Ia tuu-noa-hia te mau ohipa pae varua na mua ˈˈe i te mau ohipa materia. (Mataio 6:31-33) Mea titau-atoa-hia râ ia vai faito noa ia rave tatou i ta tatou mau hopoia pae varua. Nafea tatou e vahi ai i to tatou taime i roto i te mau tuhaa rau o to tatou oraraa Kerisetiano? Te faatia ra te tahi mau tiaau ratere e i rotopu i “te mau mea faufaa aˈe” e tia i te hoê Kerisetiano ia haapao, e au ra e aita te haapiiraa taitahi e te taioraa Bibilia e tâuˈahia ra.

6. Eaha te auraa e faaherehere maite i te taime i nia i te ohipa i roto i te ao aore ra te ohipa fare?

6 Mai ta tatou i ite, te auraa o te faaherehere-maite-raa i te taime o “te haafaufaa-roa-raa [ïa] i te mau taime maitai atoa” e “te faaohipa-hope-raa i te reira.” Mai te peu e mea ino ta tatou mau peu taioraa e haapiiraa Bibilia, mea titauhia ia hiˈopoa tatou ia tatou iho no te ite nafea to tatou taime e mâuˈa ˈi. Ia titau rahi roa mai ta tatou ohipa i roto i te ao, ia rave rahi roa te reira i to tatou taime e to tatou puai, e tia ia tatou ia pure ia Iehova no nia i te reira. (Salamo 55:22) E nehenehe tatou e rave i te tahi mau tauiraa ia vata ˈtu â tatou no te mau mea faufaa i roto i te haamoriraa a Iehova, tae noa ˈtu te haapiiraa e te taioraa Bibilia. Mea tano te parau ra e eita roa ˈtu e oti te ohipa a te hoê vahine. E tia ïa i te mau tuahine Kerisetiano ia haamau i ta ratou mau ohipa e rave na mua e ia faataa i te tahi mau taime taa maitai no te taioraa e te haapii-maite-raa i te Bibilia.

7, 8. (a) I nia i teihea mau ohipa e nehenehe ai te taime e pinepine i te faahereherehia no te taioraa e te haapiiraa? (b) Eaha te fa o te faaanaanataeraa, e nafea te haamanaˈoraa i te reira e tauturu ai ia tatou ia haamau i te mau ohipa ta tatou e rave na mua?

7 I te pae rahi, e nehenehe te rahiraa o tatou e faaherehere maite i te taime no te haapiiraa ma te vaiiho i te tahi mau ohipa e ere i te mea faufaa roa. E nehenehe tatou e uiui e, ‘Eaha te maororaa ia taio vau i te mau vea a te ao, ia mataitai i te mau porotarama afata teata, ia faaroo i te upaupa, aore ra ia hauti i te mau hauti video? Ua rahi aˈe anei to ˈu taime i mua i te matini roro uira i tei pûpûhia no te taio i te Bibilia?’ Te na ô ra Paulo e: “Eiaha to outou ei manaˈo ore, ia ite râ outou i to te Fatu ra hinaaro.” (Ephesia 5:17) E au ra e o te mataitai-rahi-roa-raa i te afata teata te tumu rahi e ore ai te mau Ite e rave rahi e rave i te taime e navai no te haapii tataitahi e no te taio i te Bibilia.—Salamo 101:3; 119:37, 47, 48.

8 E parau paha vetahi pae e eita ta ratou e nehenehe e haapii i te mau taime atoa, e hinaaro ratou i te tahi faaanaanataeraa. E parau mau te reira, tera râ, mea maitai ia hiˈo tatou i te rahiraa taime tatou e faaanaanatae ai e ia faaau e te taime i rave-mau-hia no te haapii aore ra no te taio i te Bibilia. E maere paha outou i te faahopearaa. E tia ia tatou ia tuu i te faaanaanataeraa, noa ˈtu e mea faufaa, i to ˈna parahiraa e tano. To ˈna fa, no te faaitoito ïa ia tatou no te mau ohipa pae varua apî. Mea rahi te mau porotarama a te afata teata e te mau hauti video o te faarohirohi i te hoê taata, area te taioraa e te haapiiraa i te Parau a te Atua, mea haumǎrû ïa e te faaitoito.—Salamo 19:7, 8.

Nafea vetahi pae e faataa ˈi i te taime no te haapiiraa

9. Eaha te mau vahi maitai ia pee tatou i te manaˈo tauturu i roto i te buka iti E hiˈopoa anaˈe i te mau Papai i te mau mahana atoa—1999?

9 Te na ô ra te omuaraa parau o te buka iti E hiˈopoa anaˈe i te mau Papai i te mau mahana atoa—1999 e: “Mea maitai roa ia hiˈopoa i te irava mahana e te tatararaa o teie buka iti i te poipoi. E ite ïa outou e mai te mea ra e te faaara ra o Iehova, te Orometua Rahi, ia outou na roto i ta ˈna mau faaueraa. Ua faahitihia o Iesu Mesia ma te parau tohu mai te hoê o te fanaˈo i te mau faaueraa a Iehova i te mau poipoi atoa: ‘Te faaara nei oia [o Iehova] i tera poipoi, i te poipoi, te faaara nei oia i tau tariˈa, ia haapao vau mai te taata e haapii ra.’ Ua horoa taua mau faaueraa ra i ‘te arero o te feia ite’ na Iesu ia ite oia i te ‘parau atu i te parau au i tei rohirohi ra.’ (Isa. 30:20; 50:4; Mat. 11:28-30) To outou faaararaahia no te hiˈopoa i te mau aˈoraa e tano o te Parau a te Atua i te mau poipoi atoa, eita noa ïa e tauturu ia outou ia faaruru i to outou iho mau fifi, e faaineine atoa râ ia outou ia tauturu ia vetahi ê ma ‘te arero o te feia ite.’” *

10. Nafea vetahi pae e faataa ˈi i te taime no te taioraa e te haapiiraa Bibilia, e eaha te mau maitai e noaa mai?

10 Mea rahi te mau Kerisetiano o te pee ra i teie manaˈo paari na roto i te taioraa i te irava mahana e te tatararaa e na roto i te taioraa aore ra te haapiiraa i te Bibilia i te poipoi roa. I Farani, e tia oioi te hoê pionie haapao maitai i nia i te mau poipoi atoa e e rave oia e 30 minuti no te taio i te Bibilia. Eaha tei tauturu ia ˈna ia na reira i te roaraa o te mau matahiti? Te na ô ra oia e: “Ua hinaaro mau â vau e na reira, e ua haapao noa vau i ta ˈu porotarama taioraa noa ˈtu eaha te tupuraa!” Noa ˈtu eaha te taime o te mahana ta tatou e maiti, o te haapaoraa i ta tatou porotarama te mea faufaa. Te na ô ra o René Mica, tei tavini ei pionie hau atu i te 40 matahiti i te maoro i Europa e i Afirika Apatoerau, e: “Mai te matahiti 1950 mai to ˈu haamauraa ei tapao te taioraa i te taatoaraa o te Bibilia i te mau matahiti atoa, e 49 taime to ˈu na reiraraa i teie nei. Ua manaˈo vau e mea faufaa roa te reira no te tapea i te hoê taairaa piri e to ˈu Atua Poiete. E tauturu mai te feruriruriraa i te Parau a te Atua ia taa maitai aˈe ia ˈu te parau-tia a Iehova e vetahi atu â o to ˈna mau huru maitatai e ua riro te reira ei puai faahiahia roa.” *

“Tufaa maa i te tufaraa mau ra”

11, 12. (a) Eaha te “tufaa maa” pae varua tei horoahia e ‘te tiaau haapao maitai’? (b) Nafea te “tufaa maa” i horoahia ˈi i te tufaraa mau?

11 Mai te mau peu tamaaraa tamau e turu i te hoê ea maitai, e turu te hoê porotarama haapiiraa e taioraa Bibilia tamau i te hoê ea maitai i te pae varua. Te taio nei tatou i te mau parau a Iesu i roto i te Evanelia a Luka: “O vai hoi te tiaau haavare ore e te haapao maitai, i ta te fatu e tuu i nia iho i to ˈna atoa ra mau tavini, ei tuu atu i ta ratou tufaa maa i te tufaraa mau ra?” (Luka 12:42) E hau atu i te 120 matahiti i teie nei te horoaraahia mai te “tufaa maa [pae varua] i te tufaraa mau ra” i roto i Te Pare Tiairaa, e i te tahi atoa ˈtu â mau buka e mau neneiraa niuhia i nia i te Bibilia.

12 A tapao na i te parau ra “i te tufaraa mau ra.” I te taime tia, ua aratai to tatou “Orometua Rahi,” o Iehova, na roto i ta ˈna Tamaiti e te pǔpǔ o te tavini, i to ˈna nunaa i te pae o te haapiiraa tumu e te haerea. Mai te mea ra e ua faaroo amui tatou i te hoê reo e parau maira e: “Teie te eˈa: e na reira i te haere, ia haapehao ê i te pae atau e te pae aui.” (Isaia 30:20, MN, 21) Hau atu â, ia taio maitai te taata i te Bibilia e te mau neneiraa Bibilia atoa, e manaˈo noa ratou e no ratou iho â te mau manaˈo i faahitihia i roto. Oia, e tae mai te mau aˈoraa e te aratairaa a te Atua i te tufaraa mau no tatou, a nehenehe atu ai tatou e patoi i te faahemaraa aore ra e rave i te hoê faaotiraa paari.

A faahotu i te mau peu tamaaraa maitatai

13. Eaha te tahi mau peu tamaaraa pae varua tano ore?

13 Ia faufaa-roa-hia tatou i taua “tufaa maa” ra e horoahia ra i te tufaraa mau, mea hinaarohia ia faahotu tatou i te mau peu tamaaraa maitatai. Mea faufaa ia haamau tatou i te hoê porotarama taioraa Bibilia e haapiiraa taitahi tamau e ia haapao i te reira. E mau peu tamaaraa pae varua maitatai e mau taime haapiiraa hohonu taitahi tamau anei ta outou? Aore ra mea na nia nia noa anei ta outou taioraa i te mau tumu parau i faaineine-maitai-hia no tatou, ma te amu ru, ei auraa parau, aore ra ma te haapae roa i te tahi mau maa? No ta ratou mau peu tamaaraa pae varua tano ore, ua paruparu to vetahi pae faaroo—ua taiva atoa.—Timoteo 1, 1:19; 4:15, 16.

14. No te aha mea faufaa ia hiˈo faahou tatou i te tahi tumu parau e au ra e mea matauhia?

14 E manaˈo paha vetahi pae e ua ite aˈena ratou i te mau haapiiraa tumu e aita te mau tumu parau atoa e hohora ra i te tahi mea apî roa. E ere ïa i te mea titauhia ia haapii noa e ia haere i te putuputuraa. Teie râ, te faaite ra te Bibilia e mea hinaarohia ia haamanaˈo tatou i te tahi mau mea i haapii-aˈena-hia. (Salamo 119:95, 99; Petero 2, 3:1; Iuda 5) Mai te hoê tutu maa aravihi o te faaineine i te hoê â mau mea tumu ei maa huru rau au mau, te horoa ra te pǔpǔ o te tavini i te maa pae varua maitai roa na roto i te mau ravea huru rau. I roto i te mau tumu parau e vauvau ra i te mau parau tei tatara-pinepine-hia na mua ˈtu, te vai ra te tahi mau manaˈo maitatai ta tatou e hinaaro ia noaa mai. Inaha, ua taai-rahi-hia te mau mea ta tatou e huti mai na roto i ta tatou taioraa i te taime e te tutavaraa ta tatou e rave no te haapii i te reira.

Te mau maitai pae varua o te taioraa e o te haapiiraa

15. Nafea te taioraa e te haapiiraa Bibilia e tauturu ai ia tatou ia riro ei mau tavini maitai aˈe i te Parau a te Atua?

15 Mea rahi te mau maitai e noaa mai ia tatou i te taioraa e te haapiiraa i te Bibilia. Te tauturuhia ra tatou ia faaau atu i nia i te hoê o ta tatou mau hopoia tumu Kerisetiano, oia hoi, e nehenehe tatou taitahi e riro ei “rave ohipa aita e haamaraa, e te tia hoi i te tufa i te parau mau.” (Timoteo 2, 2:15) Ia rahi noa ˈtu â tatou i te taio e i te haapii i te Bibilia, e rahi noa atoa to tatou feruriraa i te î i te mau manaˈo o te Atua. I muri iho, e nehenehe tatou, mai ia Paulo, e ‘haaferuri i te taata i nia i te mau Papai, ma te faataa e te haapapu maoti te mau faahororaa’ i te parau mau faahiahia o te mau opuaraa a Iehova. (Ohipa 17:2, 3, MN) E rahi mai to tatou aravihi i te haapii, e e patu atu â ta tatou mau aparauraa, mau tumu parau, e mau aˈoraa i te pae varua.—Maseli 1:5.

16. Nafea tatou iho e faufaahia ˈi i te taioraa e te haapiiraa i te Parau a te Atua?

16 Hau atu â, maoti te taime e ravehia no te hiˈopoa i te Parau a te Atua e nehenehe ai tatou e faaau roa ˈtu â i to tatou oraraa i nia i te mau eˈa o Iehova. (Salamo 25:4; 119:9, 10; Maseli 6:20-23) E haapaari te reira i to tatou mau huru maitatai i te pae varua, mai te haehaa, te taiva ore, e te oaoa. (Deuteronomi 17:19, 20; Apokalupo 1:3) Ia faaohipa tatou i te ite i noaa mai ia tatou i roto i te taioraa e te haapiiraa i te Bibilia, e fanaˈo rahi roa tatou i te varua o te Atua i roto i to tatou oraraa, o te horoa mai e rave rahi atu â hotu o te varua i roto i te mau mea atoa ta tatou e rave.—Galatia 5:22, 23.

17. Nafea te rahiraa e te huru maitai o ta tatou iho taioraa e haapiiraa Bibilia e ohipa ˈi i nia i to tatou taairaa e o Iehova?

17 Te mea faufaa roa ˈˈe, e haamaitai roa ˈtu â te faaherehere-maite-raa i te taime i nia i te tahi atu â mau ohipa no te taio e no te haapii i te Parau a te Atua, i to tatou taairaa e te Atua. Ua pure Paulo ia “faaîhia mai” to ˈna mau hoa Kerisetiano ‘i te ite i to te Atua hinaaro, i te paari i te mau mea atoa, e te ite varua ra: ia au to ratou haerea ia Iehova i te mau mea atoa e mauruuru ai oia ra.’ (Kolosa 1:9, 10) No reira, ia ‘au to tatou haerea ia Iehova,’ e tia ‘ia faaîhia mai tatou i te ite i to ˈna ra hinaaro, i te paari i te mau mea atoa, e te ite varua ra.’ Papu maitai, no te fanaˈo i te haamaitairaa e te farii maitai a Iehova, tei te rahiraa ïa e te huru maitai o ta tatou taioraa e ta tatou haapiiraa taitahi i te Bibilia, i nia i te hoê faito rahi.

18. Eaha te mau haamaitairaa ta tatou e nehenehe e fanaˈo ia pee tatou i te mau parau a Iesu i roto i te Ioane 17:3?

18 “Teie hoi te ora mure ore, ia ite ratou ia oe i te Atua mau ra, e ia Iesu i te Mesia i ta oe i tono mai.” (Ioane 17:3) O te hoê teie o te mau irava faahiti-rahi-roa ˈˈe-hia e te mau Ite no Iehova no te tauturu ia vetahi ê ia taa ia ratou te faufaaraa ia haapii i te Parau a te Atua. Papu maitai e mea faufaa atoa no tatou taitahi ia na reira. Ua taaihia to tatou tiaturiraa iho e ora e a muri noa ˈtu e to tatou haereraa i mua i te ite ia Iehova e ta ˈna Tamaiti, o Iesu Mesia. E a feruri noa na i te auraa o te reira. E haapii noa ˈtu â tatou no nia ia Iehova aita e hopearaa—e te vai ra te tau mure ore no te haapii no nia ia ˈna!—Koheleta 3:11; Roma 11:33.

[Nota i raro i te api]

^ Neneihia e te Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

^ A hiˈo i te tumu parau “Afea ratou e taio ai i te reira e nafea ratou e faufaahia ˈi,” neneihia i roto i Te Pare Tiairaa o te 1 no Me 1995, mau api 20-21.

Mau uiraa haamanaˈoraa

• Eaha te itehia na roto i ta tatou faaohiparaa i to tatou taime?

• I nia i teihea mau ohipa e nehenehe ai tatou e faaherehere maite i te taime no te taioraa e te haapiiraa i te Bibilia?

• No te aha e tia ˈi ia tatou ia hiˈopoa i ta tatou mau peu tamaaraa pae varua?

• Eaha te mau maitai e noaa mai i te taioraa e te haapiiraa i te mau Papai?

[Uiraa haapiiraa]

[Hohoˈa i te mau api 20, 21]

Maoti te taioraa e te haapii-tamau-raa i te Bibilia e nehenehe ai tatou e “tufa i te parau mau”

[Hohoˈa i te api 23]

E hopoi mai te faitoraa i te tahi atu â mau ohipa i roto i to tatou oraraa ohipa roa e te mau mea pae varua i te mau hotu rahi