Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Mau uiraa a te feia taio

Mau uiraa a te feia taio

Mau uiraa a te feia taio

I nia i teihea faito e hinaaro ai te hoê vahine faaipoipo Kerisetiano haapao maitai e patoi i te aniraa i te faataaraa a ta ˈna tane?

I te haamataraa te faaipoiporaa o te taata, ua parau te Atua e e “ati atu” te tane i ta ˈna vahine. (Genese 2:18-24) Ua riro atura te taata ei mea tia ore, o tei faatupu ïa i te mau fifi i roto i te mau faaipoiporaa e rave rahi, te hinaaro râ o te Atua, ia ati noa ïa na hoa faaipoipo te tahi i te tahi. Ua papai te aposetolo Paulo e: “E te feia i faaipoipohia ra, teie ta ˈu parau, e ere râ ta ˈu, na te Fatu râ, Eiaha te vahine e faataa ê i tana tane. Ia faataa ê râ oia ra, e parahi noa oia eiaha e faaipoipo, e e faaite hoi oia i tana tane; e eiaha te tane e tuu ê atu i tana vahine.”—Korinetia 1, 7:10, 11.

Te faaite ra taua mau parau ra e i rotopu i te mau taata tia ore, i te tahi taime, e faaoti te hoê e faarue i to ˈna hoa faaipoipo. Ei hiˈoraa, ua parau o Paulo e ia faataa ê te hoê hoa faaipoipo, e tia i na hoa e piti ia ‘parahi noa eiaha e faaipoipo.’ No te aha? No te mea ua faataa ê te hoa faaipoipo, i mua râ i te aro o te Atua, mea taati noâ raua toopiti. E nehenehe ta Paulo e parau i te reira no te mea ua horoa Iesu i te faatureraa no te faaipoiporaa Kerisetiano: “O te haapae noa i ta ˈna vahine, e ere i to te faaturi [Heleni, por·neiʹa], a faaipoipo ai i te tahi, ua faaturi ïa.” (Mataio 19:9) Oia, te tumu hoê roa o te faataaraa o te faahope i te hoê faaipoiporaa, ia au i te mau Papai, o te “faaturi” ïa, oia hoi te peu taatiraa tia ore. Papu maitai, i roto i te hiˈoraa ta Paulo e horoa ra, aita hoê aˈe hoa faaipoipo i rave i te peu tia ore, no reira, i to te tane aore ra to te vahine faataa-ê-raa, aita te faaipoiporaa i mutu i te hiˈoraa o te Atua.

I muri iho, ua parau o Paulo no nia i te tupuraa e e hoa faaipoipo faaroo ore to te hoê Kerisetiano mau. A hiˈo na i te mau aratairaa a Paulo: “Ia haere ê . . . tei ore i faaroo ra, haere noa ˈtu ïa, e ore te taeae e te tuahine e fifi i te reira. Ua haapaohia râ tatou e te Atua, ei hau ta tatou.” (Korinetia 1, 7:12-16) Eaha ta te hoê vahine faaipoipo haapao maitai e nehenehe e rave ia faarue ta ˈna tane faaroo ore ia ˈna, ia ani atoa oia i te faataaraa haamanahia?

Mea au aˈe paha na ˈna e faaea noa raua ta ˈna tane. Te here noa ra paha oia ia ˈna, ua ite oia i to raua toopiti mau hinaaro i te pae o te aau e te taatiraa, e ua taa ia ˈna e e hinaaro o ˈna e ta raua mau tamarii i te turu i te pae materia. Te tiaturi atoa ra paha oia e, a muri aˈe, e riro mai ta ˈna tane ei taata faaroo, a ora ˈtu ai. Ia rave râ te tane i te mau taahiraa avae no te faataa (no te tahi mau tumu e ere i te Bibilia), e nehenehe te vahine faaipoipo e vaiiho ia “haere noa ˈtu” oia, mai ta Paulo i papai. E tano teie noâ tupuraa ia ore te hoê tane faaipoipo faaroo e tâuˈa i te manaˈo o te Atua i te faaipoiporaa e ia onoono oia i te faataa ê.

I roto râ i teie huru tupuraa, e hinaaro paha te vahine faaipoipo e paruru ia ˈna e te mau tamarii i mua i te ture. Nafea ïa? E hinaaro paha oia e na ˈna e haapao i ta ˈna mau tamarii here, ia nehenehe oia e faaite noa i te here o te hoê metua vahine ia ratou, e horoa ˈtu i te haapiiraa morare, e e faahotu i te faaroo i niuhia i nia i te mau haapiiraa Bibilia maitatai i roto ia ratou. (Timoteo 2, 3:15) E nehenehe te faataaraa e haafifi i to ˈna mau tiaraa. No reira, e rave paha oia i te tahi mau taahiraa avae ia tia ˈtu te hoê taata no ˈna ma te au i mua i te feia mana toroa no te paruru i to ˈna tiaraa e haapao i ta ˈna mau tamarii e no te haapapu e e turu iho â ta ˈna tane i te utuafare ta ˈna e faarue ra. I te tahi mau vahi, e nehenehe te hoê vahine o te patoi i te faataaraa e tarima i te tahi mau api parau haamanahia o te faataa ra i te mau faanahoraa no te haapao i te mau tamarii e no te fanaˈo i te turu i te pae moni, ma te ore e faaite e te farii ra oia i te aniraa i te faataaraa a ta ˈna tane. I te tahi atu mau vahi, e faaite te mau parau i nia i te mau api parau e te farii ra oia i te faataaraa; no reira, mai te peu e ua faaturi ta ˈna tane, e faaite te tarimaraa te vahine faaipoipo i te reira e te faarue ra oia ia ˈna.

Aita te rahiraa o te taata o te oire e o te amuiraa i ite i te mau parau rii atoa, mai teie ua noaa anei te faataaraa ia au i te mau Papai. Na mua ˈˈe râ te mau mea e rahi roa ˈi, mea titauhia ia faaara te vahine faaipoipo i te tiaau peretiteni e te tahi atu matahiapo o te amuiraa (mea maitai aˈe na roto i te papairaa) i te mau parau. E vai noa mai ïa taua mau parau ra i te taime e hiti mai ai te tahi uiraa—i taua mahana ra aore ra i muri aˈe.

E rave faahou na tatou i te tatararaa a Iesu: “O te haapae noa i ta ˈna vahine, e ere i to te faaturi, a faaipoipo ai i te tahi, ua faaturi ïa.” Mai te peu e ua rave iho â te hoê tane faaipoipo i te peu taatiraa tia ore e ua hinaaro râ e ia faaea noa raua ta ˈna vahine, e tia ïa i te vahine faaipoipo (tei ore i hapa i roto i te hiˈoraa a Iesu) ia maiti e faaore anei oia i ta ˈna hara, a vai faaipoipo noa ˈtu ai raua aore ra e faarue ia ˈna. Mai te peu e ua ineine oia i te faaore i te hara e i te faaea noa i pihai iho i ta ˈna tane i mua i te ture, eita oia e viiviihia i te pae morare ia na reira oia.—Hosea 1:1-3; 3:1-3.

Mai te peu e e ani te tane faaipoipo tei rave i te peu morare tia ore i te faataaraa, e ineine noa paha ta ˈna vahine i te faaore i te hara, a tiaturi noa ˈtu ai e e hoˈi mai oia. Na ˈna e faaoti, ia au i to ˈna manaˈo haava e to ˈna huru oraraa, e e patoi anei oia i ta ˈna aniraa i te faataaraa. I te tahi mau vahi, e nehenehe te hoê vahine o te patoi i te faataaraa e tarima i te tahi mau api parau o te faataa maitai ra na vai e haapao i te mau tamarii e eaha te turu i te pae moni ma te ore e faaite e te farii ra oia i te faataaraa; eita te tarimaraa oia i taua mau api parau ra e faaite e te faarue ra oia ia ˈna. I te tahi atu râ mau vahi, e nehenehe e anihia i te hoê vahine faaipoipo o te patoi i te faataaraa ia tarima i te mau api parau o te faaite ra e te farii ra oia i te faataaraa; e faaite roa te tarimaraa i te reira e te faarue ra oia i ta ˈna tane tei hapa.

Ia ore ia tupu te taa-ore-raa i te mau mea, mea titauhia i roto atoa i teie tupuraa ia horoa te vahine faaipoipo i te hoê rata o te faataa poto ra eaha te mau taahiraa avae e ravehia ra e te mau haerea ta te reira e titau, i te mau tia o te amuiraa. E nehenehe oia e parau e ua faaite oia i ta ˈna tane e ua ineine oia i te faaore i ta ˈna hara e i te riro noa ei vahine faaipoipo na ˈna. E tapao faaite ïa e aita oia i hinaaro e faataa; maoti i te faarue i ta ˈna tane, ua ineine noa oia i te faaore i ta ˈna hara. Ia oti ia ˈna i te faataa maitai e ua ineine o ˈna i te faaore i te hara e i te vai faaipoipo noa, eita te tarimaraa oia i te mau api parau o te faataa noa nafea te parau o te moni e/aore ra o te haapaoraa i te tamarii e faaafarohia ˈi, e faaite e te faarue ra oia i ta ˈna tane. *

I te mea ua haapapu oia i to ˈna ineineraa i te faaore i te hara i muri aˈe atoa i te faataaraa, aita e tiamâraa to te vahine faaipoipo e to ta ˈna tane atoa e faaipoipo i te tahi atu hoa. Mai te peu e, i muri aˈe, e faaoti te hoa faaipoipo hapa ore tei patoihia ta ˈna pûpûraa e faaore i te hara, e faarue ia ˈna no ta ˈna peu morare tia ore, e tiamâ ïa raua toopiti. Ua faaite Iesu e e tiaraa to te hoa faaipoipo hapa ore e rave i taua faaotiraa ra.—Mataio 5:32; 19:9; Luka 16:18.

[Nota i raro i te api]

^ E ere hoê â mau faanahoraa e mau api parau haamanahia i tera e tera vahi. Ia hiˈopoa-maitai-hia te mau taˈo faataaraa i papaihia i nia i te mau api parau haamanahia hou a tarima ˈi. Mai te peu e e tarima te hoê hoa faaipoipo hapa ore i te mau api parau o te faaite ra e aita oia e patoi ra i te faataaraa i anihia e to ˈna hoa, mai te mea ra ïa e te faarue ra oia ia ˈna.—Mataio 5:37.