Eaha to roto?

Tapura tumu parau

‘Inaha! Te feia rahi roa!’

‘Inaha! Te feia rahi roa!’

Ia mau maite outou ma te nehenehe e te tiaturi papu

‘Inaha! Te feia rahi roa!’

E TUMU parau teie o tei haamaere i te mau tavini a Iehova tau ahuru matahiti i te maoro. Ua rave-maoro-hia te tahi tutavaraa no te tatara i te reira ia au i te mau Papai. E rave rahi mârôraa tei tupu i nia i teie tumu parau. Ua itea mai râ te pahonoraa bibilia i te pae hopea, e ua oaoa roa te feia e faaroo ra i te hoê tairururaa i te oire no Washington, i te matahiti 1935 ra, i te reira.

Hoê noa uiraa te tumu o te mârôraa: O vai te “nahoa rahi” (King James Version), aore ra te “feia rahi roa” (Te Bibilia Moˈa ra), e faahitihia ra i roto i te Apokalupo 7:9? E ora anei teie pǔpǔ taata faaroo i nia i te raˈi?

Te hoê uiraa mea maoro i teie nei

Mai te tau o te aposetolo Ioane e tae mai i to tatou nei tau, i maere na te mau Kerisetiano i te ihotaata o te “nahoa rahi.” Ua manaˈo te Feia haapii Bibilia e o te feia rahi roa te piti o te pǔpǔ i te raˈi, e pǔpǔ teie ua ite i te parau mau bibilia, aita râ i haa roa i te haaparare i te reira.

Te vai ra râ te tahi mau apiti o te mau Kerisetiano faatavaihia o tei haa ma te itoito roa i roto i te pororaa. Aita ratou i tiaturi e haere i nia i te raˈi. Oia mau, te tano ra to ratou tiaturiraa e te oreroraa parau no te taatoaraa “E ore roa te mau mirioni taata e ora ra i teie nei e pohe,” vauvauhia e te nunaa o Iehova mai te matahiti 1918 e tae atu i te matahiti 1922. E haamaitaihia tera mau taata i te ora mure ore i nia i te fenua.

Ua faahohonu Te Pare Tiairaa o te 15 no Atopa 1923 (Beretane) i te parabole a Iesu no nia i te mau mamoe e te mau puaaniho e ua na ô e: “Te faahohoˈa ra te mau mamoe i te taata atoa o te mau nunaa, aita i faatavaihia i te varua, tera râ, e aau farii maitai to ratou i te parau-tia, te faˈi ra ratou i roto i to ratou feruriraa e o Iesu Mesia te Fatu e te tiai ra e te tiaturi ra i te hoê tau maitai aˈe i raro aˈe i ta ˈna faatereraa.”—Mataio 25:31-46.

Te tahi atu â mau hihi o te maramarama

I te matahiti 1931, ua faahohonu te Buka hoê o te Justification i te Ezekiela pene 9 e ua faataa e o te mau mamoe o te parabole a Iesu te feia tei tapaohia te rae ia ora ˈtu ratou i te hopea o te ao. Ua faataa te Buka toru (i neneihia i te matahiti 1932 na roto i te reo Beretane) i te aau tia o Iehonadaba e ere i te Iseraela, o tei paiuma i nia i te pereoo o Iehu, e arii faatahinuhia o Iseraela, no te haere e hiˈo i te itoito o Iehu i roto i te haapoheraa i te feia haamori haavare. (Mau arii 2, 10:15-28) Ua na ô te buka e: “Te faahohoˈa ra aore ra te faataipe ra o Iehonadaba i taua pǔpǔ taata ra i te fenua nei [o te] ore e faaau ra i nia i te faanahonahoraa a Satani, o te tia maoti ra i te pae o te parau-tia, e o ratou ta te Fatu e paruru i te roaraa o te area o Aramagedo, o te ati rahi, e e horoa i te ora mure ore i nia i te fenua. O ratou te pǔpǔ o te mau ‘mamoe.’”

I te matahiti 1934, ua faataa maitai Te Pare Tiairaa e e tia ia pûpû te mau Kerisetiano tei nia i te fenua to ratou tiaturiraa, ia ratou na Iehova e ia bapetizohia ratou. Oia mau, ua anaana roa ˈtu â te maramarama i nia i teie pǔpǔ o te fenua!—Maseli 4:18.

Hoê anapa anaana o te maramarama

Te haamata ra te maramaramaraa i te Apokalupo 7:9-17 i te anapa ma te anaana. (Salamo 97:11) Ua faahiti Te Pare Tiairaa i te tiaturiraa e e riro te hoê tairururaa i faanahohia no te 30 no Me e tae atu i te 3 no Tiunu 1935, i te oire no Washington, i U.S.A., “ei tamahanahanaraa e ei haamaitairaa mau” no te feia e faahohoˈahia ra e Iehonadaba. O te reira iho â tei tupu!

I roto i te hoê oreroraa parau haaputatû no nia i “Te nahoa rahi,” i hohorahia i mua fatata e 20 000 taata tei ruru mai, ua horoa o J. F. Rutherford i te haapapuraa bibilia e hoê â te mau “mamoe ê atu” no teie tau e taua “feia rahi roa” ra o te Apokalupo 7:9. (Ioane 10:16) I te hopea o teie oreroraa parau, ua ani te taeae orero e: “Ia tia mai na i nia te feia atoa e tiaturi ra e ora e a muri noa ˈtu i nia i te fenua.” A tia mai ai te rahiraa o te feia e faaroo ra, ua na ô Rutherford e: “Inaha! Te nahoa rahi!” Ua mamû noa te taata, i muri aˈe râ, ua faaroohia te huro ma te reo puai. I te poipoi aˈe, e 840 Ite no Iehova apî tei bapetizohia, te parau ra te rahiraa o ratou e no te feia rahi roa ratou.

Te hoê numera faahiahia

Na mua ˈˈe i te matahiti 1935, mea rahi noa taata, o tei farii hoi i te poroi o te Bibilia e o tei faaite i te itoito i roto i te pororaa i te parau apî maitai, i anaanatae i te ora mure ore i nia i te fenua paradaiso. Aita ratou i hinaaro e haere i nia i te raˈi, no te mea aita te Atua i horoa i te tiaturiraa e ora i nia i te raˈi na ratou. Te faaite ra ta ratou iho faataaraa e no te feia rahi roa ratou o te mau mamoe ê atu e i te matahiti 1935, ua fatata te parauraa mai o na Kerisetiano faatavaihia 144 000 i te oti.—Apokalupo 7:4.

I te tupuraa te Piti o te Tamaˈi Rahi, ua tutava ˈtu â te Diabolo ra o Satani i te rave e ia mau te haaputuputuraa o to te feia rahi roa. Ua taotiahia te ohipa pororaa i te Basileia i te mau fenua e rave rahi. I taua mau mahana ahoaho ra, e na mua iti noa ˈˈe i to ˈna poheraa i te avaˈe Tenuare 1942, ua parau o J. F. Rutherford e: “E au ra e eita te ‘nahoa rahi’ e rahi roa mai.”

No te mea râ ua haamaitai mai te Atua, ua taui te tupuraa o te mau mea. I te mea e ‘te mau maite ra ratou ma te nehenehe e te tiaturi papu,’ te rave ra tei faatavaihia e to ratou mau hoa, te mau mamoe ê atu, i te ohipa faauehia e faariro i te taata ei pǐpǐ. (Kolosa 4:12; Mataio 24:14; 28:19, 20) I te matahiti 1946, 176 456 Ite no Iehova e poro ra na te ao atoa nei—no te feia rahi roa te rahiraa o ratou. I te matahiti 2000, e hau atu i te 6 000 000 Ite o te tavini ra ia Iehova ma te haapao maitai i roto e 235 fenua—e feia rahi roa mau â teie! E te maraa noa ra te numera.