Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Te Diabolo—E ere noa i te hoê tiaturiraa niu ore

Te Diabolo—E ere noa i te hoê tiaturiraa niu ore

Te Diabolo—E ere noa i te hoê tiaturiraa niu ore

“I roto i te Faufaa Apî, te vai ra te hoê mârôraa rahi i rotopu i te mau puai o te Atua e o te maitai, i te hoê pae, e te mau puai o te ino a Satani, i te tahi atu pae. E ere no te hoê aore ra e piti taata papai bibilia teie manaˈo, e manaˈo râ o te fariihia. . . . Mea maramarama maitai ïa te faaiteraa a te Faufaa Apî. E ihotaata ino mau â o Satani, o te patoi noa ra i te Atua e i te nunaa o te Atua.”—“The New Bible Dictionary.”

NO TE aha ïa e rave rahi o te parau ra e e Kerisetiano ratou e e tiaturi ratou i te Bibilia, e patoi ai i te manaˈo e te vai mau ra te Diabolo? I te tanoraa, aita ratou e farii ra i te Bibilia ei Parau na te Atua. (Ieremia 8:9) Te parau ra ratou e e ua faaite noa te feia papai bibilia i te mau philosophia a te mau nunaa e haaati ra ia ratou e aita ratou i horoa mai ma te tia i te parau mau no ǒ mai i te Atua ra. Te papai ra te taata teologia Katolika ra o Hans Küng, ei hiˈoraa, e: “No ǒ mai te mau manaˈo tei hamanihia no nia ia Satani e te mau nuu demoni . . . i te aai Babulonia o tei ô atu i roto i te haapaoraa ati Iuda matamua e i roto atu ai i te Faufaa Apî.”—On Being a Christian.

E ere roa ˈtu râ te Bibilia i te parau na te taata; o te Parau faaurua-mau-hia râ na te Atua. E haerea paari ïa ia haapao maite tatou i ta te Bibilia e parau ra no nia i te Diabolo.—Timoteo 2, 3:14-17; Petero 2, 1:20, 21.

Eaha to Iesu manaˈo?

Ua tiaturi Iesu Mesia e te vai mau ra te Diabolo. Aita Iesu i tamatahia e te tahi ino e vai ra i roto ia ˈna. Ua tamatahia oia e te hoê ihotaata mau o tei parauhia i muri aˈe “te arii o teie nei ao.” (Ioane 14:30; Mataio 4:1-11) Ua tiaturi atoa oia e te turu ra te tahi atu â mau mea ora varua ia Satani i roto i ta ˈna mau opuaraa iino. Ua faaora oia i te feia i uruhia i te “demoni.” (Mataio 12:22-28) Te faataa atoa ra te buka Atua ore ra A Rationalist Encyclopædia i te auraa o te reira ma te parau e: “Ua feaapiti noa te feia teologia i te mea ra nafea te Iesu o te mau Evanelia i farii ai i te tiaturiraa i te mau demoni.” Ia faahiti Iesu i te Diabolo e ta ˈna mau demoni, aita oia i faahiti faahou noa i te mau tiaturiraa niu ore no ǒ mai i te aai Babulonia ra. Ua ite oia e te vai mau ra ratou.

Mea rahi ta tatou e haapii mai no nia i te Diabolo ia hiˈo tatou i ta Iesu i parau atu i te mau orometua faaroo i to ˈna ra tau: “O te Diabolo to outou na metua, i faatia ˈi â outou i te hinaaro o to outou metua ra: e taparahi taata oia mai te matamua mai â: aore oia i haapao i te parau mau, no te mea aore e parau mau i roto ia ˈna. Ia parau oia i te parau haavare ra, ua parau ïa i te parau au ia ˈna ihora, e haavare oia, e e metua hoi no te haavare.”—Ioane 8:44.

Ia au i teie irava, ‘e haavare e e metua no te haavare’ te Diabolo, oia hoi te auraa e “pari haavare.” O o ˈna te mea ora matamua tei haavare no nia i te Atua, e ua na reira oia i roto i te ô i Edene ra. Ua parau o Iehova e e “pohe” to tatou nau metua matamua mai te peu e e amu raua i to te raau e ite ai i te maitai e te ino. Na roto i te hoê ophi, ua parau Satani e e mau parau haavare tera. (Genese 2:17; 3:4) Mea tano iho â ïa ia parauhia oia te ‘ophi tahito ra, o tei parauhia o te Diabolo ra, e o Satani.’—Apokalupo 12:9.

Ua haavare te Diabolo no nia i te raau e ite ai i te maitai e te ino. Ua parau oia e mea tano ore te opaniraa e amu i to taua raau ra; e faaohipa-ino-raa te reira i te mana. Ua na ô oia e e nehenehe Adamu raua o Eva e ‘riro mai te Atua ra te huru’ e faaoti atu ai raua iho eaha te mea maitai e eaha te mea ino. Ua hinaaro Satani e parau e i te mea e e tiamâraa to raua e maiti, e nehenehe ïa ta raua e faaoti no raua iho i te mau mea atoa. (Genese 3:1-5) No teie patoiraa i te tia-mau-raa o te huru faatereraa a te Atua, ua hiti mai te tahi mau tumu parau faufaa roa. No reira, ua vaiiho Iehova i te taime no te faaafaro i teie mau tumu parau. Te auraa ïa, ua faatiahia e ia vai mai â Satani no te hoê taime. I teie nei, te mairi oioi ra to ˈna taime i taotiahia. (Apokalupo 12:12) Tera râ, te tamau noa ra oia i te haavare e i te faahema i te taata ia atea ê ratou i te Atua, ma te faaohipa i te mau taata mai te mau papai parau e te mau Pharisea i te tau o Iesu no te haaparare i ta ˈna mau haapiiraa.—Mataio 23:13, 15.

Ua parau atoa Iesu e “e taparahi taata [te Diabolo] mai te matamua mai â” e “aore oia i haapao i te parau mau.” E ere te auraa e ua poiete Iehova i te Diabolo ei “taparahi taata.” Aita oia i poietehia no te riro ei mea ora riaria o te haapao i te taninaraa i te auahi e i te haamauiuiraa i te feia atoa e patoi i te Atua. Te “po auahi” o te Bibilia, e ere ïa i te nohoraa o Satani. O te menema noa râ o te taata.—Ohipa 2:25-27; Apokalupo 20:13, 14.

I vai na te Diabolo i roto i “te parau mau.” I riro na oia ei melo o te fetii i te raˈi o Iehova ei tamaiti varua tia roa na te Atua. Tera râ, aita oia i “haapao i te parau mau.” Ua hinaaro oia e pee i to ˈna iho mau eˈa e ta ˈna iho mau faaueraa tumu haavare. Ua na reira oia “mai te matamua mai â,” eiaha i to ˈna poieteraahia ei tamaiti melahi na te Atua, i to ˈna râ opuaraa e patoi ia Iehova e e haavare ia Adamu e ia Eva. E au te Diabolo i tera mau taata o tei patoi ia Iehova i te tau o Mose. Te taio nei tatou no nia ia ratou e: “Ua ino ratou, e ere hoi to ratou ra tapao i to ta ˈna ra tamarii.” (Deuteronomi 32:5) E nehenehe atoa e parau i te reira no Satani. Ua riro mai oia ei “taparahi taata” i to ˈna orureraa i te hau e riroraa ei tumu i pohe ai Adamu raua o Eva e, inaha, te fetii taata atoa.—Roma 5:12.

Mau melahi faaroo ore

Ua turu te tahi atu mau melahi ia Satani i roto i ta ˈna orureraa hau. (Luka 11:14, 15) Ua “faarue” teie mau melahi “i to ratou parahiraa” e ua rave ratou i te mau tino taata no te taoto i “te mau tamahine a te taata” i te tau o Noa. (Iuda 6; Genese 6:1-4; Petero 1, 3:19, 20) “Te toru o te tufaa o te mau fetia o te raˈi,” aore ra mea iti roa o te mau mea ora varua, tei rave i teie ohipa.—Apokalupo 12:4.

Te faahohoˈa ra te buka taipe roa o te Apokalupo i te Diabolo i te hoê “teni rahi uteute.” (Apokalupo 12:3) No te aha? E ere no te mea e e tino riaria to ˈna e te hairiiri. Aita hoi tatou i ite mai te aha te tino o te mau mea ora varua, tera râ, aita paha Satani i taa ê atu i te tahi atu mau melahi varua i tera paeau. Mea tano râ ia faahohoˈa i te huru taehae, te riaria, te puai, e te haapau o Satani i te hoê “teni rahi uteute.”

I teie nei, ua taotia-roa-hia o Satani e te mau demoni. Eita ta ratou e nehenehe faahou e rave mai i te tino taata mai na mua ˈˈe. I muri iti noa ˈˈe i te haamauraahia te Basileia o te Atua, o te Mesia hoi te arii i te matahiti 1914, ua hurihia ratou i rapae i nia i te fenua nei.—Apokalupo 12:7-9.

E enemi i te rahi te Diabolo

Noa ˈtu râ, e vai noa te Diabolo ei enemi i te rahi. ‘Te hahaere ra oia mai te liona uuru ra, i te imiraa i te taata e pau ia ˈna.’ (Petero 1, 5:8) E ere oia i te hoê manaˈo papu ore o te ino e vai ra i roto i to tatou tino tia ore. Parau mau, te aro nei tatou i te mau mahana atoa i to tatou mau hinaaro hara. (Roma 7:18-20) Te mea râ ta tatou e aro mau nei, o ‘te mau tavana ïa o teie nei ao pouri, e te mau varua iino i te reva nei.’—Ephesia 6:12.

Mai te aha te parareraa te mana o te Diabolo? “Te vai noa nei to te ao atoa i raro aˈe i taua varua ino ra,” ta te aposetolo Ioane ïa i parau. (Ioane 1, 5:19) Parau mau, eita tatou e hinaaro ia maamaahia tatou i te Diabolo aore ra e vaiiho e ia paruparu tatou i te mǎtaˈu niu ore ia ˈna. E haerea paari râ to tatou ia vai ara noa tatou i ta ˈna mau tutavaraa ia ore tatou e ite i te parau mau e ia taiva tatou i te Atua.—Ioba 2:3-5; Korinetia 2, 4:3, 4.

Eita te Diabolo e faaohipa noa i te mau ravea uˈana no te tairi i te feia e hinaaro e rave i to te Atua hinaaro. I te tahi taime, e faariro oia ia ˈna mai te hoê ‘melahi no te maramarama.’ Ua faaara te aposetolo Paulo i te mau Kerisetiano no nia i teie fifi atâta i to ˈna papairaa e: “Te mǎtaˈu nei râ vau, o te faainohia to outou aau ia ore atu te rotahi noa e au i te Mesia nei, mai ta te ophi i haavare atu ia Eva i to ˈna ra paari.”—Korinetia 2, 11:3, 14.

No reira, mea hinaarohia ia ‘haapao maitai tatou, ia faaitoito, ia patoi atu ia ˈna ma te faaroo turori ore.’ (Petero 1, 5:8, 9; Korinetia 2, 2:11) Eiaha tatou e rave i te tahi noa ˈˈe mea tei taaihia i te peu tahutahu, a riro atu ai tatou ia Satani. (Deuteronomi 18:10-12) Ia haapii maite tatou i te Parau a te Atua, ma te haamanaˈo e ua faahiti pinepine o Iesu Mesia i te Parau a te Atua i to ˈna tamataraahia e te Diabolo. (Mataio 4:4, 7, 10) A pure i te Atua no te ani i to ˈna varua. E nehenehe to ˈna mau hotu e tauturu ia outou ia ape i te mau ohipa a te tino, ta Satani e faaitoito ra ma te manuïa roa. (Galatia 5:16-24) A pure atoa ma te uˈanana ia Iehova ia teimaha roa outou i te Diabolo e ta ˈna mau demoni.—Philipi 4:6, 7.

Aita e faufaa ia riaria tatou i te Diabolo. Te tǎpǔ ra Iehova e e paruru mau â oia ia tatou i te mau mea atoa ta Satani e nehenehe e rave. (Salamo 91:1-4; Maseli 18:10; Iakobo 4:7, 8) “Ia itoito outou i te Fatu, e i to ˈna ra puai rahi,” ta te aposetolo Paulo ïa i parau. I reira ïa e ‘tia ˈi ia outou ia patoi atu i te mau ravea paari a te Diabolo ra.’—Ephesia 6:10, 11.

[Hohoˈa i te api 5]

Ua ite Iesu e e ihotaata mau te Diabolo

[Hohoˈa i te api 6]

“Te vai noa nei to te ao atoa i raro aˈe i taua varua ino ra”

[Faaiteraa i te tumu]

NASA photo

[Hohoˈa i te api 7]

A patoi atu i te Diabolo na roto i te haapiiraa i te Parau a te Atua e te pure-tamau-raa